नेपाल र रूस बीचको द्विपक्षीय सम्बन्धमा नयाँ मोड आएको छ। चिनियाँ शहर थियानजिनमा भएको शांघाई सहयोग सङ्गठन (एससीओ) को शिखर सम्मेलनको सीमान्तमा नेपाली प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली र रूसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिन बीच भएको भेटवार्ताले दुवै देशबीचको सहयोगलाई नयाँ गति दिएको छ। रूसी राजदूत अलेक्सेई नोविकोवद्वारा नेपाली प्रमुख दैनिक पत्रिका द राइजिङ नेपालमा प्रकाशित लेख ून्यू बिगिनिङ अफ प्राक्टिकल कोअपरेसनू ले यसैको प्रतिबिम्बन गरेको छ। नेपाल र रूसबीचको राजनीतिक सम्बन्ध सन १९५६ मा स्थापित भएको थियो। तर दुवै देशबीचको सम्बन्ध केवल राजनीतिक औपचारिकतामा सीमित रह्यो। शीतयुद्धको समयमा नेपालले गुटनिरपेक्ष विदेश नीति अवलम्बन गरेको थियो भने रूस सोभियत सङ्घको रूपमा साम्यवादी गुटको नेता थियो। सोभियत सङ्घको विघटनपछि पनि नेपाल र रूसबीचको सम्बन्धमा विशेष गति आएन। तर पछिल्लो समयमा भूराजनीतिक परिवर्तन र नेपालको विदेश नीतिमा विविधीकरणको प्रवृत्तिले गर्दा यो सम्बन्धले नयाँ रूप लिएको छ। थियानजिनमा भएको भेटवार्ता नेपाल–रूस सम्बन्धको इतिहासमा एक महत्वपूर्ण मोड साबित हुनेछ।
यो भेटवार्ता दुवै देशबीच व्यवहारिक सहयोगलाई बढावा दिने उद्देश्यले भएको हो। रूसी राजदूत नोविकोवको लेखमा उल्लेख गरेअनुसार यस भेटवार्ताले नेपाल र रूसबीच सहयोगका विभिन्न क्षेत्रहरूमा नयाँ सम्भावनाको मार्ग खोलेको छ। 
१. प्रत्यक्ष उडान सेवास् मास्को र काठमाडौंबीच प्रत्यक्ष उडान सेवा सुरु हुने सम्भावनाले पर्यटन, व्यापार र आधिकारिक सम्पर्कलाई नयाँ गति दिनेछ। यसले गर्दा नेपाली पर्यटकहरू रूस जान सक्नेछन् भने रूसी पर्यटकहरू नेपालका लागि आकर्षित हुनेछन्। नेपाली व्यवसायीहरू रूसी बजारमा पुग्न सक्नेछन् भने रूसी लगानीकर्ताहरू नेपालमा लगानी गर्न आउन सक्नेछन्। 
२. शैक्षिक क्षेत्रमा सहयोगस् रूसले नेपाली युवाहरूका लागि शैक्षिक कार्यक्रम र छात्रवृत्तिहरू विस्तार गर्ने योजना बनाएको छ। यसले गर्दा नेपाली विद्यार्थीहरू रूसमा उच्च शिक्षा प्राप्त गर्न सक्नेछन्। रूस विश्वको अग्रणी शैक्षिक केन्द्र हो र विज्ञान, प्रविधि, चिकित्सा जस्ता विषयहरूमा यसको मान्यता छ। नेपाली विद्यार्थीहरूले यस्ता विषयहरूमा शिक्षा प्राप्त गर्न पाउनुले नेपालको मानव संसाधन विकासमा ठूलो योगदान पुर्याउनेछ।
३. सांस्कृतिक आदानप्रदानस् दुवै देशबीच सांस्कृतिक आदानप्रदानलाई बढावा दिइनेछ। नेपाल र रूसको समृद्ध सांस्कृतिक विरासत छ। सांस्कृतिक आदानप्रदानले दुवै देशका जनताहरूबीच परस्पर बुझाइ र सद्भावना बढाउनेछ। यसले द्विपक्षीय सम्बन्धलाई मजबूत बनाउनेछ।
४. व्यापार र लगानीस् व्यापार, लगानी र लजिष्टिक्सका क्षेत्रहरूमा नयाँ सम्भावनाहरू खुलेका छन्। नेपालले हिमालयन जलविद्युत, पर्यटन, कृषि जस्ता क्षेत्रहरूमा रूसी लगानी आकर्षित गर्न सक्छ। रूसले पनि नेपाललाई ऊर्जा, आधारभूत संरचना, प्रविधि जस्ता क्षेत्रहरूमा सहयोग गर्न सक्छ। वर्तमान भू(राजनीतिक परिवेशमा नेपालले विविधीकृत विदेश नीति अवलम्बन गरेको छ। नेपालले आफ्नो विकासका लागि विभिन्न देशहरूसँग सहयोग बढाउने नीति लिएको छ। यसैको क्रममा रूससँग सम्बन्धलाई मजबूत बनाउने प्रयास गरिएको हो। रूस पनि एसियामा आफ्नो प्रभाव बढाउन चाहन्छ र नेपाल जस्तो रणनीतिक रूपमा महत्वपूर्ण देशसँग सम्बन्ध बढाउनु त्यसैको भाग हो।
चीन र भारत जस्ता ठूला छिमेकी देशहरूबीच नेपालले सन्तुलित विदेश नीति अपनाउनु आवश्यक छ। रूस जस्तो शक्तिशाली देशसँग सम्बन्ध बढाउनुले नेपालले आफ्नो विदेश नीतिमा अधिक स्वायत्तता हासिल गर्न मद्दत गर्नेछ। यसले नेपालको राष्ट्रिय हितलाई कायम राख्दै विकासका लागि आवश्यक सहयोग जुटाउन मद्दत गर्नेछ।
नेपाल र रूसबीचको सहयोगका क्षेत्रहरूमा धेरै सम्भावनाहरू छन्। हिमालयन क्षेत्रमा जलविद्युत उत्पादन, पर्यटन विकास, कृषि प्रविधि, सूचना प्रविधि जस्ता क्षेत्रहरूमा रूसले नेपाललाई सहयोग गर्न सक्छ। रूसको विशाल अनुसन्धान र विकास क्षमतालाई नेपालले आफ्नो विकासका लागि उपयोग गर्न सक्छ। रूसले नेपाललाई अन्तर्राष्ट्रिय मञ्चहरूमा सहयोग गर्न सक्छ। नेपालले संयुक्त राष्ट्र सङ्घ जस्ता अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाहरूमा आफ्नो भूमिका बढाउन रूसको सहयोग आवश्यक पर्न सक्छ। नेपाल र रूसबीचको सम्बन्धमा नयाँ अध्याय सुरु भएको छ। थियानजिनमा भएको भेटवार्ताले द्विपक्षीय सम्बन्धलाई नयाँ गति दिएको छ। प्रत्यक्ष उडान सेवा, शैक्षिक सहयोग, सांस्कृतिक आदानप्रदान, व्यापार र लगानी जस्ता क्षेत्रहरूमा सहयोग बढ्ने सम्भावना छ। यसले नेपालको विकासमा ठूलो योगदान पुर्याउनेछ। नेपालले आफ्नो विविधीकृत विदेश नीतिको अन्तर्गत रूस जस्ता शक्तिशाली देशहरूसँग सम्बन्ध बढाउँदै आफ्नो राष्ट्रिय हितलाई कायम राख्न सक्छ। भविष्यमा नेपाल(रूस सम्बन्धले हिमाली क्षेत्रमा शान्ति, स्थिरता र समृद्धिको लागि महत्वपूर्ण योगदान दिन सक्नेछ।