अधिवक्ता गंगा दहाल – - - -
परिच्छेद –१
गोपनीयता विरूद्धका कसुर ः
– अर्काको कुरा सुन्न वा ध्वनि अङ्कन गर्न नहुने ः (१) कसैले दुई वा दुईभन्दा बढी ब्यक्तिहरूका बिचमा भएका कुनै कुरा अधिकार प्राप्त अधिकारीको अनुमतिले वा त्यसरी कुरा गर्ने ब्यक्तिहरूको मन्जुरी बिना कुनै यान्त्रिक उपकरणको प्रयोग गरेर सुन्न वा त्यस्तो कुराको ध्वनि अङ्कन गर्न हुँदैन ।
त्यस्तो कसुर गर्ने गराउने ब्यक्तिलाई दुई बर्ष सम्म कैद वा बीस हजार रूपैयाँ सम्म जरिवाना वा दुबै सजाय हुनेछ ।
तर सार्वजनिक रूपमा गरिएको भाषण वा वक्तब्यको रूपमा लागु हुने छैन ।
गोप्य कुरा प्रकट गर्न नहुने ः (१) कसैले आफ्नो ब्यावसायिक कामको सिलसिलामा कुनै ब्यक्तिबाट थाहा पाएको निजको गोप्य कुरा कानुनले बाध्य गराएको वा ब्यक्तिले अनुमति दिएको अवस्थामा बाहेक कसैलाई प्रकट गर्न हुँदैन ।
(२) उपदफा ( १ ) बमोजिमको कसुर गर्ने ब्यक्तिलाई एक वर्ष सम्म कैद वा दश हजार रूपैयाँसम्म जरीवाना वा दुबै सजाय हुनेछ ।
अनुमति बिना कुनै ब्यक्तिको तस्वीर खिच्न वा तस्वीरको स्वरूप बिगार्न नहुने ः (१) कसैले कुनै ब्यक्तिको अनुमति बिना निजको तस्वीर खिच्न वा निजको तस्वीर सग अरू कसैको तस्वीर राखी अर्को तस्वीर बनाउन हुँदैन ।
तर कसैले सार्वजनिक स्थानको तस्वीर खिच्दा त्यस्तो स्थानमा रहेको कुनै ब्यक्ति समेतको तस्वीर खिचिन गएको रहेछ भने कसुर गरेको मानिने छैन ।
(२) उपदफा( १ ) बमोजिमको कसुर गर्ने गराउने ब्यक्तिलाई एक बर्षसम्म कैद वा दश हजार रूपैयाँसम्म जरीवाना वा दुबै सजाय हुनेछ ।
(३) कसैले एक तस्वीरको केही भाग अर्को ब्यक्तिको अर्को भागसँग राखी वा अन्य कुनै किसिमले बिकृत रूपको तस्वीर बनाउन वा प्रकाशन गर्न हुँदैन ।
(४) उपदफा (३) बमोजिमको कसुर गर्ने वा गराउने ब्यक्तिलाई दुई बर्ष सम्म कैद वा बीस हजार रूपैयाँ सम्म जरिवाना वा दुबै सजाय हुनेछ ।
(४) उपदफा (३) बमोजिमको कसुर गर्ने वा गराउने ब्यक्तिलाई दुई बर्ष सम्म कैद वा बीस हजार रूपैयाँसम्म जरीवाना वा दुबै सजाय हुनेछ ।
अनुमति बिना एकको तस्वीर अरूलाई दिन वा बिक्री गर्न नहुने ः
(१) कसैले कुनै ब्यक्तिको तस्वीर निजको अनुमति बिना अरूलाई दिन वा बिक्री गर्न वा निजलाई झिझ्याउन वा सताउने , हैरान पार्ने वा निजबाट कुनै अनुचित फाईदा लिने वा तस्वीरको ब्यापारीक प्रयोग गरि फाइदा लिने नियतले प्रकाशन गर्न प्रचार वा खरिद बिक्री गर्न हुँदैन ।
(२) उपदफा (१) कसुर गर्ने वा गराउने ब्यक्तिलाई तीन वर्षसम्म कैद वा तीन हजार रूपैया सम्म जरीवाना वा दुबै सजाय हुनेछ ।
चिट्ठी खोल्न वा टेलिफोनमा गरेको कुरा सुन्न नहुने ः (१) अधिकार प्राप्त अधिकारी वा सम्बन्धित ब्यक्तिको अनुमति बिना कसैको चिट्ठी खोल्न वा अरूले टेलिफोनमा गरेको कुरा कुनै यान्त्रिक उपकरणको प्रयोग गरेर बीचमा सुन्ने वा ध्वनि अङ्कन गर्न हुँदैन ।
(२) उपदफा (१) बमोजिमको कसुर गर्ने वा गराउने ब्यक्तिलाई दुई वर्ष सम्म कैद वा बीस हजार रूपैयाँ सम्म जरिवाना वा दुबै सजाय हुनेछ।
विद्युतीय माध्यम द्वारा गोपनियता भङ्ग गर्न नहुने ः (१) कसैले विद्युतीय माध्यममा रहेको वा प्रवाह हुने सूचना, जानकारी, पत्राचार अनधिकृत रूपमा प्राप्त गर्न, गोपनीयता भङ्ग गर्न वा अनधिकृत कसैलाई हस्तान्तरण गर्न वा गराउन हुँदैन ।
(२) उपदफा (१) बमोजिमको कसुर गर्ने वा गराउने ब्यक्तिलाई दुई वर्ष सम्म कैद वा बीस हजार रूपैयाँसम्म जरीवाना वा दुबै सजाय हुनेछ ।
छलकपट्पूर्ण टेलीफोन वा सन्देश प्रवाह गर्न नहुने ः (१) कसैले आफ्नो परिचय दिई वा नदिई कसैलाई छल्ने धोका दिने हैरानी पार्ने वा सताउने उद्देश्यले छलकपटपूर्ण टेलीफोन वा सन्देश प्रवाह गर्न गराउन हुँदैन ।
(२) उपदफा (१) बमोजिमको कसुर गर्ने ब्यक्तिलाई दुई वर्ष सम्म कैद वा बीस हजार रूपैयाँसम्म जरीवाना वा दुबै सजाय हुनेछ ।
हैरान पार्ने बद्नियतले चिट्ठी पत्र लेख्न नहुने ः (१) कसैलाई डर, त्रास वा दुख वा हैरानी दिने,अपमान वा बेइज्जत गर्ने बद्नियतले कुनै चिट्ठी, पत्र, पर्चा वा अन्य कुनै किसिमको लिखित लेखी लेखाइ वा विद्युतीय माध्यम द्वारा धम्की दिने सताउने, जिस्क्याउने वा अन्य किसिमले अनुचित व्यबहार गर्न वा गराउन हुँदैन ।
(२) उपदफा (१)बमोजिमको कसुर गर्ने वा गराउने ब्यक्तिलाई एक बर्ष सम्म कैद वा दश हजार रूपैयाँ सम्म जरिवाना वा वा दुबै सजाय हुनेछ ।
शरीर खानतलासी गर्न नहुनेः (१) कानुन बमोजिम अधिकार प्राप्त अधिकारी वा निजको आदेश वा सुरक्षाको प्रयोजनका लागि खटिएकाले अधिकार प्राप्त अधिकारीको अनुमतिले बाहेक कसैले कुनै ब्यक्तिको स्वीकृति बिना अरूको शरीर, सवारी साधन वा निजी प्रयोगका बस्तुहरूको खानतलासी गर्न वा गराउन हुँदैन ।
(२) उपदफा (१) बमोजिमको कसुर गर्ने वा गराउने ब्यक्तिलाई एक बर्षसम्म कैद वा दश हजार रूपैयाँ सम्म जरिवाना वा वा दुबै सजाय हुनेछ ।
अरूको आवसमा अनधिकृत प्रवेश गर्न नहुने ः (१) कानुन बमोजिम अधिकार प्राप्त अधिकारी वा निजको आदेशले बाहेक कसैले अरूको घरमा सम्बन्धित घर धनिको स्वीकृति बिना अनधिकृत रूपमा प्रवेश गर्न ,घर धनी वा निजको परिवारको गोप्यता भङ्ग गर्न वा त्यस्तो घरको खानतलासि गर्न वा गराउन हुँदैन ।
स्पष्टिकरण ः यस दफाको प्रयोजनका लागी ‘घर’ भन्नाले कुनै ब्यक्तिले बसोबास गरेको घर,निवास, आवास, कोठा संझनु पर्छ र सो शब्दले त्यस्तो ब्यक्तिले रात बिताउने गरी बसेको होटेल, कोठा, शिविर र पाल समेतलाई जनाउँछ ।
(२) उपदफा (१) बमोजिमको कसुर गर्ने ब्यक्तिलाई तीन बर्ष सम्म कैद वा तीन हजार रूपैयाँ सम्म जरिवाना वा दुबै सजाय हुनेछ ।
क्षतिपूर्ति भराई दिनु पर्ने ः यस परिच्छेद बमोजिमको कसुर गरि कसैले कुनै लाभ प्राप्त गरेको वा कसैलाई कुनै किसिमको हानी, नोक्सानी, हैरानी वा क्षति पु¥याएको रहेछ भने कसुरबाट त्यस्तो लाभ, हानी, नोक्सानी, हैरानी वा क्षतिको क्षतिपूर्ति समेत भराई दिनु पर्नेछ ।
हदम्याद ः यस परिच्छेद अन्तर्गतको कसुरमा कसुर भए गरेको मितिले तीन महिना नाघेपछि उजुर लाग्ने छैन ।