सम्माननीय प्रधानमन्त्रीज्यू,
म, कृष्ण बहादुर तामाङ, एभरेष्ट फ्लोरिकल्चर हाउस, बौद्ध(चावहिल क्षेत्रका एक जिम्मेवार नागरिक, सामाजिक अभियन्ता र यस क्षेत्रका दीर्घकालीन समस्याहरूमा गहिरो चासो राख्ने व्यक्ति, यो निवेदन तपाईंको उच्च ध्यानमा ल्याउँदै गम्भीर विचारार्थ प्रस्तुत गर्दछु । चावहिल( बौद्ध( जोरपाटी सडकखण्ड ऐतिहासिक, धार्मिक र सांस्कृतिक दृष्टिकोणले अत्यन्त महत्वपूर्ण क्षेत्र हो । यहाँ स्थित ऐतिहासिक बौद्ध स्तुपा र अन्य धार्मिक स्थलहरू यस क्षेत्रको धार्मिक र सांस्कृतिक धरोहरको रुपमा रहेको छन्, जसका कारण यो क्षेत्र विश्व सम्पदा सूचीमा समावेश गरिएको छ । यी स्थलहरू हाम्रो संस्कृतिका अमूल्य रत्न हुन् र हाम्रो राष्ट्रिय पहिचानको अभिन्न हिस्सा पनि हुन् ।
यो क्षेत्रको सडक अवस्था भयावह रूपले जर्जर बनेको छ, जसले यातायातलाई गम्भीर संकटमा पार्दै यस क्षेत्रको सांस्कृतिक र ऐतिहासिक महत्वलाई समेत कमजोर बनाएको र खतरा पुर्याइरहेको छ । सडकको जर्जर अवस्था र अव्यवस्थित निर्माणका कारण यस क्षेत्रका नागरिक र भक्तजनहरूले अत्यधिक कठिनाइ र खतरनाक परिस्थितिहरू झेल्नु परेको छ, भोग्नु परेको छ । यसका कारण स्थानीय व्यवसाय, धार्मिक पर्यटन र समुदायको दैनिकीमा गम्भीर समस्या उत्पन्न भएको छ ।
त्यसैले, यस समस्यालाई ध्यानमा राख्दै, म तपाईंको महान कार्यक्षेत्रमा यस विषयमा तात्काल र प्रभावकारी कदम चाल्नका लागि सादर निवेदन गर्दछु ।
खानेपानी मन्त्रालयले पाइपलाइन विस्तारको नाममा यस प्रमुख मार्गलाई भत्काइदिएको छ, र त्यसपछि यो सडक अझै पनि अर्धनिर्मित र अपुरो अवस्थामा रहिरहेको छ । यस कार्यको परिणामस्वरूप, स्थानीय नागरिक, व्यापारी, र यात्रुहरूलाई अत्यधिक असुविधा र संकटको सामना गर्नुपरेको छ । यहाँको सडकको अवस्था यो नै हो कि यसको यत्रा एक भत्किएको, खाल्डाखुल्डीले भरिपूर्ण, र माटो र धुलोको प्रकोपले पूर्ण रूपले दवाइदिएको छ । धूलोको अत्यधिक प्रदूषणले यहाँको वातावरणलाई असहनीय बनाएको छ, जसका कारण स्वास्थ्य सम्बन्धी गम्भीर समस्याहरू उत्पन्न हुने खतरा छ ।
यो केवल सडकको सुधारको सवाल मात्र होइन, यो हाम्रो जीवन र स्वास्थ्यको सुरक्षा गर्ने एक अनिवार्य र अत्यन्त आवश्यक कदम हो । सडकको जर्जर अवस्था र धुलोको प्रकोपले स्थानीय समुदायको दैनिकीलाई विघटन गर्दै, व्यापार र धार्मिक गतिविधिहरूमा समेत ठूलो अवरोध पुर्याएको छ । यस्तो असहनीय अवस्थाले हाम्रो दैनिक जीवनलाई अकल्पनीय संकटमा पारिरहेको छ, र हामीलाई हाम्रा अधिकार र अस्तित्वको रक्षा गर्न तत्काल कदम चाल्न अत्यन्त आवश्यक बनाएको छ ।
वर्तमान समस्याहरूः
१. स्वास्थ्य संकटः सडकको स्थायी मर्मत नगरी राखिएको खाल्डा र माटोले सवारी साधन र पैदलयात्रीहरूको लागि असुरक्षित स्थिति सिर्जना गरेको छ । धुलोको प्रकोपले वातावरणलाई साँस लिन कठिन बनाइरहेको छ । यसका कारण विशेषगरी बालबालिका, वृद्धवृद्धा, र श्वासप्रश्वासका समस्या भएका नागरिकहरूको स्वास्थ्यमा गम्भीर असर परेको छ । स्वास्थ्यकर्मीहरूले बताएका छन् कि यहाँको धुलोमा ३० मिनेट भन्दा बढी समय बिताउनु भनेको दीर्घकालीन फोक्सो समस्या, दम र श्वासप्रश्वासका रोगहरूको कारण बन्नु हो ।
२. धुलो र प्रदूषणः बौद्ध(चावहिल सडकखण्ड अब एक धुलोको कालो बादलमा ढाकिएको छ । यस धुलोले केवल सडकमा यात्रा गरिरहेका यात्रुहरूलाई मात्र हैन, घरभित्र बसोबास गर्दै रहेका नागरिकहरूलाई पनि पीडित बनाएको छ । कुनै पनि नियमित धुलाई, पानी छर्ने, वा मर्मतका कामहरू नगर्नाले यो समस्या बढ्दै गइरहेको छ ।
३. व्यापारको संकटः यो सडक व्यवसायको महत्वपूर्ण क्षेत्र हो, जहाँ दर्जनौं व्यापारीहरूले आफ्नो व्यापार सञ्चालन गरिरहेका छन् । व्यापारको लागि मुख्य मार्गको धुलो र अव्यवस्थित अवस्था व्यवसायको लागि बाधक बनेको छ । ग्राहकहरूको कमी र व्यापारिक घाटाले स्थानीय व्यापारीहरूलाई गम्भीर आर्थिक संकटमा पारेको छ ।
४. सडकको भत्काइको कारण दुर्घटनाहरूस् सडकमा पाइपलाइन विस्तारको नाममा खाल्डा र अर्धनिर्मित अवस्थाले सवारी दुर्घटनाको जोखिम बढाएको छ । रक्सी खाएको चालकहरू, जर्जर अवस्था भएका सवारी साधन र पैदलयात्रीहरूको लागि यो क्षेत्र अत्यधिक जोखिमपूर्ण बनेको छ ।
हाम्रो ठोस र तत्काल मागहरूः
१. सडकको तत्काल पुनर्निर्माणः
खानेपानी मन्त्रालयले सम्पन्न गरेको पाइपलाइन विस्तार कार्यलाई पूर्णता प्रदान गर्दै, सडकको पुनर्निर्माण तत्काल सुरु गर्नु अत्यन्त आवश्यक छ ।
पाइपलाइनका खन्दा र खाल्डाहरू भरेपछि, त्यसको ठोस पुनर्निर्माण गर्नुपर्छ, जसले यात्रुहरू र स्थानीय बासिन्दाहरूलाई सुरक्षा र सुविधा सुनिश्चित गर्नेछ ।
२. धुलोको नियन्त्रणका लागि तात्कालिक पानी छर्ने व्यवस्थास्
सडकमा नियमित पानी छर्ने व्यवस्था गर्नुपर्नेछ ताकि धुलोको स्तर नियन्त्रणमा राख्न सकियोस् । यसका लागि, सडक विभाग र खानेपानी मन्त्रालयको संयुक्त पहल आवश्यक छ ।
३. स्वास्थ्य सुरक्षा र मापदण्डको पालनास्
स्वास्थ्यका लागि तत्काल कदम उठाउनुपर्छ, जसमा अत्यावश्यक स्वास्थ्य कक्षहरू, सार्वजनिक स्थलहरूमा मास्क वितरण र धुलो नियन्त्रणका उपायहरू समावेश गर्नुपर्छ ।
स्थानीय अस्पताललाई प्रोत्साहन दिई स्वास्थ्य सेवा प्रवाहमा सुधार ल्याउनुहोस् ।
४. सडकको सुरक्षा र दुर्घटनाबाट बचावका उपायहरूस्
सडकमा भत्काइएका खाल्डा र अव्यवस्थित निर्माणका कारण दुर्घटनाहरूको संख्या बढिरहेको छ । यसलाई तत्काल समाधान गर्न, उक्त खाल्डाहरूलाई छिटो मर्मत गर्नुहोस् र कुनै पनि प्रकारका ठूला खाल्डा र गहिरो खिचाइलाई स्थायी मापदण्डअनुसार चिन्हित गर्नुहोस्, ताकि भविष्यमा यस्ता समस्या पुनः उत्पन्न नहोस् ।
५. स्थानीय जनप्रतिनिधिहरूको जिम्मेवारी सुनिश्चित गर्नुहोस्ः
यस समस्यामा ध्यान दिन, स्थानिय जनप्रतिनिधिहरूको कार्यक्षमता र जिम्मेवारी सुनिश्चित गर्न आवश्यक छ । काठमाडौं जिल्ला प्रतिनिधि सभा निर्वाचन क्षेत्र नम्बर ३ को जनप्रतिनिधिहरूको मूकदर्शक मौनता निराशाजनक र अस्वीकार्य छ ।
निवेदक,
कृष्ण बहादुर तामाङ
एभरेष्ट फ्लोरिकल्चर हाउस,
बौद्ध(चावहिल, काठमाडौं
२०८१ चैत्र ०२
