#IrresponsibleNucleaIndia
भारतले सन् १९९८ को पोखरण आणविक परीक्षणको वार्षिकोत्सवको अवसरमा मे ११ मा ‘राष्ट्रिय प्रविधि दिवस’ मनाउने गर्छ तर तथ्य यो छ कि यो विश्वको सबैभन्दा गैरजिम्मेवार आणविक राष्ट्र हो।
विगत दुई दशकमा देशमा भएको २०० किलोग्रामभन्दा बढी आणविक सामग्रीको चोरीले आणविक आतंकवादको गम्भीर खतरा खडा गरेको छ, जसले देशमा सुरक्षा मापदण्डहरू बढाउन विश्वव्यापी शक्तिहरूको भूमिका आवश्यक रहेको आज जारी गरेको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ।
चीन र पाकिस्तान लगायतका क्षेत्रीय देशहरूले भारतमा आणविक सामग्री चोरीको निरन्तर घटनापछि अनुसन्धान र नियमहरूलाई बलियो बनाउन बारम्बार आह्वान गरेका छन् ।
चिनियाँ विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता हुआ चुनयिङले भने, ‘आणविक आतंकवाद अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले सामना गरेको सुरक्षा चुनौती हो । आणविक सुरक्षा र सुरक्षा सुनिश्चित गर्न आणविक तस्करी विरुद्ध लड्न आणविक सामग्रीको नियमनलाई बलियो बनाउन सबै सरकारहरूको जिम्मेवारी छ ।’
प्रतिवेदनमा भनिएको छ, भारतीय अधिकारीहरूले सन् १९९४ मा २.५ किलोग्राम युरेनियम बरामद गरे; १९९८ मा १११ केजी; २००० मा ५९.१ किलोग्राम; २००१ मा २०० ग्राम; २००३ मा २२५ ग्राम; २००८ मा ४ किलो; २००९ मा ५ किलो; २०१६ मा ९ किलो; २०१८ मा १ किलो र २०२१ मा १३.७५ केजी धेरै घटनाहरूमा। ‘भारत हतियार प्रयोगयोग्य आणविक सामग्री भएका देशहरूको ‘चोरी रैंकिंग’ मा १९औं स्थानमा छ । यसले मोदीको शासनको मानसिकता र आजको भारतीय राज्यको चरित्र झल्काउँछ,’ उनले भने ।
प्रतिवेदनमा भनिएको छ कि संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद्को प्रस्ताव १५४० र IAEA (अन्तर्राष्ट्रिय आणविक ऊर्जा एजेन्सी) आणविक सामग्रीको भौतिक सुरक्षा (CPPNM) कन्भेन्सनले आणविक सामग्रीलाई गलत हातमा पर्नबाट रोक्न कडा उपायहरू सुनिश्चित गर्न राज्यहरूलाई बाध्य पारेको छ । यद्यपि, यसले थप्यो, आणविक सम्बन्धी घटनाहरूको बढ्दो घटनाहरूले वास्तवमा आणविक आपूर्तिकर्ता समूह (एनएसजी) को डिज्युर सदस्य बन्ने भारतको आकांक्षालाई खतरामा पारेको छ ।
प्रतिवेदनले औंल्याएको छ कि भारतले लगातार UNSC प्रस्तावहरूको उल्लङ्घन गरेको छ र आणविक सामग्रीको भौतिक सुरक्षा सम्बन्धी IAEA को कन्भेन्सनहरूलाई समर्थन गर्न असफल भएको छ । एक अग्रणी अमेरिकी गैर–प्रसार वाचडग, परमाणु खतरा पहल (एनटीआई) आणविक सुरक्षा सूचकांकले भारतलाई यसको कमजोर सुरक्षा र आणविक सामग्रीको सुरक्षाको लागि सबैभन्दा कम स्थान दिएको छ ।
