नेपालमा हरेक वर्ष फागुन कृष्ण नवमी (शिवरात्रि) को दिन सेना दिवस मनाइन्छ । यो दिन नेपाली सेनाको गौरवशाली इतिहास, योगदान, तथा भविष्यका रणनीतिक दिशा चिनाउने अवसरका रूपमा लिइन्छ । सेना दिवसका अवसरमा सैनिक मञ्च, टुँडिखेलमा विशेष कार्यक्रम आयोजना गरिन्छ, जसमा राष्ट्रपति, प्रधानसेनापति, र अन्य उच्चपदस्थ अधिकारीहरूको उपस्थिति रहने गर्छन् । नेपाली सेनाले यस अवसरमा सैन्य साहसिक प्रदर्शनहरू गर्छ, जसले सेनाको व्यावसायिकता र तत्परता झल्काउँछ ।
सेनाको सुरक्षा कूटनीति र महत्त्व
नेपालको सुरक्षा रणनीति र कूटनीतिक अभ्यास राष्ट्रिय स्वाधीनता, सार्वभौमिकता, र अखण्डताको रक्षा गर्ने उद्देश्यमा केन्द्रित छ । नेपाली सेनाले विभिन्न सुरक्षासम्बन्धी कूटनीतिक अभ्यासहरू अपनाएको छ, जसका प्रमुख बुँदा निम्नानुसार छन् ः
१) अन्तर्राष्ट्रिय शान्ति स्थापना र कूटनीति ः नेपाली सेना संयुक्त राष्ट्रसंघको शान्ति मिसनमा सक्रिय र संलग्न छ ।
हालसम्म ४५,००० भन्दा बढी नेपाली सैनिकहरू ले विभिन्न देशहरूमा शान्ति स्थापनाका लागि योगदान पु¥याइसकेका छन् । यसले नेपालको अन्तर्राष्ट्रिय छवि सुधार्नुका साथै रक्षा सम्बन्ध सुदृढ गर्न मद्दत पु¥याएको छ ।
२) क्षेत्रीय सुरक्षा समन्वय ः नेपाल दुई ठूला शक्तिशाली छिमेकी (भारत र चीन) बीच अवस्थित भएकाले सन्तुलित सुरक्षा नीति अपनाउँदै आएको छ । नेपाल–भारत संयुक्त सैन्य अभ्यास (सूर्य किरण) र नेपाल–चीन संयुक्त सैन्य अभ्यास (सगरमाथा फ्रेन्डशिप ड्रिल) मार्फत सुरक्षा सहकार्यलाई सबल बनाइएको छ ।
३) राष्ट्रिय आपत्कालीन सुरक्षा जिम्मेवारी ः प्राकृतिक विपत्तिहरू (भूकम्प, बाढी, पहिरो) मा उद्धार कार्य नेपाली सेनाको प्रमुख जिम्मेवारीमध्ये एक हो । राष्ट्रिय सुरक्षा गर्ने दायित्व सेनाले निर्बाध रूपमा निर्वाह गर्दै आएको छ ।
४) आन्तरिक सुरक्षा र स्थायित्व ः आन्तरिक शान्ति, आतंकवाद नियन्त्रण, तथा संवैधानिक व्यवस्थाको रक्षा गर्न सेनाले महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दै आएको छ  । नेपालमा कुनै पनि अस्थिरता वा सुरक्षा संकट उत्पन्न भएमा सेना परिचालन गर्नसक्ने संवैधानिक व्यवस्था छ ।
अन्त्यमा निष्कर्ष– सेना दिवस नेपाली सेनाको योगदानलाई सम्झने, सेनाको व्यावसायिकता प्रदर्शन गर्ने, र राष्ट्रिय सुरक्षा रणनीतिहरूलाई पुनः सुदृढ गर्ने अवसर हो । नेपाली सेनाले आफ्नो ऐतिहासिक परम्परालाई आधुनिक सुरक्षा रणनीतिसँग समायोजन गर्दै राष्ट्रिय रक्षा, अन्तर्राष्ट्रिय शान्ति स्थापना, तथा कूटनीतिक सम्बन्ध बलियो बनाउन सक्रिय भूमिका खेल्दै आएको छ ।
     – गोविन्द ब्रह्माण्ड