Advertisement Banner
Advertisement Banner

०३ सोमबार, मंसिर २०८१23rd July 2024, 10:09:55 am

चीनको बीआरआई हेल्थ बैंक

२५ आइतबार , पौष २०७८३ बर्ष अगाडि

कुमार जी– –
चीन–पाकिस्तान इकोनोमिक करिडोर (CPEC) र वान बेल्ट वान रोड इनिसिएटिभ बृहत्तर क्षेत्रीय कनेक्टिभिटी, विशाल सामाजिक–आर्थिक एकीकरण, हरित ऊर्जा विकास, नयाँ रोजगारी सृजना र अन्तिम तर न्युनतम गरिबीका वांछित लक्ष्यहरू हासिल गर्न पूर्णतामा छन् । कुनै लुकेको आर्थिक एजेन्डा र कुनै गोप्य राजनीतिक योजना बिना सबै सदस्य देशहरूमा उन्मूलन ।
दुबै पुरातन चिनियाँ दर्शन र ‘साझा समृद्धि’ को सी जिनपिङ सिद्धान्तको ज्वलन्त प्रतिबिम्ब हो किनभने साझा गर्नाले विश्व आगामी दिनहरूमा ‘समृद्धि’ हुनेछ
त्यहाँ धेरै सामाजिक–आर्थिक, भूराजनीतिक र भू–रणनीतिक साझेदारीहरू छन् (ASEAN, क्षेत्रीय व्यापक आर्थिक साझेदारी), अमेरिका र युरोपियन युनियन प्रायोजित सक्रिय र स्वतन्त्र ब्क्भ्ब्ल्, र अन्तिम तर होइन, सैन्य सहयोग (AUKUS, QUAD) सबैले नयाँ अर्थ दिइरहेका छन् । शताब्दीका दुवै परियोजनाहरू (CPEC / BRI) लाई । दुर्भाग्यवश, सकारात्मक र नकारात्मक ऊर्जाको प्रतिनिधित्व गर्ने भिन्न शक्तिहरू अब आँखा–बलमा आँखा–बलमा छन् ।
यस सम्बन्धमा, नयाँ संस्करण ओमिक्रोनको व्यापक प्रसार एक नयाँ क्षेत्रीय फ्ल्यासपोइन्ट र थप विभाजन, र टकरावको विश्वव्यापी माध्यम बन्न गइरहेको छ ।
तर अन्तिममा, चीन, इरान र अन्य धेरै देशहरू विरुद्ध अमेरिकाले थप सामाजिक–आर्थिक प्रतिबन्धहरू र चीनको सदाबन्दी नीतिले तथाकथित ‘साम्राज्य’ द्रुत रूपमा पतन र पतन भइरहेको स्पष्ट रूपमा संकेत गरिरहेको छ ।
यसरी CPEC र बिआरआइको सामाजिक–आर्थिक, भूराजनीतिक र भू–रणनीतिक महत्त्व, सान्दर्भिकता, महत्व, उपयोगिता र सिमुलेशन सर्वोपरि छन् जसले आशा छ कि २०२२ र त्यसपछिको अवधिमा क्षेत्रीय र अन्तर्राष्ट्रिय अर्थतन्त्रको लागि “रणनीतिक कुशन“ सिर्जना गर्नेछ । ऋएभ्ऋ फेज–२ पाकिस्तानमा छिट्टै सुरु हुँदैछ ।

चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङले पहिले नै बीआरआईलाई ‘हरियो’ मा परिवर्तन गर्ने वाचा गरिसकेका छन् जसले आगामी दिनहरूमा गैर–परम्परागत जलवायु परिवर्तनको खतराबाट ग्रहलाई जोगाउने चिनियाँ दृढ इच्छालाई समर्थन गर्दछ ।
यस सन्दर्भमा चिनियाँ राष्ट्रपति सीको वार्षिक भाषणले अन्तर्राष्ट्रिय शान्ति र दिगो विकासको रक्षा गर्ने प्रमुख राष्ट्रको रूपमा चीनको जिम्मेवारी र मानवजातिको साझा भविष्यसहितको समुदायको निर्माणलाई प्रवद्र्धन गर्ने आफ्नो संकल्प र कार्यलाई पुनः देखाएको छ ।
यसरी २०२२ र त्यसपछिको अवधिमा क्षेत्रीय जडान र विश्वव्यापी शान्ति र विकास हासिल गर्न चिनियाँ द्यच्क्ष् को भूमिका महत्वपूर्ण छ ।
निस्सन्देह, राष्ट्रपति सीको भाषणले विश्वभरका मानिसहरूलाई शान्ति प्रेम गर्न, संयुक्त रूपमा शान्तिको रक्षा गर्न र मानव जातिको साझा भविष्य भएको समुदायको निर्माणतर्फ साझा विकास र समृद्धिका लागि मिलेर काम गर्न प्रेरित गरेको थियो । यस सन्दर्भमा, बीआरआईको भूमिका विशेष गरी हरियो विकास २०२२ र भविष्यमा पनि स्पष्ट छ ।
यस्तो देखिन्छ कि चीनले धेरै तरिकामा मानवताको मार्गलाई अझ स्थिर, शान्तिपूर्ण र समृद्ध संसारतर्फ डोर्याउनेछ जसमा CPEC र बिआरआइजस्ता विविध तर एकीकृत नीतिहरू र परियोजनाहरूले २०२२ र त्यसपछिको अवधिमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्नेछन् ।
स्पष्ट रूपमा, चीनले २०२२–२०२१ को अवधिमा कोभिड–१९ महामारी नियन्त्रण र आर्थिक वृद्धिमा आफ्नो विश्वस्तरीय प्रदर्शनमार्फत विश्वलाई महत्त्वपूर्ण योगदान दिएको छ ।
आफ्नो मुख्य भाषणमा चिनियाँ राष्ट्राध्यक्ष सीले क्षेत्रीय तथा अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा एकता, ऐक्यबद्धता र सहयोगलाई मानव जातिको साझा भविष्यसहितको समुदाय निर्माणको नयाँ अध्याय लेख्न संसारभरका देशहरूलाई मार्गदर्शन गर्न आवश्यक उत्तेजक कार्यकर्ता भएको बताउनुभयो ।
यस सन्दर्भमा, बीआरआई असीमित सामाजिक–आर्थिक गुणक प्रभावहरू र आर्थिक स्तरकर्ताहरू भएको शताब्दीको परियोजना भएकोले २०२० र आगामी वर्षहरूमा महत्त्वपूर्ण हुनेछ । चीनले गरिबी विरुद्धको लडाईमा व्यापक विजय हासिल गरेको घोषणा गरेको छ र आधुनिक संसारमा निरपेक्ष गरिबी उन्मूलन गर्ने आर्थिक ‘चमत्कार’ हासिल गरेको छ, जुन चिनियाँ चमत्कार मात्र नभएर विश्वको गरिबी निवारण परियोजना र विश्वव्यापी विकासमा ठूलो योगदान पनि हो ।
यसका अतिरिक्त बिआरआईको मुख्य उद्देश्य भनेको सबै सदस्य राष्ट्रहरूमा गरिबीको कठोर न्यूनीकरण हो । यसरी बिआरआईसँग २०२२ र त्यसपछिको क्षेत्रीय तथा विश्वव्यापी गरिबी न्यूनीकरण प्रस्तावको कमीसँग प्रत्यक्ष आर्थिक सम्बन्ध छ ।
आधिकारिक तथ्याङ्क २०२०–२०२१ अनुसार, बिआरआई देशहरू, चीन बाहेक, विश्वव्यापी जिडीपीको 18 प्रतिशत र विश्वव्यापी कार्बन डाइअक्साइड उत्सर्जनको २६ प्रतिशत योगदान गर्दछ ।
आगामी दुई दशकहरूमा, तथापि, बिआरआई देशहरूको जीडीपी औसत वृद्धि दर OECD भन्दा दोब्बर हुने अपेक्षा गरिएको छ, र बिआरआई देशहरूमा लगानीले विश्वव्यापी कुल लगानीको आधाभन्दा बढी समावेश हुने सम्भावना छ । आठ वर्षअघि स्थापना भएदेखि नै बीआरआई सहयोग फराकिलो क्षेत्रमा विस्तार हुँदै थप लाभहरू प्रदान गर्दै आएको छ ।
सन् २०२१ को पहिलो दश महिनामा चीनको बीआरआई साझेदार देशहरूसँगको वस्तुको व्यापार समग्र गिरावटलाई रोक्न सफल भयो र २३ प्रतिशतले वृद्धि भयो । चीन–लाओस रेलवे अहिले सम्मिलित र सञ्चालन भएको छ । चीन–युरोप रेलवे एक्सप्रेसले माल ढुवानी सेवा र कार्गो मात्रामा द्रुत वृद्धि देखेको छ ।
यसबाहेक, पिरियस बन्दरगाह, ग्वादर बन्दरगाह र हंगेरी–सर्बिया रेलवे जस्ता धेरै फ्ल्यागशिपहरूले निरन्तर प्रगति गरिरहेका छन् ।FOCAC को आठौं मन्त्रीस्तरीय सम्मेलन र चीन–सेलाक फोरमको तेस्रो मन्त्रीस्तरीय बैठकले उच्च गुणस्तरको बिआरआई सहयोगलाई अफ्रिका र ल्याटिन अमेरिकामा थप ठोस प्रगति गर्न उत्प्रेरित गरेको छ ।
बिआरआई १४५ देशहरू र ३२ अन्तर्राष्ट्रिय संगठनहरू, यो अब समृद्धिको बेल्ट र खुशीको बाटो बन्न विश्वभरका मानिसहरूलाई लाभान्वित भएको स्पष्ट छ ।
अमेरिका र पश्चिमाहरूको झुटो प्रचारका बाबजुद चीनले सबै बिआरआई देशहरूसँग कठोर परामर्श, संयुक्त योगदान र साझा लाभको सिद्धान्तलाई कायम राख्न, बिआरआइलाई अन्य देशहरूको विकास योजनाहरूमा डुबाएर खुला, हरित र स्वच्छ सहयोगलाई अगाडि बढाउन प्रतिबद्ध छ र पहलहरू ।
एकजुट प्रयासका साथ, उच्च गुणस्तरको बीआरआई सहयोगले २०२२ मा नयाँ प्रगति गर्नेछ र सबै सदस्य राष्ट्रहरूमा उच्च स्तरको, जनकेन्द्रित र दिगो विकासमा फलदायी नतिजाहरू जारी राख्ने देखिन्छ ।
यस सम्बन्धमा, चिनियाँ विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता झाओ लिजियानले २०२२ मा सबै पक्षहरूसँग मिलेर बीआरआईको उच्च गुणस्तरको निर्माणलाई प्रवर्द्धन गर्ने र फलदायी नतिजा हासिल गर्ने प्रयास गर्ने चिनियाँ सैद्धान्तिक अडानलाई पुनः पुष्टि गरे ।
झाओले बीआरआईको निर्माणले आठ वर्षअघि औपचारिक सुरुवात गरेदेखि नै २०२१ मा धेरै कोसेढुङ्गाहरू सहित उल्लेखनीय उपलब्धिहरू भएको उल्लेख गरे । उनले २०२२ र त्यसपछिको बीआरआईको भविष्यका सम्भावनाहरूलाई निकै सकारात्मक र फलदायी भने ।
कोभिड–१९ (ओमिक्रोन) को नयाँ संस्करण देखा परेकाले बीआरआई सदस्य राष्ट्रहरूबीच ‘विस्तारित बीआरआई स्वास्थ्य साझेदारी’ कार्यक्रमलाई यथाशीघ्र कार्यान्वयन गर्न थप इमान्दार प्रयास थाल्नुपर्ने सुझाव दिइएको छ ।
सामाजिक–आर्थिक समृद्धि, बृहत्तर क्षेत्रीय कनेक्टिभिटीको यात्रा र गुणस्तरीय जीवनको अन्तिम तर न्युन सपना देख्न नपरोस् भन्नाका खातिर बीआरआईलाई यस नयाँ रूपबाट जोगाउन एकैचोटि बिआरआई हेल्थ बैंक गठन गर्नुपर्ने सुझाव यस लेखकको छ । २०२२ मा सम्झौता हुनेछ ।
चिनियाँ सरकारले पश्चिमाहरूको प्रचारलाई कम गर्न र उच्च निर्माण मापदण्डका साथ दिगो उपलब्धिहरू प्राप्त गर्न सबै क्षेत्रीय र अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यमहरूमा खुला, हरियो र स्वच्छ सिद्धान्त भएको बीआरआईको आधारभूत आधारभूत शक्ति फैलाउनु पर्छ । २०२२ मा सदस्य राष्ट्रहरू ।
निष्कर्षमा, चीन विश्व आर्थिक वृद्धिको स्थायित्वकर्ता भएको छ र यसको मेगा प्रोजेक्ट CPEC / BRI  ले सबै सदस्य राष्ट्रहरूमा सामाजिक–आर्थिक विकासका विभिन्न चरणहरूलाई सुव्यवस्थित गर्दै छन् किनभने दुवैसँग समुदाय, देश र महाद्वीपहरूको कुनै प्राथमिकता सूची छैन ।