
# प्रेम सागर पाैडेल--------------------
अमेरिकी राष्ट्रपति डाेनाल्ड ट्रम्पको "अमेरिका फेरि महान" भन्ने नाराको आडमा चलेको भन्सार करको आक्रामक नीतिले अमेरिकालाई मात्र होइन, विश्व अर्थतन्त्रलाई पनि अराजकताको पराकाष्ठामा पुर्याएको छ। यो नीति अमेरिकी एकाधिपत्यवाद, आर्थिक अहंकार, र अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धमा द्वन्द्व फैलाउने औजार बनेको छ।
ट्रम्प प्रशासनले क्यानडा, मेक्सिको, र चीनमा ३५% देखि १४५% सम्मको भन्सार कर लगाएर "आर्थिक साम्राज्यवाद" को नयाँ परिभाषा रचेको छ। चीनको उदयलाई रोक्ने उद्देश्यले लगाइएको यो करले अमेरिकी उपभोक्तालाई ठूलो असर पारेको छ। चीनले पनि प्रतिकारमा अमेरिकी आयातमा १२५% कर लगाएर यसलाई व्यापार युद्धको रूप दिइसकेको छ। युरोप, एसिया, र क्यारेबियन देशहरूले पनि अमेरिकी उत्पादनमा प्रतिशोधात्मक कर लगाएका छन्, जसले ग्लोबल सप्लाई चेनमा ठूलो अवरोध खडा गरेको छ।
न्युयोर्क टाइम्सको तथ्यांक अनुसार, अमेरिकाले आयात कर बृद्धि गरेपछि ६.३ ट्रिलियन डलरको आर्थिक क्षति बेहोरेको छ। यसले अमेरिकी बजारमा वस्तुको मूल्य वृद्धि गराएको छ। जसका कारण न्यूयोर्क, लस एन्जलस लगायत शहरहरूमा जनआन्दोलन चर्किएका छन्। ट्रम्पले "अमेरिका धनी बन्छ" भन्ने दावी गरे पनि, अमेरिकी अर्थशास्त्रीहरू यसलाई भ्रम भन्छन्। विश्व बैंकको अध्ययन अनुसार, यसले ग्लोबल इन्फ्लेशनलाई ४०% ले बढाएको छ, जसको प्रहार विकासशील देशहरूमा अझ बढी छ।
ट्रम्पले USAID, शिक्षा मन्त्रालय, र सैनिक पेन्सन जस्ता योजनाहरू काटेर "आर्थिक भार घटाउने" घोषणा गरेका छन्। यसको पृष्ठभूमिमा एलन मस्कको सल्लाह छ, जसको टेस्ला कम्पनीले पनि भन्सार करको प्रभावमा घाटा बेहोरेको छ। यसले ट्रम्प नीतिको विरोधाभास देखाउँछ: धनी व्यक्तिहरूको सल्लाहमा चलेर साधारण नागरिकको जीवन दुःखद बनाइँदैछ।
यस्तै, ट्रम्पको दोस्रो कार्यकालमा इजरायल विरोधी गतिविधिमा संलग्न विद्यार्थीहरूलाई देश निकाला गरिएको छ। यसले अमेरिकी "अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता" को दोहोरो मापदण्ड उजागर गरेको छ।
ट्रम्पले भारत र इजरायलमा कर कम गर्ने घोषणा गरे पनि, नेपाल जस्ता देशहरूले १०% कर तिरेर अमेरिका निर्यात गर्न सक्ने सम्भावना छ। तर, अमेरिकी बजारमा पहुँच बनाउन गाह्रो रहेको छ। ९० दिने कर स्थगनले पनि अनिश्चितता मात्र बढाएको छ। यसले सानो राष्ट्रहरूको अर्थतन्त्रलाई अमेरिकाको राजनैतिक खेलको बलि चढाउने खतरा देखिन्छ।
ट्रम्पको भन्सार नीति अमेरिकी अहंकारको प्रतीक हो। यसले विश्वलाई प्रतिस्पर्धात्मक कर युद्ध, मुद्रास्फीति, र आर्थिक अस्थिरतामा धकेलेको छ। अमेरिकी आर्थिक संस्थानहरूको चेतावनीलाई बेवास्ता गरी ट्रम्पले पिटर नाभ्यारो जस्ता सल्लाहकारहरूको "व्यापार युद्ध" को भ्रममा अमेरिकालाई पछि हटाउँदै छन्। आवश्यकता छ बहुपक्षीय व्यापार सम्झौता, सहकार्य, र समान विकासको। अहंकारले होइन, साझा समृद्धिले मात्र विश्वलाई टिकाउ बनाउन सक्छ।