काठमाडौँ — नेपालको भविष्य र परिचय जोगाउने चुनौती अहिले कुनै एक व्यक्तिलाई मात्र होइन, सम्पूर्ण नेपाली जनता, राजनीतिक दल तथा शक्तिमान्हरुलाई समाना गरेको छ। देशप्रेम र राष्ट्रहितलाई प्राथमिकतामा राख्दै नागरिक र नेताहरुलाई आह्वान गर्ने उद्देश्यले तयार गरिएको यो समाचारले आग्रह गर्दछ — व्यक्तिगत स्वार्थ र अराजक राजनीति तिर फर्किनुको सट्टा विवेक, सहिष्णुता र सामूहिक उत्तरदायित्वको बाटो रोजौँ, ताकि हिंसा, विभाजन र उदासीले उत्पन्न गरेको पलायनको प्रवृत्तिलाई रोक्न सकियोस्।
वर्तमान अवस्था र चिन्ता
नेपालले विगत दशकहरूमा धेरै उतार–चढाव देख्यो — राजनीतिक परिवर्तन, आर्थिक चुनौती, प्राकृतिक प्रकोप र प्रवासको निरन्तर बढ्दो लहर। यी सबैले गर्दा समाजमा निराशा र असन्तुष्टि पनि गहिरो भएको छ। युवाहरू रोजगारको खोजीमा विदेशिन थालेका छन्स घरबार छोडेर जानेहरु बढिरहेका छन्स र राजनीतिक अस्थिरताले दैनिकी प्रभावित भएको छ। त्यस्तो परिस्थितिमा राष्ट्रप्रेम र दीर्घकालीन सोच आवश्यक छ — तत्काल लाभका लागि देशलाई चुनौतीमा पार्नु सदैव विनाशकारी सावित हुन्छ।
राजनीतिक दलहरूबीचको कटु प्रतिस्पर्धा र कतिपय नेताहरूको व्यक्तिगत स्वार्थले सार्वजनिक नीति र देशको हित पछाडि छोडिएको अवस्था देखिन्छ। यो तीव्र आलोचना र असन्तुष्टिका लागि पर्याप्त आधार होस तर अब दोष लगाउनु मात्र पर्याप्त होइन। आवश्यक छ — नियन्त्रण र दिशा परिवर्तन गर्ने स्थायी, तार्किक र सहमतिमा आधारित कदमहरू।
विवेकको बाटो — के चाहिन्छः
१. राष्ट्रहितलाई सर्वोपरि मान्ने राजनीतिक संस्कृति
राजनीतिक नेतृत्व र दलले आफ्नो घोषणापत्र र राजनीतिक व्यवहारमा राष्ट्रहितलाई प्राथमिकता दिनुपर्छ। चुनावी र प्रतिद्वन्द्विताबाट उत्पन्न विभेदवाट मुक्त भएर संविधान र संस्थागत संरचनालाई बलियो बनाउने नीति अपनाउन जरुरी छ।
२. संवाद र सहकार्यको प्रवर्द्धन
राजनीतिक दल, नागरिक समाज, कानूनी विशेषज्ञ र युवाहरूबीच खुला, पारदर्शी र नियमित संवाद हुनुपर्छ। असहमतिको सन्दर्भमा हिंसात्मक र अनुशासित कदम भन्दा परामर्श र मध्यमार्गी समाधान खोज्नुपर्नेछ।
३. युवाशक्तिको समावेशीकरण
रोजगारी सिर्जना, उद्यमशीलता प्रवर्धन र गुणस्तरीय शिक्षारप्रशिक्षणमार्फत युवा शक्तिलाई देशमा रोक्ने नीति आवश्यक छ। प्रवास घट्नाले मात्र होइन, देश विकासमा उनीहरूको सक्रिय योगदान बढ्नेछ।
४. दोस्रो योजनाहरूमा दीर्घकालीन सोच
अल्पकालीन राजनीतिक फाइदा भन्दा दीर्घकालीन राष्ट्रिय योजनामा लगानी गर्न जरुरी छ — पूर्वाधार, ऊर्जा, कृषि, पर्यटन र जलस्रोत व्यवस्थापनमा स्पष्ट नीति आवश्यक छ।
५. नैतिक नेतृत्व र जवाफदेहिताको आवश्यकता
नेताहरूले स्वच्छ आचरण र जवाफदेहीपनको प्रत्याभुति दिनुपर्छ। भ्रष्टाचार, अनियमितता र अनपेक्षित निर्णयले जनविश्वास गुमाउँछस त्यसलाई पुनःस्थापित गर्ने प्रतिबद्धता देखिनुपर्छ।
नागरिकको भूमिकाः परिवर्तन तिम्रो हातमा
राष्ट्र केवल नेताहरूको मात्र जिम्मेवारी होइन — प्रत्येक नागरिकले आफ्नो ठाउँमा योगदान दिनुपर्छ। विद्यालयदेखि लिएर समुदायसम्म, हामीले सानो–सानो जिम्मेवारीहरु पूरा गर्दा मात्र ठूलो परिवर्तन सम्भव हुन्छ। चेतना फैलाउने, चुनावमा जिम्मेवार मतदान गर्ने, पारदर्शिता माग्ने र समाजिक सेवामा संलग्न हुने कामले राष्ट्रिय चिन्तामा वास्तविक योगदान पुर्याउँछ।
सफल उदाहरण र सम्भावनाहरू
नेपालको इतिहास र हालका केही उदाहरणले देखाउँछन् कि जब समन्वय र धैर्यले काम गर्छ, तब ठूलो प्रगति सम्भव छ। स्थानीय तहमा सामूहिक प्रयासबाट जल व्यवस्थापन, कृषि सुधार र साना उद्यमका सफल मोडेलहरू देखिएका छन्। यी मोडेलहरूलाई राष्ट्रिय स्तरमा विस्तार गर्न सकिन्छ — तर यसको लागि राजनीतिक इच्छाशक्ति र दीर्घकालीन योजना चाहिन्छ।
निष्कर्ष — एकता, विवेक र आशा
देशप्रतिको माया मात्र भावनात्मक नारा हुन नदिऊँस यो व्यवहार र नीति बन्नुपर्छ। राजनीतिक दल र शक्तिमानले आफ्नो व्यक्तिगत इच्छा त्यागेर राष्ट्रिय हितमा निर्णय लिनुपर्छ। नागरिकले पनि आफ्नो भाग्यलाई परनिर्भरता भन्दा सक्रियताको बाटोमा ल्याउनुपर्छ। यस्तो समन्वयले मात्र युवा पलायन र निराशाको प्रवृत्तिलाई रोकेर समृद्धि र स्थिरता ल्याउन सक्छ।
यदि आज हामी स्वार्थ त्यागेर विवेक र परोपकारको बाटो छान्यौं भने भोलि हाम्रो देशको प्रत्येक घरमा आशाको उज्यालो फुल्नेछ। हामीले एकअर्कालाई जित्ने र हराउने खेलबाट मुक्त गरी साझा विकास र समावेशी भविष्य निर्माण गर्ने एक नयाँ अध्याय सुरु गर्नु अपरिहार्य छ। अब समय आएको छ — निर्णय गर्दा देशलाई नै पहिलो स्थान दिऊँ, र सबैले अघि बढ्ने बाटो सुरक्षित गरौं
जय मातृभूमि ।
