हरेक वर्ष झैं वैशाख शुक्ल पूर्णिमाका दिन किराँत राई समुदायले मनाउने उँभौली पर्व यसवर्ष पनि पूजा आराधना गरी धुमधामसँग मनाइँदै छ । गाउँगाउँमा रहेका भूमेस्थानमा राम्रोसँग काम होस् भनी प्रकृतिको पूजा आराधना गरि मनाईने यो पर्व आज मनाउन लागिएको हो ।
यो मौसममा गर्मी बढ्ने भएकाले किराँत राई समुदायका मानिस बेँसीबाट लेकतिर उँभो लाग्ने भएकाले पनि यस पर्वको नाम उँभौली राखेको किम्बदन्ती रहेको पाईन्छ । वैशाख शुक्ल पूर्णिमादेखि चराचुरुङ्गी,जङ्गली जनावर,नदीमा माछा लगायतका जीवजन्तु गर्मीबाट बच्न बेँसीको नदीबाट लेकतिर पनि उँभो लाग्ने किराँत समुदायको विश्वास रहेको छ ।
किराँत समुदायका मानिसहरु मंसिर शुक्ल पूर्णिमाका दिन बाली भित्र्याएर जाडो छल्न बेँसी झर्ने र आजदेखि गर्मि छल्न उँभो लाग्ने परम्परा समेत रहेको पाईन्छ । यस पर्वका अवसरमा चण्डी नाचसमेत नाचिने भएकाले वैशाख शुक्ल पूर्णिमाको दिनलाई चण्डी पूर्णिमा समेत भनिन्छ ।
किराँत समुदायका मानिसहरुले चण्डीसंगै साकेला नाच पनि नाच्ने गरेका छन् । किराँत समुदायमा पनि एकथरीले उँभौली पर्व उत्तरायण सुरु हुने दिन माघ १ गते र उँधौली दक्षिणायन सुरु हुने दिन पारेर साउन १ गते मनाउँने गर्दछन । तर, यस समुदायका धेरै मानिसले उँभौली वैशाख शुक्ल पूर्णिमा र उँधौली पर्व मंसिर शुक्ल पूर्णिमाका दिन मनाउने गर्दछन् ।