अधिवक्ता गंगा दहाल –  -
नाबालकको माथवर हुने ः
(१) कुनै नाबालकको कुनै संरक्षक नभएमा निज अठार वर्ष पुरा नभएसम्म निजको पालनपोषण, स्वास्थ, शिक्षा, हेरबिचार तथा सम्पत्तिको संरक्षण गर्नको लागी कुनै ब्यक्तिले त्यस्तो नाबालकको माथवरको हैसियतले काम गर्न सक्नेछ ।
(२) जो कसैले आफ्नो नाबालकको पालनपोषण, स्वास्थ तथा हेरबिचारको लागि आवश्यक परे कुनै ब्यक्तिलाई माथवर नियुक्त गर्न सक्नेछन् ।
– होस ठेगानमा नरहेको ब्यक्तिको माथवर हुने ः
(१) होस ठेगानमा नरहेको वा असामान्य ब्यक्तिको संरक्षक नभएकोमा निजको पालन  पोषण, हेरबिचार तथा सम्पत्तिको हेरचाहको लागि अन्य कुनै ब्यक्तिले माथवरको हैसियतले काम गर्न सक्नेछन् ।
(२) माथवर नभएकोमा वा यकिन नभएकोमा होस ठेगानमा नरहेको ब्यक्ति तत्काल जसको जिम्मा सुपरीबेक्षण वा रेखदेखमा रहेको छ, सोही ब्यक्ति त्यस्तो ब्यक्तिको माथवर हुनेछ ।
– नाबालकको माथवर आमा हुन सक्ने ः
कुनै नाबालकको बाबुको मृत्यु भएको वा निज बेपत्ता भएको, होस ठेगानमा नरहेको वा बिदेश गएको अवस्थामा दस वर्षभन्दा कम उमेरको नाबालकको आमा भएमा निजले अर्को बिवाह गरिसकेको भए पनि निज नै त्यस्तो नाबालकको माथवर हुनेछ ।
– सङ्गठित संस्था माथवर हुने ः
(१) संरक्षक नभएको कुनै ब्यक्ति कुनै सङ्गठित संस्थाको रेखदेख, संरक्षण वा जिम्मामा रहेको भए त्यस्तो सङ्गठित संस्था त्यस्ता ब्यक्तिको माथवर हुनेछ ।
(२) सङ्गठित संस्था माथवर भएकोमा त्यस्तो सङ्गठित संस्थाको प्रमुखले माथवरको अधिकार प्रयोग गर्नेछ ।
– अदालतले माथवर नियुक्त गर्न सक्ने ः
(१) संरक्षक नभएमा वा कुनै ब्यक्तिले पनि निजको माथवरको रूपमा काम नगरेमा स्थानीय तहको सम्बन्धित वडा समितिले त्यसको विवरण खुलाई माथवर नियुक्त गर्न अदालत समक्ष निवेदन दिन सक्नेछ ।
(२) निवेदन गर्दा स्थानीय तहको सम्बन्धित वडा समितिले माथवर हुन सक्ने सम्भावित ब्यक्तिहरूको नाम, थर, ठेगाना र पेशा खुलाई माथवर नियुक्त हुन सक्ने सम्भावित ब्यक्तिले माथवरको रूपमा काम गर्न दिएको मन्जुरीको लिखत पेश गर्नु पर्नेछ ।
(३) निवेदन परेमा अदालतले (२) बमोजिम नाम पेश भएका ब्यक्तिहरूमध्येबाट उपयुक्त कुनै एक ब्यक्तिलाई माथवर नियुक्त गर्ने आदेश दिनेछ ।
– माथवरको योग्यता ः
संरक्षक हुन अयोग्य ब्यक्ति बाहेक अन्य ब्यक्ति माथवर हुन सक्नेछ ।
– माथवरले सम्पत्ति, जायजेथा जिम्मा लिनु पर्ने ः
(१) माथवरले आफ्नो माथवरीमा रहेको ब्यक्तिको सम्पत्ति जिम्मा लिई सोको ब्यवस्थापन र संचालन गर्नु पर्नेछ ।
(२) माथवरले आफुले जिम्मा लिएको सम्पत्तिबाट आफ्नो माथवरीमा रहेको ब्यक्तिलाई सम्भव भएसम्म निजको हैसियत अनुसार पालनपोषण तथा शिक्षा दीक्षा र औषधि उपचारको ब्यबस्था गर्नु पर्नेछ ।
– सम्पत्ति प्रयोग गर्न सक्ने ः
माथवरले आफुले जिम्मा लिएको सम्पत्तिबाट प्राप्त भएको प्रतिफल माथवरीमा रहेको ब्यक्तिको पालनपोषण, स्वास्थ तथा त्यस्तो ब्यक्ति नाबालक भए शिक्षा दिक्षाको लागी पूरै खर्च गर्न सक्नेछ ।
– अदालतको अनुमतिले अचल सम्पत्ति खर्च गर्न सक्ने ः
(१) माथवरले आफ्नो माथबरीमा रहेको कुनै ब्यक्तिको पालनपोषण गर्दा, शिक्षा दीक्षा दिँदा वा औषधि उपचार गर्दा निजको चल सम्पत्तिबाट  नभ्याउने रहेछ भने त्यस प्रयोजनको लागि अचल सम्पत्ति वा त्यस्को कुनै अंश बिक्री गर्न त्यसको कारण खुलाई अनुमतिको लागि अदालतमा निवेदन दिएर अनुमति लिन सक्नेछन् ।
(२) परेको निवेदन जाँचबुझ गर्दा त्यस्तो अचल सम्पत्ति बिक्री गर्नु पर्ने कारण मनासिब देखेमा अदालतले उचित ठाने बमोजिम अचल सम्पत्ति वा त्यस्को कुनै अंश बिक्री गर्ने अनुमति दिन सक्नेछ ।
– विवेकपूर्ण र होशियारीपूर्वक सम्पत्तिको रेखदेख र संरक्षण गर्नु पर्ने ः
(१) माथवरले आफ्नो माथवरीमा रहेको ब्यक्तिको सम्पत्तिको रेखदेख र संरक्षण विवेकपूर्ण र होशियारीपूर्बक गर्नुपर्नेछ ।
(२) सम्पत्तिको रेखदेख र संरक्षण नगरेको कारणबाट माथवरीमा रहेको ब्यक्तिको सम्पत्ति कुनै किसिमले हानी नोक्सानी भएकोमा सम्बन्धित माथवर जवाफदेही हुनेछ ।
तर बिपद् परी त्यस्तो सम्पत्ति हानी नोक्सानी भएकोमा निज जवाफदेही हुने छैन ।
– हदम्याद ः
भए गरेको काम कारबाहीबाट मर्का पर्ने ब्यक्तिले त्यस्तो काम कारबाही भए गरेको थाहा पाएको छ महिनाभित्र नालिस गर्न सक्नेछ ।