
विकासशील नेपाललाई शासन, पूर्वाधार, मानव पूँजी र दिगोपनलाई सम्बोधन गर्ने समग्र दृष्टिकोण आवश्यक छ।
१. सुशासन र भ्रष्टाचार विरोधी
– संस्थाहरूलाई बलियो बनाउनुहोस्स् पारदर्शिता, जवाफदेहिता र कुशल सेवा वितरण सुनिश्चित गर्नुपर्छ।
– डिजिटल शासनः लालफितीशाही र भ्रष्टाचार कम गर्न ई–शासन प्रयोग गर्नुपर्छ।
– स्थानीय सरकारहरूलाई सशक्त बनाउनुहोस्ः छिटो स्थानीय विकासको लागि शक्ति र स्रोतहरू विकेन्द्रीकृत गर्नुपर्छ।
– बलियो कानून प्रवर्तनस् भ्रष्टाचारका मुद्दाहरूलाई प्रभावकारी र सार्वजनिक रूपमा सजाय गर्नुपर्छ।
२. पूर्वाधार विकास
– यातायातस् सडक, पुल, विमानस्थल र रेल लिंकहरू विस्तार र सुधार गर्नुपर्छ (विशेष गरी दुर्गम क्षेत्रहरूलाई जोड्ने)।
– ऊर्जास् जलविद्युत, सौर्य र वायुमा लगानी गर्नुहोस्। छिमेकी देशहरूमा बिजुली निर्यात गर्नुपर्छ।
– डिजिटल पूर्वाधारः शिक्षा, व्यवसाय र नवीनतालाई प्रवर्द्धन गर्न ग्रामीण क्षेत्रमा इन्टरनेट पहुँच विस्तार गर्नुपर्छ।
३. शिक्षा र सीप विकास
– पाठ्यक्रम सुधारस् सूचना प्रविधि, उद्यमशीलता, कृषि, पर्यटन र व्यावसायिक तालिम जस्ता सीपहरूमा ध्यान केन्द्रित गर्नुपर्छ।
– सार्वजनिक(निजी साझेदारीस् विश्वविद्यालयहरूसँग सहकार्य गर्न उद्योगहरूलाई प्रोत्साहित गर्नुपर्छ।
– फर्कने कार्यक्रमहरूस् विदेशबाट फर्केका युवाहरूलाई सीप बाँड्न र नेपालमा लगानी गर्न प्रोत्साहन प्रदान गर्नुपर्छ।
४. कृषि आधुनिकीकरण
– प्रविधिको प्रयोगः आधुनिक सिँचाइ, भण्डारण र आपूर्ति श्रृंखला प्रणालीहरू परिचय गर्नुपर्छ।
कृषि–उद्योगहरूस् खाद्य प्रशोधन र निर्यात(उन्मुख कृषिलाई प्रवर्द्धन गर्नुपर्छ।
– भूमि सुधारः निष्पक्ष भूमि वितरण र उत्पादक प्रयोग सुनिश्चित गर्नुपर्छ।
५. पर्यटन र सांस्कृतिक सम्पदा
– पारिस्थितिक र साहसिक पर्यटनस् पदयात्रा, पर्वतारोहण, र पारिस्थितिक लजहरूलाई प्रवर्द्धन गर्नुपर्छ।
– सांस्कृतिक पर्यटनः लुम्बिनी, काठमाडौँ उपत्यका र जनकपुर जस्ता सम्पदा स्थलहरू विकास गर्नुपर्छ।
– आतिथ्य सुधार गर्नुहोस्ः स्थानीय समुदायहरूलाई तालिम दिनुहोस् र दीर्घकालीन आगन्तुकहरूलाई आकर्षित गर्न सेवाहरू सुधार गर्नुपर्छ।
६. उद्यमशीलता र उद्योग
– स्टार्टअप समर्थनः नेपाली उद्यमीहरूको लागि बीज कोष, परामर्श र इन्क्युबेशन प्रदान गर्नुहोस्।
– क्ःभ्क मा लगानी गर्नुपर्छस् साना र मझौला उद्यमहरूलाई ऋण र अनुदान उपलब्ध गर्नुपर्छ।
– व्यवसाय दर्तालाई सरल बनाउने स् नयाँ व्यवसायहरूको लागि नोकरशाही अवरोधहरू कम गराउने ।
७. स्वास्थ्य र सामाजिक सेवाहरू
– ग्रामीण स्वास्थ्य सेवाः ग्रामीण नेपालमा गुणस्तरीय अस्पताल र क्लिनिकहरूमा पहुँच विस्तार गर्नुपर्छ।
– निवारक स्वास्थ्यः सरसफाइ, पोषण र नियमित जाँचको बारेमा जागरूकता प्रवर्द्धन गर्नुपर्छ।
– मानसिक स्वास्थ्यः बढ्दो डिप्रेसन र आत्महत्या दरलाई सम्बोधन गर्नुपर्छ, विशेष गरी युवाहरूमाझ।
८. वातावरणीय संरक्षण
– संरक्षणस् वन, जैविक विविधता र पानीका स्रोतहरूको सुरक्षा गर्ने।
– जलवायु लचिलोपनः बाढी, पहिरो र हिमनदी ताल विस्फोटको प्रतिरोध गर्न पूर्वाधार निर्माण गर्नुपर्छ।
– स्वच्छ ऊर्जाः प्रदूषणकारी विकल्पहरू भन्दा दिगो समाधानहरूको लागि जोड गर्नुपर्छ।
९. युवा रोजगारी र फर्केकाहरूको पुनर्एकीकरण
– सीप(मिलान प्लेटफर्महरूः फर्केका युवाहरूलाई रोजगारी मिल्ने अनलाइन उपकरणहरू सिर्जना गर्नुपर्छ।