अधिवक्ता गंगा दाहाल -
एक जमाना थियो, छोरा बिग्रे माष्टर हुन्छ, छोरी बिग्रे नर्स हुन्छे भनिन्थ्यो । अष्ट्रेलिया, क्यानडाजस्ता मुलुकहरुले नर्सलाई ठूलो महत्व दिएपछि नर्सप्रतिको धारणा नेपालमा उस्तै भए पनि तिनको विदेशमा सम्मान बढेको छ, रोजगारीको महत्व अरु पेशामा भन्दा बढी देखिन्छ । तर माष्टरको महत्व र इज्जतमा खासै भिन्नता आएको छैन ।
तर जर्मनमा यो महिना ठूलै घटना घट्यो । जर्मनका वकिल, न्यायाधीश, डा...
डा.विनिता- सिक्किमका पूर्व मुख्यमन्त्री डा. पवन चामलिङ माघ १ गते माघी र माघे संक्रान्ति मनाउन आएका थिए । थारु र मगर समुदायका वीचमा उभिएर पवन चामलिङले जुन अभिव्यक्ति दिए, त्यो नेपाली राजनीतिज्ञका लागि मात्र होइन, नागरिकका लागि समेत गम्भीर सुझाव थियो । चेतावनी पनि थियो । मुख्य कुरो थियो– राजा फालेपछि देश जोगाउन जनता आफै राजा बन्नुपर्छ, अन्यथा देश रहदैन । यायोख्या संघले सिक्किमका मुख्यमन्त...
शाश्वत शर्मा -
लोकतन्त्र, विपक्षीविहीन भएको छ । पञ्चायतमा राष्ट्रिय पञ्चायत विपक्षी विहीन हुनेगथ्र्यो । अहिले संसद त्यही हालतमा पुगेको छ । यद्यपि प्रमुख प्रतिपक्षको सुखसुविधा भने नेपाली कांग्रेसले हजम गरिरहेको छ । प्रतिपक्ष कांग्रेस, सभापति देउवा यतिसम्म लाचार, अन्यौलग्रस्त र हतास छन् कि उनी आफ्नै पार्टी सञ्चालनमा असक्षम देखिएका छन् । उनले सत्तारुढ दललाई कसरी सही मार्गमा ल्याउन सक्थे र ? यति ध...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
अकबर बिरवलका धेरै आख्यानहरु छन । ती आख्यानहरुमा वर्णण गरेका कुराहरु र अवस्था ईतिहास सम्मत हो वा होईन त्यसले आख्यानहरुको रोचकतामा कुनै असर गर्देन । यीनै आख्यानहरुमा एउटा आख्यान व्यापारीवर्गको चतुराईको छ । आजको नेपालमा यो आख्यानमा व्यापारीवर्गको ठाउमा चेतनशिलवर्ग राखेर हेर्ने हो भने ठ्याम्मै मिल्न जान्छ कि ? पहिले आख्यान पुर्नस्मरण गर्नु उपयुक्त हुन्छ ।
एक पटक अकबरले वीरबलस...
दीर्घराज प्रसाई–
बाबुराम भट्टराईको नेतृत्वमा राष्ट्रनिर्माता पृथ्वीनारायण शाहका शालीकहरु भत्काइयो । पोखरा पृथ्वी चौकको शालिक भत्काएर त्यही लखन थापाको शालिक ठडिए पछि तिनै बाबुराम भट्टराई प्रधानमन्त्री भएपछि लखन थापाको शालिक आवरण गर्न गएका थिए भने बाबुराम भट्टराई कति देशद्रोही ?
माओवादी जनयुद्धको नाममा गोर्खामा जन्मिएका बाबुराम भट्टराईको नेतृत्वमा भारतीय गुप्तचर संस्थाको इशारामा गोर्खा, न...
गंगा दाहाल -
कति राम्रो कुरा गरेका छन् प्रधानन्यायाधीश चोलेन्द्र शमशेर जबराले । अन्य न्यायधीशहरुलाई दायाँबायाँ राखेर उनले प्रष्ट भनेका छन्– अदालतले नागरिकको मात्र होइन, ढुंगामाटो र वनजंगलको पनि संरक्षण गर्नुपर्छ ।
आफू प्रधानन्यायाधीश भएको वर्षदिन पुगेको साइत । यही साइतमा अदालतप्रति उठेका सवालको जवाफ दिन प्रधानन्यायाधीशले पत्रकारहरुलाई निम्त्याएर आप्mना कुराहरु स्पष्ट राखे, पत्रकारलाई रा...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
दिनै पिच्छेको आक्रमणको खवर, राजमार्गमा हुने सुरक्षा जाँचमा झण्डै एक किलोमिटर झोला झुण्ड्याएर हिड्नु पर्ने हैरानीले जनसाधारण हैरान थिए । हाम्रा नेताहरु तथा स्वधोषित अगुवाहरु दुई खाले बन्दुकको चेपमा जनता परे भनेर फलाक्दै थिए । यो अवस्थाले जनआन्दोलन भाग २ भनिएको १९ दिने आन्दोलन बरु समस्याको समाधान पो हो कि भन्ने सोच पलायो । उसै पनि लगातारको बन्द हडतालले जनता दिक्क भएका थिए । ...
देवी काफ्ले -
हामी कुरा ठूला गर्ने तर ब्याबहारमा लागु गर्ने बेला लाइनबाट पछाडी सरिराखेका हुन्छौं ।
नारी स्वतन्त्रताका भाषण गरेर नथाक्ने हाम्रो नेतृत्व वर्ग नै नारीमाथि शोषण गर्न पछी पर्दैन।नारी शोषण खाली यौनिक मात्र होइन उनीहरूको अधिकार र क्षमतामाथि खडा गरीने प्रश्न पनि शोषण हो ।
एउटा बरिष्ठ नेताले बिधवा बिवाहको लागि निकै फूके।बिहे गर्नु पर्छ।बिहे गरिदिनुपर्छ । उनीहरूको बिवाहको लागि प्रश्न च...
शाश्वत शर्मा -
सञ्चारमन्त्री गोकुल बास्कोटा गतहप्ता सामाजिक सञ्जालमा भाइरल बने । फूलको मालाबाट पुरै अनुहार ढाकिएका मन्त्री बास्कोटाको आँखामात्र देखिएका थिए । क्याम्सनमा लेखिएको थियो– दशैंभत्ता वितरणमा भ्रष्टाचारमा मुछिएका मन्त्री बास्कोटालाईउनकै गृहजिल्ला काभ्रेमा यस्तो भव्य स्वागत । यी हुन् नेपाली जनता ।
मन्त्रीले भ्रष्टाचार गरे भनेर आलोचना पनि गर्छन्, फेरि तिनै मन्त्रीलाई स्वागत पनि म...
अधिवक्ता गंगा दाहाल-
उख किसानहरु राजधानीमा आएर धर्ना दिइरहेका छन् र धुरुधुरु रोइरहेका छन् । उनीहरुले बक्सिस, अनुदान होइन, आफूले बेचेको उखुको मूल्य २६ वर्षदेखि नपाएको र त्यो दिलाइदिन सरकार गुहारिरहेका छन् ।
उखु किसानहरु भनिरहेका छन्– सरकार हामीलाई मार्ने ?
सर्लाहीलगायतका जिल्लाबाट उखु किसानले राजधानीमा आँसु बगाइरहेका छन् । लोकतान्त्रिक पद्धति र लोकतान्त्रिक सरकारले उखु किसानको कुर...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
सर्वसाधारण जनताले कुनै पनि काम गर्न हमेशा आङ्खनो योग्यताको प्रमाणपत्र पेश गर्नु पर्ने हुन्छ । पत्रकारलाई यो पत्रकार हो भनेर प्रेस काउन्सिलले प्रमाणपत्र दिन्छ । चिकित्सक हुन शैक्षिक योग्यता मात्र हासिल गरेर हुँदैन, विधिपूर्वक नेपाल मेडिकल एसोसियनको छनौट प्रकृया पार गरेर प्रमाणपत्र लिनु पर्छ । सबै जसो काम गर्न योग्यता प्रमाणित मात्र नभएर कुनै न कुनै ठाउँबाट अनुमोदित हुनु प...
देवी काफ्ले -
आजकल महिलाबाट पुरूष हिँसामा परेका घटना छरपष्टै आइरहेका छन् । के साँच्चै पुरूष हिंसामा परेकै हुन् त ?
बिदेशिएका लोग्ने ठगेर अर्कै लोग्नेसँग रँगरेलियाँ मनाउँदै घर, छोराछोरी, लोग्नेको सम्पत्ति लथालिंग पारेर हिँडेका महिलाले अधिकांश पुरूषहरु बिचलित परेका छन् । समाजमा देखिएका ताजा घटना हुन् यस्ता । अष्ट्रेलिया जाने लोभले नक्कली बिवाह गर्ने सारा खर्च बेहोराउने अष्ट्रेलिया पुगेपछी ड...
विष्णुप्रसाद शर्मा–
इतिहासका पानाहरूले विश्वलाई परिचित गराएको शाहवंशीय राजा द्रव्य शाहले गोरखा राज्यलाई सुदृढीकरण गरेर इतिहासको शुरुवात गरिबक्सेको थियो र राम शाहले न्यायको सिद्धान्तलाई शास्त्रबमोजिम राजकाजको प्रत्याभूति गराइबक्सेकाले ‘न्याय नपाएमा गोरखा जानु’ भन्ने अनुभूति दिलाउने काम भएको थियो । स्व.श्री ५ पृथ्वीनारायण शाह तत्कालिन युवराजलाई ब्रिटिशले एसियाली मुलुकहरू प्रति ...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
चीनका कोही नेपाल भ्रमणमा आउन् वा नेपालका पदाधिकारी चीन जाउन्, नेपालीको पहिलो वाक्य हुन्छ– नेपाल एक चीन नीतिमा प्रतिवद्ध छ ।
यो वाक्य नेपालले गायत्री मन्त्र जपेजस्तो जपिरहनुपर्ने कारण के हो ? कुनै पनि मुलुकसँग यसरी बोल्नु नपर्ने, चीनका सामु बोल्नैपर्ने । यसको अर्थ चीन नेपालप्रति विश्वस्त छैन, अथवा नेपालले चीनलाई विश्वास दिलाउन सकेको देखिदैन । यहीकारणले पटक पटक नेपा...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
विगत १० वर्षमा वैदेशिक रोजगारीमा गएका ७ हजार युवा कफिनमा फर्किए । सुखको सपना बोकेर गएकाहरु शव बनेर ल्याइए ।
सरकार यो कहालीलाग्दो तथ्याङ्क हो । अव यस्तो नहोस् ।
युवालाई स्वदेशमा केही गर्ने अवसर नपाएर रोजगारीका लागि विदेश नै जानुपर्ने बाध्यताबाट मुक्ति दिनका लागि विशेष कार्ययोजना ल्याउनुपर्छ । नेकपाको सरकारका सामु यो चुनौती र अवसर दुबै छ । यो यति संवेदनशील विषय हो कि लोकप...
लक्ष्मण चौलागाईं–
सपना यसरी देखेका थियौं– मुलुकमा लोकतन्त्र आएको छ । गणतन्त्र आएको छ । मुलुक समाजवादको दिशातिर अग्रसर हुदैछ । नेपाली जनताको सुदिन आउँदैछ । सार्वभौम राष्ट्र नेपालका जनता समृद्ध हुदैछन् । शिक्षा, स्वास्थ्य, रोजगार निःशुल्क उपचार अभावमा कोही मर्नुपर्ने छैन । पुलपुलेसाहरु बन्नेछन । बाटोघाटो जताततै ससाना बजारहरु खुल्न थाल्नेछन् । उजाड बस्ती रंगीन हुन थाल्नेछ । प्रकृतिहरु...
शशी श्रेष्ठ–
आफ्नो इज्जत कसलाई प्यारो हुँदैन । आफ्नो परिवारको पहिचानले कसलाई गौरवान्वित तुल्याउँदैन । यहाँ त कुरा देशको छ । देशको बेइज्जती सहन को सक्छ र ?
युवाहरुको बारेमा बोल्न सजिलो छ । मेरा आफ्नै दुई सन्तानले पनि उनीहरुको देश प्रतिको विचारद्वारा अहिलेका युवाहरुको मनोविज्ञानलाई केही हदसम्म बुझाउँछ । हामी सबैको लक्ष्य एउटै हुन्छ– नाम र दाम कमाउने भँुडीवादलाई आफ्नो प्राथमिकत...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
महिलालाई मैला सम्झने सोचमा परिवर्तन नआएसम्म न घर, न समाज, न राष्ट्र नै समृद्ध हुनसक्छ । महिला आमा समुह हुन्, आमा साना साना कुरामा खुशी र सुखी हुन सक्छिन् । ससाना कुरामा पनि आमालाई खुशी पार्न पुरुषप्रधान समाज तैयार छैन भने यिनले समानताको सिर्जना कसरी गर्न सक्लान् ?
इतिहासमा महिलाहरुले भोगेका पीडा, उत्पीडन, उकुसमुकुस र संघर्षले बर्तमानलाई महिलाहरुको शसक्तिकरण, लैङ्िगक मैत्...
देवी काफ्ले -
WHO- world health organization का अनुसार बिश्वमा जतिपनि मान्छे मर्छन् त्यसमध्ये एक तिहाई मानिस वायु प्रदुषणका कारण मर्छन् । बायु प्रदुषणबाट हुने मुख्य रोग क्यान्स, घाँटी सम्बन्धी Stroke (अक्सिजनको कमिले दिमागका सेल मर्ने) मुख्य हुन् । बायु प्रदुषण नेपालमा उच्च तहमा छ ।
जनचेतनाका लागि मिडियाहरूले अहं भूमिका निर्वाह गरेका छन् । तर मान्छे यस्ता समाचार सुन्न, हेर्न र पढ्न चाहान्नन् ...
रुपा पौडेल–
‘सत्य तीतो हुन्छ’ वास्तवमै भन्ने हो भने यो उक्ति हामी मानिसहरुमा पुर्ण रुपले चरीतार्थ हुन्छ।यदि हामी मान्छे जातिलाई कसैले साँचो कुरा गरिदियो भने हामीलाई मनभित्रबाट यति धेरै रिस उठ्छ कि त्यो रिस दिमागसम्म आइपुग्दा मानौ चारैतिर अन्धकार छाएजस्तै हुन्छ । के गरम् ? कसो गरम ? रिस थाम्नै सकिंदैन,अगाडी जो छ त्यसैमाथि रिस पोखायो अनि गाली थोपार्यो ।अगाडी कोही छैन भने बाटोमा...
देवी काफ्ले -
एक संस्थाका अनुसार २०७५ श्रावण देखि २०७६ असारसम्म यानी एक बर्षमा जम्मा १३१९ जना महिलामाथि भयको हिंसाको अभिलेखन भएको छ ।जसमध्ये ८८० जना महिला घरेलु हिंसा पिडित, १५८ जना महिला सामाजिक र १४३ जना महिला तथा बालिका बलात्कार पिडित भएको जनाएको छ ।
बिश्वब्यापी रूपमा मनाइरहेको लैंगिक हिंसा बिरूद्धको १६ दिने कार्यक्रम कति सफल कति असफल भैरहेको छ ? यसले कति प्रभाव पारेको छ ? महिलाहरू र बालिक...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
ठूलो जोखिम मोलेर राजा ज्ञानेन्द्रले आङ्खनो हातमा शासन लिए र सबैले बुझ्ने भाषामा भने, तीन बर्षभित्र प्रजातन्त्रलाई लिकमा ल्याएर दलहरुलाई सुम्पन्छु । सोचनशिल सबैलाई थाहा थियो कि यो गर कि मरको अवस्था हो । तर राजावादी अझ कट्टर राजावादीहरुले यसलाई आङ्खनो दिन फर्केको सम्झे । राजा सबै ठाउँमा घुमीघुमी सबैलाई भेटे । सबैले मुलुकमा विसंगती विकृति भएको विधिको शासन हराएको गुनासो गरे । ...
गंगा दाहाल -
एयरपोर्ट बनाउने नाममा, उद्योग खोल्ने नाममा, राजनीतिक भोट बैंक तैयार गर्ने नाममा जंगल फडानी तीब्र रुपमा भइरहेको छ । यसरी रुखहरु काट्दा रुख पनि रुन्छ होला । पर्यावरणको बिनासलीला जारी छ । हामीले फेर्ने अक्शिजनसमेत रुख काटिदा न्यूनिकरण हुन्छ भन्ने भुलिरहेका छौं ।
निर्माण सामग्रीका रुपमा ढुंगा, माटो, बालुवा झिक्ने नदीबाटै हौ । आधुनिक मेसिनको प्रयो गरेर नदी दोहन भइरहेकै छ । यसरी प्रकृत...
प्रेमसागर पौडेल -
भारत र चीनलाई बेवास्ता गरेर नेपाल भ्रमणवर्ष २०२० सफल पार्छु भन्ने नेपाल सरकारको ध्येय मुर्खतापूर्ण हुनेछ ।
चीनको राजधानी बेजिङमा ‘सिनो(नेपाल ईन्टरनेशनल पब्लिक रिलेसन्स’ दर्ता गरेर कार्यालय खोलिएको छ । यसको उद्देश्य कसरी नेपाललाई लाभ दिलाउन सकिन्छ भन्ने नै हो । एउटै देशमा ३० लाख पर्यटक पठाउन सक्ने चीन र दक्षिणी छिमेकी भारतसँग मैत्रीभाव बढाएर पर्यटक पठाइदिन विश्वास...
शाश्वत शर्मा -
ठमेलको डान्सबारमा चर्चित राष्ट्रिय गीतमा परिवारसहित नाचेर चर्चामा आएका पूर्वराजा आइतवारदेखि पश्चिम नेपालको भ्रमणमा निस्केका छन् । धार्मिक भ्रमणमा निस्कैकै कारण पूर्वराजा फेरि चर्चामा आएका हुन्
मंसिर १५ गते भैरहवा विमानस्थलमा ओर्लने बित्तिकै आमनागरिकले भव्य स्वागत गरे । त्यो देख्दा ०४६ सालपछिको नेपाल होइन कि ०४६ साल अघिको नेपालको सम्झना धेरैले गरे । बल्ल राजतन्त्रको महत्व ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
राजतन्त्रप्रति जुन सम्मोहन बढ्दै गएको छ, अव त्यो सम्मोहन तोडिनु पर्छ, जयजयकार हैन ठोस काम चाहिन्छ, कामले नै एकता जुटाउन र यो बेथितिबाट देश बचाउन सकिन्छ ।
राजाको वैधानिक हैसियत नभएको एक युग भयो । बाह्र बर्ष भन्ने कालखण्ड सानो हैन । उहिले उहिले घोर तपस्या गर्दा पनि त्यो अवधी १२ बर्षको हुन्थ्यो भनिन्छ । नेपालमा राजा पाखा लगाएको समय त्यो भन्दा वेशी भयो । तै पनि स्वघोषित बरिष्...
देवी काफ्ले -
महिलाहरू धार्मिक कार्यमा बिशेष सहभागिता जनाउंछन् । हरेक मठमन्दिर, महायज्ञ, तथा धार्मिक क्षेत्रमा बढी नै सहभागिता जनाईरहका हुन्छन् । धार्मिक आस्था बोकेर पारिवारिक सुखशान्ती,धन आर्जन,प्रगतीको लागि उनीहरू बिशेष गरी यस्ता कार्यमा सहभागिता जनाउन जान्छन् । हरेक धर्ममा प्रमुख गुरूहरू प्राय पुरूष नै हुन्छन् ।
हाम्रा धार्मिक शास्त्र र त्यसलाई ब्याख्या गर्ने गुरूहरूले प्राय यस संसारमा हुन...
अधिवक्ता गंगा दाहाल-
संविधानसभाभित्र एउटा डरलाग्दो साजिस भएको कुरा नेकपाका नेता भीम रावलले सार्वजनिक गरेका छन् । त्यतिबेला नेपाललाई गणतन्त्र घोषणा गरेपछि भारतबाट भित्रिएकी सरिता गिरी पनि सांसद बनिन् र उनले नेपालको नाम र नेपालको झण्डा फेर्ने प्रस्ताव गरिछन् । अचम्म त के भएछ भने नेपालको झण्डा फेर्ने प्रस्तावमा भोटिङ हुँदा जम्माजम्मी दुई मतले बचेछ ।
नेपालको नाम आफैमा गौरवपूर्ण छ । नेपालको झण्डा ...
जगदीश रेग्मी -
हाम्रो जस्तो अविकसित समाजले बौद्धिकताको महत्वलाई अझै खुला हृदयले स्वीकार गर्न सकेको छैन । हाम्रो समाज, राज्यसत्ता र राज्य सबैपक्षलाई राष्ट्रको विकासमा बुद्धिजीवी चाहिन्छ भन्ने कुराको चेतना मात्रै हैन स्वीकार्य समेत छैन । आलोचनासंग सधै त्रसित रहने हाम्रा शासक वर्ग र प्रशासकहरुले बौद्धिक चिन्तन र कर्म प्रवर्धनका लागि चासो दिँदैनन्, किनकि उनीहरु सत्ताशक्तिको चिहान खन्छन् भन्ने त्रा...
शाश्वत शर्मा -
वास्तवमा नेपालीको स्मरणशक्ति कमजोर छ, छोटो छ । बिर्सने बानी छ । पूर्वराजतन्त्रले गरेका एकाध गल्तीलाई सम्झिरहने जनता नेताहरुका जघन्य अपराधलाई किन बिर्सन्छन् ? यो ज्वलन्त प्रश्न हो ।
कुनै गोराले कीर्तिपुरेको नाक पृथ्वीनारायण शाहले काटिदिएका थिए भने के लेखयो, राजतन्त्रका बारेमा बितृष्णा फैलाउने ठेक्का लिएर बसेकाहरुले त्यो अप्रमाणित विषयलाई यतिबिघ्न फैलाए कि केही नेपालीले यसमा विश्...
देवी काफ्ले -
यदि इतिहासमा धेरै कम स्त्रीहरू प्रगतिशिल भएका छन् भने यसको कारण उनीहरू स्त्री हुनु होइन बरू यो समाज हो, जसले स्त्रीका सारा अभिब्यक्तिलाई नियन्त्रित गरिरहन्छ, उनीहरूलाई प्रत्येक सुबिधाबाट बन्चित राख्दछ । बुद्धिमान भन्दा बुद्धिमान स्त्रीको पनि सार्वजनिक हितहरूको लागि आहुति दिईन्छ ।यदि उनीहरूलाई पूरा अवसर मिल्यो भने, त्यस्तो कुनै काम छैन जुन उनीहरू गर्न नसकुन् ।
यदि इतिहासमा धेरै क...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
बखानवीरहरुले लोकतन्त्रको विषेशता बखान गर्दछन्, यहाँ बखान शव्द प्रयोग गरिनाको कारण छ । किनभने उनिहरुले बखानेको लोकतन्त्रको कुनै बिषेशता नेपालको वर्तमान पद्दतिमा पाईन्न तै पनि नेपालमा सबैभन्दा राम्रो लोकतन्त्र भएको कुरा गर्दछन । यसैले यसो भन्नेहरु बखानवीर नै हुन र नेपालको लोकतन्त्र जोकतन्त्र उन्मुख हो । जोकतन्त्र अंग्रेजीको जोक शव्दबाट प्रेरित हो नेपालीमा उपहासतन्त्र भन्दा ज...
अदालतमा थुनछेकेको बहस चलिरहेको थियो, आलमका समर्थकले प्रहरी थानामै बम प्रहार गरेर प्रभावित पार्ने प्रयत्न गरे । शुक्रवार अन्तिम बहस के सकिएको थियो, न्यायाधीश दीपक ढकालले थुनामा राखेर अनुसन्धान गर्न आदेश दिए र प्रहरी सुरक्षासहित राजधानी फर्किए । सरकारी वकिल फणीन्द्र कटवालले समेत न्यायाधीशसँगै सरुवा गर्न निवदेन दिएका छन् । यतिसम्मको आतंक ?
सुरुमा सांसद मोहम्मद आलमलाई बचाउन कांग्रेसका सभापति शेरबह...
देवी काफ्ले -
यी को हुन् ?
यीनीहरू के गर्छन् ?
पढ्छन् कि पढ्दैनन् ?
यी घोडासँग यहाँ के गरिरहेका छन् ? के कारण घोडा डोर्याएका छन ?
अनेक कौतुहलता जाग्यो मेरो मनमा । र, उनीहरु नजिक गएँ ।
म जति उनीहरूको नजिक गए उति नै उनीहरू म बाट टाढिन खोजे तर मैले पनि उनीहरूको पछी लाग्न छोडिन । मैले नाम सोधें नाम भन्नै हिच्किचाए । आफूहरूमा बोलाएको सुने एउटा बाबुको नाम शरद परीयार हो भन्ने थाहा पाएं अर्...
गोविन्दप्रसाद पौडेल -
भुटानी शरणार्थी अझै छन् झापामा । विदेशीले ८० हजारभ बढीलाई उतै लगिसके पनि हजारौं शरणार्थी बाँकी नै छन् । भुटानका राजा नेपालमा जन्मेकोले मेरो सम्झनामा छ नेपाल भन्छन् तर नेपालीभाषीलाई नेपालतिर लखेटेर आफ्ना नागरिकको समस्या समाधान गर्नुपर्छ भन्ने कहिले सोचेनन् ।
नेपालको कूटनीति पनि असफल भयो । शरणार्थी अझै बढ्दैछन् ।
१९५९ मा तिब्बतबाट दलाई लामा भारततिर भागेपछि सुरु भएको तिवेत...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
नेकपाको सरकारले पार्टीका नेताका छोरा रुपक सापकोटालाई परराष्ट्र मामिला अध्ययन प्रतिष्ठानको उपकार्यकारी निर्देशकमा नियुक्त गरेको छ । रुपक चीनमा पढेका र योग्य व्यक्ति होलान्, प्रश्न के पनि छ भने उनीभन्दा अरु पनि झन बढी योग्य थिए कि ? किन नेताकै छोरालाई यो पद दिइयो ? कतै सत्ताको दुरुपयोग त होइन ? भन्ने प्रश्न पनि छ ।
यो संस्था परराष्ट्र मामिलामा थिंक टेंक मानिन्छ, थिंक टेंक...
काठमाडौं । नेपाली कांग्रेसका सुदूरपश्चिमका नेता दिलेन्द्र बडु भन्छन्– कालापानी र लिपुलेक क्षेत्रमा नेपाली सेना तैनाथ गर्नुपर्छ । सरकारले तत्काल कूटनीतिक पहल गर्ने र सीमामा सेना बस्ने हो भने धेरै कुरा सहज हुन्छ । भारतीय सीमा सुरक्षाबलको ज्यादतिमा कमी आउनेछ । हिजो के भयो भन्ने होइन, अव के गर्नुपर्छ भन्ने विषयमा गम्भीर हुन सुझाउँदै बडुले लामो समयदेखि रहेको सीमा विवाद सुल्झाउनु पर्छ, यसमा सरक...
पदम हमाल -
हरेक दिन दुर्घटना भइरहन्छ । दुर्घटनामा जघन्य दुर्घटना भयो गतहप्ता । सिन्धुपाल्चोको सुकुटेमा भएको दुर्घटनामा १७ जनाले ज्यान गुमाए“ । दोलखाबाट काठमाडौं आउ“दै गरेको यात्रुवाहक बस सुनकोशीमा खस्यो । त्यो देखेका यी युवा सोनाम तामाङ, यिनले १५ जनाको जिवितै उद्धार गरे । यस्ता दुःखद घटना दिनदिनै भइरहेका छन् ।
ड्राइभरको कारण, सडकको कारण, मौसमको कारण, जुनसुकै कारणले दुर्घटना भए पनि...
शिव सिग्देल -
या कार्टुन, विधिको शासन चलने, नैतिकतालाई प्रमुखता दिने र लोकलज्जा नै जहाँको नेतृत्वको मापन छ, त्यो देश बेलायतको हो । बेलायती प्रधानमन्त्री बोरिस जोन्सनको हो ।
संविधानमा वाक स्वतन्त्रता र व्यक्तिगत हकाधिकारको कुरा लेखेर सही ठोक्ने, संविधानलाई उत्कृष्ठ भन्नेहरुले नागरिकलाई गीत गाउन दिदैनन्, जो पढेकै छैनन्, उनीहरु शव्द शव्दको व्याख्या गर्छन्, जो लोकलज्जा कायम गर्न सक्दैनन्, उनीहरु ...
गंगा दाहाल -
गाउँपालिकामा दुःख के छ ? कतिसम्मको दुःख हुन्छ । त्यसमा पनि गाउँले महिलाहरुको पीडा के के हुनसक्छन् ? खासगरी मेलापातभन्दा पनि पानीको दुःखले महिलाहरु कतिसम्म दुखित छन् ? यो प्रत्येक जनप्रतिनिधिले बुझ्नै, जान्नैपर्ने विषय हो । पानी गाउँमा मात्र होइन, सहरी इलाकामा पनि हाहाकारकै विषय हो । पानीको नबुझ्ने नेता के नेता ?
चुनाव जित्यो, नेता बन्यो गाउँसहर घुम्यो । हुने नहुने काम बोकेर हिड्य...
नेपाली कम्युनिष्ट आन्दोलनका भीष्मपितामह भनेर चिनिने मोहन विक्रम सिंह अर्थशास्त्रका एमए पनि हुन् । उनी समाज बदल्न, नेपालको शासन व्यवस्थामा सर्वहाराको विजयध्वजा फहराउन हिडेका, जीवनको सत्तराद्र्धमा पुगिसके, अझै संघर्षमै छन् ।
तर थाकेका छैनन् । उनको संघर्षको यात्रा जारी छ, निरन्तर जारी छ ।
मोहनविक्रम सिंहको शव्दमा– म पञ्चायतीकालमा सवा ९ वर्षजति जेलमा बस्नु परेको थियो । पटकपटक गरी म ११ वर्ष ...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
संघीयता आयो, मुलुकमा ७ सय ६१ सरकार बने । सबै सरकारका प्रमुखहरुलाई सलामी खानै हतार ।
पिर्का राखेर, मेच–बेञ्चमाथि उभिएर, ढुङ्गामाथि ढुङ्गा खप्टेर पनि सलाम खानेहरु देखियो ।
भर्खरको ताजा घटना गण्डकी प्रदेशका आन्तरिक मामिला मन्त्री हरिबहादुर चुमन आफ्नै घरमा आधुनिक सलामी स्थल बनाएर सलामी लिएरमात्र मन्त्रालय जाने रहेछन् ।
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टिभित्र सलामीको भोक किन ? न...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
पशुपतिनाथ परिसरमा साँझको आरतीमा समेत राष्ट्रगान बजाउन दिएको सरकारको उर्दीको यति धेरै आलोचना भयो कि आदेश मिस फायर भयो । फिल्महलमा राष्ट्रगान बजाउने आदेश पनि पालना हुनसकेन । राष्ट्रगान कहाँ बजाउने, कसरी राष्ट्रगानको महत्व बढ्छ भन्नेसम्म सोच्न नसक्ने सरकारले आन्दोलनको भाषामात्र बुझ्छ भन्ने अर्को उदाहरण आर्यघाटको आन्दोलन हुनपुगेको छ । आर्यघाटमा शव जलाउनेले आन्दोलन गरेपछि सरकार झ...
वर्तमान नेपालको समाचार कि त कुशासनको ओली सरकार हो, कि देशभक्तिपूर्ण नेकपाको बिद्रोह हो । वार्ताका लागि सरकारले बोलायो, पक्राउ परेका कार्यकर्ता नेता छाड, वार्ताको वातावरण बनाउ भन्दा सरकारले अस्वीकार ग¥यो । जुन सरकार बिद्रोह गरेर बनेको छ, जुन पद्धति बिद्रोहबाट जन्मेको छ, त्यो परिवर्तन पद्धतिले असन्तुष्टहरुको बिद्रोहको आवाज सुन्छु भनेर घेरावन्दीमा पार्ने, ठाडै गोली हानेर त्यसका कार्यकर्तालाई म...
राजन कार्की -
दण्डहीनताको डढेलोले देश खरानी हुँदैछ । पद्धति लोकतन्त्र छ, शासन र प्रशासनमा अपराधमात्रै देखिन्छ । जनप्रतिनिधि छन्, ९० प्रतिशत अपराधको ग्रहण परेका छन् । संविधान छ, दण्डित गर्न सक्दैन । अदालत छ, अपराध र अपराधीको संरक्षण गर्छ । सामाजिक मूल्य, मान्यता र मानवीय संवेदनशीलता मारेर बहादुर हुनसकिने अपराधी संस्कृति संस्थागत हुनथालेको छ । उत्तम व्यवस्थामा खत्तम संस्कार, यस्तो व्यवस्थालाई लो...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
नेपालीहरु विगत लामो समयदेखि निरंकुशताको चपेटामा परेका छन । केवल रानीको पञ्जापत्रको आधार लिएर एक शताव्दी भन्दा धेरै समय हुकुमी शासन चलाउन सफल राणा परिवार मुखैमा नियम र कानुन लिएर बसेको थियो । मध्ययुगको यो राज्य प्रणाली आधुनिक युगमा विस्थापित हुँदै गएको कुरा पद्मसम्सेरले त बुझे तर अन्य राणाले बुझेनन । राणा शासन कायम नै रहेको भए यसवेला श्री ३ हुनेको मनमा मेरो बाजेको पदवी खो...
देवी काफ्ले-
यसपालीको तिहारले सबैमा सद्भाव ल्याओस् । बिशेष गरी आजको हाम्रो समाजमा चाडलाई बिकृतिको रूपमा ंँस्थापन गर्नेहरूको जमात कम छैन । तिजमा महिनौं अघिदेखि दर खाने चलन थिएन । आजकल महिना दिन देखि पार्टी प्यालेसमा महँगा लुगा लगाएर ऋणमा गहना भिरेर अडियोमा नाच्न थालियो । जसले चाडबाडको मौलिकता र बिशेषता नै उथलपुथल बनाइदियो ।
दशैँमा पनि अर्काको देखासिकी गरेर सिँगो खसी ढाल्नु पर्ने सकेसम्म ...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
चुनावमा तर्साउन बम बनाउँदा, पड्काउँदा देख्ने र घाइते भएकाहरुलाई प्रमाण मेटाउन कालागि इटाभट्टामा हालेर मारेको आरोपमा मोहम्मद अफताव आलम पक्राउ परेका छन् । सुन्दैमा योभन्दा अमानवीय घटना अरु हुनसक्दैन । बंगलादेशमा नारी नुसरत जहाँ रफीलाई बलात्कारपछि आगो लगाउने १६ जनालाई अदालतले फाँसीको सजाय सुनाएको छ ।
रौतहट हत्याकाण्डका दोषीलाई बचाउने प्रयासमा नेपाली कांग्रेस लाग्नु अथवा मह...
गंगा दाहाल -
चीनका राष्ट्रपतिको २३ वर्षपछि नेपाल भ्रमण भयो । राष्ट्रपति सी चिनफिङले राष्ट्रपति, प्रधानमन्त्रीमात्र होइन, ठूला दलका नेताहरुसँग पनि भेटवार्ता गरे, नेपाल र नेपालीका कुरा सुने । यही क्रममा सत्तारुढ नेकपाका अध्यक्ष प्रचण्डसँग पनि राष्ट्रपतिको भेटवार्ता भयो । भेटपछि प्रचण्डको अनुभूतिले झस्काएको छ ।
प्रचण्डले आफ्नो अनुभूति चितवन पुगेर सुनाएका छन्– सीले तिमीहरु अराजक छौ भनेझ...
स्वयम्भुनाथ कार्की-
उखानै छ ‘बोल्नेको पिठो बिक्छ ’, चर्को बोलले पिठोे अझ त्यो पनि सडेको व्यापारमा अग्रणी मान्छ वर्तमान समाज । कुनै कुरालाई राम्रो वा नराम्रो भन्न त्यसको गुण दोष केलाउने हैन आफ्नाले जेलाई राम्रो भनेका छन त्यसलाई राम्रो र जेलाई नराम्रो भनेका छन् त्यसलाई नराम्रो भन्नु पर्दछ भन्ने मानसिकतामा साधारण मात्र हैन समाजका अग्रणी भएका बुद्धिजीविहरु पनि छन् । कागले तिम्रो ...
पदम हमाल -
अनुनय बिनय गर्दैमा, गोप्य लेनदेन सेटिङ मिलाउँदैमा भ्रष्टचारीलाई उन्मुक्ती त दिनु भएन नि गाँठे । नेपालको चलन गजब छ किनकी हजार रुपैयाँ घुस खाने मान्छेलाई अक्त्तियार तानिन्छ, काँक्रो चोरलाई पक्राउ गरिन्छ तर करोडौ घुस खाने र मान्छे मार्ने ज्यानमारालाई कारबाही गर्नुको सट्टा फुलमाला लगाएर कुर्ची दिइन्छ !
संवैधानिक निकाय छन्, तिनलाई मन्त्रिपरिषदको अनुमति बिना केही पनि गर्न नदिने निर्णय गर...
शाश्वत शर्मा -
विश्लेषकहरु भन्न थालेका छन्– अव कांग्रेसमुक्त नेपाल हुनेछ । कम्युनिष्टले दुःखै गर्नु परेन, सभापति देउवाले नै कांग्रेसको कलमी गरिदिए । कार्यकर्ता अराजक, सभापति अपराधीको संरक्षक, सक्किगो नि । २०६४ साल चैत २७ गतेको राजपुरमा २२ जनालाई जिउँदै इटाभट्टाको चिम्नीमा पोलेर मार्ने आरोपित कांग्रेसभित्रका सुजाता पक्षीय सांसद मोहम्मद आफताव आलम १२ वर्षपछि प्रहरीको फन्दामा परेका छन् । यसप...
शाश्वत शर्मा -
२०७६ को दशैं अनेक कारणले यादगार भयो । सामाजिक अभियन्ता ज्ञानेन्द्र शहीले चितवनमा कुटाइ खाए, सभामुख कृष्णबहादुर महरा हिरासतमा पुगे र अन्त्यमा चिनियाँ राष्ट्रपतिले २३ वर्षपछि नेपालको राजकीय भ्रमण सम्पन्न गरे । दशैंताका यसै पनि समाचारको खडेरी पर्छ, यसपटक चैं राम्रै खुराक पाएका छन् मिडियाले ।
दशैंको टीका लगाउन राष्ट्रपतिकोमा भन्दा पूर्वराजाको मा नेपालीहरुको बढी भीड लाग्यो, प्रधानमन...
पदम हमाल -
शासकको पहिलो चिनारी कानुन व्यवस्था दुरुस्त पारेर सुशासनको प्रत्याभूति दिनु हो । सुशासनभित्र नै जनकल्याण र राष्ट्रको मजबुती सुनिश्चित हुन्छ । यसको उदाहरण हुन चीनका राष्ट्रपति सी चिनफिङ । चीनमा पछिल्लो समय मौलाएको भ्रष्टाचारविरुद्ध विशेष अभियान चलाएर विश्व चर्चित बनेका राष्ट्रपति सी चिनफिङले आफ्नो पहिलो कार्यकाल पूरा हुँदासम्म १० लाख सरकारी कर्मचारी, १५० पार्टीका उच्च नेतालाई भ्रष्टाच...
शिवप्रसाद सिग्देल -
२३ वर्षपछि चीनका राष्ट्रापति सी चिनफिङले असोज २५ र २६ गते नेपालको भ्रमणमा आए । २५ गते शनिवार भयो, २६ गते सरकारले पाहुनाको स्वागत, उनका् सुरक्षा, यातायातको अप्ठेरोका कारणले सार्वजनिक विदा दियो ।
राष्ट्रपतिलाई उच्च सम्मान गर्न जे जति उपायहरु अवलम्बन गरिएका छन्, त्यो हुनैपथ्र्यो, स्वागत छ चीनका महामहिम राष्ट्रपतिज्यू ।
तर प्रश्न के हो भने, ३ नम्बर प्रदेशलाई विदा दिए हु...
गंगा दाहाल -
२३ वर्षपछि चीनका राष्ट्रपति सी चिनपिङको स्वागतका लागि बनाइएका फ्ेक्सबोर्डहरु आउनु अघि नै यसरी च्यातिए, च्यात्ने को हो ? यसबारेमा सुरक्षा निकाय मौन छ । च्यात्नुपर्ने कारण के हो, च्यात्नेहरु पनि मौन छन् ।
हो, चीनका राष्ट्रपति र नेपालका राष्ट्रपति, प्रधानमन्त्रीवी सोहाद्रपूर्ण वार्ता हुनुपर्छ, दुवै देशका चासोहरु संवोधन गर्ने प्रयत्न हुनुपर्छ र समस्याहरु समाधान गर्ने निकास खोजिनु...
शाश्वत शर्मा -
जनता सहन्छन्, सक्नेजति सहन्छन्, जब नेपाली जनताको सहनेशक्तिको बाँध फुट्छ, त्यसपछि जनता सुनामी जसरी निस्कन्छन् र केही पनि बाँकी नराखी सोत्तर बनाउने गर्छन् ।
नेपाली जनताको स्वभाव यस्तै छ र यही स्वभावका कारण जनबिरोधी कम भइरहदा पनि जनता सहिरहेछन् ।
भन्नका लागिमात्र लोकतन्त्र, गणतन्त्रको संस्थागत गर्न जुनसुकै हदसम्म जान सक्छौं भन्ने हो । यथार्थमा गणतन्त्रको बिराधेी माहोल खडा गर्ने ह...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
राणा शासन ढाल्न संगठित भएर खोलिएका दलहरु निरन्तर रुपमा वर्तमानसम्म अस्तित्वमा छन । पञ्चायतको करिव तीसबर्ष नेपालमा कानुनतः दलहरु प्रतिवन्धित रहे । कुरो अनौठो लाग्न सक्छ तर सत्य हो कि त्यही तीसबर्ष दलहरुको विकासको निमित्त सबैभन्दा उर्वर रहे । अति नै सोझा र सरल स्वभावका राजा विरेन्द्र र उनलाई प्रभावमा लिएर जे पनि गराउन सक्न रानी ऐश्वर्यालाई रिझाउन सफलहरुले बाबुको किर्तिमा छोर...
देवी काफ्ले -
नारी अधिकारका कुरा सुन्दा सुन्दै पाकेका मेरा कानले वास्तवमा महिला स्वतन्त्रता के हो खोट्याउन गाह्रो पर्यो।
आखिर अधिकार दिने कसले ?
स्वतन्त्रता दिने कसले ?
उनीहरूमाथि दमन गरेको छ कसले ?
म निरूत्तर छु । तर सहजका साथ जवाफ आउँछ ‘पुरूषले’ ।
हो पुरूषबाट महिला नगन्य रूपमा दमित छन् । बाहिर देखावटी रूपमा स्वतन्त्रता दिए पनि वास्तविकतामा घरेलु हिँसा पुरूषबाटै हुन्छ म...
बरिष्ठ अधिवक्ता शिव सिग्देल-
नयाँ मुसलमानले प्याज बढी खान्छ रे । बाबुराम पटक पटक काँचुली फेरिरहन्छन् र नयाँ नयाँ नारा घन्काइरहन्छन् । उनको नयाँ नारा हो– हामीलाई विश्वास गर्नोस्, हामी, ४० वर्षभित्र नेपाललाई सिंगापुर बनाउँछौँं ।
४० सूत्रीय माँग राखेर ०५२ सालमा जनयुद्ध सुरु गर्ने बाबुरामले १७ हजारको जीवन सिध्याए । यस्तो किन ननेर एकजनाले प्रश्न गर्दा झोक्किएर बाबुरामले भनेका थिए– ...
डिभाइन स्ट्रिम नेटवर्क प्रा.लि. नेपाल (meroTV) र फाष्ट वे रेडिएन्ट डिजिटेक लि. भारतबीचको कार्यगत एकता नेपालको CATV मा एक ऐतिहासिक कोसेढुंंगा डिभाइन स्ट्रिम नेटवर्क प्रा.लि. नेपाल (meroTV) र फाष्ट वे रेडिएन्ट डिजिटेक लि. भारत बीच महत्वपूर्ण ऐतिहासिक कार्यगत एकता गर्ने सम्झौता भएको महिना दिन नबित्दै फाष्ट वे रेडिएन्ट डिजिटेक लि. भारतका सह–संचालक वलवीरसिंह डिसोडिया र सो कम्पन...
काठमाडौं । सिंगापुरमा उपचार गरेर फर्केका प्रधानमन्त्रीले भदौ २७ गते लोकतन्त्रबिरुद्ध षडयन्त्र भइरहेको अनुभूति गरेका थिए, असोज १ गते उनको मुटुले ढ्याङ्ग्रो ठोकेछ र भनिहाले– लोकतन्त्रमाथि खतरा आइसकेको छैन तर खतरा निम्त्याउने प्रयासहरु भइरहेका छन् । बघिनीले डमरुमाथि खतरा पैदा नहुन्जेलसम्म केहीगर्दैन, जब डमरु खतरामा पर्छ तब जाइलाग्छे । लोतन्त्रमाथि खतरा आइलाग्यो भने सरकार पनि जाइलाग्नेछ । सरक...
शाश्वत शर्मा -
विश्लेषकहरु भन्छन्– २०७२ साल असोज ३ गने एकतर्फी रुपमा जारीगरिउको नेपालको संविधानले गत शुक्रवार आफ्नो अन्तिम दिवस मनाएको छ । हरेक तप्का रक्षेत्र निराश हतास बनिसकेको अवस्थामा सरकारी स्तरबाटै जारी गरेर काठमाडौंको टुँडिखेलमा मनाएको संविधान दिवस वास्तवमै फिक्का देखिन्थ्यो ।
संसारमै कहीँ पनि उर्दी जारी गरेर संविधान दिवस मनाइन्न, त्यस्तो दृश्य नेपालमा देखाइयो । जनताले सहभागिता ज...
स्वयमभुनाथ कार्की -
दुइ चोटी गद्धिमा बस्ने काकतालीमा उनको इच्छा र चहाना कति थियो त्यो कि त उनलाई थाहा होला कि भगवानलाई । पहिलो पल्ट उनको उमेरले गर्दा राजगद्धिमा बस्ने नबस्ने कुराबाट निर्विकार थिए भन्न सजिलो भयो । नत्र उनलाई त्यो वेलाको पनि फतुर बोक्नु पर्ने हुन्थ्यो । तर दोश्रो पल्ट त्यसो भएन, राजपरंपरा खण्डित भयो । अत्यन्त निम्न, निम्छरो लान्छना बोकेर छेउ लाग्नु प¥यो । त्यो वेला समय परिस्...
पदम हमाल -
– सिंहदरवारभित्रै ९ अर्व खर्चिएर संसद भवन निर्माणको शिलान्यास भएको छ । यही शिलान्यासमा प्रधानमन्त्रीले भनेका छन्– यो संसद भवनमा भ्रष्टाचारको बहस गर्न नपरोस् । आफै भ्रष्टाचारको संरक्षण गर्ने अनि आफैले यस्तो भाषण्बाजी गरेर चोखो भएको प्रचार गर्ने, गजब छ प्रधानमन्त्रीजी ।
– दशौं अरवको मन्त्रीनिवास बन्दैछ । सात प्रदेशका मुख्यमन्त्रीका लागि आराम गृह पनि राजधानीमै ...
शाश्वत शर्मा -
नयाँ नेपाल, नेपाललाई स्वर्ग बनाउने गणतन्त्रले नै हो भन्नेहरुको बोली फुट्न छाड्यो । गणतन्त्रले पार्टी नेताहरु सम्पन्न भए, देश र जनताको पहिचान नै गुम्ने जोखिम बढेर गएपछि गणतन्त्रवादी भनेका सत्तामा रहेका मात्र देखिन थालेका छन् ।
अव रोग निको हुन्न, अतिसार भइसक्यो भनेपछि घाटेबैद्यको शरणमा जाने हो । संविधान र संघीयता, घिटेघिटे रोगी गणतन्त्र घाटे बैद्यको शरणमा पुगेको छ । विदेशीले ल्या...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
गणतन्त्रलाई आङ्खनो सोचमा अकंटक बनाउन सफल भएकाहरुको छटपटी र सकेसम्म सोहर्ने प्रवृत्ति देखिदैछ । सपना जपना गणतन्त्र अव अकंटक भयो भनेर सरकारी खर्चमा नफलाकी चैन छैन । अरु त अरु स्थानिय सरकारमा चुनिएका दलप्रतिनिधिहरु नेपाल आईनपुग्दै अर्को विदेश भ्रमणमा व्यस्त छन । जनप्रतिनिधि भन्न मिल्ने निर्वाचन प्रणालीबाट चुनिएका नभएकाले यीनीहरु दलप्रतिनिधि नै हुन । अब यी जनतालाई उपलव्धि बिहि...
देवी काफ्ले -
यो बर्षका निकै चर्चित समाचार अनुसार रुपन्देहीको दुईवटा फरक फरक घटना घटे दुबैमा पिडीत महिला नै हुन् पिडक पुरूष । एउटा घटना दुई युवतीलाई सांझ सात बजेतिर नाता खान भन्दै चिनेको एक पुरूषले रेष्टुरेन्टमा बोलाउँछ, नौ बजेसम्म बसेर घर पुर्याईदिन मोटरसाइकलमा बसालेर केही पर पु¥याए पछी मोटरसाइकल रोकेर केही कुरा गर्नुछ भन्छ अनि युवतीमाथी बलात्कारको प्रयास गर्छ । युवती चिच्याएपछी नजिकै गाउ...
शिव सिग्देल -
राष्ट्रिय गानमा राष्ट्र हुनुपर्छ । गानका आवाजले देशको माटो र झण्डा जुरुक्कै उचालेको हुनुपर्छ । राष्ट्रभावले भरिपूर्ण मनछुने खालको हुनुपर्छ र राष्ट्रवासीलाई देशप्रति आकर्षित पारेर जुरुक जुरुक पार्ने जोश र उत्साह थप्नसक्ने उर्जा हुनुपर्छ । गणतन्त्र नेपालको राष्ट्रिय गानमा त्यस्तो आकर्षण छ कि छैन, त्यो देशव्यापी बहसको विषय हो ।
जेजस्तो होस्, संविधान रहेसम्म र पद्धति चलेसम्म राष...
२०६९ मा कुरा उठेको काठमाडौं निजगढ द्रुतमार्ग अन्ततः नेपाली सेनालाई दिने निर्णय भयो २०७४ मा । ७६.२ किलोमिटर यो फास्ट ट्याक अलिक घटाउने प्रयास पनि भइरहेको छ । सरकारले अधुरो डीपीआर पास गरेर सेनालाई काम अघि बढाउन भनिसकेको छ । तर पुल र सुरुङका कारण समयमै यो सडक बन्न नसक्ने अनुमन विज्ञहरुले गरिरहेका छन् । विदेशीले पुल र टनेल समयमै बनाइदिए भने नेपाली सेनाको इज्जत बच्नेमात्र होइन, यो ठूलो उपलव्धि पनि ह...
premsagar paudel-
मुलुकलाई असफलतातर्फ जानबाट रोक्न अहिलेका कोही पनि नेता सफल हुने छा“ट छैन । उनीहरु विभिन्न शक्ति केन्द्रबाट पालिएका र उतैबाट निर्र्देिशत भैरहेकाले चाहेर पनि उनीहरु राष्ट्रिय स्वार्थमा काम गर्न सक्दैनन् । देश बनाउने हो भने मुलुकलाई सबैभन्दा पहिले प्रणाली अर्थात सिस्टममा लैजानु पर्छ । सिस्टम बसाउन आत्मविश्वासले भरिपूर्ण एक इमान्दार नेता चाहिन्छ । कडा अनुशासन चलाउने अ...
दीर्घराज प्रसाई– शंकराचार्यले बौद्ध ग्रन्थ डडाई दिएका थिए भनेर अफवाह फैलाइयो । तर बौद्ध भिक्षुक–भिक्षुणीहरु सन्यासी र गृहस्थी आश्रमको एकीन नभइञ्जेलसम्मको लागि बौद्ध ग्रन्थहरु संरक्षणको लागि पशुपतिनाथमा राख्न शंकराचार्यले आदेश गरेका थिए । बौद्ध धर्मले सन्यासी र गृहस्थी दुईटा बाटा लिएपछि विश्वमा नैं ठूलो प्रभाव पार्न सकेको हो । तर परचक्रीहरुले शंकराचार्यले बौद्ध ग्रन्थ नष्ट गरेका र बौ...
बुद्धिनारायण श्रेष्ठ ः हाम्रो संविधानको अनुसुची घ मा अंकित निशाना छापमा राखिएको नेपालको नक्सा अनुसार नेपालको ३७२ वर्र्गिकलोमिटर भूभाग गुमेको छ । किन यस्तो हुन पुग्यो ? यो विषयमा गम्भीरता आवश्यक छ ।
तत्कालीन ६ सय १ सभासदमध्ये कसैको पनि ध्यान यस नक्सामा नपर्नु ठूलो लापर्वाही हो । संविधानको कुनै पनि पानामा नेपालको शुद्ध नक्सा नहालिनु पनि त्यत्तिकै लापर्वाही हो । वास्तवमा नेपालको नक्सा संविधान पुस...
साध्यबहादुर भण्डारी -
चार अभियन्ता समुहले माथिल्लो कर्णाली जल विद्युत परियोजनाका सम्बन्धमा परराष्ट्र मन्त्रीलाई ज्ञापन पत्र बुझाएका छन । ज्ञापनपत्र यस्तो छ–
माननीयमन्त्रीज्यू,
उपर्युक्त सम्बन्धमा यही भाद्र ४ गतेदेखि नेपाल–भारत परराष्ट्र«मन्त्रीस्तरीय संयुक्त आयोगको बैठक हुन लागेको खबर संचारमाध्यमहरू मार्पmत थाहा हुन आएको छ । संयुक्त आयोगको बैठकमा द्वीपक्षीय आर्थ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
एउटा सन्तानले कुनै वेला आङ्खनो बाबुआमा सामुन्ने गएर यत्रा बर्षमा तिमीहरुले मेरा निमित्त के ग¥यौ र, तिमीहरुले केवल मलाई दुव्यवहार ग¥यौ, मेरो शोषण ग¥यौ भनेर भन्यो भने ती बाबुआमासंग यसको के जवाफ होला त ? जवाफ भएर पनि ती बाबुआमा नाजवाफ भएर चुपचाप सन्तानको त्यो लान्छना सहन वाध्य हुन्छन । उनीहरु हामीले तिमीलाई जन्मायौ भन्न सक्दैनन् , तिम्रो पालन पोषण ग¥यौ भ...
बरिष्ठ अधिवक्ता शिव सिग्देल -
लाइसेन्स र लालपूर्जा सबै कम्प्युटराइज्ड गर्ने भनेर थालिएको अभ्यास जारी छ । मुख्य सवाल सूचना जम्मा हुने सर्भरमा नेपालको पहुँच छ कि छैन, यसमा गोप्यता कायम छ कि छैन, कतै विदेशीले नेपालीहरुको सूचना बेचिरहेको अथवा गलत प्रयोग गरिरहेका त छैनन् ? भन्ने हो । नेपालले स्मार्ट लाइसेन्सदेखि मालपोत, नापीमामात्र होइन, यातायातमा समेत विदेशी सर्भरबाट काम चलाइरहेको छ र अव राष्ट्र...
पदम हमाल -
एउटा पर्यटक नेपाल किन आउँछ ? के हेर्न आउँछ ? के गर्न आउँछ ? पर्यटक आउनुका कारणहरु बुझेर पर्यटकको मन जित्ने खालका आकर्षणहरुमा, सुविधा र सुरक्षामा राष्ट्रले नीति र व्यवहार निर्माण गर्नुपर्छ ।
पर्यटक जब एयरपोर्टमा झर्छ र छिर्छ, फोहर ट्वाइलेट देखेरै दिक्क हुन्छ । जब बाहिर निस्कन्छ, टेक्सीवालाले हटारु तानेजसरी टेक्सीले तान्ने प्रवृत्तिबाटझन दिक्क हुन्छ । जथाभावी थुक्ने, अनुशासनहीन र कोर...
साध्यबहादुर भण्डारी -
शारदासम्बन्धी एउटा सन्दर्भमा भएको सन्धिबाहेक, २०१० सालमा सम्पन्न कोशी सन्धि, २०१५ साल सम्पन्न गण्डक सम्झौता र २०५२ सालमा सम्पन्न महाकाली सन्धि राजनीतिक स्वार्थसँग गाँसिएका छन् । त्यसपछि भारतले नेपालसँग साझा नदीको अवधारणा र उच्च बाँधमा बनाउने योजना बनायो । कर्णाली २७० मि., पञ्चेश्वर ३१५ मि., कोशी २६९ मि., त्रिशुुली , अरुण २८६ मि., पश्चिम सेती २२० मि., बुढीगण्डकी २२५ मि., न...
शाश्वत शर्मा -
राजतन्त्र फर्कने भयो भनेर चर्चा खुब चुलिएको छ । प्रचण्डले अनायास नागार्जुन दरवारबाट निकालिदिने धमास दिएपछि चर्चा चुलिए पनि नातिनातिनाको पढाइका लागि थाइलेण्डतिर पूर्वराजा लगे पछि नेकपाभित्र पद विभाजन भयो र तेश्रो बरियताबाट धकेलिएका माधव नेपालले मुख खोलेका छन्– पुरानो व्यवस्था फर्काउने चलखेल सुरु भयो । यिनै माधव नेपाल हुन्, जसले मदन भण्डारीको शैलीमा राजनीति गर्ने भए पार्टि ख...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
समाजमा छोरै चाहिने चिन्तन यसरी ढुंगे छाप बनेर बसेको छ कि यही हो महिलामाथिको सबैभन्दा ठूलो हिंसा । छोरा पाउने कि छोरी ? यो महिलाको मात्र दोष होइन, प्रकृतिले मिलाउने विषय हो । यसमा महिलालाई मात्र छोरो पाइन भनेर दोष दिने जुन परम्परागत सोच छ, त्यसमा अव सुधार गर्नैपर्छ । महिला हिंसा रोक्ने हो भने हिंसाको जरो छोरै चाहिने मानसिकता हो, यसमा कडा कानुन, कडा सुधारात्मक कार्यक्...
Ambassador Hou Yanqi – Nepal in my mind Best wishes for the successful 2020 Visit Nepal Year. । हाउ याङ्की, नेपालका लागि चिनियाँ महामहिम राजदूतको फोटो हो यो । नेपाल भ्रमणवर्षलाई सफल पार्न कुनै पनि नेपाली नेताहरुले नगरेको काम उनले गरिदिएकी छिन् । नेपालमा हेनैपर्ने विश्व आकर्षणमा बौद्ध पनि हो भन्ने सन्देश सहित महामहिम राजदूतले यो फोटो सार्वजनिक गरेकी हुन् ।
नेपाल बुद्धको जन्मथलो । बाँ...
काठमाडौं । नेपाली सेनाले सबै प्रदेशहरुमा सैनिक विद्यालय सञ्चालन गर्ने निर्णय गरेको छ ।
नेपाली सेनामा रहेको ३८ अर्वभन्दा बढी रकमको व्याजले सैनिक परिवारका लागि कल्याणकारी योजना कार्यान्वयन गर्दै आएको छ र यही योजनाको एक अंश हुनेछ, सबै प्रदेशहरुमा सैनिक विद्यालय ।
नेपाली सेनाले आफ्ना हितकारीका सन्ततीहरुलाई बसोबास गरेकै क्षेत्रमा अध्ययन सुविधा उपलब्ध गराउन सकियोस् भन्ने उद्देश्यका साथ ७७ वटै जिल्ल...
लीला अधिकारी, चितवन -
हिन्दुहरुले मनाउने विभिन्न धार्मिक तथा साँस्कृतिक चाडहरु मध्ये रक्षा बन्धन एउटा पवित्रा चाड हो । यो चाड श्रावण शुक्ल पूर्णिमाको दिन मनाईन्छ । यसै दिन महर्षि यज्ञ बल्लवयले आदित्य ब्रह्म (सूर्य) बाट वेद प्राप्त गरेका थिए । अतः यस दिनलाई वेद जयन्तीको रुपमा पनि चिनिन्छ । यसै दिनलाई जनै पूर्णिमा पनि भनिन्छ ।
नयाँ यज्ञोपवित तथा रक्षा बन्धन धारणा गरी यस पर्वलाई धुमधामका स...
साध्यबहादुर भण्डारी -
सप्तकोशी उच्चबाँध निर्माणको मन्त्र जपिरहेको भारतले कोशी ब्यारेजमा कृत्रिम बाढीको अवस्था सिर्जना गरी नेपाल सरकारलाई कोशी समस्याको समाधान बराह क्षेत्रमा उच्चबाँध निर्माण नै हो भन्ने नाकट मंचन गरी प्रधानमन्त्रीको त्यस आसन्न भ्रमणका बेला नेपालको पूर्वी पहाडलाई खर्लप्पै डुबाइ बिहारलाई बचाउने र नदी जडान आयोजनाअन्तर्गत कोशीको पानी दक्षिण भारत पु¥याउने खेलभित्रको सप्तकोशी उच्...
शिव सिग्देल -
युरिया मल र उखुको व्यथा जटिल बन्दै गएको छ । सरकारको सफलता र असफलता, शासन र कुशासनको मापन पनि यही दुई विषय बिश्लेषण गर्दा देखिन्छ, भेटिन्छ । जुन सुरकार किसानको कुरा सुन्दैन, त्यस्तो सरकार कसरी लोकसरकार हुनसक्छ ? अचम्म छ ।
खेती गर्ने समयमा जुनसुकै वर्ष पनि मलको हाहाकार हुन्छ । मल माफियाकरण भएकैले सरकारले मलको समुचित प्रवन्ध गर्न नसकेको हो । मल जत्ति पाइन्छ, डबल पैसा दिएर कालो ...
जगै बलियो नभएपछि खम्बा ढल्नु स्वभाविकै भयो । खम्बा ढलेपछि पानीमा डुब्न पुग्यो । तर टाउकोचाहिं डुब्न बांकी छ । खम्बा डुब्दा पनि टाउको भारततिरै ढल्केर डुब्यो । तर चुर्लुम्ब डुबेकोचाहिं छैन है ! गजब छ बा के भएको हो यो ? देशको जगै बलियो नभएपछि देश विकासको गति ढल्न सक्छ । त्यसमाथि पनि दक्षिणी छिमेकीतिरै ढल्कन सक्छ ।
. ढल्के पनि त्यसै देशभित्र चुर्लुम्बचाहिं डुब्दैन होला हाम्रो देश ।
स्वयम्भुनाथ कार्की -
प्रशिद्ध अंग्रेजी नाटककार विलियम शेक्सपियरको भनाई छ ‘जे नाम दिए पनि गुलाव गुलाव नै हो’ । पूर्वीय सनातनमा अनगिन्ति आस्था प्रतिकहरु छन । नदी, रुख, सिमे, भुमे आदि देखि लिएर देवता, वायु, भगवानहरु, भगवतीहरु तर पनि नाम जे भए पनि आखिर एकै हुन् भन्ने मान्यता छ । वेलावेलामा धुर्तहरु यस्ता मान्यताहरु चर्काउने गर्दछन् । अआङ्खनो वर्चश्व कायम गरेर अनुयायीको रुपमा गिरो...
शाश्वत शर्मा -
संकेतहरु हेर्दा लाग्छ, मुलुक एकपल्ट फेरि कोल्टे फेर्न लागेजस्तो छ । १३ वर्ष अघिदेखि गरिएका कुनै पनि शासन व्ववस्थाका अंगहरुले काम गर्न नसकेपछि र अझ भन्नुपर्दा, मुलुकको परम्परागत शक्तिलाई विभेद गरेर एकलौटी ढंगले अघि बढ्न खोज्दा परिवर्तनका गन्तव्य कता हो कता हुनपुग्यो । वर्तमान गणतान्त्रिक संविधानका हिमायतीहरु नै अव आफूहरुलाई सच्याउन खोज्दैछन् भन्ने भान विश्लेषकहरुले गरेका छन् ।
स...
पदम हमाल -
पटक पटक प्रधानमन्त्री भए, देश र जनताको प्रधानमन्त्री किन बन्न सकेनन् ? नेता त गुण्डाका पनि हुन्छ, देशको राजनेता बन्ने रहर खोई ?
जुन निकायमा श्रमको सम्मान हुदैन, त्यो निकाय नै पतन र विनासको खाडलमा विलिन हुन्छ । संसद र सरकार त्यस्तो निकाय बनेको छ, जहाँ श्रमको होइन, स्वार्थको बोलवाला छ । त्यसैले लोकतन्त्र पतनोन्मुख हुँदैछ ।
गलत पासवर्डले सानो मोबाइल फोन त खुल्दैन भने गलत नियत र गलत क...
बरिष्ठ अधिवक्ता शिव सिग्ेदल 0
जनताको लागि काम गर्छु भनेर कवोल गरेर चुनाव जितेपछि, सत्तामा पुगेपछि जनताप्रति जवाफदेही हुनैपर्छ । जनताले तिरको करको दुरुपयोग गर्न पाइन्न । नीतिगत अथवा अन्य तरिकाले समेत भ्रष्टाचार गर्नु राजनीतिक अपराध हो ।
राजनीतिमा अपराध गर्ने प्रवृत्ति मौलाएको छ । जनताप्रति जवाफदेहीता लिने नेताको चरित्रमा ह्रास आएको छ । चुनावका बेलामा जे जसरी राष्ट्रवादी नारा लगाउने ...
पदम हमाल-
राजनीतिमा विदेशी कमैयाहरुको बिगबिगी भएका कारण स्वदेशी कमैयाको बिल्लीबाठ व्यवस्थित हुनसकेन । राजनीतिमा लाग्नेहरुले कमैया बनेर लुट्ने क्रम सुरु गरेकाले देश नै कमैयाको जस्तो हालतमा पुगेको छ । जब देशको नेतृत्व गर्छु भन्नेहरुले आफूलाई कमैयाभन्दा माथि उठाएर स्वाधीन र सार्वभौम राख्न सकेनन्, स्वदेशी कमैयाहरुको बेहाल हुनु स्वभावि हो, हालत यस्तै छ ।
कमैया भनेको दास नै हो । मालिकको अह्रोटमा चल...
देवी काफ्ले -
नेपाली महिलाहरूको मौलिक चाड तीज, हरितालिका ।
कृष्णजन्माष्टमी देखी चेली लिन जाने ल्याउने चलन पुरानो हो । तीजको महिनामा तल फांटमा राता सारी चोलोमा सजिएर हिंडेका चेलीहरू देख्दा खुशीको सिमा हुंदैनथ्यो । सबैका छोरी तीज मान्न आइसके हाम्री छोरी कैले आउँछे भनेर आमाहरू ढोकाको छेऊमा पर्खी बस्नुहुन्थ्यो । अनि जुरुक्क उठेर बाबु दिदी लिन जा भनेर आदेश दिनुहुन्थ्यो । उता छोरी कैले माइतबाट ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
यदि यो व्यंगलेख भएको भए केसीहरुलाई सरकार हल्लाउन थर नै काफी छ, अझ त्यसमाथी अगाडी डा. भएपछि त पुगिहाल्यो भन्न सकिन्थ्यो । डा. गोविन्द केसी अनि डा सुरेन्द्र केसी नेपालको सञ्चार जगतमा आँधीवेहरी पैदा गर्ने क्षमता राख्छन । यो व्यंग आलेख नभएकोले त्यसै भने भन्न सकिएन । कसैलाई मन परेपनि वा मन नपरेपनि उपचार गर्ने डा केसी र विद्यावारिधी गर्ने डा. केसी दुवैले यो हैसियत कसैको निगाहमा ...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
सत्ताधारीहरुको आँखामा मोतीविन्दु भएछ कि के हो, नेकपाका अवसर पाएका सबै एकै श्वरमा भन्न थालेका छन्– ओली सरकारको लोकप्रियता बढेको छ रे ।
कता बढेछ लोकप्रियता ? सुनकाण्डमा कि जहाज खरिद कमिशनमा ? निर्मलाको बलात्कारपछि हत्यामा कि हत्यारा लुकाउने साजिसमा ? भ्रष्ट ठेकेदारको संरक्षणमा कि सिण्डिकेटको निर्णय लागू गर्न नसकेकोमा ? कि संवैधानिक अंगहरुलाई भ्रष्ट पार्न र राजनीतिकर...
अधिवक्ता गंगा दाहाल-
राजनीतिक परिवर्तन भयो, जुन कव्जियत थियो ०६३ साल वैशाख ११ गतेसम्म त्यो कव्जियत खुल्यो र परिवर्तन भयो । त्यो परिवर्तन सहजरुपमा ०७६ साल साउनसम्म आइपुगेका छौं । यस वीचमा किनारा लागेका राजाले अथवा हिन्दुधर्म चाहिन्छ भन्नेहरुले नै कुनै बाधा व्यवधान गरे । हो, आवाज उठ्यो । माँग उठ्यो । तर, राजनीति सलल पानी बगेजस्तै गरी बगेको छ ।
दुई पटकको संविधानसभाको निर्वाचन सहजै सम्भव भयो । दु...
देवी काफ्ले -
भरखरैको ताजा समाचार अनुसार रुपन्देहीको दुईवटा फरक फरक घटना घटे दुबैमा पिडीत महिला नै हुन् पिडक पुरूष । एउटा घटना दुई युवतीलाई सांझ सात बजेतिर नास्ता खान भन्दै चिनेको एक पुरूषले रेष्टुरेन्टमा बोलाउँछ । नौ बजेसम्म बसेर घर पुर्याईदिन मोटरसाइकलमा बसालेर केही पर पु¥याए पछी मोटरसाइकल रोकेर केही कुरा गर्नुछ भन्छ अनि युवतीमाथी बलात्कारको प्रयास गर्छ । युवती चिच्याएपछी नजिकै गाउँबाट ल...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
२ हजार १६ सालदेखी २ हजार २४ सालसम्म कवि भूपी शेरचनले लेखेका कविताहरुको संग्रह ‘घुम्ने मेच माथिको अन्धो मान्छे’मा केही कविताका हरफहरु वर्तमानमा पनि उत्तिकै सान्दर्भिक छन । उनका यी कविताहरुले बदलिएको नेपालको नाराको खोक्रोपन उदाङ्ग पार्दछन् ।
हामी आपूmखुशी कहिल्यै मिल्न नसक्ने
कसैले मिलाई दिनुपर्ने
हामी आपूmखुशी कहिल्यै छुट्टिन नसक्ने
कसैले छुट्टयाई दिनु पर्ने...
बरिष्ठ अधिवक्ता शिव सिग्देल -
पश्चिम पहाडका गाउँपालिका हुन् कि नगरपालिका, महिनावारी भयो कि छाउगोठमा पठाइन्छ । जतिसुकै छाउगोठ भत्काएको बाजा बजाए पनि चामुण्डा बिन्द्रासैनी नगरपालिकाकी तुल्सी शाहीलाई छाउगोठमै सर्पले डसेर मा¥यो ।
निर्वाचित सरकारको डेढवर्ष भयो, स्थानीय निकायका जनप्रतिनिधिहरुको त साँढे दुई वर्ष हुनलागिसक्यो । अझै छाउपडी गोठ भत्काउने अभियान अभियानमै सिमित छ, चेतना जगाउने अभियान ...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
राजदूत भागबण्डामा नियुक्त गर्ने, खरिदविक्री हुने, गुनको बदला गुनले तिर्ने पद हो भने संसदीय सुनवाई समितिको कर्मकाण्डी सुनवाई किन गरिरहने ?
पछिल्लोपल्ट सरकारले बंगलादेश, तार, अष्ट्रेलिया र स्पेनका लागि राजदूत नियुक्त ग¥यो । संसदीय सुनवाई समितिले एकपल्ट फेरि कर्मकाण्ड देखायो ।
संसदीय समितिमा परेका उजुरीको खरी घस्ने, राजदूत पदका लागि उपयुक्त पात्र हो कि होइन भनेर प्र...
राजन कार्की -
१० वर्षे जनयुद्ध, ०६३ सालको १९ दिने जनआन्दोलन, ०६५ सालको गणतन्त्र कार्यान्वयन र ०७२ सालको संविधानप्रति लोकले गर्व गर्दैनन् । ती सबै घटनाक्रमप्रति सर्वसाधारणहरु पश्चाताप गर्छन् । प्रायाश्चित्त गर्न‘पर्ने नेतृत्व बर्ग असफलताको शीरमा भ्रमको मयुरपंखे श्रीपेच लगाएर मुस्कुराइरहेका छन् । मानौं, यी मूर्ख बादशाह हुन्, जो नयाँ लुगाका नाममा नाङ्गै छन् । बादशाहलाई लज्जाबोध छैन, देख्ने ...
राजेन्द्र ज्ञवाली –
नेकपाका युवाहरु भाते, भाटे र भिजिलान्ते होईनौ भने यी प्रश्नको उत्तर खोजौ ।
१ बर्ग समन्वयवादी पार्टी मार्क्सवादी पार्टी हुनसक्छ सक्दैन ?
२ नेकपाबर्ग समन्वयवादी हो कि बर्ग संघर्षवादी ?
३ बर्गसंघर्षवादी हो भने नेकपाले बर्तमान अवस्थामा आधारभुुत रुपमा कुनकुन बर्ग र प्रमुख रुपमा कुन बर्गसंग संघर्ष चलाएको छ ?
४ के पार्टी निर्माण बर्गीय समर्पण र बर्गधर्मितालाई आधार मानेको...
अधिवक्ता शिव सिग्देल-
¥याण्डीबेरी सन २००७ मा नेपाल आएर २ वर्ष डेपुटी मिसन भएर काम गरेका व्यक्तित्व हुन् । उनी महिना अघि नेपाल आएका थिए र उनले नेपालीमै भनेका छन्– नेपालका लागि अमेरिकी राजदूत भएर आउन पाउँदा मलाई खुशी लागेको छ । उनले थप भनेका छन्– नेपालका बारेमा, इतिहास, संस्कृति र कलाका बारेमा मलाई थाहा छ । यी त्यस्ता राजदूत हुन्, जो दूतावासमा भन्दा बढी नेपालका डाँडापाखा घुम्न मन...
धर्मरत्न श्रेष्ड -
प्रधानमन्त्रीले सरकारको विरोध गर्ने कुनै कुरा नपाएर मास्क लगाएर बिरोध गर्न थाले भन्दा नेकपाका नेता कार्यकर्ता मरीमरी हाँसेर बसे । यो हाँसो समर्थन हो भन्ठानेका छन् प्रधानमन्त्रीले ।
सहन गर्न नसकेर प्रतिपक्षी सांसदले प्रधानमन्त्रीलाई सिंहदरवारदेखि बालाजुसम्म आफ्नो मोटरसाइकलमा बिना मास्क चढ्न चुनौती दिइन् । यो चुनौतीको जवाफ कुनै नेकपाका सांसदले दिएनन् । हाँसीरहे । मानौं नेकपाम...
शाश्वत शर्मा -
लाग्छ, नमो २ मा (नरेन्द्र माोदीको दोश्रो कार्यकाल) राजनीति वुरै यू टर्नमा जाँदैछ । करीव डेढ महिना अघि सम्पन्न भारतीय लोकसभाको चुनाव र आएको परिणामले गर्दा भारतमा स्थिर बयिो एकमनाको सरकार निर्माण भयो । नेपालमा दुई तिहाइको बहुमतको सरकार त्यसपछि विवाद र संकटतिर लाग्दोछ । उहीपुरानै रोग अर्थात संसद भग, काम चलाउ सरकार अनि मध्यावधि चुनावमा मुलुक फेरि लगिदैछ । एकथरि जानिफकारहरु स...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
एक पटक एउटा व्याधा शिकार गर्न जंगल पसेछ । विहान सवेरै शिकारमा निक्लेको व्याधा भोको रहेछ । बाटोको खोला तर्दा सर्वाङ्ग भिजेछ । दिनभरको दौडधुपमा पनि कुनै शिकार प्राप्त गर्न नसकेको त्यो व्याधा बाटो भुलेर अनकण्टार जंगल भित्र पुगेछ । दिनभर भोकै जंगल चहारेको त्यो व्याधामा फर्कने बाटो खोज्ने सामथ्र्य पनि बाँकी रहेन छ । झमक्क साँझमा हिंसक जन्तुको भयले एउटा रुख चडेर त्यसको हाँगामा ब...
शेखर ढुंगेल–
व्यक्तिको जीवनमा राजनेता बन्ने अवसर बारबार आउन्न । यतिबेला ऐतिहासिक अवसर मिलेको छ, केपी ओलीलाई । यो अवसरको सदुपयोग गर्ने हो भने ली क्वानयु बन्ने आ“ट गर्नुपर्छ ।
जर्जर आर्थिक अबस्था
(सङ्कट), भ्रष्टाचार, अनियमितता, दण्डहीनता अनि असफल राज्य र प्रशासन “राष्ट्र असफल हुने कारण हुन् अर्थात् संकटकाल नै हो । यही सबै संकटबाट नेपाल ग्रस्त छ । पार लगाउ“छु भनेर ...
अधिवक्ता गंगा दाहाल-
आमा पहिलो शिक्षिका, आधा आकाश, धर्ती, सन्तानको सुखको सपनाबाहेक आमाको आँखामा अरु केही हुन्न । आमाको मुटुमा सन्तानलाई आशीर्वादमात्र हुन्छ । आमा शिक्षित हुँदा सन्तान झन कति सुखी, समृद्ध र अर्जुनदृष्टिवाला हुनसक्ला । समयसँगै शिक्षाको महत्व बढेको छ । अझ आमा शिक्षित हुँदा देशले सम्पन्नता चाँडो प्राप्त गर्छ । यो समय आमाहरुको हो ।
यी आमा हुन्– ओखलढुंगाकी युगमायाँ । यिन...
राजन कार्की -
धातुको तरवार र सत्ताको तरवारमा भिन्नता रहेन, धातुको तरवारले त च्वाट्टै काट्छ, काम तमाम । सत्ताको तरवारले त व्यक्ति, समाज, संस्कृति र राष्ट्रिय जीवनलाई छटपटी हुनेगरी बिस्तारै बिस्तारै काट्छ । कति निर्दयी हुन्छ सत्ताको तरवार ?
जनयुद्धले ठूलै सपना देखायो । खासगरी आदिवासी जनजातिहरु सुखको स्वर्ग नै पाइन्छ भनेर हाम फाले । त्यो जनयुद्ध गएर जनआन्दोलनमा मिसियो र जनआन्दोलनले सफलता पनि पाय...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
तीन बर्षमा मुलुकको अवस्थालाई बाटोमा ल्याएर सुम्पन्छु भन्ने तात्कालिन राजाको वचनको विश्वास गरिएन । यो विश्वास नगरिनुमा ककसको के के कमजोरी
भयो ? के के भुमिका भयो ? त्यो इतिहासले पक्कै खोज्ला । त्यो खोजाईमा शेरवाहदुरको पहिलो बहिर्गमन पछि र ‘जनताको नासो जनतालाई’ फर्काउनु अघिसम्मको कालखण्डमा भएका सबै कुराको जिम्मेवारी राजा रहँदैको अवस्थामा राजा ज्ञानेन्द्रले ...
अधिवक्ता गंगा दाहाला-
समाजमा शान्ति सुरक्षाको स्थितिका लागि प्रहरीको व्यवस्था भएको हो । प्रहरी समाजमैत्री हुनैपर्छ । प्रहरी सर्वसाधारणका लागि सुरक्षाकवच बन्नुपर्छ । प्रहरीले पनि हाँसीहाँसी सेवा दिनेलगायतका समाजमैत्री नारा बेला बेलामा ल्याउँछ र केही दिनपछि बिर्सन्छ ।
समाजमा जे जति गुण्डा, अपराधी, महिलाहिंसा गर्ने पात्रहरु छन्, तिनहरुलाई नियन्त्रणमा लिने काम प्रहरीको हो । समाजलाई सुव्यवस्थित पा...
भरत दाहाल -
नेपाललाई कहिल्यै पनि उठ्न नदिने फ्याक्टरहरु यी हुन् यीनका विरुद्ध लड्न को को तयार छन् ?
नेपाललाई कहिल्यै पनि उठ्न नदिने फ्याक्टरहरु यी हुन् यीनका विरुद्धमा संझौताहिन लडाई लड्न को को तयार छन् ?
मूल समस्यामा नबोल्नेहरु आकर्षक खोलमा सजाईएका दलाल नै हुन् ।
१. ईण्डियासँगको खुला सिमाना विनासर्त बन्द गर्नु पर्दछ ।
२. १९५० को अपमानजनक सन्धि एकपक्षिय रुपमा खारेज गर्नु पर्दछ ।
३. ...
शिवप्रसाद सिग्ेदल -
सरकारकै तथ्याङ्क हो यो, जेठ महिनामा ४३ हजार युवा विदेशीएछन् ।
यता प्रधानमनत्ती रोजगार कार्यक्रम सुरु भयो, युवाहरु विदेशीनेक्रम बढ्यो । मलेसियाका लागि बन्द भएको रोजगारी खोलिनुपर्छ भने आन्दोलन हुनलागेका छ, यसपछि युवापलायतको मात्रा झन बढ्ने निश्चित छ । यो कार्यक्रम नितान्त नेकपाका कार्यकर्तँ पोस्नका लागि ल्याइएको रहेछ भन्ने यसकारण पनि प्रमाणित भएको छ कि विदेशीन खोज्ने युवाहरु...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
सर्वमान्य भनाई छ– ‘इतिहासले आपैmलाइ दोहो¥याउँछ’ । तर यो निश्चित हो कि दोहोरिएको इतिहास चलचित्र भैm सबै कुरा जस्ताको तस्तै भएर हुँदैन । पात्र फरक हुन सक्छन । केही परिस्थिति फरक हुन्छन । तर, यो सत्य हो इतिहास दोहोरिन्छ । खोलामा बगेको पानी पनि फर्केको हुन्छ । कुरो यत्ति हो कि मुहानबाट महासागर जाने बाटो र महासागरबाट मुहान आउने बाटो फरक हुन्छ । प्रकृया पनि...
राजा महेन्द्रजस्तो को छ ? आज जे छ, ती सबै आधारभूत संरचनाहरु राजा महेन्द्रका देन हुन् । २०१७ सालदेखि २०२८ सालसम्मको ११ वर्षमा राजा महेन्द्रले नेपालको राष्ट्रवाद मजबुतमात्र पारेनन्, नेपालको व्यक्तित्वलाई राष्ट्रसंघका माम्यमबाट विश्वसमक्ष अग्लो बनाए । महेन्द्र कालखण्ड त्यस्तो समय थियो, जुनबेला नेपालले के बोल्छ भनेर विश्वले कान ठाडो पारेर सुन्थ्यो । आज नेपाललाई कसले सुन्छ ?
लोकतन्त्र आएको १३ वर्ष ...
शाश्वत शर्मा -
हिंसात्मक आन्दोलनको बलमा आएको गणतन्त्र अनितम चरणमा पुगेजस्तो छ । केही पार्टीका नेताको स्वार्थमा २०७२ साल असोज ३ गते जारी गरिएको संविधान संस्थागत भइसक्यो, अव मुलुक आर्थिक सामाजिक विकासको चरणमा हिडिसक्यो भनेर जतिसुकै फलाके पनि वास्तवमा मुलुक अगाडि बढेको होइन, पछाडि धकेलिएको छ । एक त कम्युनिष्टहरु सत्तामा, त्यो पनि दुई तिहाइ बहुमतका साथ, यो नै संविधानलाई असफल बनाउने कामका लागि काफी...
देवी काफ्ले -
समाज परीवर्तन गर्न एक्लो पुरूषले कदापी सामर्थ्य राख्दैन तर पनि नारी शिक्षाको आवश्यकतालाई महसुस गर्न पनि खोज्दैन । नेपालको पितृसत्ता यस्तै छ ।
स्वास्नी मानिसले न त राजनीति जान्दछन् न त अर्थनीति नै । न त यिनीहरू अप्ठेरा काम गर्न सामर्थ्य राख्छन् । हाम्रो समाजका महावाणी हुन् यी । आखिर कसरी गर्ने अप्ठेरा काम ? आँट गरून् त समाजका तिखा बचनवाण, चुरापोतेको जञ्जीरले बाँधेर सौन्दर्यताको क...
राजन कार्की-
प्रचण्डले ओलीजीले छाड्नुहुन्छ, म प्रधानमन्त्री बन्छु भनेपछि बढेको राजनीतिक तापक्रम उम्लिन थालेको छ । पार्टी एकीकरण कायम राख्न प्रचण्ड प्रधानमन्त्री बन्नुपर्छ भनेर वामदेव गौतमले नै भन्नु र हरिबोल गजुरेलजस्ता प्रचण्ड निकट सांसदले आलोपालो रुपमा सरकार चलाउने कुरा पुरानै सहमति हो, अव प्रचण्ड नै प्रधानमन्त्री बन्नुहुन्छ भन्न थालेका छन् ।
प्रधानमन्त्री ओलीले समेत प्रतिकारमा बो...
शाश्वत शर्मा -
हामी नयाँ नेपाल बनाउँछौं, सर्वहाराको सरकार हो भनेर जे जति कुर्लियो सरकार, नेकपा, यो कुर्लाइको के काम ? जब कि नेकपाको नेत्र सर्वहारातिर छँदैछैन ।
संविधान जारी गरेपछि के के न हुन्छ भन्नेहरु यिनै हुन् । चुनाव भएपछि स्थिर सरकार बन्छ भन्ने पनि यिनै हुन् । स्थिर सरकार बन्यो, अव नेपाल स्वर्ग बन्छ भन्नेहरु पनि यिनै हुन् । स्वर्ग त बन्यो, अपराधीका लागि स्वर्ग, माफिया तस्करका लागि स्वर्ग...
काठमाडौं । गुठीयारको अधिकार समाप्त हुने गरी विधेयक प्रस्ताव भएपछि संस्कृति ध्वस्त पार्ने षडयन्त्र भयो, नेकपाले संस्कार सिध्याउने भयो भनेर सरोकारवाला आन्दोलित भएका छन् ।
यो विधेयकअनुसार सरकारले गुठी संस्थान खारेज गर्दै राष्ट्रिय गुठी प्राधिकरण गठन गर्ने उद्देश्य राखेको छ । भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरिबी निवारण मन्त्रालयले संसदमा राजगुठी, सार्वजनिक गुठी र निजी गुठीलाई व्यवस्थित गर्ने भन्दै ल्या...
नेपाली सेनाले ३–३ महिनामा आयोजना गर्ने रोलकल गत शुक्रवार शुक्रवार पनि सम्पन्न भएको छ । प्रधानसेनापति पूर्णचन्द्र थापाको प्रमुख आतिथ्यमा हुने र भएको यो रोलकल समापनमा नेपाली सेनाभित्रका सकलदर्जाका पिरमर्का, समस्या, राय सुझावहरु प्रधानसेनापति समक्ष राख्ने फोरमको रुपमा विकसित गर्ने नेपाली सेनाको उद्देश्य स्पष्ट देखिन्छ र स्वयम् प्रधानसेनापति थापाले सकलदर्जाको सकरात्मक सोच र प्रयासबाट संगठनका ...
राजन कार्की -
यसपटकको गणतन्त्र दिवसमा पनि जनताको सहभागिता रहेन । राज्यको आदेशमा सेना, प्रहरी, कर्मचारी र सत्ताका वरिपरि रहेका राजनीतिका अवसरवादीहरुकै हालीमुहाली देखियो । नाम लोकतन्त्र, लोकलाई समेट्न नसक्ने लोकतन्त्र, नाम गणतन्त्र, गणको नामोनिशान नदेखिएको दिवस । यो परिदृश्य भनेको जनताद्वारा गणतन्त्रको अपनत्व अस्वीकार गरेको प्रमाण हो ।
परिवर्तन समयले ल्याउने हो, ल्यायो । परिवर्तनपछि हुनुपर्...
विष्णुप्रसाद शर्मा -
हामी वीर गोर्खालीका सन्तति हौं भन्न नसक्दा यो पवित्र देवस्थल नेपाललाई बद्नाम गराइराखेका र त्यसबाट विदेशीले फाइदा उठाइराखेको अवस्था बुझ्न जरुरी छ ।
२०४६ पछिको नेपाल ः विश्वको इतिहासमा एकमात्र हिन्दु अधिराज्य नेपाल आज क्रिश्चियानिटीको चपेटामा छट्पटाइरहेको छ । शाहवंशीय राजारानीलाई विष्णुका र देवीका अवतारमा पुजिंदै आएकोमा आज त्यो संस्कार बिलिन भई नै सकेको छ । पुरुष तथा महिला ...
सहदेव सिग्देल -
भारतसँग सीमा समस्या बढ्दैछ । बढ्दो समिाविवाद सुलझाउने कहिले ? भारतसंग जोडिएका नेपालका २६ जिल्लामध्ये २१ जिल्लामा सीमा विबाद छ । भारतले २१ जिल्लाका ७१ भन्दा बढि स्थानमा नेपाली सीमा अतिक्रमण गरेको छ । भारतसंग जोडिएका नेपालका चार जिल्लाहरु महोत्तरी, धनुषा, डडेलधुरा र बैतडी मात्र अहिलेसम्म अतिक्रमण भएको छैन । अन्य जिल्लाको सीमा हेर्ने हो भने भारतले लगभग ६० हजार हेक्टरभन्दा बढी नेपा...
शाश्वत शर्मा -
१९७५ मा सिक्किम भारतले खाएपछि लेण्डुप खुब चर्चामा आए । एउटै लेण्डुपले सिक्किमको राष्ट्रियतालाई भारतमा मिसाइदिए । नेपालमा त गल्ली गल्लीमा लेण्डुप छन्, लेण्डुपहरु अव नागरिकताको हतियारबाट नेपालको राष्ट्रियतालाई भारतीयकरण गर्न अग्रसर भएका छन् ।
इतिहास साक्षी छ– अंग्रेजले बंगाली सेनामा लोभीपापी खोज्ने क्रममा नबाबका सेनापति मीरजाफर व्यक्तिगत लाभ हुन्छ भने देशै बेच्न तैयार रहने ...
गंगा दाहाल -
यस्तो वेलामा पूर्व परिएका राजाले आङ्खनो सोच मार्गचित्र समेत प्रस्तुत गरेका छन । के नेपालीले एक पटक त्यसमा विचार गर्नु पर्दैन र ? अस्विकृत वा स्विकृत जे गरे पनि त्यो सोच र गर्नसक्ने क्षमताको आधार हेर्न आवश्यक हुन्छ नै । विगतका बर्षहरुमा देखाएको व्यवहारले उनी माथि पुर्वाग्रह राखिएको प्रमाणित हुन्छ । घोषणा गर्ने समयसम्म पनि खाका स्पष्ट नभएको संविधान र विधानको राजाले पेश गरेको खाका दा...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
हातमा शासन लिएपछि पाएको एघार बर्षमा राजा महेन्द्रबाट भएका कामहरुको निकै थिए । महेन्द्रको नाम लिंदा पनि कुल्ला गर्ने विरोधीहरु समाजमा नभएका हैनन । भारतिय संसदमा औ्रपचारिकरुप मै उनको आलोचनाको प्रस्ताव आएको कुरा इतिहासमा छ । आङ्खनो कदमबाट पछि फर्कन दवाव दिन तात्कालिन भारतिय नेताहरु एक भएका थिए, तर उनी संग स्पष्ट सोच र कार्ययोजना थियो । त्यसैले अहिले कुनै वेला महेन...
शिव सिग्देल -
नेपाली प्रेसमाथि नियमन र नियन्त्रण गर्न सरकारले गर्नुसम्मको कसरत ग¥यो, जनआन्दोलनबाट आएको सरकारले प्रेसमाथि नियन्त्रण गर्नु भनेको निरंकूश हुन खोजेको हो । प्रेसलाई जिम्मेवार बनाउन नियन्त्रण होइन,प्रशिक्षणको आवश्यक हुनसक्छ, करोडसम्मको क्षतिपूर्ति भराउने कानुन बनाउनु भनेको सरकार कसरी आजसम्म आइपुगियो, परिवर्तनहरु भए भन्ने बिर्सन थालेको छ ।
प्रेस हो जसले नागरिक संचेतना जगायो, परिव...
राजनीतिक दलहरु भन्छन्– अवको निकास, आर्थिक विकास ।
यो राजधानी ठमेलको फोटो हो । देशैभरि मसाज सेन्टर छन्, दोहोरी साँझ छन् र जता पनि यौन क्रियाकलाप बढेर गएका छन् । उद्योग यसरी खुलेको भए बेरोजगारी बढ्ने थिएन । रोजगारी बढेको मुलुकमा जे होला, गरीव मुलुकमा यौन बिकृति भनेको महारोग हो, यो महारोगले नेपालको कुनै पनि सहरलाई बाँकी राखेको छैन । नेपाल यौन विकृत मुलुक बन्दै गएको छ ।
आर्थिक विकासका लागि ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
देश बचाउने जिम्मेवारी केवल जनताको हो । यो कुरामा आफुले पनि जनताले चाहेको भुमिका निर्वाह गर्ने कुरा राजाले दमकबाट बोलेका छन । उनि भन्छन, ‘ हामी कसैको छलछाम र भ्रमजालमा पर्न‘ हुँदैन । कोही कसैको तुच्छ स्वार्थपूर्तिका निमित्त हामीले हाम्रो अस्तित्वलाई मास्नु हुँदैन’ । यो केवल राजाले मात्र भन्न सक्छन । प्रचण्डदेखि कमल थापासम्मका नेताहरु त केवल आफुलाई देवत्वकर...
बुद्धिनारायण श्रेष्ठ–
गोरखा एक्सप्रेसका सम्पादक तथा लेखक राजन कार्कीको सम्पादनमा प्रकाशित अंग्रेजी भाषाको पुस्तक ‘माई ग्रेटर नेपाल’ सार्वजनिक भएको छ ।
वैशाख २६ गते कानुन दिवसका दिन आयोजित एक कार्यक्रममा पुस्तकका लेखक दसैजना तथा समीक्षकहरूले पुस्तकको विमोचन गरेका हुन् ।
पुस्तकमा बुद्धिनारायण श्रेष्ठका अतिरिक्त, राजन कार्की, भरत दाहाल, प्रेमसागर पौडेल, नरेन्द्रप्र...
अधिवक्ता गंगा दाहाल-
काम गर्दा कमी कमजोरी हुन्छन्, सच्याएर र जनअभिमत दिनेको जनमतको अपेक्षा र आकांक्षा बुझेर निर्णय गर्नुपर्छ, त्यसपछि दिशा सही छ, दशा सुध्रिन्छ भनन सकिन्छ । सरकारसँग ५ वर्षको म्याण्डेट छ, यो म्याण्डेटलाई जनअपेक्षाको साँचो ढाल्न नसकिएको हो कि भन्ने जनअसंतुष्टिबाट थाहा पाउन सकिन्छ ।
नेकपाप्रति विश्वास कम भएको छैन । यो विश्वासमा केही संशय उठ्न थालेका छन्, यसको जिम्मेवा...
शश्वत शर्मा
मुलुकको चिन्ता गर्ने कि नगर्ने ? मतदानबाट जुन जिम्मेवारी जनप्रतिनिधिहरुलाई दिएको हो, त्यसमा जनप्रतिनिधिहरु जवाफदेहीता लिन पन्छिन थालेका छन् । मुलुकको बर्बादीको कारण राजनीतिक नेतृत्व हो, जनता जागरुक नहुने हो भने यही नेतृत्वले मुलुक बर्बाद पार्नेभयो । २०७२ साल असोज ३ गते फास्टट्य्राकबाट घोषणा गरिएको गणतान्त्तिक शासन व्यवस्था पूर्णतः असफल भइसकेको छ । जनताको सुझावलाई बेवास्ता गरेर एकतर...
राजन कार्की -
महात्मा गान्धी कुष्ठरोगीको सेवा गर्थे, परचुरे शास्त्रीलाई कुष्ठरोग लागेको थियो, गान्धी आफै उनको कुष्ठरोगको घाउ धोइदिन्थे । एकदिन धुरन्धर पण्डित सुन्दरलालले गान्धीलाई भने– बापु, मलाई कुष्ठरोगको ओखती थाहा छ । कालो सर्पलाई हाँडीमा हालेर खुब तताउने । जब सर्पको खरानीमात्र बाँकी रहन्छ, त्यो खरानी महमा फिटेर मलम बनाएर लगाए कुष्ठरोग निको हुन्छ
गान्धी मुसुक्क हाँसेर भने&ndash...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
यो विसं २०४५ तिरको कुरा हो, लामो भारतीय नाकावन्दीको मारले स्वभाविक रुपमा नै नेपालीहरुमा भारत प्रति नकारात्मक भावना पैmलाएको थियो । राजिव गान्धीले शुरु गरेको यो नाकावन्दी वीपी सिंहले पनि समाप्त गर्ने छाँट नदेखाए पछि स्वभाविक रुपमै नेपालीले भारतले आफु प्रति दुर्भाव राख्छ भन्ने ठाने । नेपाल प्रतिको यस्तो अन्यायले राष्ट्रवादीहरुलाई भारतलाई नराम्रो मान्न प्रेरित गरेको थियो । यस...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
सबैभन्दा बढी सहारा चाहिने बेला बालक र बृद्धावस्थामा हो । यो अवस्था साह्रै संवेदनशील अवस्था पनि मानव जीवनमा । यही बेलामा स्याहार, सुसार र साथ चाहिने हो, एउटा जविन हुर्काउन, अर्को जीवन बिसाउन ।
तर, गाउँ टोल–टोलमा डे केयर सेन्टर खुलेका छन् । दूध खाँदै गरेका बालबालिका डे केयरमा छाडेर एकथरि काममा जान्छन् कमाउन, अर्काथरि घुम्न जान्छन् रमाइलो गर्न । मानौं बालक भनेको जसरी ...
पदम हमाल -
यसपटक एउटा लघुकथा– आकाशमा उडिरहेको एउटा जहाजमा तीन जना यात्रुहरु क्रमशः राजनीतिज्ञ, प्राध्यापक र एउटा स्कुले केटीले यात्रा गरिरहेका बेला अचानक जहाजमा खराबी आयो । के गर्ने, के नगर्ने ? यात्रुहरु अन्योलमा थिए, यात्रु तीनजना र जहाजमा दुईवटा मात्र प्यारासुट सुरक्षित थिए ।
राजनीतिज्ञ बढो चलाखिपूर्ण पाराले बोल्यो– देश र समाजको लागि म नभै हुँदैन र तिमी दुईको भन्दा मेरो आ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
संसारको इतिहासमा शासनबाट पाखा लगाईएको प्रणाली तथा पात्रलाई छिटै भुलेको देखिन्छ । केही बर्ष पछि त इतिहासको पानामा मात्र सिमित, त्यो कालखण्डमा वा त्यो पात्रबाट भएका केही उज्याला आध्यारा योगदानको चर्चामा । यसमा नेपाल पनि अपवाद थिएन, राणा शासन भुल्न केही समय नै लागेन । ७ देखि १७ का धेरै पात्र पनि परिवर्तन पछि ओझेल नै परे । प्रजातन्त्र निर्दलिय हुदैन भनेर पढाउन प्रतिवन्धित दलहर...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
जति पनि हिमाली जिल्ला छन्, बहुपति प्रथा कायमै छ । बोक्सी, झारफुकदेखि छाउप्रथालाई समेत अमानवीय र महिला हितविपरित ठान्ने सरकार र संसदले बहुपति प्रथाबारे सोच पु¥याएको देखिन्न ।
गोरखाको उत्तरी भागदेखि माथिका नेपाली भूभागमा चौंरीको घ्यू खान दिएर, मनपरेकीलाई तानेर श्रीमती बनाउनले चलन पनि कायमै । तरुनी छोरीबेटीहरु घरबाट निस्कनै हुन्न । पानी पधेंरो, मेलापात, जात्रामात्रामा ज...
पदम हमाल -
संसदभन्दा सरकार त माथि होइन, गृहमन्त्रालय नै माथि देखियो । अंगीकृत नागरिकता पाएकाका सन्तानलाई बंशजको आधारमा नागरिकता दिनु भन्ने परिपत्रले संविधानभन्दा दह्रो काम गर्न थालेको छ । भारतका विदेश सचिव नेपाल आएर गुप्तगु गरेर के फर्किएका थिए, गृह मन्त्रालयमार्फत प्रधानमन्त्रीले परिपत्र गर्न लगाए र ७७ जिल्लाबाटै बंशजको आधारमा नागरिकता वितरण थालियो ।
संसदमा नागरिकता विधेयक के हुने भन्ने बारे...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
बुद्धको देशका हामी किन बुद्धु भइरहेका छौं । अरु देश पेट्रोल अथवा आफूसाग भएका कुरा बेचेर सम्पन्न भइरहेका छन् । हामी विश्वलाई शान्ति छरेर आफ्नो प्रगति हुने, सबैको तीर्थस्थल बन्न सकिने विशेषतामा समेत ध्यान दिइरहेका छैनौं । हामीसाग शान्तिदूतदेखि प्राकृतिक सुन्दरतासम्म छ, मान्छे नेपालमा आएर सुस्ताउन लालायित हुनसक्थ्यो, हामीले आफैलाई हेर्न, देख्न र चिन्न सकेनौं ।
अफगानि...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
जवजव धोका गरेर पाखा लगाईएका राजा सार्वजनिक रुपमा देखा पर्छन एकथरी थर्कमान हुन्छन् । प्राविधिक रुपले ठूला भएका राजनैतिक दलका नेताहरुको सातोपुत्लो उड्छ । अनि आङ्खनो ल्याकत वर्कतले भन्दा नेताको चाकरी बजाएर राजनैतिक नियुक्ति पाउने लोभ भएका बुद्धिकर्मीहरु राजालाई धारेहात लगाएर गाली गर्न सराप्न शुरु गर्दछन् । त्यसपछि शुरु हुन्छ अरौटे भरौटेहरुको को भन्दा को कम शैलीमा गाली महापर्व...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
गिट्टी कुटेर छोराछोरीलाई मेडिकल शिक्षा पढाउने चाहना गर्नु भनेको सपना देख्नु हो । तर रामपुर नगरपालिकाका टोपनारायण दम्पत्तिले यसैगरी रातदिन गिट्टी कुटेर र आधाछाक खाएर छोराछोरीलाई मेडिकल, होटल म्यानेजमेन्ट पढाउँदैछन् । यस्ता अरु पनि परिवार छन्, जसले जीवनको लक्ष्य नै छोराछोरीको शिक्ष्ाँ बनाएका छन् र घामपानी, भोकप्यास नभनी काम गरिरहेका छन् ।
साँचो अर्थमा यस्ता कमजोर र्आिर्थक ...
बुद्धिनारायण श्रेष्ठ -
संसदमा प्रस्तुत विधेयक जस्ताको तस्तै पारित हुने हो भने खाँटी नेपाली अल्पसंख्यामा पर्ने र नक्कली नागरिकताधारी वहुसंख्या हुने भएपछि ‘वन साङ्लोले घर साङ्लोलाई खेद्छ’ भने जस्तै हुन्छ । देशको सिमाना त ठाउँ ठाउँमा अतिक्रमण भएकै छ । अब जनसांख्यिक अतिक्रमण भएपछि देशको पहिचान र अस्तित्व खतम हुनसक्छ । त्यसैले नागरिकता वितरण भनेको राहतमा दाल चामल वितरण गरेजस्तो गर्नुहुन...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
नेपाल प्रहरीको मुख्य काम सत्य सेवा सुरक्षा हो । नेपाल प्रहरीले यी तिनै गुण गुमाएको स्थिति छ । खासगरी निर्मला पन्तको बलात्कार र हत्याको छानबिन गर्न नसक्नुले नेपाल प्रहरीको साख गिरेको छ । जनताले प्रहरीलाई राजनीतिक नेताहरुको मतियार मान्न र अविश्वसनीय भन्न थालेका छन् । प्रहरीलाई यो थाहा छ ।
तर आइजीपी सर्वेन्द्र खनाल ल्हासा जाने कुतीको बाटो भनेझैं खुइलिएको सत्य सेवा सुरक्षाको सा...
बरिष्ठ अधिवक्ता शिव सिग्देल-
महानगरले ब्रुमर चलाएकै दिन १८ टन धूलो सफा पारेछ । एकैदिन १८ टन धुलो निकाल्न सकिने राजधानी कस्तो सहर होला ? र, ती धूलो कता मिल्कायो होला ? राजधानी प्रदूषित सहर हो, यो प्रदूषणले कतिलाई मुटु, फोक्सोको रोग लाग्यो, कति मरे, बाँचेकाहरु अस्पताल धाउन बाध्य भएका छन्, यसको जिम्मेवारी सरकारले लिने कि नलिने ? यसकारण यो सरकार जनताप्रति जिम्मेवार सरकार होइन, जनतालाई यसरी प्रदू...
देवी काफ्ले
जसले जन्म दिन्छ, आफूलाई समाप्त पार्न परे पनि पालनपोषण गर्छ, हुर्काउँछ, पढाउँछ, बढाउँछ, उसैलाई जब सहाराको आवश्यक पर्छ, तिनै घरमा अटाउँदैनन्, अपमानित हुन्छन्, निकालिन्छन्, लघारिन्छन् । किन ?
जब बाबुआमा बुढा हुन्छन्, छोराछोरीका लागि भार हुनथाल्छन् । जुन बाबुआमाले बर्षौटे जन्मेका दर्जनौं सन्तानर्ला पाल्छन्, स्याहार गर्छन्, तिनै बाबुआमा ती सन्तानले पाल्न सक्दैनन्, पाल्नुपर्छ भन्ने कर्त...
शाश्वत शर्मा -
लगानी सम्मेलन १७ परियोजनामा विदेशीहरुको इच्छासहित सफलतापूर्वक सकिएको सरकारको दावी छ । नेपाल सरकारका तर्फबाट सम्मेलनमा ७७ परियोजनामध्ये ५० मा सरकारी र २७ मा निजीको प्रस्ताव थियो । तर उत्सुकतापूर्वक हेरिएको विदेशी चासो सिर्फ १७ परियोजना मात्रै भएका छन् ।
विदेशीले इच्छा देखाएका १७ मध्ये यातायात पूर्वाधारका सात, उर्जा क्षेत्रका चार, कृषि पूर्वाधारका तीन, शिक्षा तथा स्वासथ्यका दुई र...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
नेपालो कला संस्कृति र इतिहास यति सवल छ कि युरोपियनहरु लालायित भएर आउँछन् र विद्यावारिधिसमेत गर्न थालेका छन् । नेवारी भाषामा युरोपियन महिलाले विद्यावारिधि गरेको घटनाले नेवारी भाषाको समृद्धिमा बल पुगेको छ ।
युरो अमेरिकन विद्वानहरुले नेपालसम्बन्धी अध्ययन, अनुसन्धान १९औं शताब्दीदेखि नै गर्दै आएको इतिहास छ । उनीहरुको चाख खासगरीे नेपाल भाषा, नेपाल भाषा साहित्य, नेपालका जनजाति...
राजन कार्की -
सन १८४८ ताका जर्मनमा राष्ट्रवादको राँको सल्काइयो, नेतृत्वमा थिए बिस्मार्क । उनले जर्मन राष्ट्रवादलाई मनीप्लान्ट जसरी जर्मनकीको मनमनमा यसरी रोपिदिए कि आज जर्मन राष्ट्रवाद विश्वको अनकरणीय उदाहरण बनेका छ ।
२०६३ सालको जनआन्दोलन शायद नेपालको इतिहासमा पहिलो वास्तविक जनआन्दोलन थियो । यही जनआन्दोलन हो, घरघरबाट रुखका हाँगा बोकेर सर्वसाधारणसमेत सडकमा निस्केका थिए । यति ठूलो जनआन्दोलन दमन ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
लोकतन्त्र र राजतन्त्रलाई एक अर्काको विरोधीको रुपमा चित्रित गरिदै आएको छ । नेपालको परिपेक्षमा यो सर्वथा झुटो कुरा हो । चाहे बडामहाराजा पृथ्वी नारायण शाहले विराज वखेतीलाई मन पराए पनि जनताको इच्छाको सम्मान गर्दै कालु पाण्डेलाई सुम्पको कज्याई (सो वेलाको प्रधानमन्त्री) होस् । चारहजार भन्दा ज्यादा इकाइ र प्रत्येक एकाइबाट कम्तीमा ११ जनताबाट निर्वाचित प्रतिनिधीलाई शासन व्य...
गंगा दाहाल -
मार्च २२, चैत ८ गते विश्व पानी दिवस । नेपाल जलस्रोतको धनी मुलुक तर पानीको हाहाकार हुने मुलुक पनि हो । आफ्ना साधन र स्रोतलाई कसरी संरक्षण गर्ने, कसरी उपयोग गर्ने, दूरपयोग रोक्ने र अपार जलस्रोतबाट देशले समृद्धि र सम्पन्नता आर्जन गर्ने भन्ने योजना बनाउने दिन पनि हो विश्व पानी दिवस । नेपालमा पानी दिवस कसरी मनाइएछ, यो सुनेर आफैलाई लाज लाग्यो, आमनागरिकले सरकारका यस्ता कृयाकलाप देखेर लाज...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
विप्लव माओवादीमाथि प्रधानमन्त्रीले लुटपाट मच्चाउँदै हिड्ने लुटेराहरुको संज्ञा दिएका छन् । ओली सरकारले नै विप्लव माओवादीको राजनीतिमाथि प्रतिवन्ध लगाएका छन् । विप्लव माओवादी देशभक्त हो । उसले देश बिखण्डनको कुनै पनि नारा लगाएको छैन । यतिमात्र होइन, देशमा सुशासन हुनुपर्छ, भ्रष्ट, लुटेराहरुलाई ठेगान लगाउनु पर्छ भन्ने त्यो समूहको अभियान छ ।
हो, विचार फरक छ । देश बनाउने अलगधार...
शाश्वत शर्मा -
गते भीष्मे हते द्रोणे कर्णे च विनिपातिते ।
आशा बलवती राजन् शल्यो जेष्यति पाण्डवान् ।
महाभारतको युद्धमा भीष्म बितेपछि, द्रोण मारिएपछि र कर्ण पनि ढालिएपछि शल्यले पाण्डवहरूलाई जित्नेछन् भन्ने आशा पलायो ।
नेपालको राजनीति महाभारत कथाका शल्यको सपनाजस्तै हो ।
२०६३ सालमा राजनीतिक परिदृश्य जसरी परिवर्तन भएको थियो र २०६४ सालमा जसरी लोकतान्त्रिक गणतन्त्र अपनाइए...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
नेपालको परिचय भएको संस्कृति, परंपरा इतिहास सबैमा राजमुकुट प्रति आस्था छ । यो नै नेपालको भौगोलिक, सांस्कृतिक, जातीसमुदाय बीचको एकताको सुत्र हो । जो कुरा विगत झण्डै बाह्रबर्षको गणतन्त्रको तितो अनुभवले सावित गरिदिएको छ । यी बर्षहरुमा नेपाली नेपाली बीच वैमनश्यताको बिउ रोपिएको छ । नारायणहिटी छोड्दा भारतले तैयार गरिदएका महल मध्ये कुनैलाई रोजेर यदि राजाले नेपाल छोडेका हुने थिए ...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
यसपाली पनि नारी दिवस मनाइयो । सहर बजारका नारीहरुले धुमधामले नारी दिवसको झ्याली पिटे, तारे होटलहरुमा हृवीस्कीको चुस्की र चिकन, मटनसहितका डिनर पनि चल्यो । आम नारीका लागि नारी दिवस आएको र गएको पत्तै भएन । नारी दिवस किन मनाइन्छ, नारी दिवस भनेको के हो, नारी दिवसको महत्व नारीहरुका लागि कति छ ? यसबारे धेरैलाई थाहै छैन ।
नारी दिवसबारे देशभरिका नारीहरुलाई जानकारी दिने दायित्व कसक...
रत्न संसार श्रेष्ठ, जलस्रोत विज्ञ । उनले स्पष्ट शव्दमा सबैले सुन्ने, देख्नेगरी भनेका छन्– शास्त्रकै कुरा गरेर बस्ने हो भने यसमा आँखा वा अङ्ग दान गर्न हुन्छ भनेको छैन ।
यस अकिंचनले त आँखा र अङ्गहरु
(मुगौलाहरु, कलेजो, मुटु र फोक्सो, प्यान्क्रियाज र सानो आन्द्रा) दान गरिसकेको छ । शेषपछि शव नै दान गरे पछि दाहसंस्कार गर्ने कुरै उठ्दैन । मरेपछि पनि कसैको उद्धार गर्न सफल हुनु राम्रो हो ।...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
वर्तमानमा व्याप्त असन्तुष्टीको फाईदा लिदै अनेक नामले अनेकौ समुहहरु निर्माण गर्ने प्रवृत्ति हावी हँुदै गएको छ । राष्ट्रवाद आकर्षक भावना भएको राम्रो त हो तर त्यसले भावनात्मक शोषण गरेर सत्ता र शक्तिमा पुग्ने अनि म नै राष्ट्र हुँ भनेजस्तो व्यवहार गर्नेहरुको पसल पनि खुव चलेको छ । तर कुनै पनि राष्ट्रको नभई नहुने तत्व भनेको जनता हो । हरेक क्षेत्रमा जनताको प्रतिनिधित्व गरेको भन्...
प्रेमसागर पौडेल -
भारतीय आप्रवासीलाई नेपालमा नागरिकता दिलाउन भारतले हरप्रयास भइरहेकाबीच नेपाल नागरिकता ऐन(२०६३ लाई संसोधन गर्न बनेको विधेयक(२०७५ माथि संसोधनको प्रस्ताव पनि भारतीय डिजाइनमा भएको खुलसा भएको छ । उक्त संसोधन विधेयक पारित भएमा नेपाल आप्रावासीहरुको मुलुक बन्ने दिशातर्फ बढ्नेमा दुविधा छैन ।
सांसदद्वय प्रमोद साह र एकवाल मियाँले राज्यब्यवस्थाको समितिमा पेश गरेको सार्क राष्ट्रमा बसोबास ...
राकेशकुमार शर्मा, हटौंडा -
पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र नाचेको देख्ने नेताहरु तस्कर, कमिशनखोर, भ्रष्टाचारी किन देख्दैनन् ?
अन्य मुलुकहरूमा राजनीतिज्ञ नेताहरू छन् र शासन तिनै नेताहरूले गरेका छन् । तर तिनमा लोकलज्जा छ, लोकले के भन्छन् भनेर भयभित भएर शासन छन् । नेपाल त्यस्तो देश हो, जहाँ लोकको काम मतदान गर्नुमात्र हो । त्यसपछि नेताहरुको दानवी स्वरुप देखिन्छ । हाम्रो मुलुक नेपालमा दानवहरुले शासन गरेको अ...
डा.शास्त्रदत्त पन्त -
१. हिन्दु अधिराज्य भनेको यथार्थमा धर्मराज्य भनिएको हो, सम्प्रदायका नाममा रहेका राज्यको जस्तो होइन, यो प्राणीमात्रको साझा हुन्छ । सृष्टिको कालदेखि यो भूखण्ड, हिमबतखण्ड नेपाल राजा बिहीन अवस्थामा छैन । सबै कालमा भूक्षेत्र एकै नासे नरहे पनि राजा अटुट रुपमा कायम छन् । वैदिक संस्कारमा राजा, हुमे र डुमे नफेरिने मानिन्छन् । वैदिक राजाले सदा निस्पक्ष भएर संरक्षण सम्बर्धन गर्छन् । ...
वेद भनेको ज्ञान हो । ज्ञान कहिल्यै मर्दैन । विश्वब्रह्माण्डको विनाश भए पनि ज्ञान परमात्मामा लय हुन्छ । त्यसैले अक्षर भनिएको हो । वेदले भन्छ – पृथ्वी लगायत जब विश्वब्रह्माण्ड पनि थिएन त्यस बेला सत थिएन, असत पनि थिएन । रात थिएन दिन पनि थिएन । आकाश थिएन, अन्तरिक्ष पनि थिएन । जल थिएन, वायु पनि थिएन । अतल अटल थिएन । आज जे सादृश छ त्यसको कर्ता वा अकर्ता को हो कसैलाई थाहा छैन । केही थिएन, शून्य ...
प्रेमसागर पौडेल -
मैले विगतका बर्षहरु देखिनै मेरा चिनियाँ मित्रहरुलाई भनिरहेको छु कि नेपाल चीन विरोधी शक्तिको बेस बनिरहेको छ र नेपालको केही राजनीतिक दलहरू चीन विरोधी शक्तिकेन्द्रको सहयोग र डिजाइनमा चलिरहेका छन् ।
माओवादीहरु शान्ति प्रक्रियामा आउनेक्रमसँगै खुलारुपमा चीन विरोधी गतिविधि हुन थालेको हो । यो क्रम राजसंस्था हटाएपछि अझ नयाँ उचाइमा पुगेको हो । र अहिले नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी एमाले र न...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
नेपाली कांग्रेसको महासमितिको बैठकले समेत पास गर्न नसकेको हिन्दुराष्ट्रको एजेण्डा वीपी पुत्र शशांक कोइरालाले बोक्ने अठोट गरेका छन् । यद्यपि सभापति शेरबहादुर देउवाले को हो शेखर कोइराला भनेर सातो लिन खोजे पनि शशांक निर्वाचित सांसद र निर्वाचित पार्टी महासचिव पनि हुन् । उनले दह्रो खुट्टा टेकेर खरो अभिव्यक्ति दिएका छन्– धर्मको विषय जनमत संग्रहबाट टुंग्याइनुपर्छ ।
शशांक कोइर...
शाश्वत शर्मा -
गणतन्त्रको आवरणमा छाडातन्त्र चलिरहेछ । वर्षदिनको कम्युनिष्ट सरकारको चालामाला त श्री ३ राणाालाई बिर्साउने खालको छ । सरकारमा बस्नेहरुले मुखैले नीति, नियम, कानुनको उल्लंघन गरिरहेका छन् । पदाशीनहरुलाई जे मन लाग्यो त्यही पद्धति बनाइएको छ । पर्यटन मन्त्री रवीन्द्र अधिकारीसहित ६ जनाको हेलिकोप्टर दुर्घटनामा निधन भयो । दुर्घटना टर्नुपथ्र्यो, कसैको हताहत हुनुहुन्थेन तर भयो र नेकपा श...
शाश्वत शर्मा -
दुई तिहाइ बहुमतको सरकार, वास्तवमा भन्ने हो भने यो सरकार वर्षदिनमै पूर्ण असफल भइसकयो । यो सरकारले जे गरेको छ, त्यो हावादारी विकासे सपनामात्र देखाएको छ । मुलुकका अत्यावश्यक संरचना, सञ्जालमा देखिएको यो सरकारको कमजोर पकडका कारण ओली सरकार अधोगतितिर लागेको छ । अर्का शक्तिशाली नेकपाकै अध्यक्ष प्रचण्डले छास्सछुस्स र बरिष्ठ नेता माधव कुमार नेपालले सरकारको कामको खुलेर आलोचना गर्न थालेपछि ...
पदम हमाल -
संवैधानिक परिषद्का सिफारिस बारम्बार विवादित भइरहेको छ । हुँदा हुँदा सर्वोच्च अदालत हाँक्ने प्रधान न्यायाधीश, अख्तियारका प्रमुखदेखि आयुक्तसम्म भ्रष्टाचारमा मुछिन पुगेका छन् । यस्ता गलत व्यक्तिहरुलाई पदस्थापना गर्न सिफारिस गर्ने संवैधानिक परिषद, न्याय परिषददेखि मन्त्रिपरिषद र राष्ट्रपतिमाथि कारवाही हुनुपर्ने कि नपर्ने ? कसैले नैतिक दायित्व नलिने र भ्रष्ट, गलत निर्णयकर्ताहरु पानीमाथि...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
एनसेलले राज्यलाई तिर्नुपर्ने ६३ अर्व (कोही कोही ८३ अर्व) भन्छन्, जरिवाना जोड्दा अझ बढी होला, छलेछ । कर तिर्नु पर्दैन भन्ने आन्तरिक राजस्व कार्यालय र अर्थ मन्त्रालयभित्रैका हाकिमहरु हुन् र राजनीतिक तथा कर्मचारीसँगको मिलोमतोमा एनसेलले कर नतिरेको खुलासा भइसकेको छ । एनसेलले आफूले दलहरुलाई दिएको चन्दा फिर्ता गरे तिर्न तैयार रहेको जनाउ पनि दिएको थियो । यसको अर्थ दुई तिहाइको सरक...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
बाबुराम भट्टराई निधारमा रातो टिका, दौरा सुरुवाल, कोट टोपी । अहा खुबै सुहाउने रहेछ । बाबुराम हुन् कि नेपाली बाबु ? चिन्नै पो गाह्रो भयो ।
यिनीप्रधानमन्त्री भए, चीन गएर फर्कदा नेपाल आधा उत्तर, आधा दक्षिणतिर मर्ज हुनसक्छ भन्ने बयान दिए र पछि सुधारे । एयरपोर्टमा भारतीयहरुलाई सहुलियत दिने, आवत जावतको रेकर्डको जिम्मा समेत भारतलाई दिनुपर्छ भन्ने यिनै हुन् । त्यसो भनिरहदा बाबुराम ग...
प्रा.डा. खेमकोइराला (बन्धु) --
कृष्णराज वर्मा नेपाली राजनीतिका एक शीर्षस्थ व्यक्ति उनको दोस्रो वृहत् कृति हो मधेश र मधेशी समस्या । यस कृतिले नेपालको वर्तमान राजनीति कतातर्फ केन्द्रित छ भन्ने कुरालाई औंल्याएको छ । खास गरेर मधेश अर्थात् तराईमा कसरी दक्षिणतिरबाट आप्रवासीहरु खनिन पुगे भन्ने कुरालाई उजागर गरिएको छ ।
यो कृति कुनै प्रायोजन होइन अन्र्तमनकोृ आवाज हो । उनको भूमि, पुस्तैनी भूम...
वाशुदेव वाग्ले -
ठूलो रक्तपात गरेर दुईपल्ट सत्ता चलाएका प्रचण्ड अहिले पनि सत्ताधारी पार्टीका अध्यक्ष हुन् । यो अवस्थामा फेरि प्रचण्डले अर्को जनयुद्ध हुनेछ, म फेरि जनयुद्धमा फर्कनेछु भन्नेजस्ता अभिव्यक्ति दिएर जनतालाई भययुक्त बनाउनु उचित कि अनुचित ?
भयमुक्त पार्ने जिम्मेवारी लिएर पटक पटक सत्तामा गएका र सत्तामा रहेका प्रचण्डले यसरी अर्को जनयुद्धको धम्की दिनुको पछाडि जुनसुकै कारण भएको भए पनि...
पदम हमाल -
बाबुराम भट्टराई, जसले टाउको नै नझुकाई गोरखाको पालुङटार पुगेर विगतका गल्ती कमजोरीबारे जनतासँग माफी मागेका छन् ।
जनयुद्धमा मान्छे मारिए, क्षमा चाहन्छु । नयाँ शक्ति पार्टी खोलेका र पूर्वप्रधानमन्त्री बाबुराम भट्टराईले यतिबेला आएर किन माफी माँगेका होलान् ? उनले शान्ति प्रकृयामा आउँदा, मन्त्री वा प्रधानमन्त्री बन्दा माफी माँगेनन्, अहिले सडकमा आएपछि माफी माँग्ने ? केका लागि ?
जनताले माओ...
देवी काफले–
महलको बुईंगलमा बसेर बले बाहिरको चिच्याहट सुनिरहेको थियो । बाहिर जिन्दावाद र मुर्दावादका नारा घन्किरहेको थियो।उ बाहिर निस्क्यो । निस्वार्थ आंखाले अवाक् हेरिरहेको थियो । राता सेता झण्डाले गाउँनै रंगिएको थियो । उ एक तमास हेरिरहेको थियो अनि झल्याँस्स भयो आफ्नो फाटेर झुत्रो परेको कमिज हेर्यो, ठाउँ ठाउँमा भ्वाङ् परेको जाँगे हे¥यो । फेरि डोरीमा असरल्ल झुन्डिएको आमाको गुन्यु हेर्...
पदम हमाल -
१४ हजारभन्दा बढी शहीद घोषणा भएका छन् । प्रचण्ड, देउवा, माधव नेपाल र केपी ओली सबैले पार्टीका मान्छेहरु जाँड खँएर मरेका हुन् कि भीरबाट चिप्लेर, सबैलाई शहीद घोषणा गरिदिएका छन् । कुन शहीद सही शहीद । बडो द्वीविधाको स्थिति छ । सरकारले भनेको शहीद मान्न जनता तैयार छैनन्, तर के गर्ने पार्टी शासनमा उनीहरुले जे भन्छन्, जसो जसो बाहुन उसै उसै स्वाह ।
देशका लागि मर्ने पो शहीद हुनुपर्ने हो । ...
दुर्गा दाहाल, अमेरिका -
मुलुकमा प्रजातन्त्र, लोकतन्त्र र गणतन्त्रको कसरत, व्याख्या र भाषण–भूषणमै झन्डै २९ वर्ष बित्न लागेछन् तर आन्दोलनबाट प्राप्त उपलब्धिहरू संस्थागत हुनुको सट्टा झन् कन्तबिजोकको स्थिति विद्यमान छ । राजनैतिक दलहरू नितान्त व्यक्तिगत र दलगत नाफा–नोक्सानको अङ्कगणितमै व्यस्त भएर आम जनता र मतदातासँग सम्बन्धित विषयहरूमा बेखबर देखिन्छन् । संविधानको मर्म र अन्तर वस्तु एकात...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
केही दिनदेखि प्रधानमन्त्री यसरी बोलिरहेका छन्– हाम्रो विकास र प्रतिवद्धता देखेर संसार आश्चर्यचकित छ । १० वर्षभित्र नेपालको राजनीति सफा हुन्छ, मुलुक नयाँ अभियानमा जान्छ । केही वर्षमै देशको परिचय फेरिन्छ । समृद्ध सरकारले चौतर्फी तीव्रगतिले काम गरेको छ, त्यसैले अब कसैले पनि देशको चिन्ता लिने दिन आउँदैन । म भ्रष्टाचार गर्दिन, भ्रष्टाचार गर्न पनि दिन्न । यी सबै कुरा प्रध...
शाश्वत शर्मा -
धेरैलाई लाग्दो हो, मुलुक अव मुठभेड, विवदातिर गयो भनेर । खासगरी गत शुक्रवार संसदबाट दुई तिहाइको बहुमत प्राप्त सरकारले बल मिच्याइ गरेर राष्ट्रिय चिकित्सा शिक्षा विधेयकलाई जसरी पास गरायो, प्रमुख प्रतिपक्षी कांग्रेस लगायत अन्य ससाना दलहरुले सडक र सदन दुवैतिरबाट यसको बिरोध गरिरहेका छन् । त्यसले गर्दा धेरै सोझासाझाहरुलाई मुलुक अव मुठभेडको राजनीतितिर लम्कियो भन्ने लागेको हुनसक्छ । कांग...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
कागजमा विकास देखाएर, ग्राफमा सुधार देखाएर दाता, एनजीओ, आइएनजीओ र स्थानीय एनजीओ–प्रशासन मिलेर जनताको दानापानी दिनरात लुटिरहेका छन् । यही सब देखेर भारत पाकिस्तानले आइएनजीओलाई फिर्ता गरेका, फिर्ता गर्न थालेका छन् भने नेपालमा यिनले समानान्तर सरकार चलाइरहेका छन् ।
सरकारको भन्दा यिनले बढी बजेट खेलाउँछन् र सरकारकै हाराहारीमा यिनले अनियमितता गर्छन् । यो अनियमितताका कारण जनताल...
बुद्धिनारायण श्रेष्ठ -
१) उत्तरी छिमेकी चीनको द्यच्क्ष् क्ष्लष्तष्बतष्खभ मा हाम्रो ऋयचचष्मयच मार्गहरु जोडिनु पर्छ । केरुङ रसुवागडी हुँदै काठमाडौं, पोखरा, लुम्बिनी, ठोरी रेलवे लाइन जोडिनु पर्छ ।
२) भारतको छिमेकी फस्ट अवधारणामा भारतको रेलवे लाइन अनुदान सहयोगमै काठमाडौंसम्म ल्याइनु पर्छ । विशेष बोर्डर डिप्लोमेसी अवलम्वन गर्नु पर्छ ।
३) सात समुद्रपारिको देश अमेरिकाको क्ष्लमय(एबअषष्अ क्तचबत...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
समृद्ध नेपाल, सुखी नेपाली ः प्रधानमन्त्रीको यही लक्ष्य छ । प्रधानमन्त्रीको अर्थात ओली सरकारको उद्देश्य हो यो । यो उद्देश्य परिपूर्ति गर्न नेकपाका तमाम पदाधिकारी, कार्यकर्ताको एकमात्र कर्तव्य हो । यो कर्तव्य निर्वाह गर्न हामी नेकपामा गर्व गर्नेहरु कति सक्षम छौं, कति इमानदार छौं । एकपटक आफूले आफैलाई मूल्याङ्कन गर्नुपर्ने बेला भयोजस्तो लाग्छ । गत पुसमा फाराम भर्दा घर छैन भने...
खेमकोइराला बन्धु -
जन्म मृत्यु बीचको जीवन संघर्ष हो शिव सत्य र शून्यत्व दुःख र सुख शिशु – किशोर – युवा प्रौढ अनि वृद्धत्व यिनै बिचमा आउने जीवन जिजिविसाको चर्चा प्रकृति जीवन जीवन नै प्रकृति जन्मनु बढ्नु मर्न । रोग प्रकृति जीवन प्रकृति ।
देवकोटाले लेखे मृत्यु शून्य अनि ईश्वरवादी देवकोटा ईश्वर देखे अन्त्यमा ईश्वर हुन् कि नहुन तर मृत्यु छ सर्वसत्य ध्रुवसत्य ईश्वर छैनन् भने किन ई...
डा.दुर्गा दाहाल -
नेपालको सन्दर्भमा राजनीति आशीर्वाद नभएर अभिशाप बन्न पुगेको छ । यसरी भन्नु पर्दा आफैँलाई पनि दुःख लाग्छ भने राजनीतिकर्मी हरूलाई त मन नपर्ने नै भयो । तर आजको यथार्थता यही नै हो । इमान्दारीपूर्वक भन्नु पर्दा, बहुदल आए पश्चात् नेपालको राजनीति बदनाम भएकै छ ।
म स्वयं पनि बहुदलको पक्षपाती हुँ र कट्टर प्रजातन्त्रवादी हुँ । पहिलो जनआन्दोलनमा सक्रिय सहभागिता दर्साएर सफल भए पश्चात् खुस...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
देश भ्रष्टाचारले बिग्रिएकोमा शंका छैन । भ्रष्टाचारी को हो ? कर्मचारी हुन् कि राजनीतिक नेता ? यी दुई तत्वको मिलोमतोबिना कुनै पनि दलालले टाउको उठाउनै सक्दैन, भ्रष्टाचारको जरो भनेको यिनै दुई तह हुन् । यी दुई तह सुधार्न जसले सक्छ, उसले देश निर्माण गर्छ, यसमा पनि शंका छैन ।
प्रधानमन्त्री केपी ओलीले सुशासन र समृद्धिको सपना देखाएका छन् । समृद्ध नेपाल र सुखी नेपाली बनाउँछु ब...
पदम हमाल -
नेपाल सम्पन्न भएकै हो । अधिकांश जनता गरीवीको रेखामुनी रहे पनि केही नेता र धनाध्येहरु गोरु जुधाएको हेर्न समेत हेलिकोप्टरमा जानसक्ने हैसियतका देखिए । तिनको यो कालो धन हो कि सेता ? हेर्ने, जाँच्ने कसले ?
त्यसै जनवादी गीत बनेको होइन ? ‘कोही त भने मोटरमा सरर, कोहीका भने आँसु बरर..’ हुन त जनवादी भन्नेहरु पनि धनवादी बने । धनले मात्तिएर तिनले जनतालाई जन्तु देख्न थालेका छन्,...
प्रा.डा. खेमकोइराला (बन्धु) -
नेपाल राष्ट्रको सीमा पूर्वमा अरुण पार पश्चिममा चेपे नदीसम्म अझ काली गण्डकी सम्म पुगेको बेला पृथ्वीनारायणसँग उनका भाई दलमर्दन राज्य बाँड्ने विचार प्रकट गर्छन् त्यसैका लागि उनी दाजुसँग मतभिन्नता प्रकट गर्छन् तर अझै विसहज र अखण्ड नेपालको स्वप्न द्रष्टा पृथ्वीनारायणलाई यो कुरा मान्य हुँदैन अनि उनी विशाल नेपालको निर्माणमा निरन्तर जुटी रहन्छन् पूर्ववर्ती शासकहरुको एकीकर...
गोविन्दप्रसाद पौडेल -
काठमाडौं । राष्ट्रपतिले हेलिकोप्टर चढेर कोदो खेती अवलोकन गर्न गएको देखियो, सरकार आफै भ्रष्टाचार गर्ने, छानबिन समिति पनि आफै बनाउने नौटङ्की पनि यही देशमा भइरहेको छ । सांसदलाई दिएको सहायकको तलव आफै खाएछन्, साइकल चढ्नेले समेत पेट्रोलको खर्च लुड्याएछन्, घर हुनेले समेत घरभाडा हसुरेछन्, तैपनि सरकार प्रमुख भन्छन्– जुन विरोध भइरहेको छ, त्यो गणतन्त्र सखाप पार्ने साजिस हो रे ...
अधिवक्ता शिव सिग्देल -
त्यसो त डा.बाबुराम भट्टराई र हिसिला यमिकी छोरी मानुषी यमिले महिला हिंसाका बारेमा चेतना जगाउन कलेज कलेज दौडेकी छिन्, त्यो प्रशंसनीय छ ।
देशमा महिला हिंसा छ, महिला विभेदमा पनि छन्, महिलाका अनेक समस्या छन्, जुन राज्यले बुझ्न सकेको छैन, बुझ्न चाहेको छैन । ती सबै प्रकारका महिला हिंसाविरुद्ध चेतना जगाउने र महिलालाई सशक्तिकरण गर्न बाबुरामपुत्रीले जुन अभियान थालेकी छिन्, त्यसमा...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
बिगत करिव तीन दशकदेखि नेपालमा चर्कोे बोलेर प्रख्यात हुने चलन चल्यो । राजालाई श्रीपेच खोलेर चुनाव मैदानमा आउन भनेका कारणले एमाले महासचिव स्व मदन भण्डारी चर्चाको शिखरमा पुगे । त्यो भन्दा पहिले नानीमैयाँ दहाल यस्तै चर्कोे वोलीले राष्ट्रिय पञ्चायतको चुनाव जित्न पुगेकी थिईन । उनी हमेशा तितो नै बोल्दै रहिन तर मदन भण्डारीले त्योएक भाषण पछि चर्कोे बोलेनन । मोरङका उमेशजंग थाप...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
सिंहदरवार गाउँसम्म पुगेकै हो भने छोरीले सिंहदरवार देख्न पाउनुपर्छ ।
उदयपुरको गाईघाटमा माघ १८ गते राष्ट्रिय बेटी सम्मेलन हुने समाचार आयो । यसअघि कपिलवस्तुदेखि पर्सासम्मबाट खबर आयो, छोरी जन्माउने आमाको स्याहारसुसार र छोरी जन्मनेबित्तिकै बीमा गरिदिने । ता कि छोरीको पठनपाठनमा कुनै कमी नरहोस् । पश्चिम पहाडतिर छाउगोठ भत्काउने अभियान नै चल्यो र यसमा एनजीओ, आइएनजीओसमेत लागे । चे...
प्रा.डा. खेमकोइराला (बन्धु) -
आज सम्झौ – पृथ्वीनारायण शाह एउटा टाकुरी राजका छोरा उनी टाकुरे राजा वि.संं १७९९ को जन्म २० वर्षमै राजा बने ।
नेपाल एकीकृत गर्ने उनको सूर । पटक पटक हारे । नुवाकोट, कीर्तिपुर हरेक ठाउँमा सफलता र असफलता बीचको उनको यात्रा । तर जित्दै गए नुवाकोट कीर्तिपुर अघि अनि पटक पटकको हार पछि कीर्तिपुर वि.सं. १८२१ मा कीर्तिपुर जितेपछि १८२५ मा कान्तिपुर जिते अ...
रोशन कार्की -
कपिलवस्तुको पिपरा सीमा क्ष्ँेत्रमा जंगे पिलरको यो हालत छ । यो सीमा स्तम्भ ढलेको हो कि लोकतान्त्रिक शासन प्रणालीले अपनाएको सार्वभौमिकता ढलेको हो । बुझ्नेका लागि यो देश ढलेको हो । देश यसरी ढलेर बेवारिसे हुँदा सरकारले मसँग दुई तिहाइ बहुमत छ भनेर नाक फुलाउनु आफैमा नाङ्गोपन हो । जिम्मेवार सरकारका लागि देशको सीमास्तम्भ यसरी ढल्नु भनेको त्योभन्दा गैरजिम्मेवार सरकार अरु कुन हुन सक्ला ? न...
प्रा.डा. दुर्गा दाहाल -
नेपाली कांग्रेसका प्राक्तन केन्द्रीय प्रशिक्षक र नेपाली जन सम्पर्क समिति अमेरिकाका पूर्व उपाध्यक्ष
नेपाल अहिले इतिहासमै सर्वा्धिक संकटको भुमरीमा परेको छ । एकातिर. राष्ट्रीयताको दुहाई दिएर सत्तामा आसीन नेकपाको सरकारले जनताको आशा र अपेक्षा बमोजिम काम गर्न बिल्कुलै सकि रहेको छैन भने अर्र्काितर कमजोर प्रकृति र प्रवृतिको प्रतिपक्षी दल कांग्रेसले पनि आफ्नै पार्टी...
हरि अधिकारी –
नेपाल वायुसेवा निगमका लागि एअरबस कम्पनीका २ वटा वाइडबडी हवाइजहाज खरिद गर्दा भ्रष्टाचार भएको निश्कर्ष निकाल्दै संसदको छानबिन उपसमितिले आफ्नो प्रतिवेदन लेखा समितिमा पेस गरेको छ । उपसमितिले जहाज किन्दा निम्न प्रकारका अनियमितता र भ्रष्टाचार भएको ठहर गरेको छ ।ः
१. जहाजको मूल्य सम्बन्धमा अध्ययन गर्न बनेको विज्ञ समूहले सुझाएको भन्दा बढी मूल्य दिन मञ्जुर गरि २ वटा जहाज किन्द...
शाश्वत शर्मा -
राजपाठ गए पनि, दरवारबाट निस्के पनि पूर्वराजा ज्ञोनेन्द्र शाहको गुरुत्वाकर्षण कम भएन । देश होस् कि विदेश, जता गए पनि चर्चा ज्ञानेन्द्र शाहकै छ । नेपाल र ज्ञानेन्द्र शाह अचम्मले जोडिएका छन् । नेपालको यो विशेषता नै हो भन्नुपर्छ ।
भ्रमण होस् वा सन्देश, अन्तर्वार्ताहरुले ज्ञानेन्द्र शाहको चर्चा चुलिएकै छ । झन केहीवर्ष अघि राष्ट्रपति विद्या भण्डारीकी छोरीको शुभविवाहको निम्तो मान्न शि...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
नेपालको परिकल्पना भएर निर्माण भएको काललाई शोषण, उत्पिडनको चरमरुपको रुपमा चित्रित गर्ने काम नेपालीहरुबाटै गराउन सफल हु“दा नेपालको अस्तित्व मटियामेट गर्न खोज्ने विदेशी षडयन्त्रकारी र तिनिहरुका नेपाली दलालहरुले एक अर्कालाई पक्कै पनि बधाई दिए होलान । आज सबै जातजाति क्षेत्र तथा वर्गका हितार्थ गठित भएका समुहले विगत २सय ४० बर्षमा शोषण, उत्पिडन भएको भन्दा प्रष्ट बुझिने कुरा ...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
इण्डोनेसियामा सुनामी आयो, धनजनको क्षति भयो । नेपालले समवेदन प्रकट गर्नुपर्नेमा बधाई पठायो भन्ने प्रकरणले ओली सरकारको व्यापक बदनाम गरियो । यद्यपि परराष्ट्रको वेभसाइटमा समवेदना छ, प्रेसलाई पठाएको वक्तव्यमा बधाई छ, यो कसरी भयो ? कसको गल्तीले भयो, सकारलाई जसरी पनि असफल पार्न कर्मचारीतन्त्र लागेको त होइन ? यो त मुलुकको पनि बदनामी हो, विचार गर्न जरुरी छ ।
सामाजिक सञ्जालभरि ओली...
बरिष्ठ अधिवक्ता शिव सिग्देल -
प्रधानमन्त्री केपी ओलीलाई धरहरामा उभिएर राजधानी नियाल्ने रहर भएछ । रहर हुनुपर्छ, सत्ता हातमा भएका बेलामा यसता सपना देख्नुपर्छ, सपना देखेरमात्र हुन्न, सपना पूरा गर्ने इच्छाशक्ति पनि भयो भने सपना जरुर पुरा हुन्छ, इच्छा शक्ति भएन भने यस्ता सपना पञ्चतन्त्रको कथामा शोम शर्माको सपना भन्दा फरक पर्नेछैन ।
नेकपाका अध्यक्ष तथा प्रधानमन्त्री ओलीको यो सपनाको प्रशंसा धेरैले ग...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
हिन्दुराष्ट्र चाहिन्छ भनेर आधाभन्दा बढी महासमिति बैठकका सदस्यहरुलेसही गरेर सभापति देउवालाई दिए । हस्ताक्षर भएको थाहा पाउनासाथ नेकपाका अध्यक्ष प्रचण्डको सातो गयो । उनले धर्मनिरपेक्ष संविधान घोषणा गर्ने कांग्रेसका नेता सुशील कोइराला स्वर्गमा छन्, हिन्दुराष्ट्र भनेर नर्कमा लान लागेको भन्दै हकारेका छन्, कांग्रेसभित्रका इसाईको झोल खाएकाहरुलाई उचाल्ने काम गरेका छन्, नभन्दै अझै पनि...
रोशन कार्की -
असंलग्न परराष्ट्रनीतिमै प्रहार गरेर फर्किएका परराष्ट्रमन्त्री प्रदीप ज्ञवालीले कोरियाली प्रायद्विपको शान्ति प्रक्रियाबारे छलफल भएको बताएका छन् । छलफलमा सहभागी हुनु नै राष्ट्रिय अपराध हो । नीति विपरित हो ।
मन्त्री ज्ञवाली भन्छन्– हामीले सुन्यौं, तपाईंहरुको प्रयास सफल होस् भन्यौंर्,ंं हामीले उत्तरकोरियाका विषयमा बेग्लै छलफल गरेनौं । आफूले जति भनिएको हो त्यति मात्रै बुझ...
प्रा.डा. खेमकोइराला (बन्धु) -
के चुनिएका सिपाही के भाइ भारदार तिनलाई दौलत कमाउन नदिनु, मान्छे हेरी हुर्मतमा मात्रै राखिदिनु ।
– पृथ्वीनारायण शाह
उनले भनेकै थिए – ‘राग तान व्यसनमा भुल्न नदिनु’ । तर आज यो सबै विर्सिएको छ ।
भ्रष्टाचारी सबै देशमा हुन्छन् तर भ्रष्टाचारीको चाहिँ कुनै देश हुँदैन । कतै पढे थिएँ ।
“जो जो मिल्छ सुलुक्क ...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
नेकपाका होनहार कम्युनिष्ट घनश्याम भुसाल यतिबेला नेकपा सिद्धान्तहीन बन्न पुगेकोमा दु:खित छन् । उनका साथीले उनलाई भनेछन्– हामी कम्युनिष्टले राजनीतिलाई कस्तो बनायौं ? जुन वर्गका लागि हामी राजनीतिमा लागेका थियौं, पार्टीमा त त्यो वर्ग नै रहेन । यो पढेर म चकित छु, थकित छु ।
किनकि मैले पनि सूर्यचिन्ह लिएर चुनाव उठे, महालक्ष्मी नगरपालिकाको महिला सदस्यमा जितें । म पनि...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
दिव्य उपदेश भनिने गरेको कृति वास्तविकमा पृथ्वीनारायण शाहको आत्मकथा हो । यसमा उनले आफ्नो मनमा नेपाल (तीन शहर)को राजा हुने अभिलाषा आफ्नो मनमा आएदेखि त्यो आकांक्षा पुरा हुँदासम्मको आफ्नो जीवनी बताएका छन । आफ्नो यो संघर्षमय जीवनको अन्त नजिक आएको आफुलाई आभास भएको छनक पनि दिएका छन । तीन शहर नेपालको राजा भै सके पछि पनि आफुले गर्न खोजेका तर नभ्याएको तीन कुराको उनले उल्लेख गरेका ...
शाश्वत शर्मा -
यही हप्ता ज्ञानेन्द्र शाह सपरिवार दुई हप्ताका लागि पोखराको भ्रमण्मा निस्कदैछन् । बेला बेलामा जनचाहना बुझ्ने अभिप्रायले ज्ञानेन्द्र शाह यस्ताखाले देश दौडाह हुँदै आएको छ । केही दिन अघिमात्र हो, पोखराभन्दा केही किलोमिटरको दुरीमा रहेको सिक्लेसमा नेकपाका अध्यक्ष प्रचडले ज्ञानेन्द्र शाहप्रति कटाक्ष गरेको । केही दिन अघि एउटा पारिवारिक जमघटका बेला काठमाडौंको एक रेष्टुरामा ज्ञानेन्द्र ...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
नेकपाका दुई पाइलट केपी ओली र प्रचण्ड । प्रचण्ड प्रधानमन्त्री ओलीको समर्थनमा खुलेर लागेका छन् । ओली सरकार दुई तिहाईको बहुमतका साथ पहाड बनेर खडा छ । सरकार चलेको छ, सरकार कसरी चलेको छ सरकार बनाउन मतदान गर्ने आमनागरिकले अत्तोपत्तो पाएका छैनन् । सरकार अन्धाधुन्ध निर्णय गर्दै गएको छ र जति पनि निर्णय भएका छन् जनपक्षमा पटक्कै छैनन् ।
प्रधानमन्त्रीले हावादारी सपना निकै देखाए । त्यस्...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
वाइडवडी दुई थान जहाज किनियो, ६ अर्व भ्रष्टाचार भएको घटनाले सडकदेखि संसदसम्म हल्लीखल्ली चलिरहेको छ । हामीसँगै एयरलाइन्स चलाएको थाई एयरको १ सय ८० थान जहाज छन् र विश्वभरि विश्वासिलो रुपमा जहाज उडाइरहेका छन् । हामीले बल्ल बल्ल किनेको दुई थान जहाज, त्यसमा पनि ६ अर्वको घोटाला । यो लज्जास्पद घटना हो । नेकपाको सरकारका लागि सुशासन र समृद्धि ल्याउने चुनौती पनि हो । यसका...
स्वयम्भु नाथ कार्की -
विश्वका अधिकांश भयंकर नरसंहारहरु राजनैतिक नेताहरुको छुद्र स्वाथ्र्यको परिपुर्ति गर्ने कामको निमित्त भएका छन । जनसाधारणको सामान्य जनजीवन मृत्युजस्तो कष्टकर नेताहरुको कै सत्तामोहले भएका छन । गाउँलेहरु , आफन्तहरु अझ एकै परिवार भित्रकाहरु बीच काटाकाट मारामार नेताहरुको तुच्छ स्वाथ्र्यको निमित्त भएको छ । अलग अलग नेताहरुको स्वाथ्र्यको निमित्त एक अर्काको रगतले होली खेल्न तम्तैयार...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
एक मानबले अर्को मानवप्रति शारीरिक मानसिक, र यौनजन्य पिडा वा चोट पुर्‍याउने कार्यनै हिंसा हो । आफ्नो स्वतन्त्रतालाई स्वेच्छाचारी रूपमा प्रयोग गर्न वा उपभोग गर्नबाट बन्चित गरिने कार्य समेटलाइ हिंसाको दायराभित्र राखिएको पाइन्छ । लैङ्िगक हिंसाले बिशेष गरेर महिलाको आर्थिक सामाजिक राजनैतिक र सास्कृतिक स्तरलाई कमजोर बनाएको हुन्छ । यसरी कमजोर बनाउनु भनेको शान्ति सुशासन बिकास ...
शाश्वत शर्मा -
पूर्वराजाले जानेनन्, यिनलाई पालैपालो सत्ताको अफर गरेको भए, आफै लडेर सिद्धिने रहेछन् । त्यो विद्रोही माओवादीको पनि एक दुई माग पूरा गरिदिएर सिंहदरवारभित्र हुलिदिएको भए ज्ञानेन्द्र शाहलाई हाइसन्चो, सुनमा सुगन्ध हुनेरहेछ । के गर्ने ? अघि राँडीले जानिन, पछि राँडीले मानिन, बाघ लाग्यो घिच्याउन, राँडी लागि चिच्याउन । यही लोकोक्तिजस्तो भयो मुलुकको स्थिति परिस्थिति । जत...
राजन कार्की -
वैज्ञानिक हलाले विष आविष्कार गर्‍यो, विष बन्यो कि बनेन परीक्षण उसले आफैमाथि गर्‍यो र आविष्कारलाई ठाडो घाँटी लगाएर तनक्कै तन्काइदियो । हलाको हल भयो । हलाहलको प्रसङ्ग हो यो । यही प्रसङ्गमा मिल्दोजुल्दो घटना हो राजतन्त्रको अन्त्य र धर्मनिरपेक्षतापछि इसाईकरणको नाङ्गो नाच ।
जनयुद्धकारी र आन्दोलनकारी बहुदलवादीहरु मिलेर जनआन्दोलन सफल पारे, आविष्कार भयो लोकतन्त्र । जनआन्दोलनकारी...
दीपायल, नेपाली सेनाका सुदूरपश्चिम पृतनापति उपरथि झंकरबहादुर कडायतले सामाजिक सेवाको राम्रो उदाहरण प्रस्तुत गरेका छन् । हामी ती पृतनापतिलाई धन्यवाद दिन्छौं । किन पनि उनलाई धन्यवाद छ भने नेपालमा कुनै नागरिकले कतिसम्मको दु:ख झेल्न सक्छ, दु:ख भनेको के हो, कसैलाई जान्न मन छ भने सुदूरपशिचम गए हुन्छ । सुदूरपश्चिम नेपालको अंश भएर पनि सबैभन्दा दुखित छ । पीडामा छ । संघीयता आएर पनि त्यो दु:खमा केही कमी आएक...
शेखर ढुंगेल -
कूशासनको असली पात्र नै ओली नै हुन् त उनी पुरस्कृत नभए को हुने ? विदेशीले खोज्ने अवसर हो, ओलीले राष्ट्रिय ढुकुटी खोले, आफै आयोजक बने, आफै सहभागी भए अनि देशको राजधानीबाट इसाई मुलुक बनाउने घोषणा गर्न पाए विदेशीले, यसको पुरस्कार ओलीले नपाए कसले पाउने ?
कुरो बुझौ अनि मुख खोलौ, तपाई हामी अबुझले देखेको कुशासन कसैको लागि स्वर्णिम सुशासन हुन्छ ।
बास्तबमा नव इशाई राष्ट्र नेपाल स्थापनार्थ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
पञ्चायती संविधानको दोश्रो संसोधन पछिदेखि महापञ्चहरुले भन्न थाले ‘निर्विकल्प पञ्चायती व्यवस्था’ । उनीहरुले यसो भन्न थालेको ४ बर्षमा नै राजाले जनमत संग्रह गर्न आवश्यक ठाने । त्यो पनि बहुदल र निर्विकल्प भनिएको पञ्चायती व्यवस्था बीच हैन । जनमत संग्रह भयो बहुदल र सुधारिएको पञ्चायतको बीचमा । अर्थात निर्विकल्प भन्न थालिने वित्तिकै पञ्चायत सुधार्न आवश्यक देखिएको कुरा र...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
देश बनाउने आँट छ भने भ्रष्ट, बलात्कारी र हत्यारालाई छुट नदेउ । नारायणमान बिजुक्छेजस्ता सम्मानित नेताले निर्मला पन्तको हत्यारा प्रचण्डको संरक्षणमा छ, सार्वजनिक गरे ओलीको सरकार ढल्छ भनेर ठाडै आरोप लगाएका छन् । यस्ता आरोप खेपेर र खपेर बस्नु भनेको ओलीजीको ढाडमा हाड छैन भन्ने प्रष्ट हुनु हो । देश बनाउने भए कम्तिमा बलात्कारी र भ्रष्टलाई अभयदान नदेउ ।
गर्जेरमात्र के हुन्छ ? गर...
अधिवक्ता शिव सिग्देल -
गरीवको नाममा शासन । कम्युनिष्टहरु गरीवलाई स्वर्ग दिन्छु भनेर गरीवको भोट बटुलेर दुई तिहाईको शासन बनाउन सफल भएका हुन् । तर गरीवको लागि शासन गर्न असफल छन् । कम्युनिष्टको भाषण, घोषणापत्र, नीति, कार्यक्रम र सरकारको कार्ययोजना जताततै गरीव देखिन्छन्, तर गरीवी कसरी निवारण गर्ने भन्ने कार्यान्वयन पक्ष कतै पनि छैन । यो सरकारले लगाएको कर वास्तवमा धनाढ्य, विदेशी कम्पनीलाई कर छुट दिन...
शाश्वत शर्मा -
समाचार छ– कम्बोडियामा पोलपोट नेतृत्वको खमेरुज शासनकालमा पूर्व प्रमुख ८७ वर्षीय खिउ साम्फान र दोस्रो नम्बरका नेता ९२ वर्षीय जुओन चेउलाई दोषी ठहर गरिएको छ । अतिवादी समूहका यी दोषी ठहर दुई नेता सन १९७५ देखि १९७९ सम्म कम्बोयिाको शासनका प्रमुख पदाधिकारी थिए । सन २०१४ मा जन्मकैदको सजाय पाएका यी दुई नेतालाई अल्पसंख्यकको नरसंहारमा पनि संलग्न रहेको ठहर संयुक्त राष्ट्रसंघको अग...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
पाकिस्तानमा जुल्फिकर अलि भुट्टोलाई फाँसी दिइयो, त्यस घटनाको सशक्त विरोध नेपालको राजधानी काठमाण्डुमा शुरु भयो । सरकारले त्यो विरोध प्रदर्शनलाई कुन रुपले लियो त्यो त थाहा छैन , तर पाकिस्तानमा भन्दा कडा किसिमले त्यो विरोध प्रर्दशन रोक्न प्रशासन उत्रियो । विद्यार्थीद्वारा संचालित यो आन्दोलन जति दवाउन खोजियो त्यति नै उग्र हुदै गएको थियो । २०३३ सालमा वीपी स्वनिर्वासनवाट फर्केपछि...
अधिवक्ता शिव सिग्देल -
सवाल आफू बसेको कुटीमा बालेको टुकीको थियो । जब कुरा गर्न चिनियाँ यात्री ह्वेन साङ कुटीमा पसे, तव चाणक्यले एउटा टुकी निभाएर अर्को टुकी बाले । चाणक्यले निजी काम गर्दा निजी सम्पत्ति र सरकारी काम गर्दा सरकारी सम्पत्तिको उपयोग गरेको देखेर चिनियाँ यात्री ह्वेन साङ् उतिबेला चकित परेका थिए । यो हो राजनीतिको सिद्धान्त ।
अहिले त प्रधानमन्त्री निवासमा बंशको भेला, हिन्दी फिल्म...
शाश्वत शर्मा-
०४६ सालको कथित जनआन्दोलनपछि पुनस्र्थापना भउको बहुदलीय व्यवस्थालाई खर्चिलो राजनीतिक व्यवस्था भनिन्थ्यो । खासगरी २०१७ सालदेखि सुरुभएको निर्दलीय पञ्चायती व्यवस्थाकोअभ्यास गरेका त्यो युगका नेपालीलाई पनि अनेक जोड घटाउ गर्दा पार्टी पद्धति खर्चिलो र अनुत्पादक व्यवस्था लाग्थ्यो पनि । पार्टी कार्यालयको भाडा तिर्न पर्नेदेखि लिएर त्यतिबेलाको ७५ जिललाका कार्यकर्तालाई हेरविचार गर्नुपर्न...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
प्रशासन होस् कि राजनीति, दुबै क्षेत्रमा सक्षम र इमानदारको छान्न जरुरी छ । अनेक प्रभाव र दबाबको भरमा भ्रष्ट र नैतिकहीनलाई अवसर दिदा देशको यो बेहाल हुनपुगेको हो । अव चेत्नुपर्छ । ठूला ठूला सपना देख्नेले सपना साकार पार्न भ्रष्टको भाषण र नैतिकहीनको चाप्लुसीमा सम्भव छैन भन्ने बुझ्नुपर्छ । जब सक्षम र इमानदारले अवसर पाउँछ, उसले यसरी चमक ल्याउँछ । यो देशको चमक हो, इमान र सक...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
एउटा सन्तानले कुनै वेला आफ्नो बाबुआमा सामुन्ने गएर यत्रा बर्षमा तिमीहरुले मेरा निमित्त के गर्‍यौ र, तिमीहरुले केवल मलाई दुव्र्यवहार गर्‍यौ, मेरो शोषण गर्‍यौ भनेर भन्यो भने ती बाबुआमासंग यसको के जवाफ होला त ? जवाफ भएर पनि ती बाबुआमा नाजवाफ भएर चुपचाप सन्तानको त्यो लान्छना सहन वाध्य हुन्छन । उनीहरु हामीले तिमीलाई जन्मायौ भन्न सक्दैनन्, तिम्रो पालन पोषण गर्&...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
त्यसै पनि मुलुक नागरिकले बनाउने हो, आफू सुहाउँदो बनाउने हो । हामीले पटक पटक पद्धति फेर्‍यौं, आफ्नै र हामीले चुन्ने जनप्रतिनिधिको बानी बदल्न सकेनौं । फलत हाम्रो देश समस्या र अविकासको थुप्रो बनेको छ । पृथ्वीनारायण शाहले बिशाल नेपाल एकीकरण गर्दा अमेरिका भन्ने देश जन्मेकै थिएन । जर्मनी एकीकृत भएकै थिएन । मार्क्स र लेनिनको अस्तित्व नै थिएन । भारत पाकिस्तान बंगलादेश देश बनेकै ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
बहस धेरै गर्ने गरिन्छ राष्ट्र राष्ट्रियताको बारेमा । राष्ट्र प्रति त्यसका नागरिकहरु सबैको माया हुन्छ नै, कसको माया ठेलो र कसको माया सानो भनेर तुलो, माना पाथि इन्चफुटले नाप्ने कुरा पनि हैन, नाप्न पनि सकिन्न र नाप्ने कुरा गरेर मानिसको अपमान गर्न त विल्कुलै हुदैन । यो अटल सत्य हुँदाहुँदै यो आलेखको प्रयोजन के हो त भनेर कसैले सोध्यो भने त्यो अनुचित विल्कुलै हैन । सामान्यतया र...
पदम हमाल -
नेकपाका बरिष्ठ नेता झलनाथ खनालको ठहर छ– सरकार चलाउन नेकपा असफल भयो । झलनाथ खनालको बरिष्ठता मिचियो, ओली र प्रचण्ड मिलेर झलनाथ खनालको मान मर्दन भएको सुनियो । झलनाथ खनालले यसको प्रतिवाद पनि गरेका हुन् । तर उनले सरकार असफल भयो भन्ने टिप्पणीले नेकपाभित्रको असन्तुष्टि बाहिर आएको छ । यस्तो असन्तुष्टि धेरेको सुनिन्छ ।
यद्यपि झलनाथ खनालले के पनि भनेका छन् भने आवश्यक भयो भने सबैभन्दा ठ...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
सय दिन नाघिसक्यो, बलात्कार र हत्याको पर्दा खुल्न सकेन । सरकारले चाहेन कि हत्यारालाई बचाउनै पर्ने बाध्यता आइपर्‍यो, रहस्यमय घटना बनेको छ, निर्मला बलात्कार र हत्या प्रकरण । यो त साह्रै लज्जास्पद कुरा भयो ओली सरकारका लागि । ओली सरकार सक्षम छ, ढल्ने अथवा कसैले ढाल्नसक्ने सामर्थ पनि राख्दैन । फेरि यति दह्रो र लोकप्रिय सरकारले किन एउटी बालिकाको बलात्कार र हत्या प्रकरण...
गंगा दाहाल -
संसारमै सबैभन्दा सहज रुपमा नागरिकता वितरण गर्ने देश नेपाल नै हो । नेपालीले नागरिकता पाउनुपर्छ, यसमा शंका छैन । विदेशीलाई नागरिक हुने ढोका खोल्न किन हतार छ राजनीतिक दलहरुलाई, यो विदेशी घूसपैठ नभए के हो ?
नेपाल नागरिकता ऐन, २०६३ को संशोधन विधेयक अहिले संसदमा विचाराधीन छ । गृहमन्त्री रामबहादुर थापा (बादल)को तर्फबाट उपप्रधान तथा रक्षामन्त्री ईश्वर पोखरेलले साउन २२ गतेको संसद बैठकमा प...
शाश्वत शर्मा -
हिजोसम्म राजतन्त्रविरुद्धका आवाज उठाइन्थ्यो, सबै बिकृतिको जरो त्यही हो भनिन्थ्यो । यही लहै लहैमा लागेर पार्टीजनदेखि सोझाहरुसम्मले के गरेनन्, ढुंगामूडा, गालीगलौज, बन्द हड्ताल सबै कर्म भए । अन्तत: ती दिनलाई विदेशी हस्तक्षेप र सहयोगमै मिल्काइयो । राजतन्त्रसमेत २०६५ जेठ १५ देखि समाप्त पारियो । हिन्दुराष्ट्रको पहिचान मेटाइयो ।
अफसोस्, हिजो जे सप्तरंगी सपनाहरु देखाइएको थियो, ती सपना ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
जंगबहादुरले स्थापना गरेको राणा शासन एकसय चार बर्षसम्म थपनाको राजा थापेरै कायम राखिएको थियो । राणा शासनको अन्त्य पछि नेपाली कांग्रेसले फेरी राजालाई थपना नै राख्न चाह्यो । यो कुरा पाुच बर्षमै राजा भएका त्रिभुवनको निमित्त सामान्य नै थियो । तर, संभवत महेन्द्रलाई पाच्य भएन । नेपालमा देशको सम्पुर्ण वागडोर आफ्नो हातमा लिएर सत्ता चलाउने शाह वंशीय राजा केवल चार बटा मात्र भए । दुई ह...
रोशन कार्की -
नेपालका लागि नवनियुक्त अमेरिकी राजदूत र्‍यान्डी बेरीले राष्ट्रपति भवन शीतल निवासमा राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीसमक्ष ओहदाको प्रमाणपत्र पेश गरेपछि आफ्नो मिसनमा काम थालेका छन् । सन् २००७ देखि २००९ सम्म दुई वर्षका लागि अमेरिकी दूतावास काठमाडौंमा डेपुटी चिफ अफ मिसन (नियोग उपप्रमुख) को काम गरिसकेका र्‍याण्डीले नेपाललाई राम्ररी अध्ययन गरिसकेका छन् । त्यसैले राजदूतको रुपमा उन...
शाश्वत शर्मा -
बिदा कटौती भए पनि आजबाट दशैं सकिदैछ र राजनीति पुरानै लयमा फर्कदैछ । दशैंमा राजनीति खुब गर्मायो । ज्ञानेन्द्र शाहले अष्टमीमा गरेको पीठहरुको दर्शनमा नागरिकले गरेको स्वागत अथवा उनले दिएको शुभकामना सन्देशभित्रका मर्म, राजनीतिलाई गरम बनायो । टीका दिन निर्मल निवासमा दशौं हजारको भीड देखिनु र शितल निवास र बालुवाटारमा पातलो उपस्थितिले पनि कम्युनिष्ट राजनीति पातलिएको अनुभव गरियो ।
झ्वाँक...
प्रेमसागर पौडेल -
भारत दक्षिण एसियाको ‘साइँ दुआ’ हो । हाम्रो माझमा त्यस किसिमले नै देखियो । तर हामी भारत दक्षिण एसियामा त्यस किसिमले उदय भएको देख्न चाहँदैनौं । इन्डियाले आफूलाई सुधार्नुपर्छ । भारत एक प्रजातान्त्रिक देश हो । यउटा सानो कुरामा आफूभन्दा सानो छिमेकीलाई चिढाउनु हुँदैन । हामीहरूको त्यति थोरै जमिन, सीमाना मिचेर उसलाई के फाइदा छ ? सिमाना मिचेको बदलामा यसले घृणा र तिरस्कार प...
डा.मदन दाहाल -
वरिष्ठ अर्थशास्त्री प्रा. डा. मदन दाहाल भन्छन्– नेपाल बचाउन संघीयता खारेज गरौं ।
त्रिविका सेवानिवृत्त प्राध्यापक हुन्– डा. मदनकुमार दाहाल । विश्वविद्यालयमा तीन दशकभन्दा बढी प्राध्यापन गरेका दाहाल अर्थशास्त्र केन्द्रीय विभागका प्रमुखसमेत भइसकेका छन् ।
दाहालको ज्ञानको क्षितिज विश्वविद्यालयको कक्षा कोठामा मात्र सीमित छैन । मुलकका औंलामा गन्नसकिने विद्वान अर्थशास्त्री ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
औसत २ सय किलोमिटर उत्तर दक्षिण र ८ सय किलोमिटर पुर्व पश्चिम फैलिएको नेपाल प्राकृतिक विविधताले भरिएको छ । एकै दिनमा हिमाच्छादित टाकुराबाट हपक्क गर्मी हुने तराईको अनुभव बटुल्न सकिने नेपालको भूगोल विश्वका अन्य ठाउँमा विरलै होला । अझ गजवको कुरा त के छ भने नेपालका कुनै यस्तो जिल्ला छैन जहाँ नेपालका एक जातजाति वा समुदायको मात्र बसोवास होस । भौगोलिक विविधताले मौसमी तथा वातावरणि...
शाश्वत शर्मा -
नेपाल निर्मलामय भएको छ । नेपाल दण्डहीनमय भएको छ । बालिका निर्मला पन्तको बलात्कारपछि हत्या भएको अढाइमहिनासम्म पनि अपराधी पत्ता नलागेपछि राजधानीको माइतीघर मण्डलाम क्रिश्चियन शैलीमा मैनबत्ती बालेर न्याय खोजियो । बलात्कारी र हत्यारा चाहियो भन्ने नारा ७७ जिल्लामै लागेको छ ।
बलात्कारी र हत्यारालाई कानुनी कठघरामा उभ्याउनै पर्छ । सजाय दिनैपर्छ । राज्यले नागरिकलाई सुरक्षा छ भनेर प्रत्या...
मदनकुमार दाहाल -
अर्थविदको नजरमा नेपालको अवस्था कस्तो होला ? के सत्तासीन मन्त्री प्रधानमन्त्रीले भनेजस्तो नेपाल सुशासन र समृद्धितिर अग्रसर छ त ? छैन भने के गर्नुपर्छ, कसरी अघि बढ्नुपर्छ, देशको अस्तित्वलाई जोखिममुक्त कसरी बनाउन सकिन्छ ? यसबारेमा अर्थविद मदनकुमार दाहालको विचार यस्तो छ–
१. अत्यन्त न्यून आन्तरिक उत्पादन र शून्य प्राय: औद्योगक विकासको धीमा गतिको कारणले नेपालमा उपभोग्य ...
सुस्ता बचाउ अभियान बोकेर प्रतिनिधिमण्डल परासीबाट काठमाडौं आयो । प्रतिनिधिमण्डलले सबैलाई हार गुहार गर्‍यो, बुद्धिनारायण श्रेष्ठ पनि त्यसमा परे र उनी पनि सँगै अभियन्ता बनेर हिडे । शिक्षामन्त्री तथा संघीय मामिला तथा स्थानीय विकास मन्त्रीको कार्यकक्षमा पुगेर बुद्धिनारायण श्रेष्ठले के भने ?
‘सुस्ताको १४,५०० हेक्टर भूमि मिचानमा परेको छ । फिर्ता ल्याउनु पर्छ । त्यहाँ बाँकी रहेका नेपाल...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
नेपालीहरु नेपालको लुकाएको इतिहास जर्मनका कुनै मेडिकल डाक्टरले सही लेखे भनेर विश्वास गर्दछन् । सुगौलीको सन्धीमा बेलाइतलाई नेपालले नेपाली बेच्यो र गोर्खा भर्ती शुरु भयो भन्ने बकवास सत्य लाग्छ । थपमा ४० बर्ष पुरानो गोर्खाल्याण्ड आन्दोलन दार्जिलिङ्गवाशीले नेपालमा मिसिन गरेको महाभ्रममा छन् । यो आन्दोलन नै ‘हामी भूमि संगै आएका हौ त्यसैले भूमी जुन मुलुकमा छ, त्यही मुलुकका अ...
पदम हमाल -
नेपाल भारतवीचको सीमा बिबादको जड सुगौली सन्धि हो । त्यो सन्धिलाई १९५० को सन्धिले खारेज गरिसकेपछि ती गुमेका भूभाग नेपालले फिर्ता पाउनुपर्ने हो । भारत सुगौली सन्धिमा गुमेको भूभाग नेपाललाई फिर्ता दिन तैयार छैन, अझ ६०६ बर्गकिलोमटर नेपाली सीमा पो मिचेछ । नेपाल भारतवीचको सुमधुर सम्बन्धको चर्चा गरेर नेपाली नेता थाक्दैनन्, भूगोल मिच्न दिएर खुशी हुने ?
संसारमा यस्ता पातक नेता मैले देखेको छैन...
शाश्वत शर्मा -
वास्तवमा भन्नु पर्दा यो शासन व्यवस्था गणतन्त्र, संघीयता र धर्मनिरपेक्षता असफल भइसक्यो । जनआन्दोलनबाट परिवर्तन आएको होइन कि विदेशीले इच्छाअनुसार मात्र यो व्यवस्था लादिएको हो भन्ने पनि पुष्टि भइसक्यो । पशुपतिनाथको पुजारी फेरेर नेपालीलाई पुजारी बनाउन नसक्ने, आफ्नै मातहतको कर्मचारी नेपाली सेनाका प्रधानसेनापतिलाई तह (कटवाल प्रकरण) लगाउन नसक्नेले अढाइसय वर्षको इतिहास बोकेको शाहबंशलाई ...
गंगा दाहाल -
बम र आतंकले ठूलो बर्बादी गरेकै हो । हामी सबैले यो बर्बादी भोग्यौं र परिवर्तनलाई स्वीकार गरेका हौं । १० वर्ष लामो जनयुद्धको रगत सुकिसकेको छैन, जनयुद्धका एक नायक नेत्रविक्रम चन्द विप्लवले हत्यारालाई बमले उडाउने घोषणा गरेका छन् । उता जनयुद्धकै अर्का कमाण्डर मोहन बैद्य किरणले यो सरकार भ्रष्टाचारमा चुर्लुम्म डुबेकाले हतियार उठाउनै पर्ने भो भनेका छन् ।
अव हतियारको कुरा किन ? बम र बन्दु...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
मुलुकमा अहिले दलहरु, राजनीतिकर्मी अनि त्यसका भजन गाएर बुद्धिजीवि हुने सौभाग्य पाएका केही लाखलाई फलिफाप भएकोछ । स्थानिय निर्वाचनको कुरा संगै यो कुरा संस्थागत हुन शुरु हुने कुरा लगातार संचार माध्यममा छाएका छन् । अनि यस्तैमा लोकतन्त्रले तालुमा आलु फलाएकहरुले नै भुलेको लोकतन्त्र दिवसको शुभकामनामा कसैले भन्छ ‘रैतिबाट नागरिक हुनपाएकोमा शुभकामना’ । यो कुरा अरव...
गंगा दाहाल -
दुई तिहाईको ऐतिहासिक सरकारले मधेश नयाँ देश, मधेश नेपाल होइन भनेर यसरी खुलेआम नारा लगाएको हेरेर बस्न सक्छ ? इतिहासको कुनै कालखण्डमा पनि यसरी देश टुक्य्राउने कुरा सुनिएको थिएन । यही सरकारको पालामा यसरी नारा बिखण्डनको आगो बालियो किन ? स्मरणरहोस्, सबै कुरा सहिन्छ, सहन पनि सकिन्छ, तर देशै टक्य्राउने कुरा न नागरिकले सहनसक्छन्, नसरकारले नै सहनु हुन्छ । संविधान छ, संविधानअनुसार सरका...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
दलीय पद्धतिको पुर्नवहालीदेखि वर्तमानको गणतन्त्रसम्ममा नेपालका प्राय जसो सबै घरमा अरबपति छन् । सिमित घर सम्पत्ति अरबौ पुर्‍याएर अरबपति छन् भने सबैजसो घरपति अरब पुर्‍याएर अरब भएका पतिवाला घर छन् । यहाँ वैदेशिक रोजगारीका हरेक गन्तव्यलाई सामुहिक रुपमा अरबको उपमा दिईएको हो । परंपरागत सोचका अनुसार पतिले वाहिरको काम गरेर जीविकोपार्जनको निमित्त धनको प्रवन्ध गर्ने र पत्नीले...
भरत दाहाल–
नेपाल र भुटान इण्डियातिर नढल्कि सुखै छैन भन्ने इण्डियन सेना प्रमूखको अभिव्यक्ति नेपाल विरूद्धको भावि षडयन्त्रमा आधारित छ । मैले पाएको सूचना अनुसार २ नं. प्रदेशको सत्तामा बसेका बिहारीहरूलाई प्रयोग गरेर काठमाडौंसँग मोलमोलाई गर्ने तिनीहरूले बनाएको रणानीति हो । जुन निम्न छन्–
१. पहिलो चरणमा केन्द्रसँग विवादको बहानामा अवज्ञाका गतिविधिहरू चलाउँदै जाने । यही योजना अन्तर्...
सीमा रक्षाका लागि युवा कार्यक्रम । नेपाली सीमाका नागरिक पहरेदार बुद्धिनारायण श्रेष्ठको विचार यस्तो छ–
लिपुलेक नेपालकै भएकोले भारत र चीनले गरेको २०१५ मे १५ को सम्झौताको दफा २८ को पहिलो प्रकरण खारेज गराउन कूटनीतिक पहल आवश्यक छ ।
सगरमाथाको उचाइ उल्लेख गर्नेबारे नेपालले आफै नाप्ने आयोजना गरिरहेको छ । यसको परिणामले जति निकाल्छ, त्यही मान्नुपर्छ ।
नेपाल–भारत खुला हदैसम्म दुरुपयोग भएकोल...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
१३ वर्षकी छोरीको बलात्कारपछि हत्या हुन्छ, आमाबाबु छोरीको फोटो छातीमा टाँसेर न्याय खोज्दै कञ्चनपुरबाट काठमाडौं आउँछन्, उनलाई न्याय दिने कसले ? संविधान कार्यान्वयनमा आएको छ, त्यो संविधानले यिनलाई न्याय दिनुपर्छ कि पर्दैन ? यो निर्मला पन्त मरिन् कि संविधान मर्‍यो ? शासन मर्‍यो कि प्रशासन, अदालत, सुरक्षा निकाय मर्‍यो ? यो प्रत्येक आमाको प्रश्न हो । नेपाली आम...
शाश्वत शर्मा -
सबैको दौड जारी छ । उपराष्ट्रपति नन्दबहादुर पुन ६ दिने भ्रमणका लागि आज चीन प्रस्थान गर्दैछन् । नेकपाका अर्का अध्यक्ष प्रचण्ड भर्खरै भारतको सफल भ्रमण सम्पन्न गरेर शनिवार चीनतिर हान्निएका छन् । प्रचण्डको दिल्ली तीर्थाटन विवादमा पनि परेका थियो, अर्का अध्यक्ष ओली र ओली गुटका मन चिसो पार्न सफल भएको थियो । फर्कनासाथ उनले पोल खोले– २ वर्ष पछि म प्रधानमन्त्री हुन्छु, प्रधानमन...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
एकादेशमा कुनै समयमा जंगल रहेछ । त्यस जंगलमा चराहरु पनि बस्दा रहेछन । नजिकैको वस्तीमा शिकारी पनि बस्दो रहेछ । चरा मार्न उसले जाल बिछ्याउने गर्दो रहेछ । पहिले केही चराले मन पराउने चारो भुईमा छर्ने अनि त्यसमाथी जाल बिसाउने कार्यले एकै पटकमा निक्कै चराहरु मार्ने गरेको रहेछ । एक झुण्डै त्यसमा पर्ने गरेकोले चराहरुमा निकै खैला बैला भएछ । यसरी जालमा पर्दै जाने हो भने आफ्नो ज...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
वाङ्मय शताव्दि पुरुष सत्यमोहन जोशी देशैभरिका प्रशंसाका पात्र बनेका छन् । सबैले जोशीलाई ज्यूँदो इतिहास, संस्कृति र सभ्यताको प्रतीक पनि मनेका छन् । यस्ता धरोहर अभिनन्दित हुनु राष्ट्रकै गौरव हो, जेष्ठ नागरिकको सम्मान गर्ने संस्कारमा समेत यस्ता क्रियाकलापले सघाउ पुर्‍याएकोमा दुईमत छैन ।
सतुंगल बाजा तथा संस्कृति एवम् व्यवस्थापन समिति गत भदौ १६ गते विशेष कार्यक्रम गरेर शताव्द...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
यो बिषयवस्तुले केही उद्दण्ड राजावादीहरु अझ उग्र हुने छन्, सिधै आमाचकारी गाली गलोजमा उत्रने छन । केही नरम राजावादीहरु यसलाई विरोधीको प्रलोभनमा बाटो विराउन थालेको भन्नेछन् । अझ उदार राजावादीहरु भने यो अब काम नलाग्ने भयो यसको वास्ता नगरौ भन्ने छन । अर्थात कुनै पनि राजावादी अनि राजावादी भएका कारणले राष्ट्रवादी सोच राख्नेहरुले यो बिषयवस्तु आफ्नो निमित्त हानीकारक नै मान्ने छन्...
खुला सीमाका कारण क्रस बोर्डर टेरजिम (सीमापार आतंकवाद) र क्रस बोर्डर क्राइम (सीमापार अपराध) अत्यधिक भएको छ । भारतमा खून खराबा गर्छन् र नेपालमा पसेपछि सुरक्षित हुन्छन् । विध्वंशकारीले नेपालमा योजना बनाउँछन् । भारतमा गएर बम पड्काउँछन् ।
मेरो विचारमा पनि भारतसँगको सीमालाई कुनै पनि हालतमा खुला छाड्नुहुँदैन । पहिले काठमाडौंबाट दिल्ली जाँदा राहदानी लिनुपथ्र्यो, मेरी हजुरआमा दिल्ली जानुपर्दा राहदानी ल...
शाश्वत शर्मा- सबैभन्दा ठूलो कुरा विश्वास हो । परिवर्तन र शान्ति दुबै चाहिएको बेलामा आमनागरिकले परिवर्तनकारीलाई साथ दिए, साथ बाह्य आन्तरिक जुनसुकै कारणले दिएको भए पनि साथ दिएकोमा शंका छैन ।
परिवर्तन भयो, परिवर्तनका १३ वर्षमा एउटा पनि जनअपेक्षित काम हुनसकेन । जनताले शान्तिव्यवस्था पाउन सकेनन्, किनभने नेतातन्त्रको खियाले देशलाई नराम्रोसँग प्रभावित पार्‍यो । शान्ति चाहने जनता हामीले जे न...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
देश बलात्कार र हत्याको विरोधमा एक भइरहेको छ । ओली सरकार गठन भएपछि सुशासन र समृद्धिको सपनामा विश्वास गरेको देशले बलात्कार र हत्याजस्तो जघन्य अपराधको चुनौती खेपिरहेको छ । प्रधानमन्त्रीले ठूला ठूला सपना देखाएका छन् । यी सपना कोरा होइनन्, पूरा हुन्छन् भन्ने प्रतिवद्धता पनि व्यक्त गरेको छ । प्रधानमन्त्रीको इच्छाशक्तिको आलोचना गर्नेलेसमेत केही गर्न सपना त देख्नैपर्छ भनेर समर्थन...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
छानो नभएको घर, अभिभावक नभएको परिवार र राष्ट्र उस्तै हो । न घाम छेक्छ, न ओत लाग्न पाइन्छ, न भर गर्न नै सकिन्छ । दिनमा पनि आपत, रातमा पनि आपत । जुनसुकै बेला आपतै आपत । देशको स्थिति यस्तै छ । धर्म फालेर धर्मनिपेक्षता जनताको माँग नै थिएन, कति मतको बलले हिन्दुत्व र धार्मिक सहिष्णुता फालियो ? निरंकूशता फाल्न जनतले मञ्जुरी दिएका थिए, राजतन्त्र नै फाल्ने काम भयो ? कुन जनताले जनादेश ...
अधिवक्ता शिव सिग्देल -
निर्मला पन्तको बलात्कार र हत्याको अनुसन्धान सल्टिएकै छैन, दुई मुद्दाले नयाँ संहितालाई चुनौति दिन पुगेको छ । भदौ ७ गते संघीय समाजवादी फोरमका अध्यक्ष तथा उपप्रधानसहितका स्वास्थ्यमन्त्रीलाई कालो झण्डा देखायो भनेर धरपकड गरियो । हरपाल सिंह, इरफान शेख, राजीतराम बर्मासहित राममनोहरलाई पनि पक्राउ गरियो ।
बर्दियाको जेलमा थुनिएका राममनोहर मारिएपछि प्रहरीमाथि प्रश्न उठेको छ– ...
साध्यबहादुर भण्डारी नागरिकताका विषयमा, नेपालको सीमा अतिक्रमणका विषयमा, भारतीय हस्तक्षेपका विषयमा अत्यन्त कडा रुपमा प्रस्तुत भइरहेका छन् । उनको जीवन नै नेपाली राष्ट्रवाद बलियो हुनुपर्छ भन्ने पक्षमा लागेको छ । साध्यबहादुर भण्डारी यद्यपि कम्युनिष्ट हुन्, तर प्रचण्ड र ओलीभन्दा पनि कडा कम्युनिष्ट, कहिले पनि कुनै विदेशी हस्तक्षेपका विरुद्धमा पहाड भएर उभिनसक्ने व्यक्ति हुन् साध्यबहादुर भण्डारी । यद्यप...
शाश्वत शर्मा -
आफूलाई दुई तिहाईको बहुमतवाला शक्तिशाली सरकार भन्ने, स्वाधीनता र देशभक्त पनि भन्ने ओली सरकारले आफ्नो नामको अगाडि डाक्टर लेख्ने सीके राउतलाई संविधानको सीमाभित्र राख्न किन नखोजेको ? सके रोक्नु, नसके संविधानले बाँध्नु । २०७२ सालको सामन्ती व्यवस्थाको दस्तावेजजस्तो संविधानले पृथकतावादलाई न रोक्नै नसक्ने रहेछ । कि रोक्नै नचाहने रहेछ ।
सेनाले पटक पटक भनेको छ– पृथकतावादी मधेश आन्द...
धर्मरत्न श्रेष्ठ - ७ सय ५३ स्थानीय सरकार, ७ प्रदेश र केन्द्र सरकारले अन्धाधुन्ध कर लगाउनाले नागरिक समाज आतंकित छ । एकातिर यसरी करको आतंक छ भने अर्कोतिर दिनदिनै बलात्कारका घटना बढेर गएको छ । महेन्द्रनगरकी निर्मला पन्तको साउन १० गते भएको बलात्कार र हत्या प्रकरणमा राज्यले गलत नीति लिएको र बलात्कारी, हत्यारालाई बचाउन खोजेको भन्दै आमनागरिक आन्दोलनमा उत्रेका छन् । नागरिक र सरकारका वीच सडकयुद्ध ...
डा.दुर्गा दाहाल -
धर्म भनेको केवल मठ–मन्दिरमा गएर बत्ती बाल्नु र पैसा चढाउनु मात्रै हैनस अपितु मानवीय सत्गुण र सदाचारको पालना गर्नु हो ।
धर्मसभाहरूमा मानवीय शिक्षा, सभ्यता, संस्कार र अध्यात्मवादका दार्शनिक पक्ष र वैदिक हिन्दु धर्म र बुद्ध शिक्षा अनि दर्शनका विविध उज्याला पाटाहरूमा प्रवचन गरौं, चर्चा परिचर्चा गरौं ।
आज संसारमा ईश्वरीय, मानवीय र सात्विक प्रवृतिहरूलाई दानवीय दुष्प्रवृत्ति...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
यो विषयको उठान नै एक दुरुह कार्य हो, किनभने गणतन्त्रका हियामतीहरुले यसलाई कथित ‘धमिलो पानीमा माछा मार्न खोजेको’ आरोप लगाउने छन् । राजावादीहरुले त झन त्यो भन्दा कडा रुपमा ‘डलरे’, ‘विकेको’ , ‘देशघाती’ सम्म भन्न पनि बेर लगाउने छैनन् । जन्मोत्सवमा शुभकामना टक्र्याउनु, दशैमा टिका थाप्नु अनि मुस्किलले ५० जना बटुवा भएका चोकमा २०,२...
पदम हमाल-
पहिले भात–ढिंडोको सत्कारमा स्वर्ग पुगेको देख्नेहरु अहिले घर हुँदा भूजा ज्यूनार अनी बाहिर बोलावटमा लन्च र डिनरका पाहुना हुनथालेका छन् ।
हामीले के बिर्सेका छौं भनेर संस्कृति मासियो भने आफै मासिने दिन आउँछ । स्मरणीय छ, समय अनुसार चल्न नसक्दा डाइनोसर संसारबाटै लोप र अस्तित्वहीन हुन पुगेको यथार्थलाई जो कोहीले पनि विर्सनु हुँदैन्, सबैले यो सत्य बुझुन् ।
तितो सत्य :
मान्छेको ...
राजन कार्की -
संघीयता आएपछि सिंहदरवार गाउँघरसम्म पुग्छ भनियो । प्रचार यही भएको थियो । संघीयता आयो, सिंहदरवार गाउँमा पुगेन, सिंहदरवारबाट हुने गरेको भ्रष्टाचार, अनाचार, दुराचार पो गाउँसम्म पुगेको देखियो त ।
प्रधानमन्त्री समृद्धि र सुशासनका लागि यो सरकार भनेर थाक्दैनन्, समृद्धिको ठाउँ भ्रष्टाचार बढेको छ, सुशासनको स्थानमा मनलागी गर्ने पार्टीका कार्यकर्ताको हैकम । सिंहदरवारमा श्री ३ महाराज ओली...
पदम हमाल -
यतिबेला विप्लव नेकपा सरकारको तारो बनेको छ । विप्लवका प्रवक्ता प्रकाण्ड समातिए, विप्लवका अरु नेता र कार्यकर्ताहरु पनि धमाधम समात्दै जेल हाल्दै गरिएको छ । विप्लव माओवादीमाथि बन्द आह्वान गरेको, ७ करोड चन्दा उठाएको, वम र आगजनी गरेको आरोप लगाइएको छ । स्मरणीय छ, यो सरकार पनि त्यही कर्म गरेर जन्मेको हो । यिनको विगत पनि रगतपच्छे छ ।
प्रश्न उठेको छ भने विप्लवले चन्दा उठाए भनेर पक्राउ गरियो ...
शिव सिग्देल -
लुम्बिनी विकासमा भ्रष्टलाई नियुक्ती -
विकास समिति, कोष, परिषदमा नियुक्तीका लाग मापदण्ड सरकारले बनायो । सार्वजनिक निकायका पदाधिकारी तथा सदस्य नियुक्ति र मनोनयनसम्बन्धी मापदण्डको दफा ३ मा कोष तथा परिषदको हकमा स्नातकोत्तर र ५ वर्ष सम्बन्धित कामको अनुभव भएको हुनुपर्ने व्यवस्था गरियो । मापदण्डले नियुक्तिका लागि सार्वजनिक सूचना निकाल्ने, उम्मेदवारबीच प्रतिस्पर्धा गराउने र त...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
राप्रपाले भन्यो– संघियताको दुष्प्रभाव र विकृति देखिन थाल्यो । जनताकोवीचमा पर्याप्त बहस र अभिमत नलिई संघीयतामा जानुको दुस्प्रभाव अव देखिन थाल्यो । यस्तो निर्णय राप्रपाको केन्द्रीय कार्य सम्पादन समितिको बैठकले नै गरेको हो । राप्रपाले संघीयता कार्यान्वयनका लागि जनताले धान्नै नसकिने गरी करको भार थोपरिएका कारण जनजीवन नै अस्तव्यस्त र आक्रान्त बन्नपुगेको छ ।
राप्रपाले जोडदार...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
प्रजातन्त्र, लोकतन्त्र वा यस्तै अन्य जतिवटा नाम दिए पनि त्यसको परिभाषा अन्य मुलुकहरुमा ‘जनताले जनताद्वारा जनतालाई शासन गर्ने’ प्रणाली भन्ने नै हुन्छ । तर नेपालमा भने यो सर्वव्यापी परिभाषा लागु भएको छैन । प्रजातन्त्र, लोकतन्त्र, जनतन्त्र जस्ता अनेकौं नामले यसलाई पुकार्न र कालखण्डै पिच्छे अलगअलग नामाकरण गर्न व्यस्त वुद्धिकर्मी (आफ्नो हलुवा माडाको निमित्त बुद्धि व...
शाश्वत शर्मा -
गणतन्त्र गणतन्त्र भनेर हुरुक्कै हुनेहरु यतिबेला जानिदो नजानिदो हिसावले यसलाई मास्न लागिपरेका देख्दा उदेक लाग्छ । हतारमा गल्ती गरेर फुर्सदमा पछुताउने भनेको यही हो । दुई तिहाईको सरकारले गणतन्त्रलाई अझ संस्थागत गर्दै देशलाई समुन्नत दिशातिर डोर्‍याउँछ भन्ने ठान्नेहरु निराश छन् र यो सरकार त िमलिजुली गठबन्धनको भन्दा पनि अझ खत्तम भयो भन्ने प्रतिक्रिया दिइरहेका छन् । हुन पनि द...
धर्मरत्न श्रेष्ठ-
राम्रो पढ्ने डाक्टर, इन्जिनियर बन्छ, मध्यम खालका लोकसेवा पास गरेर प्रशासक बन्छन्, निम्न खालका न्यायाधीश बन्छन् र फेल हुने, नपढ्नेहरु नेता बनेर थर्काएर देश चलाउँछन् । यस्तै यस्तै कमेन्ट आइरहेका छन् सामाजिक सञ्जालहरुमा । नेपालमा यस्तै परिस्थितिजन्य घटनाहरु दोहोरिरहेका छन् ।
संसदको सुनवाई समितिले दीपकराज जोशीलाई प्रधानन्यायाधीश बनाउन नसकिने फैसला गर्‍यो । उनको जीवनभ...
शिवप्रसाद सिग्देल -
नेपाल र भारतवीचको सम्बन्ध सुदृढिकरण गर्ने भनेर भारतले नेपालमा अनेकथरिका संघसंस्थाहरु कार्यान्वयन गरेको छ । यतिमात्र होइन, ५ करोडसम्मका सामाजिक कार्यक्रममा सिधै लगानी गर्ने सुविधा पनि भारतलाई नेपालले दिएको छ । जुन संसारमा असम्भव मानिन्छ । त्यसो त संसारमै दुई देशका वीच खुला सिमाना रहेको, आवतजावतमा कुनै नियमन नहुने प्रचलन नेपाल र भारतवीचमा मात्र छ । यसरी भारतले नेपालमा हालीमुह...
रोशन कार्की -
धनुषाको जटही र भारतको पिपरौनवीचको सीमा स्तम्भ गायब भएको छ । जहाँ पिलर थियो, छैन, त्यही ठाउँमा भारतले भन्सार कार्यालय बनाउने तैयारी गरेको छ । यो नेपाली क्षेत्र हो भनेर सुरक्षाकर्मीले भन्दा भारतले ठोक्ने धम्की दिएछ । भारतको यस्तो हवलदारी पारा कहिलेसम्म नेपालले सहिरहने ?
नेपाली नापी टोली गयो, अवलोकन र अनुगमन पनि गरेछ । सीमा स्तम्भ हराएको पक्का गर्‍यो तर भारतले दजगजामै बनाउन...
सहदेव सिग्देल -
विश्वकर्मा, परियार, मिजार, बादी, गन्धर्व, गाइने, पोडे, च्यामे, चमार, दुसाध, पासी, धोवी, मण्डल, सर्दार, डोम, चिडीमार, ढाडी, राउटे, कुसुण्डा, चेपाङ, जिरेललगायतका १ सय २६ जातिका अनेक समुदायहरु छन् । मात्र केही माथिल्ला समुदायहरु आफूलाई जनजाति समेत भनेर राज्यको दुरुपयोग गरिरहेका छन् । लाभ र अवसर छोपिरहेका छन् । यी तमाम जाति जो ढुंगेयुगको जीवन बाँचिरहेका छन्, तिनका लागि लोकतन्त्रले ...
नेपाल–चीन सम्बन्धको सिंहावलोकनबारे सीमाविद बुद्धिनारायण श्रेष्ठको मन्तव्य यस्तो थियो– नेपाल–चीन कूटनीतिक दौंत्य सम्बन्ध १९५५, शान्ति मैत्री सन्धि १९६०, सीमा सम्झौता १९६०, सीमा सन्धि १९६१, सीमांकन १९६१–६२, सीमा प्रोटोकल १९६३ र यसको नविकरण १९७९ तथा १९८८, नियमन सीमाबाट तिब्बती घुसपैठ (शरणार्थी ?), ाचभभ(त्ष्दभत mयखझभलत दथ तजझ, सुन तथा इलेक्ट्रीक सामान तस्करी, यार्सा गुम्बा अ...
शाश्वत शर्मा -
नवयुवराज हृदयन्द्रको १७औं जन्मोत्सवको उपलक्ष्य, हार्दिक शुभकामना ।
२०६३ साल वैशाख ११ गते कुनै पनि प्रकारको राजसंस्था राखिने छ भनेर गरेको तमसुक त्यातेर राजसंस्था विस्थापन भएको हो । राजसंस्थालाई निरंकूश भनेर आन्दोलनको बलमा निरंकूशता हटाइयो भन्नेहरु नै हदैसम्मको निरंकूश हुनथालेका छन् । देश लथालिङ्ग अवस्थामा पुगिसक्यो । सत्ता तानाशाही, स्वेच्छाचारीतन्त्र चलाइरहेको छ । अस्पतालमा प्र...
शिव सिग्देल -
नेपाली भाषा संकटमा छ । अर्थात नेपालीत्व, नेपाल र नेपाली पहिचान संकटमा छ । यसै भनेका छन् जापानी नेपाली भाषाविद हारुहितो नोजुले ।
हारुहितो नोजु नेपाली भाषाविज्ञ हुन् । नेपाली भाषा सिक्न नेपाल आएका थिए । सुरुमा विश्वभाषा क्याम्पसमा र पछि त्रिभुवन विश्वविद्यालयबाट नेपाली भाषामा एमए गरेका नोजुले केही कृतिहरूको अनुवादसमेत गरेका छन् । केही जापानी दन्त्यकथालाई उनले नेपाली भाषामा अनुवाद ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
भनिन्छ वीपी र राजा महेन्द्रको अनौठो सम्वन्ध थियो । विपीको नेतृत्वको सरकार भंग गराएर सुन्दरीजलमा नजरबन्द राखेको समयमा पनि राजा महेन्द्रले बेलाबेलामा राजकाजमा वीपीको सल्लाह सम्मती मागि रहेका हुन्थे भन्ने चर्चा पनि छन । यसै कितापमा पनि त्यसको छनक पाईन्छन । परिच्छेद ५९ मा एक रोचक घटनाको उल्लेख छ । बेलाइती राजदुत स्कोप्स आफ्नो कार्यकाल समाप्त गरेर जान लागेको बेलामा सुन्दरीजलमा ...
शाश्वत शर्मा -
वास्तवमा नेपाली सोझा नै हुन् । दुई तिहाई बहुमत प्राप्त वर्तमान नेकपाकोसरकारले आफ्नो ढाड खुस्किने गरी कर बढाइसक्यो । अहँ, नेपाली बोल्दैनन् । गत शनिवार काठमाडोंको नयाँ बानेश्वर र माइतीघर मण्डलातिर जुन किसिमको युद्ध भयो, त्यो युद्ध महगी, भ्रष्टाचार,राष्ट्रघातको शिर्षक राखेर हुनुपथ्र्यो । सीमा अतिक्रमण, तराई डुबेकोविरुद्धमा पनि लाग्नुपथ्र्यो । डा.गोविन्द केसीमात्रै किन ? डा. बाबुराम...
गंगा दाहाल -
साउन ५ गते फेरि टियर ग्यास पड्क्यो । जुम्लापछि राजधानीमा पनि लाठीचार्ज गर्नुपर्‍यो । जुलुस शान्तिपूर्ण पनि गर्न सकिन्थ्यो, कांग्रेसले नेविसंघ उतारेर प्रहरीलाई टियर ग्यास हान्न बाध्य पारेछ । उपलव्धि के भो त्यो कांग्रेसलाई थाहा होला, अशान्ति र अराजकता बढ्ने बढाउने संकेत देखियो ।
हामीले खोजेको शान्ति, स्थिरता र समृद्धि हो । सुशासन हो । जनमतले नेकपालाई त्यो जिम्मेवारी सुम्पेपछि न...
राजन कार्की-
युद्ध जित्नेको नाम चंगेज खान थियो । चंगेज वीरताको नाम, विजयको नाम थियो, बलियो राष्ट्रवादको नाम थियो, देशघातकको नाम थिएन । नेपालका सन्दर्भमा प्रचण्ड, ओलीहरु संघर्ष जितेर चंगेज त बने, वीर बन्न सकेनन् । तिनले हाँकेको लोकतन्त्रमा लोक देखिदैनन्, उनीहरु बास्सा बनेका छन्, लोक गुलाम । हामीसँग लोकमत छ, जे पनि गर्नसक्छौं भन्ने अहंकार चंगेज हुनसक्दैन । धर्मनष्ट भएपछि अहंकार जन्मने हो, ...
स्वयम्भुनाथ कार्की-
प्रारव्ध मान्छेले देखेको हुँदैन त्यसैले हरेक कुरालाई प्रारव्धको जिम्मा लगाएर ढुक्क हुन हुन्न । यो प्रवृतिलाई धर्मले पनि ठिक मानेको छैन भने आधुनिक ज्ञानले त उचित मान्ने सक्दैन । राजा वीरेन्द्रले आफुलाई वेलाइती राजा जस्तै रुपमा ढाल्न गरेको प्रयत्न कर्मवीर योगी नरहरीनाथलाई चित्त बुझेन । उनले फटकार लगाए ‘छाता आफैले बोक्नु पर्छ, अरुलाई दियो भने आवश्यक परेको वेला धोका...
शाश्वत शर्मा -
अलबर्टो फुजिमोरी पनि पुपुलिस्ट भोट पाएर सत्तामा पुगे, त्यसपछि अधिनायकवादी बने । केपी ओलीले पनि पपुलिस्ट भोट पाएर सत्तामा पुगेका छन् र उनका क्रियाकलापले उनको कार्यशैलीमा अधिनायकवादको झझल्को आउन थालेको छ ।
उहिले पञ्चायतलाई अप्रजातान्त्रिक र निरंकूश भनेर आरोप लगाइन्थ्यो । किनभने विपक्ष थिएन । त्यतिबेला पञ्चायत इतरकालाई गलत कामको बिरोध गर्न रोक थियो । जनताले शासन गरेको होइन, राजाको...
अधिवक्ता शिव सिग्देल -
जापानमा आजका चार अरनिको ढुंगामा बुद्ध कुदिरहेका छन् । युनेस्कोको विश्व संपदा सूचिमा समाबेश गरिने लक्षका साथ चट्टानमा बन्दै गरेको सबैभन्दा ठुलो बुद्धको मूर्ति कुदने सात बर्षे ऐतिहासिक परियोजनामा चार नेपाली कालिगढहरु बिगत दुई बर्षदेखि लागिरहेका छन । यो परियोजनाको नेतृत्व गरिरहेका विश्वप्रसिद्ध र नेपालका महामानवहरुका विभिन्न २०० मूर्ति बनाइसकेको मितेरी नेपाल आएर बाँकी ८०० म...
राजन कार्की -
माओ, लेनिन, माक्र्सका कुरा गर्छन, तिनलाई मुटुदेखि दिमागसम्म बोकेर हिड्छन् । अनि भन्छन्– म देशभक्त, म नेपाली, म स्वाधीन, म सार्वभौम । जन्मेको माटोमा उभिन नसक्ने, माटोको तिलक लगाएर देशको गीत गाउन छाडेर, देशका वीर विरांगनाको सम्झना गर्न नसक्ने, विदेशीलाई कुल देउता मान्नेहरुको फुइँकी नै धेरै । पहिले वीर बलभद्रका अनुयायी त बनेर देखाउ । देश निर्माताको जय भनेर त सुनाउ । अनि पत्य...
अधिवक्ता गंगा दाहाल-
नेपालमा एमाले र मेक्सिकोमा आन्द्रेश म्यानुएल लोपेज ओब्राडर, दुबै वामपन्थीलाई जिताएको सुशासनका लागि हो, भ्रष्टाचारको अन्त्य र समृद्धका लागि हो । मेक्सिकोका विजयी राष्ट्रपति आन्द्रेश अमेरिकाका राष्ट्रपति ट्रम्पको व्यापार आप्रवासी मुद्दा र सिमानामा पर्खाल लगाउने निर्णयको कट्टर विरोधी हुन् भने नेपालका केपी ओली देशभक्त अडानका कारण जनताले मन पराएका हुन् । मेक्सिकन जनताले आ...
शाश्वत शर्मा -
नागरिकस“ग प्रत्यक्ष सरोकार राख्ने विषयवस्तुमा माइतीघर मण्डलामा कहिल्यै धर्ना, विरोध देखिएन तर गोविन्द केसी, गंगामाया“ आदिमा भने सधैं भीडभाड देखिन्छ किन होला ? एकजनाले अस्ती यस्तै जिज्ञासा व्यक्र गर्दै थिए । हुन पनि हो, हगी, बेरोजगारी, असुरक्षा, धुलेमाण्डौंजस्ता जनास“ग प्रत्यक्ष सरोकार राख्ने विषयम कनकमणिदेखि लिएर देवेन्द्रराज पाण्डे, सुन्दरमणिसम्म, चरण प्रसाई...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
राजतन्त्र शव्द संग चिढिनु आवश्यक छैन, किनभने जति पनि किसिमका राज्य प्रणाली, शासकिय स्वरुपहरु थिए, छन् र हुनेछन् ती सबै राजतन्त्र कै परिवर्तित रुपहरु हुन । राजा मुलुकको सर्वोच्च पद हो, जहा“ राजा छैनन त्यहा पनि कुनै न कुनै सर्वोच्च पद श्रृजना गरिएको नै छ । राजा व्यक्ति कहिले पनि होईन यो संस्थाको नेतृत्व गर्ने पद हो । जो अन्य धेरै सहयोगीहरुको साथमा सुव्यवस्था कायम...
सीमाविद बुद्धिनारायण श्रेष्ठ -
सीमाविद बुद्धिनारायण श्रेष्ठका अनुसार भारतले नेपालको ६ सय ६ बर्गकिलोमिटर सीमा मिचिसक्यो । सीमामा जतिसुकै अतिक्रमण गरे पनि नेपाल बोल्दैन, अन्ततोगत्वा नेपालले भारतका सामु त्वम् शरणम् गर्छ गर्छ भन्ने भारतको मानसिकता र आफ्नो मुलुकमाथिको हस्तक्षेप, हवलदारी ज्यादति सहेर बस्ने नेपाली मानसिकता यसमा जिम्मेवार छ भन्ने ठान्छन् सीमाविद बुद्धिनारायण श्रेष्ठ । नेपालको सी...
अधिवक्ता शिव सिग्देल -
गंगामायाँ अधिकारीको स्वास्थ्य धेरै नै गम्भीर भइरहेको छ । राष्ट्रिय मानवाधिकार आयोगदेखि मानवाधिकारवादीहरुसमेत चिन्तित भएर सरकारको आलोचना गर्न थालेका छन् ।
अस्पतालले समेत गंगामायाँको स्वास्थ्य स्थिर र संवेदनशील हालतमा रहेको बताइसकेको छ । यति हुँदा पनि नेकपाको शासनसत्ताले गंगामायाँबारे गम्भीर नहुनुले फेरि विधिको शासन मर्नेभो भन्ने चिन्ता व्यापक भएको छ ।
गंगामायाँ छोराको ह...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
एमालेको सरकार बन्यो र एमाले, माओवादी केन्द्र एकीकृत भएर नेकपा बन्यो । सबैभन्दा ठूलो पार्टी, जसले सुशासन र समृद्धिको सपना देखाएको छ, यस्तो सरकार बनेपछि देशमा हिंसाको मात्र भने बढेर गएको छ । किन ? यसबारेमा नेकपाभित्र पर्याप्त छलफल हुनुपर्छ, यसको निकास के हुनसक्छ, यसबारेमा राज्यस्तरमै पहिल्याएर अमल हुन जरुरी छ । हिंसाको अन्त्य गर्न सकिएन भने नेकपाको दुई तिहाईको सरकार हुनुको ...
शाश्वत शर्मा -
सचेत नेपालीलाई थाहा छ, नेपाल र भारतवीचकोसन १९५० को सन्धि पुनरावलोकनका लागि दुवै देशका तर्फबाट नेपाल भारत प्रवुद्ध समूह इपीजी भन्ने गठन गरिएको छ । दुबै देशका परराष्ट्रविद तथा थिङ्क ट्याङ्क समेत भएको भनिएको यो समूहमा नेपालले आफ्नो पक्ष राख्न नसकेको, प्रत्येक वैठकमा भारतीयपक्ष नै हावी भएको आरोप लाग्दै आएको छ ।
२ वर्षे कार्यकाल भएको काठमाडौंमा जारी अन्तिम वैठक सकिएक...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
गोरर्खालीहरुको काठमाण्डौमा विजयलाई वर्तमान नेपालको शुरुवात मान्ने गरिन्छ । यसो हुँदा सन २००८मा राजा ज्ञानेन्द्रलाई पाखा लगाएको अनि नेपालको शुरु भएको बर्ष सन १७६९ बिच २ सय ३८ बर्षको कालखण्ड हुन आउछ । यो कालखण्डमा राम्रा काम हुन नसकेको भन्ने प्रायोजित हल्ला मच्चाउने रोजगारी आकर्षक छ । अझ यस बेला भएका नराम्रा कामको जिम्मेबारी एकोहोरो रुपमा शाहवंशलाई दिएमा त तुरन्तै ख्याति प्र...
शाश्वत शर्मा -
गणतन्त्र दिवस अर्थात जेठ १५ देखि पुन: अनसन बसेकी गोरखा फुजेलकी ६२ वर्षीय बृद्धा गंगामाया अधिकारीको स्वास्थ्य स्थिति एकदम गम्भीर बन्दै गएको छ । स्मरणरहोस्, ती गंगामायाको कुनै ठूलो माँगछैन, मात्र न्याय पाउँ भनिरहेकी छिन् ।
२०६१ साल जेठ २४ गते आफ्ना छोरा १७ वर्षका कृष्णप्रसाद अधिकारीलाई चितवनबाट अपहरण गरी तत्कालीन माओवादी विद्रोहीले हत्या गरेो थियो । नितान्त व्यक्तिगत रिसइवीला...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
कुनै वेला नेपाललाई शान्तिक्षेत्र प्रस्ताव गरिनु र विश्वका धेरै मुलुकहरुले त्यस प्रस्तावलाई समर्थन गर्नु त्योवेला नेपालीहरु शान्तिप्रेमी र नेपाल शान्त थियो भन्ने प्रमाण हो । नेपाललाई शान्तिक्षेत्र प्रस्ताव गरिएको समय नै नेपालले उपयोग गरेको शान्तिको अन्तिम खुराक थियो भन्ने भान हुने गरेर नेपाल यत्तिसम्म अशान्तिको भूमरीमा पर्‍यो कि अरु मुलुकहरुमा शान्ति स्थापना गर्न शान्ति...
अधिवक्ता शिव सिग्देल -
महिलाले अवसर पाएनन्, अवसरबाट बन्चित गरियो, संविधानमा लेखिएअनुसारको ३३ प्रतिशत महिलाको हक र अधिकारलाई कुण्ठित पारियो, आधा आकाश हुन् महिला, तिनको सम्मान होस् भनेर जति कुर्लिए पनि महिलाहरुले पाएको अवसरको समेत उचित उपयोग गर्न सकेको अनुभूति गर्न पाइएन । किन ? यसबारेमा स्वयम् संचेतन महिलाहरुले आत्ममिमांसा गर्न जरुरी छ । महिलाहरु जति सक्रिय र सफल हुन्छन्, हाम्रो परिवार, स...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
२००६ साल वैशाख १० गते पुष्पलाल, नारायण विलास जोशी, निरञ्जन गोविन्द वैद्य, नरवहादुर कर्माचार्य र मोतीदेवी श्रेष्ठले स्थापना गरेको नेकपा ७० वर्षपछि ऐतिहासिक भएको छ । एमाले र माओवादी केन्द्र मिलेर बनेको नेकपा यसकारण पनि ऐतिहासिक बनेको छ कि नेपाली जनताले समृद्धि र समानता, न्याय र जनजिविकाका लागि नेकपाको बिकल्प रहेन भनेर लोकप्रिय मतबाट नेकपालाई सर्बशक्तिमान, सत्ताको शिखरमा पुर...
शिव सिग्देल -
स्वदेशको शासनपद्धति अदालतदेखि संसदसम्म विदेशीको दानदातव्यमा चल्ने, सांसदको तालिमदेखि विदेश भ्रमण र तिनले खाने भातसम्ममा विदेशीको अनुदान लगानी भएको प्रमाण सार्वजनिक भइसक्यो, तैपनि सरकार मौन छ ।
कुन लोकतान्त्रिक मुलुकको संसद, सांसद, अदालतमा विदेशी दातृ निकायको पैसा लगानी हुन्छ ? त्यसरी विदेशीले लगानी गरेपछि बेला बेलामा उसको हस्तक्षेप, दबाब र प्रभाव पर्नु स्वभाविक हो । यसरी चल्ने व...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
द्वापर युगमा जुवामा हारेको राज्य द्रौपदीको न्यायिक तर्कसंग नतमस्तक भएर सशर्त फर्काईएको थियो । शर्त थियो १२ बर्ष बनवास पछि १ बर्षको गुप्तवास यदि गुुप्तवास भंग भएमा फेरी त्यही १२ जोड १को चक्र । कौरवको सोचमा १२ बर्षको बनवास पछि पाण्डवहरुले शुभचिन्तकहरु गुमाईसकेका हुनेछन् । थप १ बर्षको गुप्तवास भंग गर्न सकिएमा पाण्डव कहिल्यै बनबाट फिर्ता नै हुन्नन । तर बनबासको वेलामा पनि पाण...
गंगा दाहाल -
दाङमा महिलाले महिलालाई निर्वस्त्र पारेर निर्घात कुटेको दृश्यले महिला अधिकारकर्मी, देशैभरिका महिला राजनीतिकर्मी, महिला हक र हितमा कार्यरत महिलाहरुले चुपचाप हेरिरहे । यसैवीच गएको वर्षदिनमा ११ सय बलात्कारका घटना भएछन्, यो तथ्याङ्कमा पनि राज्यको गम्भीरता र महिलाअधिकारकर्मीहरुको चासो देख्न पाइएन । डलर आयो भने निकै सक्रियताका साथ छाउगोठ भत्काउन हिड्नेहरु छाउगोठमै सर्पले डसेर महिला ज्यान...
पदम हमाल -
संसदमा मेच टेबुल, माइक, संसदको हलको सफाइ, सवारी साधन र अन्य सुविधालगायत कार्पेटदेखि सांसदले खाने खानामा समेत दातृ निकायले अनुदान दिएको खबरले हाम्रो सार्वभौम संसद दानपात्र पो भएछ भन्ने खबरले धेरैलाई मानसिक पीडा दिएको देखिन्छ । ७६१ सरकार छन् यतिबेला देशमा । हामी संघीयतामा गएपछि यी सबै सरकार पाल्न सक्छौं भनेर यो महगो पद्धति लागू गरिएको हो । जब सक्छौं भने फेरि किन पद्धति सञ्चालनमै विदेश...
पदम हमाल -
भारतले पहिले भुटानी शरणार्थी समस्या सिर्जना गरिदियो र तिनलाई नेपालतिर भगाएर नेपालमाथि ठूलै संकट ल्याइदिएको हो । धन्न अमेरिका लगायतका मुलुकले ९० हजार शरणार्थीलाई लगिदिए र अव ८ हजारजति नेपालमा रहेका छन् । तिनलाई फिर्ता पठाउन भुटानलाई मनाउने कूटनीतिक क्षमतासम्म पनि नेपालमा रहेन ।
आफ्ना जनतालाई बिहान बेलुका सजिलै हात मुख जोड्ने अवस्था छैन, अझ संसारभरिका अपराधी, सुकुम्बासी, राष्ट्रद्रोह...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
२०१७ सालमा बहुदल फालेर राजा महेन्द्रले १० वर्षभित्र सय वर्षको स्तरमा देशलाई पुर्‍याइने भाषण गरेका थिए । गर्न त उनले अनेक राष्ट्रवादी कामहरु गरे, तर प्रजातान्त्रिक अभ्यासलाई कुल्चेका कारण उनका कामहरुभन्दा पनि उनको आलोचना बढी भयो । आजसम्म पनि आलोचना जारी छ ।
त्यसपछि राजा वीरेन्द्रले नेपाललाई एसियाली मापदण्डमा पुर्‍याउने घोषणाका साथ राष्ट्रियनीतिसमेत सार्वजनिक गरेका...
शाश्वत शर्मा -
श्रीमान उपेन्द्रयादवको फोरम उपप्रधानमन्त्रीसहित दुई मन्त्रालय लिएर वर्तमान बहुमत प्राप्त केपी ओलीको सरकारमा सामेल भएर दुई तिहाई बहुमत प्राप्त सरकार बन्न पुगेको छ । पुराना माओवादी उपेन्द्र यादव मधेश कार्ड फालेर एकाएक चर्चामा आएका छन् । उनकै नेतृत्वमा भउको मधेश आन्दोलनमा करीव ६२ जना मधेका नेपालीहरुलेसहादत प्राप्त गरेका थिए । त्यसपछि एकाएक चचाएको चुलीमा पुगेका श्रीमान उपेन्द्र यादव...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
वेलावेलामा राजावादीहरुलाई ज्वरो आउने गर्दछ । यस्तो ज्वरो मौसमी नै हुने गर्दछ । यसका निमित्त पाखा लगाईएका राजाको केही गतिविधि देखिनु पर्दछ वा अन्य कुनै छनकले राजसंस्थाको संभावना देखिनु पर्दछ । उनको स्वदेश भ्रमण होस वा विदेश संभावनाको आशामा राजावादीहरुको तापक्रम बढने गर्दछ । अझ कुनै विदेशी वा स्वदेशी गणतन्त्रे नेताले नेपालमा राजसंस्थाको उल्लेख मात्र गरिदिनु पर्दछ एकाएक मूलफु...
विष्णुकुमार प्रसाई -
स्वाधीनता र सार्वभौमिकतावादी भनेर नथाक्ने ओली सरकारले भारतलाई अनेक आयोजनाहरुमा सिधा ५ करोडसम्म आर्थिक सहायता दिनसक्ने प्रावधान र आधुनिक वैंकिङ व्यवस्थाको विकास भइसकेकाले नेपालका २७ स्थानबाट भारतले पेन्सन क्याम्प खडा गरेर सैनिक चक्रव्यूहमा नेपाललाई पार्दे लगेको देखिन्छ । सम्बन्ध सुधार्न मोदी सरकार अग्रसर भएको हो भने समानताको व्यवहार गरोस्, यस्ता सैनिक क्याम्पहरु बन्द गरिनुप...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
२०१७ सालको घटना सबैलाई ताजै छ । २०१५ सालमा ४ सिट जितेका कम्युनिष्ट यतिखेर प्रचण्ड बहुमतका साथ सत्तामा छन् भने त्यतिबेला प्रचण्ड बहुमतका साथ जितेको कांग्रेस यतिबेला सडकमा पाहा पछारिएजसरी पछारिएर छटपटाइरहेको छ । इतिहासको त्यो कालखण्डबाट शिक्षा लिएर र वर्तमानलाई सजगतापूर्वक सम्हाल्न सकिएन भने इतिहास दोहोरिन पनि सक्छ ।
प्रचण्ड बहुमत पाएको कांग्रेसले यति ठूला ठूला गल्तीहरु गर...
शाश्वत शर्मा -
पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाह अहिले मध्य तराईको भ्रमणमा छन् । सिमरालाई केन्द्रविन्दुमा बनाएर बारा, पर्सा, रौतहट लगायतका आसपपासका क्षेत्रहरुमा मन्दिरपूजन, भेटघाट आदिमा व्यस्त रहेका पूर्वराजालई त्यस भेगका नागरिकले भव्य स्वागत गरिरहेका छन् ।
चारैतिर राजा आउ देश बचाउको नारा गुञ्जिको सुनिन्छ । त्यस्तैगरेर हाम्रो राजा हाम्रो देश प्राणभन्दा प्यारो छ जस्ता पञ्चायतकालीन नारा फेरि गुञ्जियमान...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
माओवादी विद्रोह कालमा माओवादी पिडित संघका अध्यक्ष मारिए । त्यो पनि संघ कै कार्यालयमा संघ कै सदस्यको हातबाट । माओवादी पिडित संघमा पनि माओवादीका ‘चर’को त्यो स्तरको उपस्थिति रहेछ । नेपालीको भुल्ने वानी छ त्यसैले यो कुरा केही अपवाद बाहेक अरुको सम्झनामा नहोला । विश्वमा आफ्नै अंगरक्षकबाट सांघातिक हमला भएका धेरै घटना छन । केहीमा बाँच्न सफल भएका छन भने धेरैमा ज्यान ग...
शिवप्रसाद सिग्देल -
श्री ३ हुने हो भने ओली, प्रचण्डलाई कसले रोक्छ ? किनभने ७ प्रदेशमा वामको ६ सरकार, राष्ट्रपति, उपराष्ट्रपति, प्रधानमन्त्री, संसदको सभामुख, उपसभामुख, राष्ट्रियसभाको अध्यक्ष, उपाध्यक्ष, ६ मुख्यमन्त्री, ६ सभामुख, ६ प्रदेश उपसभामुख, ३५१ प्रदेश सांसद, २१७ प्रतिनिधिसभा सांसद । एमाले र माओवादी केन्द्र नेकपा भएपछि राज्यशक्तिमा वाम नै वाम भएका छन् । यहीकारण त प्रधानमन्त्री केपी ओलीले ...
शाश्वत शर्मा -
नक्कली भए पनि कम्युनिष्ट आखिर कम्युनिष्ट नै हुन्, दुर्यजना महानुभावले यसरी ै आफ्नो विद्वता छाँट्दै थिए । उनको इसारा एमाले र माओवादी केन्द्रको पार्टी एकतार त्यसपछिका पार्टि निर्णयहरु प्रति थियो । खासगरी प्रधानमन्त्री केपी ओल् िएवम् नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीका अध्यक्षले एकीकरणपछिको पहिलो बैठकलाई संवोधन गर्दै बिराटनगरस्थित भारतीय फिल्ड अफिस चाँडै नै बन्द गर्ने बताएर नक्कली भए पनि आफू...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
बहुदल पुनस्र्थापना पछि दलहरुको आपसी लडाई, दल भित्रको खिचोलोले जनतालाई पिरोल्नुसम्म पिरोल्यो । त्यो पिरोलेको घाउमा मल्हम लगाउन कोही अगाडी सरेन । एकै दल भित्र कुन बाबुले सत्ता पाउने र कुन जीले सत्ता छोड्नु पर्ने भन्ने विवाद सामान्य जनताको निमित्त सरोकारको विषय थिएन । तर यस्तै विवादले सामान्य जनतालाई पिर्न शुरु गर्‍यो । बाटोको किनारामा लगाईएका रेलिङ्ग भाँचिन थाले, सडकमा ट...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
फौजदारी अभियोग लागेमा सांसद पद रहने कि नरहने, निलम्बनमा पर्ने कि नपर्ने ? यो बहसले संसदमा निकै हल्लीखल्ली मच्चिरहेको छ । संसदको प्रतिध्वनी आमनागरिक समाजमा पनि घन्किएको छ र नागरिक समाज जिब्रो टोक्दै, लोकतन्त्रमा पनि पञ्चखत माफी हुन्छ र ? भन्ने प्रश्न गर्न थालेका छन् ।
एमाले र माओवादी केन्द्र मिलिसकेका छन्, नेकपा नयाँ पार्टी दर्ता पनि भइसक्यो, पुराना पार्टीका नयाँ नामभित्र...
गंगा दाहाल -
मलेसियाको आमनिर्वाचन, मलेसियाका फादर अफ नेशन मानिएका महाथिर मोहमद आफूले बनाएको पार्टी छाडेर नयाँ गठबन्धनबाट चुनाव लडे र आखिर उनलाई जनताले फेरि सत्ताको साँचो सुम्पिदिए । ९२ वर्षका महाथिरले चुनाव जितेपछि भने– म ज्यूँदै छु । एउटा राजनेता जसले मलेसियालाई सम्पन्न मलेसिया बनायो, उसको आवश्यकता जनताले आवश्यक ठाने र उनलाई फेरि पनि चुनाव जिताए । दक्षिणपूर्वी एसियाली मुलुक मलेसियाको सू...
शेखर ढुंगेल -
छिमेकी राष्ट्रका सरकार प्रमुख नरेन्द्र मोदीको भ्रमणको सन्दर्भमा जे जस्तो वातावरण देखियो, वास्तबमा यो नहुनु पर्ने र लज्जास्पद भएको छ । हामीले हाम्रो कुटनैतिक स्तर, पाहुनाको सत्कारको संस्कृति अनि सम्मानको परम्परा स्खलित पारेका छौ ...
सरकार, राजनैतिक नेतृत्व बर्ग र हामी सर्वसाधारण स्वयम् एउटा अपरिपक्व संस्कारलाई प्रेरित गर्न हौसिएको देखियो । यो राम्रो होइन ।
एक त भ्रमण...
शाश्वत शर्मा -
मोदी शुक्रवार र शनिवार नेपालको राजकीय, धार्मिक भ्रमण सकेर फर्किए । उनले मीठा चिप्ला चिप्ला कुरा तगरे नै, आश्वासन र सहयोगको पुलिन्दा पनि खोले । तर त्योभन्दा पनि नेपालभित्रै नेपाली नेपालीहरुवीचमा शंका, अविश्वास र तिक्तता उत्पन्न गराइदिए । खासगरी जनकपुर अर्थात प्रदेश २ मा पाइला टेक्ने वित्तिकै देखि श्रीमान मोदीले प्रदेश २ लाई छुट्टै राष्ट्रझैं मानेको अझ त्यस प्रदेशका मुख्यमन्त्री र...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
नेपालीहरु विगत लामो समयदेखि निरंकुशताको चपेटामा परेका छन । केवल रानीको पञ्जापत्रको आधार लिएर एक शताव्दी भन्दा धेरै समय हुकुमी शासन चलाउन सफल राणा परिवार मुखैमा नियम र कानुन लिएर बसेको थियो । मध्ययुगको यो राज्य प्रणाली आधुनिक युगमा विस्थापित हुँदै गएको कुरा पद्मशम्सेरले त बुझे तर अन्य राणाले बुझेनन । राणा शासन कायम नै रहेको भए यसवेला श्री ३ हुनेको मनमा मेरो बाजेको पदवी खोस्...
शाश्वत शर्मा -
भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको दुई दिने नेपाल भ्रमणको मिति जसैगरी नजिकिदैछ, उत्तिकै मात्रामा राजनीतिक बृत्तामा हल्लाखल्ला पनि जोरसोरले सुरु हुँदैछ । भ्रमणको मुख्य उद्देश्य जनकपुर, मुक्तिनाथको दर्शन भनेरब ताइए पनि गोप्य एजेण्डा हुनसक्नेमा कतिपयको निष्कर्ष छ ।
त्यसो त, एउटा ठूलो तप्का करीव एक महिना अघिमात्र नेपालका प्रधानमन्त्री केपी ओलीसँग दिल्लीमा वार्ता गरेका मोदीले करीव...
शिवप्रसाद सिग्देल -
भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी नेपाल भ्रमणमा आउँदैछन्, यो खुशीकै कुरो हो । यद्यपि महिनादिन अघि नेपालका प्रधानमन्त्री दिल्ली पुगेर फर्केकाले तत्काल सल्टाइहाल्नुपर्ने समस्या छैनन् भन्ने बुझिन्छ । तथापि जनकपुर र मुक्तिनाथसम्म जाने मोदीको आवरण योजनाले उनको यो भ्रमण धार्मिक भन्ने बुझ्न सकिन्छ ।
तथापि धार्मिक भ्रमण भन्ने पञ्चेश्वर, अरुण तेश्रोको शिलान्यास गर्ने तैयारी के हो ...
पदम हमाल -
आजीपी खनालले कसेको धम्की, डर, त्रासमा पर्नु पर्दैन, निडर भएर ड्यूटी गर्नु भनेपछि नेपाल प्रहरी अव राजनीतिक हतियार बन्नुभन्दा पनि व्यवसायिकतातिर पाइला सार्न थालेको अनुमान गर्न सकिन्छ । यसको कारण राजधानीका एसएसपी विश्वराज पोखरेलले थालेको अपराधिकरणविरुद्धको अपरेशनले पनि पुष्टि गरिरहेको छ । त्यसो त सुन प्रकरणमा प्रहरी पक्राउ पर्नु र मुछिदै जानुले प्रहरीको छवि नराम्ररी धमिलिएको छ ।
तर अह...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
प्रधानमन्त्री केपी ओली मुसुक्क हाँसे, उनको काम देश हसाउने, जनता खुशी पार्ने हो । आफै मुस्कुराउने होइन ।
४१औं प्रधानमन्त्री भएँ, सिंहदरवारको भित्तामा मेरो फोटो टाँसियो भनेर यसरी मुस्कुराउनुको कुनै अर्थ छैन । अर्थ त तव हुन्छ, तव प्रधानमन्त्रीले देश र जनताको अपेक्षाअनुसार काम गर्छन् ।
काम गरेर हाँस्नु पो हाँस्नु, देश रोइरहदा, जनता छटपटाइरहदा हाँस्नुको के मजा ? हुन त नेपालका न...
शाश्वत शर्मा -
भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी यही वैशाख २८ गते नेपाल भ्रमणमा आउने कुरा छ । कतिपय आलोचकहरुले नेपालद्वारा नरुचाइएको भ्रमण भनेर भनेता पनि चीन भ्रमण गरे लगत्तै नेपाल भ्रमण गर्नुलाई नरेन्द्र मोद्यीको खास रणनीति भन्ने पनि बताइदैछ । त्यसो त, चिनियाँ खेमामा गएको भनी कतिपय भारतीय मिडियाहरुको आरोपलाई नेपालका वर्तमान प्रधानमन्त्री केपी ओललिे भर्खरै सम्पन्न आफ्नो भारत भ्रमणका बेला त्यस...
स्वयम्भुनाथ कार्की-
बडामहाराजाले मुसलमानलाई अपनाएर सेनाको कम्पनी बनाए । शक्तिपिठहरुका मगर पुजारीको हातबाट देवीको प्रसाद लिए । जीवित देवी कुमारीसंग खड्ग साटे, उनको पुजा गरे । चाँगुनारायणको झण्डालाई अपनाए । अर्थात नेपालमा एकिकृत भएका सबै सम्प्रदाय परम्पराआदलाई एके रुप दिए । भने ‘मेरा साना दुषले अज्र्याको मुलुक होईन, सबै जातको फुलबारी हो । सबैलाई चेतना भया । यो फुलबारीको छोटा बडा चारै जात...
शेखर ढुंगेल -
जापान बिश्व मै एउटा अनुपम उदाहरणनिय देश हो । यो देशले उच्चतम आधुनिक प्रविधि, नागरिक स्वतन्त्रता, प्रजातन्त्र मानबाधिकारको मात्र प्रतिनिधित्व गरेको छैन । परम्परागत जापानिज मौलिक बिशेषतालाई पनि जस्ता को तस्तै जोगाएरसंगै अगाडी बढाई राखेको छ । धयचप ष्क धयचकजष्उ भन्ने भावना बोकेका जापानिज हरु धर्मप्रति त्यति चासो राख्दैनन ।त्यसैले आज भन्दा २०० बर्ष अगाडी नै प्रवेश गरेको इशाई धर्म अप...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
राजसंस्था र हिन्दुराष्ट्र नफर्किए नेपाल नै रहँदैन, देश जोगाउन राजसंस्थाको पुनस्र्थापना गर्नै पर्छ भन्ने अभिव्यक्ति दिएका छन् कुनै बेला क्रिश्चियन मिसिनरीका नेपालका ठूलै व्यक्ति बनिसकेका केवी रोकायाले । रोकाया किन यसरी पर्लक्कै पल्टिए, यो कुरो नेपाली हुँ भन्ने जोकोहीले बुझ्न र जान्न जरुरी छ ।
यिनलाई राजसस्थाको मायाँ, हिन्दुधर्मको मायाँले गाँजेको होइन । यिनले उहिल्यै राजतन्त्...
गंगा दाहाल -
नागरिकता एउटा यस्तो प्रमाणपत्र हो जस्ले व्यक्तिको पहिचान गराउँछ । नागरिकता प्रदान गर्ने कार्य अत्यन्त कठिन र जटिल कार्य हो । राज्यले उदार भएर नागरिकता प्रदान गरेमा एकातिर राष्ट्रियता नै खतरामा पर्ने परिस्थिति हुन्छ भने अर्कोतिर कठोर हुदा जन्मजात नेपाली भएर पनि राज्यबाटै बंचित हुनुपर्ने अवस्था आउन सक्छ । नागरिकता महत्वपूर्ण र संंवदनशील विषय हो । जन्मशिद्धले नागरिकता पाउ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
‘बहुजातीय, बहुभाषिक, बहुधार्मिक, बहुसांस्कृतिक विशेषतायुक्त, भौगोलिक विविधतामा रहेका समान आकांक्षा र नेपालको राष्ट्रिय स्वतन्त्रता, भौगोलिक अखण्डता, राष्ट्रिय हित तथा समृद्धिप्रति आस्थावान रही एकताको सूत्रमा आबद्ध सबै जनता समष्टिमा राष्ट्र हो ।’ यो साल नखोलिएको नेपालको संविधानले गरेको राष्ट्रको परिभाषा हो । अपवाद वाहेक विश्वका सबै राष्ट्रलाई यो परिभाषा उपयुक्...
शिवप्रसाद सिग्देल -
भारतले ६० हजार हेक्टर भन्दा बढी नेपालीभूमि अतिक्रमण गरीसकेको छ र ७१ ठाउँमा सीमा विवाद छ । यो बाहेक अन्तर्राष्ट्रिय कानुन मिचेर भारतले सीमा क्षेत्रमा बाँध, पुल, पुलेसा, राजमार्ग, बस्ती निर्माणसमेत गरेका अनेक घटनाहरु छन् । यसबारेमा हालै प्रधानमन्त्री ओली भारत भ्रमणमा गए, कुराको उठान नै गरेनन् ।
अव भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी मे ११ मा नेपाल भ्रमणमा आउने कार्यक्रम तय भए...
शाश्वत शर्मा -
आखिर वैशाख ९ गतेको शुभसाइत गुज्य्रो । गत असोजमा नेपाल र नेपालीका माझ बृहद कम्युनिष्ट पार्टी, साझा कम्युनिष्ट पार्टी, आदिनिर्माण गर्ने भनेर मंसिरमा सम्पन्न चुनावमा बहुमत ल्याउनका लागि रणनीति अपनाएका एमाले र माओवादीकेन्द्रका वीच वैशाख ९ गते हुने भनिएकोएकता घोषणासभा त्यत्तिकै टरेर गएको छ ।
नेकपा स्थापना दिवस र लेनिन जयन्तिका अवसरमा गरिने भनिएको एकता घोषणा अव कहिले हुन्छ भनेर भन्न ...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
संविधान देशको मूल कानुन हो जसमा राज्य संचालन प्रणाली समाबेश गरिएको हुन्छ । सबैका हक अधिकारहरु सुनिश्चित गरिएका हुन्छन् । सुनिश्चित गरिएका हक अधिकारह्रु हनन भएमा वा उल्लंघन भएको अवस्थामा उपचारको व्यवस्था समेत गरिएको हुन्छ । व्यक्तिको अधिकारको उल्लंघन भएको अवस्थामा उपचारका लागि अदालत गुहार्न सकिने प्रावधान रहेको छ । जसले गर्दा मानब अधिकारको संरक्षण भएको छ । संविधानद्व...
अधिवक्ता शिवप्रसाद सिग्देल -
यसपालीको महालेखा परीक्षकको रिपोर्टले सिंहदरवारदेखि अदालतसम्म, मन्त्रालयदेखि गाउँपालिकासम्मको भ्रष्टाचारको पोको फुकाइदिएको छ ।
यहाँसम्म कि निर्वाचनको नाममा निर्वाचन आयोगले मनपर्दी खर्च गरेको, आर्थिक अनुशासन पटक्कै नमानेको दृश्य पनि देखाइदिएको छ ।
के चाहियो, निर्वाचन आयोगको कन्पारो तात्यो, महालेखाको रिपोर्टमाथि आलोचना गरिहाल्यो । यसपछि महालेखा परीक्षक टंकमणि शर्माल...
शाश्वत शर्मा -
आफूलाई राजनीतिक विश्लेषक, अझ भनौं मधेस सम्बन्धि जानकार भन्न रुचाउने मधेशका अधिकर्मी भनेर चिनिने विद्वान तुला नारायण साह अध्यक्ष रहेको नेपाल मधेश फाउण्डेशनले पश्चिमा राष्ट्रहरुको संगठन युरोपियन युनियनबाट सात करोड एकचालीस लाख सत्र हजार तीन सय उनासी रुपैयाँ लिएको तथ्य सहित बाहिर खबर आयो । विद्वान तुलानारायण साहले मधेसशीहरुलाई नजानिदो तबरबाट पश्चिमाहरुको हितका लागि प्रयोग गर्ने, इसा...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
जब पूर्वराजा कतै जान्छन्, राजनीतिमा तरङ्ग आउँछ । पूर्वराजा मन्दिर जाउन् कि विदेश, राजनीति चलमलाउँछ । पूर्वराजाले केही बोलिहाले भने पनि राजनीतिमा हडकम्प मच्चिन्छ तर परिवर्तन केही पनि हुन्न । किन ?
किनभने गठेमंगलमा हानेजस्तो घुयत्रोले ढुंगामूढा हान्नुपर्छ, सडकमा टायर बालेर जुलुस निकाल्नुपर्छ, विदेशीको घूसपैठ र स्वदेशी उफ्रनु उफार्नुपर्छ अनिमात्र यो देशमा राजनीतिक परिवर्तन हुन...
अधिवक्ता शिवप्रसाद सिग्देल -
कार्यवाहक प्रधानमन्त्री थिए ईश्वर पोखरेल । उनी रक्षामन्त्री पनि हुन् । उनले विधिविरोधी अभिव्यक्ति दिन मिल्छ कि मिल्दैन, उनका अभिव्यक्तिले विधिमाथि हस्तक्षेप भयो कि भएन ?
चैत २४ गते प्रधानमन्त्री ओली दिल्ली टुरमा थिए, यहाँ कार्यवाहक प्रधानमन्त्री चलाइरहेका थिए, रक्षामन्त्री ईश्वर पोखरेलले । उनी टोका नगरपालिकामा आयोजित चण्डेश्वरी मन्दिर निर्माण तथा संरक्षणसमितिको नि...
पदम हमाल -
अर्थमन्त्री युवराज खतिवडाले संसदमा ढुकुटी रित्तो भएको लल्लरी गाए र स्वेतपत्र जारी गरे । देशको अवस्था यस्तो छ भनेर सुसूचित गराउनु न्यायोचित छ । गर्नुपर्छ, जनताप्रति जिम्मेवार सरकारले जिम्मेवारी पूरा गर्नुपर्छ ।
ढुकुटी रित्तो छ भनेर अर्थतन्त्रको चिन्ता लागेकै हो भने यो सरकारले तत्काल पूर्व विशिष्ट श्रेणी, भिआइपीहरुलाई जुन प्रकारको सेवा सुविधा दिदै आएको छ, त्यो बन्द गर्नु जरुरी छ । रि...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
प्रचारित गरिए अनुसार पूर्वराजाले ‘बुझें, बुभेंm’ भन्नु वा टाउको हल्लाएर ध्यानले सुनेको देखाउनु मात्र गर्दैनन् । आफुलाई खोल्ने मौका पाउने वित्तिकै भन्ने गर्दछन् ‘मलाई पूर्व राजा त बनाउनु भयो तर पूर्व नेपाली नबनाउनुस्’ । तर उनले यो भन्ने मौका एकदमै कम पाउने गर्दछन । राजाबादी भनाईनेहरु राजा चुपचाप बसेको देख्छन् । तिनको सोचमा राजाले चलखेल गर्नु पर्ने हो...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
राष्ट्रिय स्तरमा सूचना आयोगको व्यवस्था बनेको छ । तर सूचना आयोगको प्रभावकारिता केन्द्रमा भन्दा पनि गाउँ, नगरपालिकाजस्ता तल्ला निकायमा पहिले हुनुपर्छ । केन्द्रमै कतिपय सूचना पाउन मुस्किल रहेको वर्तमान स्थितिमा तल्ला निकायमा सूचनाको हक कुन स्थितिमा होला, सहजै अनुमान गर्न सकिन्छ । जग बलियो हुने हो भने घर बलियो हुने हो । यसकारण सूचनाको हक स्थानीय स्तरमा सुसूचित गराउन सके केन्द...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
सुचना विभागबाट प्रकाशित ‘नेपाल परिचय’ अनुसार २०६५ साल जेठ १५ गते राजतन्त्र अन्त भएको घोषणा भयो । यस अनुसार २०७५ जेठ १५ गते राजतन्त्र अन्त भएको घोषणाको १० बर्ष पुरा भएर ११ बर्ष शुरु हुन्छ । नेपालको परापुर्वकालदेखि कायम राजतन्त्र विसाइएको छ । तर यी बर्षहरुमा पनि राजाप्रति आस्थावान र राजाको बीचमा सहज सम्वन्ध हुने अवस्था पैदा भएको छैन, न त्यो अवस्था आउने कुनै लक्षण...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
सिंहदरवार गाउँसम्म पुग्छ भनिएको छ । गाउँसम्ममात्र होइन, गरीवको पहुँच र झुग्गीझोपडीको ढोकासम्म पुग्नुपर्छ । सिमान्तकृत बर्ग र जातिहरु धेरै छन् नेपालमा । तिनका लागि सिंहदरवार भनेको के हो ? सरकार रातो हुन्छ कि कालो ? राहतको रङ कस्तो हुन्छ ? केही थाहै छैन । उनीहरु ढुंगेयुगमै छन् अहिले पनि । जुन परिवर्तन आएको छ देशमा त्यो परिवर्तनको अनुभूति सवासय जाति र भौगोलिक विषमतामा बाँच्न...
शाश्वत शर्मा -
पूर्वराजा जहाँ जहाँ पुग्छन्, त्यहाँ सम्हाल्नै नसकिने गरी जनताको भीड लाग्छ र जयजयकार हुन्छ । आखिर राजतन्त्रमा के छ त्यस्तो आकर्षण र जयजयकार गर्न जनता निस्कन्छन् ?
यसपटक झापादेखि मोरङसम्मै यो दृश्य दोहोरियो ।
नेताहरु चुनाव भन्छन्, यिनै जनता लाम लागेर मतदान गर्छन् । जब पूर्वराजालाई देख्छन्, राजतन्त्र जिन्दावाद भन्छन् । के भइरहेको छ यो देशलाई ? जनताको यो द्वैध मानसिकता के हो ? जनत...
काठमाडौं । कटुतापछिको मित्रताले गजबै कमाल देखायो । ओलीलाई सत्तामा र ०१५ सालपछिको सर्वशक्तिमान प्रधानमन्त्री बनायो ।
यी दुबै नेतामा मित्रता यत्ति बढ्यो कि दुबैले पार्टी एकीकृत गर्ने निर्णयसमेत गर्न पुगे । दुबै नेताभित्र आशंका बाँकी छ र एकीकरणमा आधा आधा कि ७०–३० को रेसियो, कुरा मिलेको छैन, त्यसैले ओलीले व्यङ्ग कसे– कोही कोही सिंगापुर बनाउँछु भन्थे, म नेपाललाई सम्पन्न नेपाल बनाउँछु ।
...
अधिवक्ता गंगा दाहाल - रथका दुई पाङ्ग्रा, जीवनका आधा आधा हिस्सा महिला र पुरुष । महिला पुरुष समाजका समान हकदार हुन, राष्ट्रको समग्र विकासमा महिलाको समान रुपमा सहभागिता हुनुपर्छ । महिलालाइ अधिकार सम्पन्न बनाइनु पर्दछ, महिला विरुद्धका जुनसुकै हिंसा उपर कडा कारवाही हुनुपर्छ । महिलालाई सामाजिक मर्यादामा जोडिनु पर्दछ भन्ने जस्ता महिलामुखी यस्ता आदर्श र कानुनी कुराहरु व्यापक रुपमा हरेक नेता, प्र...
शाश्वत शर्मा -
देश धर्मनिरपेक्षता, संघीयता र गणतन्त्रलाई संस्थागत गर्नेतिर लाग्ने बित्तिकै गाईगोरु काण्ड मच्चाइएको छ । पुराना मानिसहरुलाई थाहा छ, कृस्तान भनेका कस्ता हुन्छन् ? कुन ग्रहका हुन् भनेर कल्पना गर्नुपर्ने हुन्थ्यो ।अझ गाई र गोरुको हत्या गरेर मासु खानु भनेको त कल्पना र मनमा समेत आउन्नथ्यो । कस्तो नेपाल कस्तो भयो ?
सममाजिक सद्भाव र एकता दह्रो थियो, तर जब ०४६ सालमा प्रजातन्त्रको पुनस्र...
पदम हमाल -
यौवनमा बुढ्यौली, आरोग्यमा रोग र जीवनमा मृत्यु लुकेको हुन्छ । यो यथार्थ राजनीति गर्नेले कहिले पनि बुझेनन् । उनीहरु सधैं तन्नेरी भइरहे, सत्तारोगमा लिप्त भइरहे र कहिले मर्छु, राम्रो काम गरेर मरौं भन्ने भावना राखेनन् ।
राजनीतिक मान्छेको जात त साह्रै बुझी नसक्नु पो भयो गाठे हो । जति नै लाभ भएपनि उति धेरै लोभ बढाएकै छन्, राजनीति भनेको त सूर्यमुखी फुल रहेछ, जहिले पनि सत्तातिरै आँखा ?
त्य...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
विशिष्ट श्रेणीका कर्मचारी, सुरक्षा अधिकारीले सुरक्षाकर्मीलाई कमारो बनाएरराखेको चाल पाएपछि प्रधानमन्त्री ओलीले सार्वजनिक रुपमा ७ दिनभित्र अर्दली, सहायकका रुपमा हाकिमका घरघरमा काम गरिरहेका सुरक्षाकर्मीलाई फिर्ता गर्न निर्देश जारी गरेका छन् । सात दिन पुग्नलाग्दासमेत अझै ७ हजार सुरक्षाकर्मी सहायक, अर्दलीका रुपमा हाकिमका घरमै सफाइ गरिरहेका छन् ।
गत बुधबार सिंहदरबारमा भएको मुख्यम...
पदम हमाल -
१. कठै मेरो देश, जहाँ भोको पेटले खान माँग्दा दिनुको सट्टा यसरी डण्डा ठोकेर नाबालक पिट्ने राक्षसहरुलाई तपाईं के भन्नुहुन्छ ? अनि ठूला ठूला नौटन्की कुरा गर्दै डलरको खेती गर्ने मानब अधिकारबादी र बालबालिका अधिकारकर्मी भनाउँदा टेम्पुरेहरु खोइ कहाँ गएका छन् ? तीन एकपटक यो तस्बिरलाई निहाल्नुहोस् जुन मैले फेसबूकमा भेट्टाएर शेयर गरी दिएको छु र अरुले पनि शेयर गरी दिनुहोला ।
योभन्दा गैरजिम्मे...
शाश्वत शर्मा -
केही दिन सर्वोच्च अदालत र गोपाल प्रसाद पराजुलीतिर मोडिएको नेपालको राजनीति फेरि मन्त्रिपरिषदको बिस्तारतिर मोडिएको छ । आफू प्रधानमन्त्री भइसकेपछि तीनपटक मन्त्रिपरिषदको विस्तार गरिसकेका प्रम केपी शर्मा ओलीले अझै दुई तिहाई बहुमत पुर्‍याउन सकेका छैनन् ।
राजपा, संघीय समाजवादी फोरमलाई समेत मिलाएर दुई तिहाई पुर्‍याउँदै मधेसवादी दलहरुले भनेझैं संविधान संशोधन गर्ने विचारमा रहेका ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
युवामा असंतोष छ, कारणहरु सबैका अलग अलग छन् । यो निराशाको सम्वोधन गर्न नेतृत्व चुकेको त छैन तर सम्वोधनको तरिकाले निराशा कम हुनुको साटो झन बढ्दो छ । विस्तारै विस्तारै यो निराशा कुन्ठामा परिणत हुँदैछ । कुन्ठा पछिको अर्को तह आक्रोश हो । तर परिस्थिति त्यहाँसम्म भने पुगेको छैन, र पुग्न दिईनु पनि हुँदैन । यदि आक्रोशमा पुग्न रोक्न सकिएन भने अवस्था कतिबसम्म डरलाग्दो हुन्छ भन्...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
प्रधानमन्त्री केपी ओलीलाई भारतले अर्को महिना भारत भ्रमण गर्ने निम्तो दिएको थाहा पाइयो । अचम्म लाग्नेगरी पाकिस्तानका प्रधानमन्त्री नेपाल आएर आफैले बधाई दिए, पाकिस्तान भ्रमणको कुरा गरे र सार्क शिखर सम्मेलन पाकिस्तानमा गर्ने वातावरण बनाउन आग्रह पनि गरेर गए ।
अव चीनका प्रधानमन्त्री र उनले वातावरण निर्माण गरेपछि चीनका राष्ट्रपति सी जिनपिङ नै नेपाल आउने कुरा जोडतोडले उठेका छन...
पदम हमाल -
सिरियामा भीषण बमबारी भइरहेको छ तर हामीहरु ँसिरिया तथा सिरियाका बालबालिका बचाउ भनेर फेसबुके भित्तो रङ्ग्याउन मै ब्यस्त भएका छौं । के रसियाले हामीले गोहीको आँसु चुहाएको फेसबुक हेर्‍या होला त ?
आतंककारीको अड्डा ध्वस्त पार्न र आतंककारी सफाया गर्न भनेर बिद्रोहीको सेनामाथि सिरियाको सत्ता र उसले मागेको सहयोग दिदै रुसले सिरियामाथि यति भयानक बमबर्षा गर्‍यो कि मानवता ठहरै मर्‍यो ...
शाश्वत शर्मा -
प्रतिनिधिसभा, राष्ट्रियसभाहरुका जनप्रतिनिधिरुको सपथग्रहण कार्यक्रम, राष्ट्रपति, उपराष्ट्रपतिको निर्वाचन कार्यक्रम, मन्त्तीपरिषदको थप विस्तार, पाकिस्तानी प्रधानमन्त्रीको आकस्मिक भ्रमण, टुँडिखेलमा गत बनिवार सम्पन्न ‘बुद्ध वाज वर्न इन नेपाल’ कार्यक्रम... आदि घटनाहरु बाहेक अर्को एउटा घटनाले पनि आम नेपालको ध्यान आकृष्ट गरेको छ । त्यो हो, हाल पहिलेको मेची मञ्चल अहिले प्रदे...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
प्रधानमन्त्री केपी ओलीको उद्घोष हो– भ्रष्टाचारीलाई टिपेर फालिन्छ । नेपाल वायुसेवा निगमको जहाज खरिद र मर्मतमा १ अर्व ३२ करोड भ्रष्टाचार गरेको आरोप लागेका नेपाल एयरलाइनसका कार्यकारी सुगतरत्न कंसाकारलाई प्रधानमन्त्रीले टिपेर फाल्न सक्लान् ? प्रधानमन्त्रीकै परीक्षा सुरु भएको छ ।
जहाज खरिद र मरमतका नाममा कमिशन खाने र शक्तिशाली दलका नेताहरुलाई कमिशन पुर्‍याएर निगम ह...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
राष्ट जनता, राजासंस्था अनि पारंपारिक गौरव अनुभूतिले आपसमा जोडिने भावनाको संयुक्त रुप हो । यसमा भुगोलले देखाएको देश पनि हुन्छ । अर्थात कुनै देश राष्ट्र बन्न यी सबै तत्वको आवश्यकता पर्दछ मात्र भुगोलले देश बन्छ तर राष्ट्र बन्दैन । त्यसैले राष्ट्रवाद भाषमा, पोशाकमा मात्र सिमित हुँदैन । राष्ट्र बन्ने यी सबै तत्वको आदर गर्ने र यसको निमित्त समर्पण गर्ने भावना राष्ट्रवाद हो । रा...
डा.शास्त्रदत्त पन्त - नेपालमा १९५० को सन्धी खारेजीको वा परिमार्जनको माग गर्ने बाम नेता हुन् । बाबुरामको ४० बुादे मागमा पनि यो कुरा छ । उनीहरुले तीनतीन पटक सरकारको नेतृत्व गरे तर सन्धीबारेमा एक लबज बोलेनन् । अरु बाम समेतगरी आधा दर्जन भन्दा बढी सरकारको नेतृत्व गरे मनमोहन बाहेक कसैले मुख खोलेन । त्यस्मा पनि विषयवस्तु केही पनि थिएन । नेपाल इतिहासमै कमजोर रहेको अवस्थामा यो कुरो उठाइएको छ । दुबै सरक...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
नेपालमा एक यस्तो समय पनि आयो जुन वेलामा राष्ट्रवादी भएको स्विकार गर्नेहरुलाई प्रताडित गरियो । ४६सालदेखि कहिल्यै राजनैतिक स्थिरता देख्न भोग्न नपाएको नेपालले झण्डै पञ्चायतले भोग गरेको समय जति पुरा गरिसकेको छ । ‘राष्ट्रवाद’, ‘विकेन्दीकरण’, ‘साझा’ आदि शव्दहरु पञ्चायतले अपनाएकोले केहीलाई अपच भएको थियो । पञ्चायतको रक्षकवच सरह भएर रहेको राष्ट्र...
अधिवक्ता गंगा दाहाल - मानव तस्करको हातमा पुगेर बेचिएकी र भाग्य र हिम्मतका कारण फर्कन सफल भएकी महिला बेचबिखनविरुद्धकी अभियन्ता सुनिता दनुवारको जति प्रशंसा गरे पनि कम हुन्छ । सुनिता भन्छिन्– मानव बेचबिखन पहिले बम्बैमा हुन्थ्यो, अहिले संसारभर हुन्छ । उनको यो कथन यति गम्भीर छ, त्यो गम्भीरता जिम्मेवार बर्गमा देखिदैन । यो गैरजिम्मेवारीकै कारण आज देशमा मानव बेचबिखनको समस्या महामारी बन्दै गएको छ...
बरिष्ठ अधिवक्ता शिवप्रसाद सिग्देल -
न्यायाधीश भनेको भगवान होइन, उसले कानुनअनुसार कुनै पनि मुद्दामा निर्णय गर्ने हो । जुन निर्णयले कानुनी राजको गरिमाको बोझ उठाएको हुन्छ ।
अन्यायकर्तामाथि कारवाही होस् भन्ने जनअपेक्षा हुन्छ । पीडकको पक्षमा जब जब फैसलाहरु हुने गरेका छन्, पीडितहरुले न्यायालयप्रति तीतो अनुभव गर्छन्, कानुनको नौसिङ हुनेरहेछ भन्छन् र न्यायालयप्रति जनआस्था घट्न जाने गरेको छ । यो यथार्थ...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
यही दिनका लागि ओलीले १४ वर्ष जेल जीवन बिताए । यसमा पनि आधा समय त गोलघरमा । गोलघर जेलजीवनको सबैभन्दा कष्टमय यातना । त्यसरी एक्लो र कष्टप्रद जीवन धानेर आएका केपी ओलीले चुनाव जिताउन जनतालाई आह्वान गरेका थिए, जनताले हात्ती बनेर उनको बरण गरिदिएका छन् । अव ओलीले राष्ट्रको स्वाधीनता, सार्वभौमिकता र जनताको आकांक्षाको संवोधन गर्नुपर्छ । यो समय केपी ओलीको जीवनमा जिम्मेवारी बहन गर्न...
पदम हमाल -
आइजीपी प्रकाश अर्यालले फेरि पनि भनेका छन्– जनताको आस्था नै प्रहरीको मूलधन हो । सत्य सेवा सुरक्षाको मूलमन्त्र बोकेको प्रहरी उद्देश्यविपरित बदनाम भइरहेको छ र साख बचाउन मुस्कानसहितको सेवामा समेत बल दिएको हो तर प्रहरीले सामाजिकीकरण हुनसकेन । आइजीपीले मीठो भाषणमात्र गरेर के गर्नु ? प्रहरी भनेको त आपराधिक गतिबिधि बढाउने कारखाना पो हुनपुगेको छ । प्रहरीले आत्ममूल्यांकन गर्न जरुरी छ ।
...
शाश्वत शर्मा -
देशको एकमुठी माटोको पनि मायाँ हुन्छ, किनकि हामी नेपाली हौं । पराईले हाम्रो माटो कुल्च्यो, लुट्यो भनेपछि हाम्रो रगत उम्लन्छ । यो इतिहास हो, यतिबेला नेपाली राजनीति यसरी पराइकरण भइरहेको छ कि यो राजनीतिले माटो र देशको रक्षा र सुरक्षा गर्छ भनेर विश्वास गर्न मुस्किल छ ।
यस्तो राजनीतिक परिपाटीमा ग्रेटर नेपालको अभियान । राजनीति नै अपवित्र छ, राजनीति नै विदेशीका सामु लम्पसार परेको स्थित...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
राष्ट्रपतिको निर्वाचन सन्निकट छ, यो राष्ट्रपति निवासको रातो घरमा को बस्ला ? कसको तालुमा आलु फल्ने हो, आकांक्षी नेताहरु दौडधुप गरिरहेछन् ।
् वर्तमान राष्ट्रपति विद्या भण्डारी दोहोर्‍याउने इच्छा गरेर प्रचण्ड परिवारलाई डिनर र प्रचण्ड तथा केपी ओलीलाई लन्च ख्वाएर समर्थन लिने पटक पटक प्रयास गरिरहेकी छिन् । राष्ट्रपतिको निर्णायक उमाले र माओवादी नै भएकाले यी दुबै पार्टीभित्...
अधिवक्ता गंगा दाहाल -
यी व्यक्ति आम नेपाली हुन् । आम नेपाली यस्तै नियतिमा छन् । यिनी भविष्य हेर्दैछन्, सुखको कामना गरिरहेका छन्, दु:ख हटोस् भन्ने इच्छा राख्छन् तर यिनको भविष्य यति अन्धकार छ कि यिनले कालो बादलमा कतै चाँदीको घेरा देखेका छन् भनेर कसैले विश्वास गर्न सक्दैन । किनभने नेपाली आमनागरिकको नियति भ्रममा बाँच्नु हो, आश्वासन र सपना साँच्नु हो । सरल छन्, सहज छन् र छोटो स्मरणशक्ति छ नेपालीहरु...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
नेपालीहरु विगत लामो समयदेखि निरंकुशताको चपेटामा परेका छन् । केवल रानीको पञ्जापत्रको आधार लिएर एक शताव्दी भन्दा धेरै समय हुकुमी शासन चलाउन सफल राणा परिवार मुखैमा नियम र कानुन लिएर बसेको थियो । मध्ययुगको यो राज्य प्रणाली आधुनिक युगमा विस्थापित हुँदै गएको कुरा पद्मशमशेरले त बुझे तर अन्य राणाले बुझेनन । राणा शासन कायम नै रहेको भए यसवेला श्री ३ हुनेको मनमा मेरो बाजेको पदवी खोस्...
शाश्वत शर्मा -
पूर्वराजाको चर्चा फेरि चुलिएर गएको छ । यो पंक्ति लेखुन्जेलसम्म भारतको उडिसा राज्यको जगन्नाथ पुरी मन्दिरमा शाही पूजा गरेका पूर्वराजाले पुरीस्थित जगतगुरु शंकराचार्य मठमा आयोजित कार्यक्रममा बिशिष्ट अतिथथिको रुपमा संवोधन गर्दै सनातन धर्मरक्षाका लागि सामुहिक प्रयास आवश्यक भएको कुरा बताएका छन् । अझ एउटा नेपाली निजी टीभी च्यानलले त पूर्वराजाले नेपाललाई हिन्दुराष्ट्रको रुपमा पुन:स्र्थाप...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
पार्टी र त्यो पनि शासनमा रहेको अथवा शासनमा उक्लने तैयारी गर्न लागेको राष्ट्रिय पार्टीले न्याय, कानुन, शान्ति व्यवस्थाका लागि आवाज उठाउने हो कि अदालतले दण्डजरिवाना दिएको अपराधीको पक्षमा ? माओवादी केन्द्रले यसरी आफ्ना भातृसंगठनहरुलाई सडकमा उतारेर जेलजीवन बिताइरहेका बालकृष्ण ढुंगेललाई रिहा गर भनेर नाराजुलुस निकाल्न थालेका छन् । यद्यपि चुनावअघि स्वयम् माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष प...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
मुख्यमन्त्रीका दावेदार छन् अष्टलक्ष्मी शाक्य र राजेन्द्र पाण्डे । यो ३ नम्बर प्रदेश अर्थात राजधानी क्षेत्रको हो । यी दुईवीच आआफ्ना दावी रहेपछि न्यायाधीश बनेका पार्टी अध्यक्ष केपी ओलीलाई निकै अप्ठेरो परेको छ । पार्टीभित्रको सन्तुलन मिलाउन माधव खेमाका राजेन्द्र पाण्डेलाई अवसर दिने कि एक महिला जो सात प्रदेशमध्ये मुख्य मन्त्री बन्ने दावेदार छिन्, मातृसमूहलाई अवसर दिने ?
केपी ओल...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
जती खेर बाईसे चौबीसे राज्यहरु लगायत तीन शहरका शासकहरु मोजमस्ती तथा भोग विलासमा मस्त थिए त्यही समयमा बीस बर्षे गोरखाली ठिटो राजा भए पछि निरन्तर जनताको सल्लाह सुझव र सहयोगको निमित्त भौतारिरहेको थियो । बीसे नगर्चीको सल्लाह अनुसार जनताबाट सहयोग र साथको आकांक्षा लिएर भौतारिएको राजालाई जनताले निरास बनाएनन्, बरु शक्ति थपिदिए र नै आधुनिक नेपालका एकिकरण कर्ताको रुपमा श्री ५ पृथ्वी ...
शाश्वत शर्मा -
भारतका विदेशमन्त्ती सुषमा स्वराज गतहप्ता २४ घण्टे नेपाल भ्रमणमा आइन् र फर्किइन् । तर अहिलेसम्म कसको निम्तोमा आइन्, कसैलाई थाहा छैन । महत्व केपी ओलीले दिए र गोप्य भेटवार्ता उनैसँग भयो, भेट्न त प्रधानमन्त्री र राष्ट्रपतिलाई पनि भेटिन् । राष्ट्रपतिलाई त अँगालो नै मारिछन्, भारतको रणनीति बुझिसाध्ये छैन । कहिले नाकावन्दी, कहिले अँगालो मारामार, के हो यो ?
प्रतिक्रिया जारी छ, प्रोटोकल ...
पदम हमाल -
नेपाल भारतवीचका असमान सन्धि के गर्ने ? दुबै मुलुकवीच कसरी सहज र सम्मानित सम्बन्ध कायम गर्ने उपाय पत्ता लगाएर सुझाव दिन इपिजी अर्थात विज्ञ समूह गठन गरिएको हो । तर यो समूहका नेपाली प्रतिनिधिहरु डा.भेषबहादुर थापा, निलाम्बर आचार्य, सूर्यनाथ उपाध्याय, राजन भट्टाराईहरु खाली भारत सकारात्मक रहेको कुरा बताइरहेका छन् । नेपाल भारतवीचको सन् १९५० को सन्धी परिमार्जन गर्न भारत तयार भएको हो क...
सहदेव सिग्देल -
पर्साको छपकैयामा सीमा मिचियो, मधेसी मोर्चा मौन धारण गरेर बस्यो । किन ? सीमा मिचिदा मधेसका जनताको जग्गा भारततिर पारिदा यिनलाई दुख्दैन ? जनताको जमिनसँगै नेपालको स्वाधीनता र सार्वभौमिकता नै भारततिर पारियो, मधेसी मोर्चा जिब्रो तालुमा टाँसेर बस्यो, यस्तो चालाले यो मधेसी मोर्चामा आवद्ध दलहरुलाई नेपाली भन्ने कि नभन्ने ?
हुन त यति नै बेला राजेन्द्र महतो भन्ने नेताले भारत भएन भने नेपाल...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
हुन त ‘संघे शक्ति कलियुगे’ भनिन्छ, यो कुरा ठिक पनि हो । तर पञ्चायत पछि जस्ता किसिमका संघ संगठनहरु सामुन्ने आएका छन्, तिनीहरु सर्वसाधारण जनताको शक्ति बढाउने किसिमका भएनन् । हुनत हरेक जसो धार्मिक, आर्थिक, समाजिक, राजनैतिक आदि स्वरुपका संगठनहरुले उदेश्यमा सर्वसाधारणको भलोको कुरा राखेको भए पनि व्यवहारमा त्यसो भएन । यस्ता संगठनहरु नेता उत्पादन कारखानाको रुपमा ...
(१) भरखरै सम्पन्न नेपालको निर्वाचनमा साम्यवादी दलहरूको प्रचण्ड विजय र धेरै वर्ष देखि सत्ता शयलमा हाली मुहाली गरेको नेपाली कांग्रेसको शर्मनाक पराजयवाट पश्चिमा शक्ति राष्ट्रहरू र भारत समेतको निद्रा भंग भएको छ । नेपालमा भएको यो अप्रत्यासित राजनैतिक परिवर्तनलाई खास गरी अमेरिका, यूरोपियन यूनियन र भारतले नेपालको चीन संगको वढदो संसर्ग र झुकावको कारणले उनीहरूको ‘ाचभभ त्ष्दभत’ मिशनमा ठूलो धक...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
एउटा नेता जो कहिल्यै सत्तामा गएन, जसले सधैं देशको रक्षा र सुरक्षाका लागि बोल्यो, त्यो नेताको नाम हो नारायणमान बिजुक्छे रोहित ।
यी भक्तपुरे नेता हुन् । यिनले भर्खर सम्पन्न चुनावमा नयाँ रेकर्ड के राखे पनि आफू सर्लक्क पन्छिएर युवाले राजनीति हाँक्नुपर्छ भनेर अघि सारे, यस्तो नेता जसले युवामा देशको भविष्य देख्छ, यस्तो विचारको खाँचो थियो तर पिण्ड खानेबेलासम्म पनि राजनीति गर्नेहरुल...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
कुनै वेला नेपाललाई शान्तिक्षेत्र प्रस्ताव गरिनु र विश्वका धेरै मुलुकहरुले त्यस प्रस्तावलाई समर्थन गर्नु त्यस वेला नेपालीहरु शान्तिप्रेमी र नेपाल शान्त थियो भन्ने प्रमाण हो । नेपाललाई शान्तिक्षेत्र प्रस्ताव गरिएसम्मको समय नै नेपालले उपयोग गरेको शान्तिको अन्तिम खुराक थियो भन्ने भान हुने गरेर नेपाल यत्तिसम्म अशान्तिको भुमरीमा पर्‍यो कि अरु मुलुकहरुमा शान्ति स्थापना गर्न श...
बरिष्ठ अधिवक्ता शिवप्रसाद सिग्देल -
गोविन्द सुब्बा, रत्नेश्वरलाल कायस्थ, अनुराधा कोइराला, बाबुराज कुवर, उमाकान्त झा, दुर्गाकेसर खनाल र मोहनराज मल्लालाई क्रमस: १ देखि ७ नम्बर प्रदेशसम्मका प्रमुख अर्थात गभर्नर नियुक्त गरेको छ यो सरकारले । कुनै हालतमा चुनाव हारेको काम चलाउ सरकारले नियुक्त गरेका प्रमुखसँग सपथ ग्रहण गरिन्न भनेर कुर्लने केपी ओलीजी यतिबेला चुपचाप छन् । किनभने संवैधानिक प्रावधान नै त्...
शाश्वत शर्मा -
अहंकार कसैले नगरे हुन्छ, हरेकका अहंकार टिकेको इतिहास छैन नेपालको, त्यसकारण अहिले धर्मनिरपेक्षता सहितको संघीय गणतन्त्रको जुन सवाल छ, त्यो यिनै राजनीतिक दलहरुका निष्ठाबिहीन चरित्रले सफाचट हुने दिन त्यति टाढा छैन ।
अहिले जे जस्ता परिदृश्यहरु देखिएका छन्, यो त काष्टिङमात्रै हो, गम्भीर प्रकृतिका विश्लेषकहरुको निष्कर्ष छ– देखते जाओ, आगे आगे होता है क्या ? यसकारण पनि यो संविधान ...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
राजधानीको नयाँसडकमै बाघका छाला, चितुवाका छाला झोलामा हालेर बेच्न हिडेका व्यक्तिहरु पक्राउ परेका छन् । पक्राउ पर्नेमा बैतडीका महेशराज औजी, जनक महरा र सुरेन्द्र दयाल रहेको प्रहरीले बताएको छ । चितुवा र बाघका छाला बैतडीबाट ल्याएको खुलिसकेको छ । यसको अर्थ पहाडमा बाघ, चितुवा असुरक्षित छन्, मार्छन् बढी पैसाका लागि राजधानीमा ल्याएर बेच्ने गरिएको छ ।
यसैवीच तनहुँको आँबुखैरनीमा बाघको...
बरिष्ठ अधिवक्ता शिवप्रसाद सिग्देल - हो, नेपालमा यही सत्य चलनचल्तीमा छ । नेताका छोराछोरी विशिष्ट हुन्, जनताका छोराछोरी निकम्मा । यसकारण नेताका छोराछोरीले पाउनुसम्म सुविधा पाएका छन्, जनताका छोराछोरी गाँस, बास, कपास, अवसरका लागि सधैं युद्ध लडेजस्तो लडिरहेका छन् । आखिर किन ? यही हो ह्याभ र ह्याभनटवीचको द्वन्द्व भनेको । यो द्वन्द्वलाई जातीय द्वन्द्वतिर फर्काएर कम्युनिष्ट शक्तिले देशलाई अर्को महाभा...
शाश्वत शर्मा - पूर्वराजाको लखनउ भ्रमणको चर्चा अद्यापि जारी छ । त्यसो त राजा भइसकेपछि उनले पहिलो पटक कुनै विदेशी नेतासँग यसरी औपचारिक भेट गरेका हुन् होला, जसरी अहिले भारत, उत्तरप्रदेशका मुख्यमन्त्री योगी आदित्यनाथलाई भेटेका छन् । पूर्व राजा भइसकेपछि पनि भारतीय, चिनियाँ र अन्य विदेशीहरुसँग भेटेका थिए तर योगी आदित्यनाथसँगजस्तो औपचारिक अन्य कोहीसँग भेट भएको थिएन भनेर भनिदैछ । अव समाचारमा त पू...
पदम हमाल - आफैले खटाएको बेञ्चबाट प्रधानन्यायाधीशका नागरिकता, शैक्षिक प्रमाणपत्र, न्यायपरिषदका निर्णयहरु झिकाउने आदेश भएपछि सातो गएका प्रधानन्यायाधीश सुरक्षित अवतरणको बाटो खोज्न थालेका छन् । यद्यपि यो आदेशपछि प्रन्या गोपाल पराजुलीले राजीनामा दिइसक्नुर्ने थियो । नेपालमा राजनीतिक, प्रशासनिक, सुरक्षा निकाय र न्यायालयजस्ता संवैधानिक अंगमा समेत नैतिकताको खडेरी छ । झ्याइ झ्याइ प्रचार छ– प्रधान...
धर्मरत्न श्रेष्ठ - गोविन्द केसी र गोपाल पराजुली दुबै चर्चाको शिखरमा छन् । डा.गोविन्द केसीले प्रधानन्यायाधीश गोपाल पराजुलीको नागरिकता र शैक्षिक प्रमाणपत्रमाथि छानविन हुनुपर्छ भनेर प्रश्न उठाईसकेपछि र अदालतले समेत पेश गर्न आदेश दिएको सन्दर्भले प्रधानन्यायाधीश गोपाल पराजुलीले राजीनामा दिनुपथ्र्यो । दिएका छैनन्, उनी भन्छन्– मैले संसदीय सुनवाई समितिमा देखाइसके, किन राजीनामा दिने ? यसो भन्दै उ...
शाश्वत शर्मा -
सामान्यताया लोकतन्त्र भनाउँदो शासन प्रणालीमा बहुमत प्राप्त राजनीतिक दल वा बहुमत प्राप्त त्यस्ता गठबन्धन, जो निर्वाचनमा एक भएर जनतासँग मत माँग्न गएका थिए, उसैले सरकार निर्माण गर्न पाउनुपर्ने हो । यहाँ...। विपक्षमा बस्ने जनादेश पाएको दलले सरकारको नेतृत्व गर्न पुग्छ । अझ संसदमा तेश्रो ठूलो दल भइटोपलेको राजनीतिक दलले सरकारको नेतृत्व लिन पुग्छ । किन त ? ...किनभने यहाँ स्वचालित केही प...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
धनाध्ये विदेशीहरु गरीव नेपाली महिलाको कोख भाडामा लिएर बच्चा जन्माउन पल्केका छन् । त्यसमाथि नेपाली स्वास्थ्य माफियाहरु गरीव नेपालको कोख ३ देखि ७ लाखसम्ममा भाडामा लिने र बच्चा जन्माएर विदेशीलाई दिएर पठाउने गरिरहेका छन् । यो सेवाबापत अस्पतालहरुले विदेशीबाट अस्पतालको सेवाशुल्क, औषधि शुल्कदेखि बच्चा जन्माएर जिम्मा नलगाएसम्मको शुल्क झण्डै करोडभन्दा बढी लिने गरेको रहस्य खुलिसकेको ह...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
केही दशक पहिले नेपाल धेरै कृषि उत्पादनमा आत्मनिर्भर थियो । आत्मनिर्भर मात्र होईन धेरै उत्पादहरु निर्यात पनि गरिन्थ्यो । किशोर र युवा अवस्थामा भएकाहरुलाई यो कुरा अचम्म लाग्न सक्छ, तर चालीस पचासको उमेरका व्यक्तिहरुले त आफ्नो वाल तथा किशोर अवस्थामा देखेकै कुरा हो । विराटनगरको रानी क्षेत्रबाट आफ्नो राजनिति शुरु गरेर मुलुक हाुकेका धेरै नेताले यो संसारबाट बिदा लिईसकेका भए पनि शु...
पदम हमाल -
हामीले खडा गरेको मानवाधिकार स्तम्भको यो कन्तबिजोग । स्तम्भको यो बेहालत छ भने देशमा मानवाधिकारको स्थिति कस्तो होला ?
दण्डहीन मुलुक भनेर विदेशीले भन्ने गरेका छन् । १२ वर्ष भयो जनयुद्ध समाप्त भएको र संक्रमणकालीन न्याय व्यवस्थापनमा देश लागेको । जो दण्डित हुनुपथ्र्यो, उसैको हातमा सत्ता गइरह्यो र चलिरह्यो । अरुले दण्डहीनताको अन्त्यका लागि जति कराए पनि काग कराइरह्यो, पिना सुकिरह्यो । खुइल...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
नैतिकहीनताको पराकाष्ठा भनेको कस्तो हुन्छ ? यो जान्नका लागि २०७२ सालमा बिपत्ती बनेर आएको भूकम्प र त्यसपछि आएको भीषण बाढीले तहस नहस पारेको नेपाली जनजीवनलाई केही राहत होस् भनेर विदेशीहरुले लत्ताकपडा, खाना, दाल चामल सबै पठाइदिए । तर, त्यतिबेला आएका ती सामानहरु गोदाममा थन्क्याएर राखियो, बितरण गरिएन । अहिले आएर खानेकुरा कुहिए, नाना र छानाका सामानहरु कमै नलाग्ने भए । त्यसैले सरकारल...
पदम हमाल -
स्वावास अयोधी प्रसाद यादवजी, जसले आमनिर्वाचन सम्पन्न गराउने तरखर गर्दैछन् । अव राष्ट्रियसभाको निर्वाचन सम्पन्न भएपछि ५ वर्षका लागि हुने आवधिक निर्वाचन सम्पन्न हुनेछ ।
र, अर्को निर्वाचनका लागि तैयारीहरु सुरु हुनेछन् । संविधान जारी भएपछिको संविधान कार्यान्वयन हुन नसकिरहेको स्थितिलाइ चिर्दै निर्वाचन सम्पन्न गराउनु ठूलै काम हो । अव मुलुक आर्थिक समुन्नतिको राजमार्ग खन्नेतिर लाग्नेछ । सं...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
हुनत विरोधीहरुले पञ्चायतलाई लगाउने प्रमुख आरोप नै राजाको सकृय नेतृत्व रहेकोले पञ्चायतलाई विधीको शासन हैन भन्ने नै हो । जनमत संग्रह पछि सुधारिएको पञ्चायती व्यवस्थाले पनि केही मात्रामा भए पनि विरोधीको त्यो आरोप अनुसार विधिको शासनवाट हटने प्रयत्न भने गरेको थियो । जो त्यो व्यवस्थाको मुल ढाँचाको विपरित थियो । यसै कारणले नै त्यस पछिको आन्दोलन थेग्न सकेन । सबै नागरिक एक समान हुन ...
बरिष्ठ अधिवक्ता शिवप्रसाद सिग्देल -
बेपत्ता र सत्य निरुपण तथा मेलमिलाप आयोगको म्याद सकिदैछ । फेरि म्याद थप्ने प्रपञ्च एकातिर भइरहेको छ भने यी दुबै आयोगले कामै गर्न नसकेकोमा कसैले पनि प्रश्न उठाएका छैनन् । आयोगमा काम गर्न पठाएको हो, कामै नगरी तलवभत्ता पचाएर पटक पटक म्याद थपेर बसिरहनु भनेको जनतामाथि अन्याय र गैरजिम्मेवारीको पराकाष्ठा हो । यस्ता गैरजिम्मेवारहरुलाई म्याद थपेर हुने के ? गर्ने भए म्...
बरिष्ठ अधिवक्ता शिवप्रसाद सिग्ेदल -
विकेन्द्रीयकरणकै स्वरुप हो संघीयता । संघीयता भएपछि आमनागरिकको समान पहुँच पुग्छ भनेर संघीयता लागू त गरियो, कतै यो घाँडो नबनोस् ।
स्थानीय, प्रदेश र प्रतिनिधिसभाको निर्वाचन सम्पन्न भइसकेको छ, प्रत्येक घरघरमा सिंहदरवार पुग्छ भनेर आश्वासन दिइएको छ, सिंहदरवार घरघरमा केपी ओलीले भनेझैं घरघरको चुल्होमा ग्यास पुगेजस्तो हावादारी भाषणमात्र पुग्छ कि यथार्थमा आमनागरिकको ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
थपना सम्राटको मुलुक बेलाईतले राज गरेर छोडेका मुलुकहरुमा आफ्नो संस्कृती धेरै कायम रहन पाएन । बेलाईती संस्कार र संस्कृतिको लामो समयाबधिसम्मको गुलामीले ती मुलुकमा भौतिक विकास त गर्‍यो तर मूल्य आफ्नो संस्कृति, परंपरा तथा ज्ञानको विनाशको रुपमा चुकाउनु पर्‍यो । सभ्यता र संस्कृतिको धनी भुखण्ड भारतबर्ष (भारत देश होईन) थियो ।
भारतबर्षको बाटोको खोजी युरोपेली मुलुकको ठूलो अन...
शाश्वत शर्मा -
उकातिर स्थानीय, प्रदेश र प्रतिनिधिसभाको चुनाव सम्पन्न भएर पनि राष्ट्रियसभा गठन सम्बन्धमा राजनीतिक खिचलो दिनानुदिन चुलिदै छ भने अर्कातिर गत कार्तिक ४ गते भाइटीकाका दिन बोलेर केही दिनका लागि तरङ्ग चलाउन सफल पूर्वराजा सपरिवारका साथ यसै हप्ता मध्य र सुदूरपश्चिमको भ्रमणमा निस्कने भएपछि अर्को ज्वारभाटा उठेको छ ।
एकथरिको मत छ– अहिले सम्पन्न चुनावमा देखिएका राजावादीहरु, खासरी...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
बर्दिया नीकितादेखि संगीतासम्म देउवा सरकारको नियुक्ति धरापमा
सबै राजनीतिक नियुक्ति खारेज हुन्छन्( एमाले महासचिव
६ पुस, काठमाडौं । निर्वाचन आयोगले आचारसंहिता लागु गरेदेखि मतपरिणाम आइसक्दासम्म करिब एक दर्जनभन्दा बढी व्यक्तिलाई देउवा सरकारले राजनीतिक नियुक्ति दियो । तर, चुनावपछि एमालेको सरकार बन्ने अवस्था आएकाले कामचलाऊ सरकारबाट नियुक्ति खानेहरुको पद धरापमा पर्न लागेको छ ।
का...
पदम हमाल -
पश्चिम पहाडका जिल्लामा विद्यमान छाउपडी उन्मुलनका लागि एनजीओ, आइएनजीओ खटिए पनि सरकारले चेतना बढाउने कार्यक्रम गर्न नसक्दा घटेको छैन । अछाम, बाजुरा, बझाङ, डोटी, दार्चुला, बैतडी, डडेलधुरादेखि सुर्खेतसम्मका जिल्लाहरू छाउगोठ भत्काइयो तर भत्केका छाउगोठहरु फेरिब न्न थालेका छन् । किन ? यसको जवाफ सरकारले दिन सक्ने स्थिति छैन किनभने सरकारलाई सत्ता र भ्रष्टाचारमा जुन स्वाद आइरहेको छ, समा...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
बर्दिया राष्ट्रिय निकुञ्जबाट पुस १ गतेदेखि बाघ गणना फेरि थालिएको छ । वर्षैपिच्छ बाघ गणना गर्ने कि संरक्षण, यो प्रश्नमा सरकारको ध्यान गएन किन ?
विदेशीले डलर दियो भन्दैमा प्रत्येक वर्ष बाघ गणना गर्ने, गैंडालगायतका वन्यजन्तुलाई यताबाट उता सार्ने काम हुनेगरेको छ । महत्वपूर्ण प्रश्न गणनाभन्दा पनि वन्यजन्तुलाई माफिया, तस्कर सिकारीबाट कसरी जोगाउने भन्ने छ ।
वन्यजन्तु सिकारी सिकार...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
नेपालको इतिहासमा पृथ्वी नारायण शाह भन्दा पहिले गोरखामा राजा रामशाहले अनि काठमाण्डौ खाल्टोमा राजा जयस्थिति मल्ल र राजा महिन्द्र मल्लले समाजिक व्यबहारका निमित्त थिति बसाएका थिए । यस्ता थितिहरु शासन संचालनका निमित्त मार्ग चित्र त थिए नै त्यस वेलाको समय सापेक्ष ककसले के के गर्नु पर्छ, समाजिक मान्यता कसरी कायम राख्नु पर्छ व्यापार र व्यबहारमा कस्तो नैतिकता राखिनु पर्दछ भन्ने कुर...
शाश्वत शर्मा -
हुन त चुनाव हुँदैमा संविधान कार्यान्वयन हुने होइन । संविधान यति सहजै कार्यान्वयन हुने भए ९१ प्रतिशत सांसदको समर्थन पाएको संविधान कार्यान्वयक ३० महिनासम्म हुनसकेन । यसको अर्थ संविधानमा, जन प्रतिनिधित्वमा कमी कमजोरी छन् ।
अहिले पनि सिंगो पार्टीगत रुपमा भन्ने हो भने कुनै दलको पनि बहुमत छैन । हो, माओवादी र एमाले मिल्यो भने बहुमत हुनसक्छ । मिल्छन् भन्ने कुनै प्रत्याभूति छैन । कि...
शाश्वत शर्मा -
निर्वाचनको परिणाम आइरहदा नेपाली कांग्रेसलाई वाममोर्चाले लतारेको दृश्यले नेपालको राजनीति अव राताम्मे हुनपुगेको छ ।
जनयुद्धमा माओवादीले लतार्दा देशै रगताम्मे भएको थियो, त्यसपछि कांग्रेसले प्रचण्डपथमा विश्वास गरेर वीपीवादलाई लत्याइदियो । वीपीवादलाई लत्याउँदा केही समयको सत्तासुख त मिल्यो कांग्रेसलाई तर निर्वाचन परिणामले कांग्रेस अस्तित्वको संकटमा पुगेको छ । नेपालमा लोकतन्त्र खत...
पदम हमाल -
चुनावका नतिजाहरु आइरहेका छन् र वाममोर्चाको लहर नै चलेको देखियो । जनताले वाममोर्चाले देश चलाओस् भनेर जनादेश दिएको देखिन्छ । केही दिनभित्रै एमालेको नेतृत्वमा सरकार बन्छ, एमालेले सरकार चलाउने निश्चित छ ।
यो अवस्थामा प्रजातान्त्रिक अभ्यास गर्दै आएको एमालेको भावी सरकारले कम्तिमा यी चार काम गर्नुपर्छ, यसमा कमीकमजोरी देखियो भने अर्को चुनावमा वाम मोर्चा, एमालेको त्यही हालत हुनेछ, जुन यतिबे...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
मंसिर २२ गते शुक्रवार राष्ट्रिय मानवाधिकार आयोगले बुझाएको वार्षिक प्रतिवेदन बुझ्दै राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले संक्रमणकालको अन्त्य नभएकाले मानवाधिकारको स्थिति सुदृढ हुन नसकेको भनेर चिन्ता व्यक्त गरिन् । उनले मानवाधिकार आयोगले बुझाएको प्रतिवेदनमा उल्ेख भएका विषयहरुमा सक्रियताका साथ कार्यान्वयन गर्दै जानुपर्नेमा विशेष जोडदिएकी थिइन् ।
आयोगका अध्यष अनुपराज शर्माले प्रतिवेद...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
राणा शासन ढाल्न संगठित भएर खोलिएका दलहरु निरन्तर रुपमा वर्तमानसम्म अस्तित्वमा छन । पञ्चायतको करिव तीसबर्ष नेपालमा कानुनत: दलहरु प्रतिवन्धित रहे । कुरो अनौठो लाग्न सक्छ तर सत्य हो कि त्यही तीसबर्ष दलहरुको विकासको निमित्त सबैभन्दा उर्वर रहे । शासन संग भएको सानो भन्दा सानो असंतोषको फाईदा उनीहरुलाई पुग्यो । कुनै काम गरेर देखाउन सक्ने अवस्थामा प्रतिवन्धको कारण दलहरु थिएनन । स...
गोविन्दप्रसाद पौडेल -
माओवादीले राष्ट्र निर्माताको सम्झना गर्नु हुन्न भनेर विदा कटौती गरेको थियो, बल्ल चुनाव आयो र चुनावी सरकारले विदा पुनस्र्थापना गर्ने निर्णय गर्‍यो । यसकारण यो कार्यको प्रशंसा गर्नुपर्छ ।
१० वर्ष अघि काटिएको राष्ट्रनिर्माताको सम्झनामा मनाइने एकता दिवस यसवर्ष पुस २७ मा मनाइनेछ, यो देशभक्तहरुको जित हो ।
तर एमालेले विरोध गरेको छ । एमाले आफूलाई नेपालवादी भन्छ, स्वाधीनताको...
पदम हमाल -
सय दिनमा सय काम गर्ने प्रतिवद्धता तुहियो, तुहियो, मेयर विद्या सुन्दर शाक्यले धुलोमाण्डौंलाई सफा सुन्दर काठमाडौं बनाउन रातरातभर महानगरको साधन र स्रोत परिचालन गर्न थालेका छन् । ठमेल, रत्नपार्क, सिंहदरवार इलाकालाई राति नै ब्रमरसमेत लगाएर सफा गर्ने अभियान चलाउनु स्वागतको कुरा हो, तर भन्नैपर्छ, मेयरसाव, यो चारदिनको रामछायाँ, फेरि अन्धकार नहोस् ।
धुलोमुक्त क्षेत्र बनाउने अभियान थालनी भएक...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
देशव्यापी रुपमा बम बिस्फोटका घटना बढ्दै गएपछि सुरक्षाकर्मीले निर्वाचन भाँड्नेमाथि गोली हान्ने अधिकार पाएका छन् ।
पक्राउ गर्ने, कानुनी कारवाही गर्नु एउटा कुरा, गोली नै ठोक्ने आदेश दिनुले निर्वाचनप्रति असन्तुष्ट पक्षलाई बुझाउन नसकिएको र असन्तुष्ट पक्ष पनि अतिवादमा उत्रिएका राजनीतिक द्वन्द्वको अवस्था हो । यस्तो विवादले निर्वाचनको महत्व, गरिमा र महिमालाई न्यूनिकरण गरेको पाइन्छ ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
बहस धेरै गर्ने गरिन्छ राष्ट्र राष्ट्रियताको बारेमा । राष्ट्रप्रति त्यसका नागरिकहरु सबैको माया हुन्छ नै, कसको माया ठूलो र कसको माया सानो भनेर तुलो, मानापाथी इन्चफुटले नाप्ने कुरा पनि हैन, नाप्न पनि सकिन्न । नाप्ने कुरा गरेर मानिसको अपमान गर्न त विल्कुलै हुदैन ।
सामान्यतया राष्ट्रलाई त्यसले चर्चेको भूभाग, भौगोलिक अबस्थितिमात्र मान्ने गरिन्छ त्यसैले त फलाना छिमेकीले सिमा...
बरिष्ठ अधिवक्ता शिवप्रसाद सिग्देल -
भारतले सीमा क्षेत्रमा बनाएका १८ बाँधले हरेक वर्षातमा नेपाललाई डुबानमा पार्छ र मलेरिया क्षेत्र बनाइरहेको छ । डेंगुको रोग पनि डुबानकै कारण आएको बताइएको छ । नेपालमा बाँध बनाएर नेपाललाई नै समस्यामा पारिरहने भारतको रणनीति र त्यही रणनीतिको साझेदार बन्ने सत्तारुढ नेताहरुका सोचका कारण कोशी उच्च बाँध बन्ने खतरा देखिन थालेको छ । कर्मचारीतन्त्र र राजनीति भारतकोपक्षमा...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
ज्ञानेश्वरको उकालोमा भएको एक घरको आँगनबाट आधारातमा कयौ भरिएका ट्रक निक्लिए । सिंहदरवारबाट पनि त्यस्तै ट्रकहरु निक्लिए । ती ट्रकहरुमा किताप र कागजातहरु भरिएका थिए जो रातारात नष्ट गर्न अज्ञात स्थलतर्फ लागे । २०४६ चैत्र मसान्त र २०४७ बैसाख शुरुतिर यो घटना भएको चर्चा साउतीको रुपमा नेपालभरी फैलिएको थियो । ज्ञानेश्वरको त्यो घरमा ‘पञ्चायत नीति तथा जाँचबुझ केन्द्र&rs...
मदनकुमार दाहाल -
अर्थविद दाहालको समय सान्दर्भिक विचार जुन राष्ट्रका नीतिनिर्माताका लागि गम्भिर भएर चिन्तन मनन गर्ने हो भने उपयोगी हुनेछ–
(१) भूकम्प आएको २ वर्ष ७ महिना पश्चात पनि अधिकांश भूकम्प पीडित परिवारहरूको खुला आकाश र त्रिपाल मुनिको वास छ र जाडो याममा ‘निमोनिया’ले वच्चा, वुढा(वुढी र रोगीहरू मृत्यू वरण गर्दै छन् । धेरै भूकम्प पीडित परिवारहरूले सरकारले राहत स्वरूप ...
शाश्वत शर्मा -
माओवादीको टेपकाण्ड हरायो, सांसद किन्न ५० करोड चीनसँग मागेको काण्ड पनि हरायो । यही माओवादीले ‘सांस्कृतिक राजा’ तुरुप फ्याँकेर नेपालका राष्ट्रवादीहरुको समर्थन र सहयोग बटुल्न खोजेका घटना पनि यतिबेला चर्चामा छैनन् ।
त्यतिबेला माओवादीका तर्फबाट उक्त टेपलाई लिएर माओवादीको मुखपत्र भनेर चिनिने जनदिशा दैनिकले ‘र’ को षडयन्त्र अझ नेपालस्थित भारतीय दूतावासमा कार...
बरिष्ठ अधिवक्ता शिवप्रसाद सिग्देल -
नैतिकता भनेको त्यो बन्देज हो, जसले लोकलज्जामा बस्न सिकाउँछ र कसैले नैतिकहीन भन्छ कि भन्ने सदैव हेक्का राख्न लगाउँछ । त्यसैले त बेलायतमा संविधान नभए पनि नैतिकताले पद्धति चलेको छ । हामी संविधान संविधान भनिरहेका छौं, नैतिक धरातलबाट च्यूत भएको थाहै पाउँदैनौं, नैतिकता नभएपछि केको शरम, यस्तालाई संविधान भनेको कागजको खोस्टो मात्र हो ।
मूलको पानी र कूलको सन्तान ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
नेपालमा शिर्ष नेताको विषेशाधिकार भएको छ बारंवार गल्ती गरेर देश र जनतालाई पिर्नु । अघाउन्जेल गल्ती गरेर आफ्नो स्वाथ्र्य पुरा भैसकेपछि कोही माफी आफै माग्छन , कोही आफ्ना भरौटे मार्फत माफी माग्छन । मानौ गल्ती गर्नु उनिहरुको जन्मसिद्ध अधिकार हो माफी मागेपनि नमागे पनि माफ गर्नु जनताको बाध्यकारी कर्तव्य हो । जनतालाई माफी नदिने अधिकार भने विल्कुलै छैन । यसक्रममा मुलुकलाई जनतालाई...
शाश्वत शर्मा -
गत कार्तिक ४ गते भाइटीकाको अवसरमा पूर्वराजाले व्यक्त गरेका उद्गारहरुको समर्थकहरुमा ढिलै भए पनि बिस्तारै स्वागत र समर्थनका स्वरहरु गुञ्जायमान हुनथालेका छन् । मुलुकभरि बरु सानै किन नहोस्, पूर्वराजाको समर्थनमा जुलुस र आमसभाहरु हुनुले बिस्तारै लहरको स्वरुप लिन थालेको आभाष हुनथालेको छ ।
केही राजावादीहरुले मात्र धानेका राजतन्त्रवादी आन्दोलन, हिन्दुराष्ट्रको लागि आन्दोलन अव बिस्ता...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
भारतले नाकाबन्दी गर्दा ठिक हो भनेर भारतको समर्थन गर्ने र सीके राउतले बहुल राष्ट्रवाद र मधेस नयाँ देश भनेर प्रचार गर्द उनकै समर्थनमा उभिएका दमननाथ ढुंगाना खाँटी कांग्रेस बनेर चुनावी मैदानमा छन् । भारतको दबाब झेल्न नसकेर एउटा होनहार कांग्रेसले पाउने चुनावी टिकट खोसेर दमननाथलाई उमेदवार बनाएर सभापति शेरबहादुर देउवाले । यिनलाई भोट हाल्न कांग्रेसी र कांग्रेस समर्थकहरु बाध्य हुने भ...
बरिष्ठ अधिवक्ता शिवप्रसाद सिग्देल -
पद्धति लोकतान्त्रिक अपनाउने, लोकतान्त्रिक हुँ भन्नेहरुले विवेक र संयम पटक्कै व्यवहारमा नउतार्ने ? यहीकारण हो लोकतन्त्र संस्थागत हुनसकेन, संविधान बन्यो कार्यान्वयन हुनसकेन र लोकतन्त्रप्रति जनतामा नैराश्यता छायो ।
जुनसुकै पद्धति अपनाए पनि नभई नहुने भनेको हरेक तह र तप्कामा विवेक र संयम हुनैपर्छ । विवेक र संयम भएन भने अराजकता बढ्छ । जसरी आज देशका सम्पूर्ण...
शाश्वत शर्मा -
पटक पटक र पालैपालो सत्तामा बसेर पनि जो असफल शिद्ध भए अहिले तिनै चुनावी मैदानमा गठबन्धन बनाएर उभिएका छन् । जनतालाई थाहा छ, यिनीहरुको बिकल्प छैन र यिनले चुनाव जितेपछि गर्ने पनि केही होइन । खाली सत्ताको खेल हो, सत्ता यिनको ध्येय हो, उद्देश्य हो । यिनको दृष्टिमा न देश छ, न आमनागरिक छन् ।
मानौं यिनलाई सत्तापक्ष र प्रमुख प्रतिपक्षको भूमिकाको त कुरै छाडौं, आफ्नै पार्टी चलाउन पनि आ...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
नभन्दै चिनियाँ टोली आयो, केरुङ, रसुवा, काठमाडौं, पोखरा र लुम्बिनीसम्मको स्थलगत र नक्सा अध्ययन गरेर फर्कियो ।
यो रेलमार्ग विशेषज्ञहरुको टोलीले काठमाडौं, पोखरा, लुम्बिनीलाई रेलमार्गले जोड्न सकिने आश्वासन दिएर गएको छ ।
नेपालको अनुरोधमा चिनियाँ टोली नेपाल आएको थियो । चाइना रेल्वे एडमिनिस्ट्रेसनका उपप्रमुख चेङ चियन नेतृत्वको ३३ सदस्यीय टोलीले तीन दिन स्थलगत अध्ययन गरेर ने...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
दुई सय चालीस बर्षलाई शाहवंशको शुरुवात भन्ने हो भने पनि त्यो यो कालखण्डमा प्रार्दुभाव भएको होईन । कुनै कुनै इतिहासकारको मत मान्ने हो भने पृथ्वि नारायण शाह भन्दा पहिले नै द्रव्य शाहले शाहवंशको जग हालेका थिए । तर द्रव्य शाह आफै राजाका छोरा भएकाले शाहवंशको जग उनि भन्दा पहिल्यै बसिसकेको थियो भन्न सकिन्छ । गोरखामा शाहवंशको अद्भुदय भएको कुरालाई नै शाहवंशको जग मान्ने हो भने कुरा ब...
बरिष्ठ अधिवक्ता शिवप्रसाद सिग्देल -
आफ्नो आवाज सुनाउन, हामी पनि नेपाली हौं, हामीलाई पनि हक र अधिकार चाहियो, हाम्रो बादीजातिको संरक्षण र सुधार होस् भनेर वादीजातिहरु आन्दोलन गर्दै यसरी सिंहदरवारको ढोका उक्लन आइपुगेका थिए ।
हामी नांगियुँ कि हामीलाई राज्यले हेर्छ भनेर बादीहरुले यसरी नांगिन थालेपछि सरकारले यिनको आवाज सुन्न थाल्यो । तर अहिले पनि यौन पेशाले पेट पाल्न बाध्य छन् धेरै वादीहरु । केही वा...
शाश्वत शर्मा -
गणतन्त्र, संघीयता र धर्मनिरपेक्षतालाई दिगो बनाउने उद्देश्यले वर्तमान विवादास्पद संविधान अन्तर्गत मंसिर १० र २१ गते केन्द्र र प्रदेशको चुनाव हुन गइरहेको छ । वास्तवमा यो संविधान, जसलई लोकतान्त्रिक भनिन्छ, त्यो विवादास्पद छ । किनभने यसले सिंगो राष्ट्रलाई समेट्न सकेको छैन । यो नेपाली हावापानी सुहाउँदो पनि छैन । एकथरि त यो संविधानलाई पञ्चायती संविधानभन्दा पनि विवादस्पद मान्छन् ...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
तत्कालीन भारतका लागि नेपाली राजदूत दीपकुमार उपाध्यायदेखि विमलेन्द्र निधि, मिनेन्द्र रिजाल, अमरेशकुमार सिंह, फमुल्लाह मन्सुर, प्रदीप गिरीसम्मलाई कांग्रेसले चुनावमा प्रत्यासी बनाएर उतार्‍यो तर जसले भारतीय नाकावन्दीलाई अन्यायपूर्ण, अमानवीय भनेर विरोध जनाए, तिनलाई कांग्रेसले दण्ड दियो, चुनाव लड्ने अनुमति दिएन । कांग्रेसको भारतभक्तिको लीला अपरम्पार छ ।
केही भारतले नाकाबन्दी ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
हिजोको व्यवस्थाले सबैलाई पञ्च मानेको थियो । समाज, देश र देशवाशीको काम गर्न कुनै विशेष योग्यताको आवश्यकता नै थिएन, आफ्नो ल्याकत र वर्कतलाई अरुले पत्याई दिए पुग्थ्यो । काम गर्नसक्ने वा नसक्ने योग्यताको प्रमाणपत्र मतदाताले दिन्थे । जसलाई मतदाताले जुनस्तरको मान्थ्यो उ त्यही स्तरमा हुन्थ्यो । यो नयाँ कुरा पनि थिएन, अझै पनि राजनीतिले प्रदुषित गर्न नभ्याएको क्षेत्रमा यहि पद्धती क...
वाशुदेव वाग्ले -
मोरङमा प्रचण्डका ज्वाईँलाई चुनावी टिकट दिलाउन प्रचण्ड सफल भएका छन् । वाम तालमेलबाट प्राप्त सिटमध्ये भरतपुर आफूलाई, मोरङ ज्वाईंलाई र गोरखा आफ्ना मनपरेका नारायणकाजीलाई दिलाएर प्रचण्डले पार्टीभित्र झन झन अलोकप्रिय हुने निर्णय गरेका छन् । यद्यपि एमाले यसबारे मौन छ ।
मोरङबाट सर्वसम्मत सिफारिस भएका व्यक्तिको नाम काटेर प्रचण्डले ज्वाईको नाम लेखेका हुन् । असन्तुष्टहरुलाई चुप लाग्न आद...
बरिष्ठ अभिवक्ता शिवप्रसाद सिग्ेदल -
वैदेशिक रोजगारीमा जिउँदै जाने युवाहरुको शव यसरी बाकसमा बन्द भएर आइरहेका छन् । दैनिक ९ देखि २४ वटासम्म शवका बाकस आउने एयरपोर्टका एक अधिकारीले जानकारी दिएका छन् । युवाहरु अकालमा किन विदेशमा मरिरहेछन्, तिनको ज्यान जानुको कारण प्राकृतिक हो कि अप्राकृतिक ? यस बारेमा तिनले पठाएको रेमिटान्सले सरकार चलाउनहरु यो मुद्दा बारेमा किन जानकारी लिदैनन्, मृत्यु किन भइरहेको...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
सामान्यतया आलोचकहरु ‘पानी माथिको ओभानो’ झै हुने गर्दछन । यस्ता मौका धेरै कम आउने गर्दछन जब आलोचकलाई उनिहरुले नै स्थापना गरेको मापदण्डले मूल्यांकन गर्ने गरिन्छ । त्यसैले आलोचना गर्ने काम सबैभन्दा सजिलो र सहुलियत पूर्ण हुन्छ । विषेश गरेर सत्ता र शक्तिमा भएकाको आलोचना छिटो प्रख्यात हुने अनि तुरन्त फैलिने बिषय हो । मान्छे भित्र रहेको हिनग्रन्थीले आफुभन्दा शक्तिशाली...
शाश्वत शर्मा-
कार्तिक ४ गते पूर्वराजाले केही कुरा भने । भाइटीका र तिहारको अवसर पारेर केही बोल्न आग्रह गर्दा पूर्वराजाले शुभकामना मात्र भनेनन्, अरु धेरै कुरा भने । ती धेरै कुराहरुमध्ये अव समय आइसक्योजसतो लाग्छ, र, जनताले चाहेमा भन्ने वाक्य अलि बढी महत्वपूर्ण थिए भन्ने कुरा केही विश्लेषहरुले मनन गरेका छन् । हुन पनि भ्रष्टाचार, नातावाद, कृपावाद, पार्टिवाद अनि अनाचा, दुरुचारा, आदि बिकृतिहरु गौण भए...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
केही दिन अघिमात्र एनआरएन अध्यक्षमा चुनिएका भवन भट्टको कम्पनी विवादमा मुछिएपछि र लगानी बोर्ड तथा तत्कालीन मन्त्रीले नै बिरोध गरेपछि भवन भट्टको नेपालमा ठूलो लगानी भित्र्याउने योजना हावादारी त होइन भन्ने प्रश्न उठेको छ । तथापि भवन भट्टले केही त गर्छन् भन्ने हावा चाहिं रोकिएको छैन ।
समाचार अनुसार तामाकोसी तेश्रो जलविद्युत् आयोजना सर्वेक्षणको अनुमतिपत्र टीबीआई होल्डिङसलाई दिएको ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
नेपालमा लामो समयसम्म राष्ट्रवाद र प्रजातन्त्रलाई एक अर्काको विलोमको रुपमा प्रस्तुत गरियो । वीपीको सरकार राष्ट्रवादी हो तर प्रजातन्त्र विरोधी हो भन्ने कुराको उत्तरमा महेन्द्रले यो कुरा इतिहासले मुल्यांकन गर्ने छ भनेका थिए । १७ सालमा शासन आफ्नो हातमा लिएदेखि मृत्यु पर्यान्त उनले गरेको कामले दल माथिको प्रतिवन्ध बाहेक प्रजातन्त्रका मान्यतामा सम्झौता गरेनन । तर एकथरीले दलतन्त्र...
बरिष्ठ अधिवक्ता शिवप्रसाद सिग्देल -
लोकतन्त्रमा सरकार भनेको गैंडाको छाला होइन, संवेदनहीन । सरकार भनेको लोकआवाजप्रति संवेदनशील हुनैपर्छ, तव न लोकतन्त्र हुन्छ ।
संवेदना हुदो हो त यी बेपत्ताका परिवारजनले यसरी सडकमा धर्ना दिएर आफन्त कहाँ छन् भनेर सोधिरहनु पर्ने थिएन । यसको अर्थ सरकार त छ, बेपत्ता परिवार अथवा हिंसापीडित, द्वन्द्वपीडितका लागि सरकार छैन ।
नन्दप्रसादको लाश अस्पतालको फ्रिजमा राखेको २...
शाश्वत शर्मा -
बल्लतल्ल संविधान जारी भयो, कार्यान्वयन नै हुनसकेन । संविधान एकातिर, गैरसंवैधानिक तरिकाले सत्ता, संवैधानिक निकाय पदहरुमा भागबण्डा चलिरह्यो, चलिरहेको छ ।
संविधान जारी हुनुपूर्व जनताको सुझाव के थियो र जारी भएपछि राष्ट्रिय मुद्दाहरुका विषयमा किन व्यापक छलफल गरेर एउटा टुंगोमा पुगिएन, यी यस्ता प्रश्न हुन्, जुन नासुर भइरहेका छन् र च्वास च्वास घोचिरहेका छन् । यस्तो बेलामा सबै...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
एनआरएनएको अध्यक्षमा भवन भट्टले जित हासिल गरे । उनलाई बधाई छ ।
तर एनआरएनएका प्रत्यासी भवन भट्टले ठूला चारै दलहरु कांग्रेस, माओवादी, एमाले र राप्रपाको समेत समर्थन पाएको देखियो । यसको अर्थ एनआरएनए राजनीतिबाट अलग छैन, हरेक राजनीतिक दलको ढोका ढकढक्याएर भवन भट्टले जित हासिल गरेका छन् । राजनीतिक पार्टीको आशीर्वाद हासिल गरेर भिजन २०२० यिनले पूरा गर्छन् भनेर कसरी र कसलाई मात्र विश्व...
बरिष्ठ अधिवक्ता शिवप्रसाद सिग्देल -
सबैभन्दा ठूलो आक्रमण भनेको मानसिक आक्रमण हो । मान्छेको मानसिकता बदलिदिएपछि भौतिक आक्रमण गरिरहन पर्दैन । जसरी १९७५ मा भारतले सिक्किममा मानसिक र भौतिक दुबै आक्रमण गरेर बिस्तारवादको टाउको उठायो, २१औं शताव्दीमा मानसिकता परिवर्तन गरिदिए पुग्छ । आणविक युग हो यो, मान्छेको मानसिकता बदल्न सके कुनै पनि परिवर्तन सम्भव छ । नेपालबाट राजतन्त्र फाल्ने मानसिकता विकास गरेर भ...
शाश्वत शर्मा -
भनिन्छ कि बिदाई चाहे जसको भए पनि त्यो सुद हुँदैन । तर गत बिनवार संविधानसभाबाट रुपान्तरित भई बनेको व्यवस्थापिका संसदको सांसदहरुलाई बिदाई गरियो, त्यो चैं अधिकांश नेपालीहरुलाई सुखद अनुभूति भइरहेको छ । जनताले तिरेको करबाट भत्ता खाएर एकथरि नेपालीलाई मात्र हुने गरी संविधान निर्माण गर्ने संविधानसभा र त्यसलाई कार्यान्वयन गर्न उत्साहित हुने रुपान्तरित व्यवस्थापिका संसद वास्तवमा असफल, अ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
पञ्चायतको समाप्तिपछि त्यसले भोग गरेको अवधिको हाराहारी हुँदा समेत राजैतिक दलहरुले यति कम समय भनेर बहाना बनाउन छोडेका छैनन् । यो ‘नाच्न नजान्दाको टेढो आँगन हो । संविधान निर्माणमा नियन्त्रणकारी भुमिकामा बसेका बाबुराम अझै जनतालाई उल्लु वनाउन सकिन्छ भनेर ‘नयाँ शक्ति’को राग अलाप्दैछन । एक वाक्यको भए पनि संविधान जारी गर्नै पर्छ भनेर उनले संविधानसभा मै बोलेको अभि...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
सीमा मिच्न दिन्नौं भनेर सप्तरी तिलाठीमा लाठी उठाएर लड्ने देवनारायण यादवलाई रिस फेर्न भारतले लगेर थुन्यो, मुद्दा लगायो । छोराले भारतीय बालिक केटीसँग लभ गरेर विहे गर्‍यो भन्ने विषयलाई अपहरण भन्ने गलत व्याख्या गरेर बाबुछोरालाई नै थुनियो । यसको तीब्र विरोध भयो युवा समुदायबाट, तव गएर भारतले यिनलाई रिहा गरिदियो । तिनै देवनारायण यादवलाई भारतीय राजदूत मञ्जिवसिंह पुरीले भेट...
शाश्वत शर्मा -
स्थानीय चुनावको थकाई नमेटिदै, मुलुक फेरि एकपटक चुनावमय हुँदो छ । झन एमाले र माओवादी केन्द्रको वामपन्थी गठबन्धन र नेपाली कांग्रेसको नेतृत्वको लोकतान्त्रिक गठबन्धनका कारण यो पटकको चुनाव पहिले पहिलेको भन्दा फरक र रोमाञ्चक हुने विश्वासमा छन् कतिपय ।
् आउँदो मंसिर १० र २३१ गते हुन लागेको प्रदेश र केन्द्को निर्वाचन र त्यसपछि चैं पार्टी एकीकरण गर्ने भन्दै दशैं सरप्राइजका रुप...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
राष्ट्रिय पुनर्निर्माण प्राधिकरणमा म सक्छु भनेर नियुक्त भएर काम गर्न आएका डा.गोविन्दराज पोखरेल असफल भएका छन् । अव त उनी देउवा दम्पत्तिको छेउकुना पुगेर राजनीतिमा प्रवेश गर्ने तैयारी गर्न थालेका छन् । यसैका लागि उनी प्यूठानमा डेराडण्डा जमाएर चुनाव प्रचारमा जुटेछन् । यसको खबर पाएपछि निर्वाचन आयोगले समेत यिनलाई तत्काल प्यूठान छाड्न आदेश दिएको छ ।
यिनले सुशील कोइरालाको प्र...
बरिष्ठ अधिवक्ता शिवप्रसाद सिग्देल -
मलेसियाको डिस्को र बारमा खुलेआम नाङ्गो नाच देखाउने र यौन धन्दामा लाग्ने नेपाली युवतीहरुको भीड नै देखिन थालको छ । हो, मासिक २ देखि ५ लाखसम्म कमाउने युवतीहरु छन् तर रोजगारीको आकर्षक गन्तव्य मलेसिया अर्को मुम्बई बन्दै गएको छ । दलालहरु मुहार राम्री भएका युवतीहरुलाई दिनदिनै ललाईफकाई मलेसिया पुर्‍याइरहेका छन् । रेमिट्यान्स आयो भन्दैमा राष्ट्रको बदनामी हु...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
नेपालका नागरिकहरुको पहिलो परिचय नेपाली हो । उसले पाउनु पर्ने सबै अधिकार र गर्नुपर्ने सबै कर्तव्य नेपाली भएर पाउने वा गर्ने हो । एक नेपालीको अनेकौ परिचय हुन्छ, जो समय सन्दर्भ वा स्थान अनुसार दोश्रो स्थानमा रहन्छ । तर पहिलो स्थानमा रहने परिचय त नेपाली नै हो । त्यसैले देशभक्तहरुको पहिलो प्राथमिकता भनेको मुलुक र मुलुकको हित हो । यहि आधार बिन्दुबाट सबै कृयाकलापको मापन हुनु पर्द...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
(स्पष्टिकरण: यस आलेखमा हिन्दु भन्ने शव्द सनातनीको निमित्त प्रयोग भएको हो ।)
दशै नेपाली मौलिक पर्व हो तर यसलाई केवल हिन्दुको बनाईदैछ । अग्रगामी हुने होडमा इशाई धर्मप्रचारकहरुको निर्देशनमा यो नेपालको मौलिक पर्व हो भन्ने कु्रा ओझेलमा पारिदैछ । दशै हिन्दुको चाड हो र केवल नेपालमा मात्र हिन्दु छैनन्, बरु नेपालमा भन्दा ज्यादा हिन्दु अन्य मुलुककै नागरिक छन भन्ने तर्क लिएर आक्रणको...
बरिष्ठ अधिवक्ता शिवप्रसाद सिग्देल -
माकुराको जालो र तस्करको जालो बुझ्न नसकिने भयो । एयरपोर्टदेखि पहिले कोदारी र अहिले केरुङ नाकाबाट ८८ किलोसम्मको सुन अवैध रुपमा भित्रिरहेको छ, एकाधपल्ट सुन समातिन्छ, तर सुन मालिक समातिन्न ।
प्रहरी भन्छ– सुराक पाइएको हो । पछि लागेर सुन समातियो । प्रहरी नै भन्छन्– दैनिक सय किलोभन्दा बढी सुन तस्करीमार्गबाट भित्रिरहेको छ । थाहा छ, सुराक पनि छ तर ...
पदम हमाल -
प्रधानमन्त्री तथा कांग्रेसका सभापति शेरवहादुर देउवाले एमालेका अध्यक्ष केपी ओलीलाई खोक्रो राष्ट्रवाद भनेर आलोचना गरेका छन् । ओली के कम, कांग्रेस र माओवादीको सरकार गर्ने नहुने राष्ट्रघात गरिरहेको उनको आरोप छ । अव प्रश्न उठ्छ, खोक्रो राष्ट्रवाद र पोटिलो राष्ट्रवाद । निश्चय नै देशका लागि पोटिलो राष्ट्रवाद चाहिन्छ । कस्तो खालको राष्ट्रवाद पोटिलो राष्ट्रवाद हो ? के भारतले जे जे भन्छ, पहाड...
शाश्वत शर्मा -
१२ बुादे दिल्ली सम्झौतामा उभिएको राजनीतिक दलहरुको “एकता” ढलपल ढलपल गर्न थालेको छ । कतै टाइटाइनिक जहाज डुबेजस्तो गरी डुब्ने हो कि भन्ने खतरा देखिन थालेको छ । दिन त दिल्लीले दिएको लोकतन्त्र हो, दिल्लीको सबै माग पूरा नभएकाले लोकतन्त्र हुरीको दियोजस्तो निभ्ने खतरामा पुगेको छ ।
दिल्लीले केही दिन रोक्न भन्दासमेत संविधान फास्ट ट्य्राकबाट जारी गरियो, जसका कारण संविधान क...
शाश्वत शर्मा -
जसले नेपालको निर्माण गर्‍यो, त्यो शक्ति किनारामा पर्खिरहेको छ । यता ेनेपालको दुर्गति दिनदिनै बढेर गएको छ, आमनागरिकको कुरा सुन्ने कोही पनि छैन । जे छ, राजनीति छ । जे छ सत्ता र शक्तिको दुरुपयोगमात्र छ । बाँकी बिधि छैन, अनविधि भइरहेछ ।
देशको भार थाम्ने कसले ? जनताप्रति उत्तरदायी हुने को ? राष्ट्रिय दायित्व निर्वाह गर्ने कसले ? यी यस्ता प्रश्न हुन्, जसको जवाफदेहिता सरकार, संसद,...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
प्रचण्डले एमाले काठमाडौं र रौतहटबाट चुनाव हारेका माधवकुमार नेपाललाई मनोनित गरेर प्रधानमन्त्रीमात्र बनाएनन्, माधव नेपाल नेपाली राजनीतिमा माधव नारायण नै हुन् भन्ने भान पनि देखाए । तर, समयक्रममा तिनै माधव नेपालको सरकारविरुद्ध आमहड्ताल प्रचण्डले नै गरेका हुन् भने तिनै माधव नेपाललाई भारतको खेताला, कठपुतली समेत भनेका थिए । यस क्रममा प्रचण्डले स्वाधीनता र नागरिक सर्वोच्चताको ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
वर्तमानमा नेपालमा विभिन्न किसिमका अशान्ति भै रहेको छ । मुर्दा शान्ति चाहिन्न भनेर उक्साईएको नेपालीको हालत ‘नाफा खाने चुक्तो, साउँ समेत फुत्क्यो’ भन्ने उखान सरह भई रहको छ । विश्वमा शान्तिको बाटो देखाउने हैसियतबाट विखण्डनको संघारमा भएको मुलुक हुन पुगेको छ । यो अवस्था आउन पच्चीस बर्ष पनि लागेन । विदेहराज जनक, गौतमबुद्ध जस्ता शान्तिका अग्रदुत प्राचिन कालदेखिक...
– तारा सुवेदी - विद्वान तारा सुवेदीले माझी र मोदीको तुलना यसरी गरेका छन् । जुन नेपाल र भारतको सन्दर्भमा यथार्थपरक छ । तारा सुवेदीको विचारमा– विश्व राजनीति परिवेश र परिप्रेक्ष्यमा ‘माझी’ र ‘मोदी’को तुलना गर्न‘ वा सादृश्यता देखाउने जमर्को गर्न‘ स्वाभाविक र सहज हो होइन, थाहा छैन । तर भारतीय उपमहादेश खासगरी सार्क संगठनका सदस्य राष्ट्रहरु...
swoyambhunath karki-
पञ्चायती संविधानको रुपमा आएको २ हजार १९ सालको संविधानको मौलिक हकमा नभएको दल खोल्ने स्वतन्त्रता र मृत्युदण्ड हुने गरेर कानुन नबनाउने कुरा बाहेक आधारभूत हकहरु वर्तमान संविधानमा पनि समानरुपले छन । तर ती हकहरुमा प्रतिवन्ध लगाउने वाक्यांशहरु वर्तमान संविधानमा प्रचुर छन । समानताको हकमा कानूनको नजरमा सबै समान हुन्छन भनेपनि प्रतिवन्धात्मक वाक्यांश मात्र हैन अर्को धाराम...
पदम हमाल -
ज्ञानको माध्यमबाट संसार हल्लाइदिएका बुद्धलाई एकदिन सपनामा देखेर मैले पनि अलिकति ज्ञान मागे तर बुद्धले मलाई सोझै दिन नसक्ने हुनाले मैले एउटा किताबको चोरी गरं,े त्यसले पनि मेरो दिमाग भरिएन तब लाचार भएर बुद्धसँग क्षमा माग्दै भने किताबको चोरी हुन सक्छ तर ज्ञानको चोरी कहिल्यै हुन सक्दैन त्यसैले एक पटकलाई माफ गरेर जति सक्नुहुन्छ त्यति मात्र ज्ञान दिनुहोस् त्यसपछि म संसार कै राम्रो र सक्षम...
शाश्वत शर्मा -
प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले केही दिन अघिमात्र दिल्ली भ्रमण गरे, फर्किए । भ्रमणका क्रममा त्यहाँ आफ्नो कान समाते... र भने– मधेसी दलहरुको माँग बमोजिम संविधान संशोधन हुन्छ... पुन: दोश्रो पटक संशोधनको प्रस्ताव संसदमा पेश गर्नेछु । संशोधनका लागि भारतले पनि सघाउने विश्वास गरेको छु । त्यसपछि दिल्ली खुशी भयो, यता मधेसवादी मोर्चा जो संविधान संशोधन नभई चुनावमा भाग लिदैनौं भन्दैथि...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
यो तस्वीर मलेसियाको जेलमा नेपाली युवाहरुलाई एउटै कोठामा खाँदेर राखिएको परिदृश्य हो । यति हृदयविदारक फोटोहरु सामाजिक सञ्जाल भरिएका छन् । असरल्लमा परेका र उद्धारको पर्खाईमा रहेका अनेकन युवाहरु दूतावास, जेल, यस्तै कोठाहरुमा कोच्चिएर हारगुहार लगाइरहेका छन् । यिनको अभिभावकत्व श्रम सहचारी र राजदूतले लिनुपर्ने हो, उनीहरुले नेपाली युवाहरुको यस्तो हृदयविदारक दृश्य हेर्छन्, केही गर्दै...
शाश्वत शर्मा -
ठूला पार्टीहरु नेपाली कांग्रेस, माओवादी केन्द्र र एमाले : उनीहरु मात्र सत्ता राजनीति गरिरहेका छन् । उनीहरुलाई भूकम्पपीडित को हो ? बाढी पीडितलाई के गर्ने ? पहिरो पीडित जेसुकै हुन्, केही मतलव देखिदैन ।
सिंगो तराई चुर्लुम्मै डुब्यो, श्रीसम्पत्ति बगायो, उनीहरुको नाना, खाना र छानाको बन्दोबस्त गर्न युद्धस्तरमा जुट्नुपर्ने बेलामा ठूला दलहरु असोज २ गते कसरी आफूले बाजी मार्ने, ठूलो पार्...
दिर्घराज प्रसाई–
तराईका पीडित र पिछडिएका अभावग्रस्त जनताको समस्याहरुको अध्ययन गरेर आवश्यक बुँदाहरु कार्यावयन गराउनु पर्छ ।
नेपाल अधिराज्यको सबैभन्दा सुगम क्षेत्र तराई नैं हो । यहाँ सरकारको तर्फबाट पनि बाटो घाटो, सिंचाई, उद्योग, कलकारखाना आदि इत्यादि विकासका पूर्वाधारहरु विकसित भएका छन् । नेपालको पहाडी क्षेत्रको दाँजोमा तराई समृद्ध छ । तर तराईका कतिपय जातका जनता सामाजिक र आर्थिकरुप...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
गतसाल इन्टरपोलको बैठकसमेत नेपालमा भएको थियो । अहिले पनि नेपालमा इन्टरपोलका अधिकारीहरुको बाक्लै आवतजावत र सम्पर्क हुने गरेको छ । यसको कारण नेपाललाई ट्रान्जिट बनाएर वन्यजन्तु सिकारीदेखि माफिया र आतंककारीसम्मको चलखेलका कारणले हो । यद्यपि नेपाली सुरक्षा निकाय सक्षम छ तर केही समयदेखि प्रहरीभित्र राजनीतिकरण हुनथालेपछि राजनीतिक संरक्षणले असामाजिक र अन्तर्राष्ट्रिय कानुनको समे...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
गुटगत स्वाथ्र्य र नेतृत्वको अहमले नेपाली समाज आक्रान्त भैसकेको थियो । २०१५ सालको आम निर्वाचनमा १०९ स्थान मध्ये ७४ स्थानमा जितेको नेपाली कांग्रेसलाई आफ्नो सरकार बचाउन धौधौ परेको थियो । आफ्नै सांसदबाट सरकार बचाउन १९ स्थान लिएको गोर्खा परिषद र नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीका ४ जनाको समर्थन आवश्यक परेको थियो । यो कुरा स्वयं वीपी कोइरालाले आत्मवृत्तान्तको परिच्छेद ५३ मा भ...
Swoambhu Nath Karki-
महापञ्च र महामण्डलेहरुले नेतृत्व गरेको राप्रपा स्थानीय निर्वाचनको एक चरण बाँकी हुँदै तीन टुक्रा भएको छ । हाललाई राप्रपा, राप्रपा (प्रजातान्त्रिक) र एकिकृत राप्रपा (राष्ट्रवादी) तीन टुक्रा भए पनि निकट भविष्यमा थप टुक्रिने प्रवल संभावना छ । ४० प्रतिशतले अडकाउने भनेको व्यवस्थापिका संसदका सांसदहरुको पद कायम राख्न मात्र हो । यसरी दल फुटदा आफ्नो सभासदको पद कायम राख्न र त्यसबाट &...
Shaswot Sharma-
भनिन्छ, भारतका प्रधानमन्त्री गोर्वाचोभका नयाँ अवतार हुन् । पेरोस्त्रोइका र ग्लास्तनोभ भन्नेन ीति ल्याएरत्यत्रो सोभियत संघलाई छरपस्ट पारिदिए भने बाँकी कसर पेत्सिनले पूरा गरिदिए । त्यस्तै हुन् भारतका नरेन्द्र मोदी पनि । सबका साथ सबका विकास– भन्ने मूलमन्त्र जपेर करीव तीनवर्ष अघि भारतको केन्द्रीय सत्ता कव्जा गरेका नरेन्द्र मोदीको पछिल्लो गतिविधि छिमेकीहरुलाई कब्जा गर्नु...
Padam Hamal- कुर्ता सुरुवाल, सलवार, घाँटीमा पोते, पर्यटकहरुले समेत तीजको महिमामा रमाएको दृश्य हो यो । पशुपति क्षेत्रमा यस खालका पर्यटक महिलाहरुको व्यापक भीड नै लागेको देखियो । हाम्रा चेलीहरु तीघ्रा देखाएर यसपालीको तीजमा भोड्का पिइन्छ भन्दै नाचे । तीज चड्किलो र भड्किलो पनि देखियो तर विदेशी महिलाहरुको सादगी देख्दा लाग्यो– नेपालमा तीजको महत्व विदेशीले पो बुझेछन् ।
विदेशीहरु मन्दिर मन्दिरमा ...
dharma ratna shrestha- यी हुन् कमल प्रसाद त्रवाली । जो किस्ट बैंंक हुँदा कार्यकारी िथए र यिनैले धितोबापत कम्पनीको पुस्तक र भक्तपुरमा रहेको जग्गाको मूल्य रु १७ करोड पाँच लाख हुने गरी कमसल धितोको अधिक मूल्यांकन गराई २०६७ असार १ गते किष्ट बैंकबाट १२ करोड जोखिमयुक्त कर्जा लिएको र सो कर्जा दुरुपयोग गरी बैंकलाई ठगी गरेका थिए । यिनका परिवारजनले समेत वेंकको दोहन गरेको आरोप छ ।
ठगी गरेकै कारण यिनी मुद्...
अधिवक्ता शिवप्रसाद सिग्देल -
एउटा सार्वभौम राष्ट्रले आफ्नो सुरक्षा र सम्पत्तिको सबैभन्दा बढी ख्याल गर्नुपर्छ । राष्ट्र गरीव हुँदै गएको छ, व्यक्ति र व्यापारी, नेता र प्रशासक धनी हुँदै गएका छन् । व्यक्तिले धन कमाउनु पर्छ, व्यक्ति सम्पन्न हुँदा राष्ट्र कंगाल हुँदैन । व्यक्ति राष्ट्रको पहिचान हो, प्रतिनिधि हो भने राष्ट्र विपन्न भएर केही व्यक्तिमात्र सम्पन्न हुनु भनेको बेइमानी मौलायो भन्ने हो । रुख...
शाश्वत शर्मा -
सबका साथ, सबका बाप : श्रीमान शेरबहादुरदेउवा, जो अहिले नेपालका प्रधानमन्त्री पनि हुन्, उनले केही दिन पहिला लैनचौरस्थ्ति भारतीय दूतावासमा आयोजित भारतको स्वतन्त्रता दिवस अग्रीम रुपमा मनाउने क्रममा आयोजित कार्यक्रममा यसै गरेर भाषण गरेका थिए त्यसो त उनले त्यहााका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको सबका साथ सबका विकास भन्ने नारा घोकाएका थिए, काठमाडौं आएकी विदेशमन्त्री सुषमा स्व...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
भूकम्पपीडितलाई २ प्रतिशत व्याजदरमा घर निर्माण गर्न ऋण दिने निर्णय गरेर बैंकहरुलाई निर्देशनसमेत दिएको राष्ट्र बैंकले आफ्नो त्यो निर्णय लागू भए नभएको अनुगमन गर्न छाडेको छ । गाउँमा १५ लाख र नगरमा २५ लाखसम्म ऋण दिने निर्णयको परिपत्र भएको हो, तर बैंकहरुले अनेक झमेला देखाएर त्यस्तो खालको ऋण प्रवाह नै गरेनन् । बरु अन्धाधुन्ध जग्गाजमीन र सवारी साधन खरिदमा लगानी गरेर मुनाफा कमाउनतिर ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
पञ्चायत व्यवस्थाको नाम नै समाप्त पारिएपछि जन्मेको पुस्ता बाबुआमा बन्ने उमेरको भईसक्यो । यो उमेर भनेको उर्जाश्रोत हो, जीवनमा सबैभन्दा धेरै जोस जाँगर र बल हुने अवस्था हो । जीवनमा तर्क विचार र धैर्यता भने सबैभन्दा कम उपयोग हुने अवस्था हो । यो पिढीले आफ्ना अग्रजहरुले सुनाएको किंवदन्तीको आधारमा विगतको मूल्यांकन गर्दछ । यसले जसलाई मान्दछ त्यसलाई ईश्वरभन्दा ठूलो स्थानमा राख...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
परम्परा, श्रुती, अधिकारी वा शासकहरुको विवेकको आधारमा शासन व्यवस्था चल्ने गरेको थियो । यो कुरा नेपालमा मात्र नभएर संसारभरको प्रचलन थियो । धर्मभाक्ने, भारदारी सभाबाट निर्णय गराउने चलन पनि त्यो युगको प्रचलन हो । अझैपनि कतैकतै यो चलनको अवषेश कायम छ ‘जुरी’को रुपमा । यसले न्याय सम्पादनमा, शासन प्रवन्धमा व्यक्तिको तात्कालिन रिस, खुशी आदिले फरक पर्ने नै भयो । त्यो फरक ...
शाश्वत शर्मा -
भरपुर महानगरको निर्वाचनले लोकतन्त्र जित्यो कि हार्‍यो ? लोकतन्त्र संस्थागत गर्ने यही तरिका हो भने लोकतन्त्रका लागि सरकार, सत्तारुढ दल, निर्वाचन आयोगले सदर होइन, बदर गरिदिए भन्दा हुन्छ ।
हो, कांग्रेस सभापति देउवाको प्रधानमन्त्रित्वको कार्यकाल लम्बियो होला, माओवादी केन्द्र र अध्यक्ष प्रचण्ड खुशी भए होलान् । लोकतन्त्र विधिमा चल्यो कि चलेन, लोकमत लोकबल बन्यो कि बनेन ? लोक...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाको भारत भ्रमणको तैयारी सुरु भइसकेको छ । देउवा भारत भ्रमणमा जानुपर्ने एजेन्डा के के हुन् ? यसबारेमा कुनै बहस हुन सकेको छैन । प्रतिपक्षीहरुसमेतको विश्वास जितेर भारत भ्रमणमा जानसके भारतसँग कुरा गर्न बल मिल्ने ज्ञान देउवाका सल्लाहकारहरुले दिन सकेनन् ।
एक्लो ढेडुजस्तो भएर बहुमत छ,कसले मेरो सरकार हल्लाउने भन्ने अहंकारी बनेर भारत जानुको कुनै तुक छैन । ...
पदम हमाल -
डा.केसीको समर्थनमा राजधानीमा जनप्रदर्शन भइरहेको छ । यो प्रदर्शनमा सहभागीहरुले राजेन्द्र पाण्डे र बंशीधर मिश्रजस्ता सांसदहरु नै माफियाका सहयोगी भएपछि माफियालाई के गाली गर्नु भन्नेजस्ता अभिव्यक्ति दिएका छन् । पूर्व प्रधानन्यायाधीश सुशीला कार्कीसमेत सहभागी भएको साउन २१ को जनप्रर्दनमा यस्तै आरोप लगाइयो । हुन पनि मनमोहन अधिकारीका नाममा खोलिएको मेडिकल कलेजलाई सहकारीमार्फत चलाउने सम्...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
विगत लामो समयदेखि नेपाली सर्वसाधारणले पुकारा गर्दै रहे ‘राजा आउ देश बचाउ’ । तत्कालीन ‘राजा’ भने सातदलले गरेको भनेको सम्झौता लागु होला कि भनेर कुर्दै रहे । गीरिजा मरेर गए, अरुले सम्झौता नै छैन भने, गिज्याए । तैपनि अपार धैर्यताको साथमा त्यही सम्झौता लागु गर्छन् कि भनेर बसेका छन् । शायद त्यसवेलाका साछी पुकार्दै पनि छन् । तर त्यसवेला साछी बस्नेको आफ्न...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
आर्थिक अनीयमिततालाई लगाम कसेर सेवाग्राहीलाई सुशासनको झल्का दिनुपर्ने देउवा सरकारले फेरि पार्टीका पहुँचवालाहरुलाई राज्यढुकुटी वितरण गर्न थालेका छन् । भूकम्पपीडित, बाढीपीडितसम्म पुग्न नसकेका र असरल्ल सहरहरुको हालत सुधार्नतिर नलागेर ढुकुटी रित्याउन थाल्नु पहिलो गाँसमै ढुंगा लागेजस्तो भयो ।
यतिमात्र होइन, कर्मचारीलाई विदेश भ्रमण गर्न अनुमति दिएर प्रधानमन्त्रीले प्रशासनमा अर...
शाश्वत शर्मा -
संवैधानिक राजतन्त्र र हिन्दुराष्ट्र भनेपछि जनता लोभिन्छन् । जनता आकर्षित हुन्छन् । यो कुरा प्रमाणित पनि भएको हो । जब हिन्दुराष्ट्र र संवैधानिक राजतन्त्रप्रति अलिकति तलमाथि हुन्छ, जनतामा आशंका बढ्छ र त्यस्ता सिद्धान्त बोकेका र बगारेका पार्टीहरुले मत पाउनन्न्, तिनको साख स्वात्तै झर्छ, ज्वरो झरेजस्तो गरेर ।
स्थानीय निर्वाचनमा फेरि उही कांग्रेस र एमाले दुई प्रतिस्पर्धी देखिए,...
अधिवक्ता शिवप्रसाद सिग्देल -
हाम्रो देश अचम्मको छ । भगवान शिवको लिङ्ग पूजा गर्छ र जोगीबाबाको लिङ्ग ढोग्छ । भगवानप्रतिको आश्चर्यलाग्दो विश्वास अन्यत्र कुनै पनि मुलुकमा पाइन्न । नेपाल त्यस्तो देश हो, जहाँ पाइलैपिच्छे भगवानको मूर्ति भेटिन्छ र मूर्ति देख्नासाथ मान्छेहरु दुई हात जोड्छन् र मान्छेभित्रको पवित्रता झल्किन्छ ।
यस्तो देश संसारमा पाइन्न । कुनै ठाउँमा साह्रै फोहर गरे भनेर ...
स्वयम्भनाथ कार्की-
‘राजा’ महेन्द्रले सेनाको बलमा ०१७ सालको कदम चालेको भन्ने भ्रम छरिएको छ । भन्न त यहाँसम्म पनि भनिन्छ कि यो कदम नेहरुको सहमतिमा चालिएको थियो । पत्याउनेहरुको कमी पनि छैन । हुनत ‘प्रचण्ड’ भन्ने मान्छे निर्मल निवासमा वस्छसम्म पनि भनियो । अनौठो कुरा त के छ भने त्यही निर्मल निवासबाट गएर गद्दी सम्हालेर प्रचण्डको मेहेनतले गद्दीच्युत हुुँदा पनि प्रचण्ड ...
शाश्वत शर्मा -
अचम्म तरिकाले निषेधको राजनीति गरिदैछ । अग्रगमनकारी लोकतन्त्रमा निषेधको राजनीति पनि सफल होला र ?
हिजो पञ्चायतले निषेधको राजनीति गरेको थियो, ०४६ सालपछिको बहुदलीय राजनीतिमा पनि निषेधको निषेध हुनसकेन । तत्कालीन विद्रोही माओवादीलाई ह्याकुल्लाले मिचेरै सिध्याउँछौं भनेर यिनै शेरबहादुर र उनका पछि प्रधानमन्त्री बनेकाहरुलाई लागेकै थियो । सफल भएनन् ।
अन्तत: जंगल र सहरमा आतंक मच्चाउनेलाई ...
धर्मरत्न श्रेष्ठ-
अन्तराष्ट्रिय नागरिक उड्डयन संगठन (आईकाओ) ले ४ वर्षअघि गम्भीर सुरक्षा चासोका साथ कालोसूचीमा राखेको नेपालको उड्डयनलाई बल्ल गम्भीर सुरक्षा चासो सूचीबाट हटाएको छ । आइकाओको निरीक्षणबाट नेपालले ६६।०८ अंक पाएपछि गम्भीर सुरक्षाचासोबाट मुक्ती पाएको हो । यही आधारमा नेपालले अनुरोध गरेपछि इयुले नेपाललाई कालोसूचीबाट हटाउने छ ।
भित्री कुरो नेपालले चीनसँग जहाज खरिद गरेपछि युरो अ...
अधिवक्ता शिवप्रसाद सिग्देल -
कुरो विक्रम सम्बत् १६७५ देखि १६९८ सम्म काठमाडौंमा शासन गर्ने राजा लक्ष्मी नरसिंह मल्लको शासनकालको हो । राजा लक्ष्मीनरसिंह मल्लको राज्य व्यवस्थामा काजी भीम मल्लको ठूलो हात थियो । भीम मल्ल अर्थशास्त्रका निकै ज्ञाता थिए । बुद्धिमान, दूरदर्शी तथा व्यवसायकुशल व्यक्ति थिए । राज्यमा ३२ वटा पसल खोल्न लगाएर भोटसित पनि व्यापारिक सम्बन्ध स्थापित गरो थिए । भोटस“...
पदम हमाल -
काठमाडौं । साउन १ गतेदेखि लागू हुने भनेर सरकारले ल्याएको क्लिन फिड नीतिले हावा खाएको छ । विचारै नगरी त्यस्तो नीति ल्याउ“दा टेलिभिजन कम्पनीहरुले यसरी आपत्ति प्रकट गरे कि प्रधानमन्त्री झुक्न बाध्य भए, नीति लागू हुनसकेन ।
क्लिन फिड नीति भनेको नेपालमा प्रशारण हुने विदेशी टीभीहरुमा विज्ञापनरहित हुनुपर्ने नीति हो । चर्को आलोचना र विरोध भएपछि सञ्चार मन्त्रालयले सो नीति कार्यान्वयनका...
धर्मरत्न श्रेष्ठ-
डाक्टर उपेन्द्र देवकोटाले खुलेर भनेका छन्– म राजाबादी होईन, तर महेन्द्रको राष्ट्रवाद मलाई मन पर्छ । डा. उपेन्द्र देवकोटा, बरिष्ठ न्यूरोसर्जन, पूर्व स्वास्थ्यमन्त्री । डाक्टर भएर पनि जुनसुकै राष्ट्रवादी कार्यक्रममा जाने र देशको चिन्ता गर्ने गर्छन् । देशको चिन्ता गर्ने व्यक्ति प्रतिगामी हुनसक्छ ? ठूला पार्टीहरु सबैलाई झोले बनाउन खोजिरहेका छन् र देशको चिन्ता र चिन्...
शाश्वत शर्मा -
राप्रपाभित्रको विवाद चुलिदै गएको छ । स्वयम् बरिष्ठ नेता पशुपतिशमशेर जबरा र संसदीय दलका नेता दीपक बोहराहरु नै विवादलाई मलजल गर्न लागेपछि पार्टी फूटको संघारमा जस्ता शीर्षकहरु पत्रिकामा छाएका छन् ।
एकथरि भन्छन्– अध्यक्षले ४२ जनाको नाम केन्द्रीयसदस्य भन्दै निर्वाचन आयोगमा बुझाएपछि विवाद दावानल बनेको हो । अर्कारिका अनुसार राणा र थापाको गठबन्धन नै अप्राकृतिक थियो । राजतन्...
स्वयम्भुनाथ कार्की-
केही दशक पहिले नेपाल धेरै कृषि उत्पादनमा आत्मनिर्भर थियो । आत्मनिर्भर मात्र होईन धेरै उत्पादनहरु निर्यात पनि गरिन्थ्यो । किशोर र युवा अवस्थामा भएकाहरुलाई यो कुरा अचम्म लाग्न सक्छ, तर चालीस पचासको उमेरका व्यक्तिहरुले त आङ्खनो वाल तथा किशोर अवस्थामा देखेकै कुरा हो । विराटनगरको रानी क्षेत्रबाट आङ्खनो राजनिति शुरु गरेर मुलुक हा“केका धेरै नेताले यो संसारबाट बिदा लिईस...
शाश्वत शर्मा -
अव केही दिनभित्र संविधान संशोधन नभए संसद नै छाड्ने धम्की दिएको छ राजपाले । संविधान संशोधन भए २ नम्बर प्रदेशको निर्वाचनमा सहभागी हुने पनि तिनै नेताले बताएका छन् ।
दोश्रो चरणको निर्वाचनको परिणाम करिव करिव आइसकेको स्थितिमा मुलुक फेरि संविधान संशोधनको गा“ठो फुकाउनतिर लागेको छ । प्रधानमन्त्री देउवा मन्त्रिमण्डल पूर्णाकार दिन छाडेर संविधान संशोधनमा सघाउन विभिन्न दलहरुलाई मनाउने...
रोशन कार्कि -
सोलुदूधकुण्ड नगरपालिकाले दूधजस्तै पवित्र निर्णय गरेछ । नगरभित्रका ७९ नाघेका जेष्ठ नगारिकहरुलाई घरमै डाक्टर लगेर उपचार सेवा दिने । अव तिनले पाउने भत्ता पनि घरमै गएर हातमै दिने व्यवस्था पनि हुनलागेछ । नगरप्रमुख नाम्गेल जाङ्बु शेर्पा धन्यवादका पात्र भएका छन् । यस्तो निर्णय देशभरिका गाउ“पालिका र नगरपालिकाले गर्नुपर्छ । जेष्ठ नागरिकलाई स्वास्थ्य, भत्ता र सवारी साधन...
अधिवक्ता शिवप्रसाद सिग्देल -
१३ वर्षअघि गोर्खा फुजेलका कृष्णप्रसाद अधिकारीलाई माओवादीले चितवनमा मारे । यसबारेमा अदालतमा मुद्दा परेको छ । न्याय पाउ“ भनेर कृष्णप्रसादका बाबु नन्दप्रसाद अधिकारी र आमा गंगामाया अधिकारीले भोक हडताल गरे । आमनागरिक, अधिकारकर्मी, सरकार, संसद सबैको ध्यानकर्षण भयो । तर अदालत मुद्दाको किनारा लागेन । अहिले पनि मुद्दा चलिरहेकै छ ।
११ महिना भोक हड्ताल गर्दागर्दै न...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
१९७५ मा सिक्किम भारतमा मिलाएपछि लामो समय चीनले विरोध गर्‍यो । तर भारत र चीनवीचको व्यापारका कारण चीनले सिक्किमबाट जोडिने नाथुला नाका खोलेर अप्रत्यक्ष रुपमा सिक्किम भारतले खाएकोमा समर्थन जनाएको थियो । यद्यपि घोषित रुपमा चीनको विरोध कायमै छ । खतरा के पनि छ भने व्यापारमा लाभ भयो भने भारतले नेपालमा हस्तक्षेप गर्दा पनि चीन चुप बस्ने त होइन ?
सिक्किम भारतमा मिलाएको ४२ वर्ष...
शाश्वत शर्मा -
पर्सी असार २३ गते शुक्रवार पूर्वराजाको ७१औं जन्मोत्सव । सदाझैं यसवर्ष पनि जन्मोत्सव हर्षबढाइँका साथ मनाउन ३५ सयको शुभजन्मोत्सव समिति गठन भइसकेको छ । यो समितिको काम अहिलेसम्म सडकमा केही देखिएको छैन । जयजयकार गर्नु र शुभकामना दिनु यस्तो समितिको विशेषता हो ।
जन्मोत्सवमा शुभकामना दिनु राम्रो । यो नेपाली विशेषता पनि हो । तर, राजावाद, हिन्दुवाद संकटमा परिसकेको छ र संकटका बेलामा राजाव...
अधिबक्ता शिवप्रसाद सिग्देल -
निर्वाचन आयोग कस्तो हुन्छ, हुनुपर्छ ? यसबारेमा भारतकै सिको गरेको भए पनि निर्वाचन आयोग सवल र सक्षम देखिने थियो । सरकारको मुखबीरका रुपमा निर्वाचन आयोगको छवि देखिनु भनेको लज्जास्पद कुरा हो । निर्वाचन आयोग संवैधानिक निकाय हो, यो निकायले आफ्नो संवैधानिक स्तरलाई कुनै हालतमा पनि कायम राख्नुपर्छ । निर्वाचन आयोगको सक्षमता र सवलतामा जनमत, जनबलको कदर हुनेमात्र होइन, लोकतन्त्र...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
१८१४ देखि १८१६ सम्म चलेको अंंग्रेज नेपाल युद्धको गौरवशाली समर ‘नालापानी’ हो । ३१ अक्टोबर १८१४ देखि ३० नाभेम्बर १८१४ सम्म चलेको यो युद्धमा अंग्रेज मेजर जनरल रोवर्ट रोलो जिलेस्पी सुरुमै नेपाली सैनिकको गोलीको तारो भएका थिए । त्यसपछि जिलेस्पी (धेरैले गिलेस्पी उच्चारण पनि गर्छन्) गर्दै आएको कमान कर्नल सिब्राइट मुबेले सम्हाले । नालापानीको किल्ला गुमाउनु परे पनि...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
मध्ययुगतिर राजाको कर्तव्य राज्यको सुव्यबस्था त छदै थियो तर राज्य विस्तारको कामलाई राजाको सबैभन्दा महत्वपुर्ण काम मानिन्थ्यो । रोमन सम्राट अलेकज्याण्डर हुन् वा सम्राट अशोक परापूर्वकलदेखि अहिलेसम्म जुनसुकै रुपमा भए पनि नाम लिइने व्यक्तित्वहरु हुन् । उन्नाइसौ शताव्दिको मध्यसम्मको गौरवशाली मानिने सिमा विस्तारलाई वर्तमानले विस्तारवादको रगतमुच्छेल कलंक मान्छ । द...
अधिवक्ता शिवप्रसाद सिग्देल -
राष्ट्रपति विद्या भण्डारीले भूकम्पले ध्वस्त भएका पुनर्संरचना महाभियान सञ्चालनको कोशेढुंगा हालेको दिन जनवरी १६, २०१६ को दिन हो । त्यसको साक्षी बसेका थिए– उपराष्ट्रपति नन्दबहादुर पुन, प्रधानमन्त्री तथा नेताहरु सुशील कोइराला, पुष्पकमल दाहाल, केपी ओली, कमल थापा, विजयकुमार गच्छदार, महानगरकपिता, पुननिर्माण प्राधिकरणका प्रमुख लगायतका उच्च नेता, पदाधिकारी, प्र...
धर्मरत्न श्रेष्ठ-
मधेसवादी राजपा पछि हट्यो, सुरक्षाकर्मीले कडाइ गरिदिए । जसका कारण निर्वाचन रुपमा उमेदवारी दर्ता भयो । भोलि दोश्रो चरणको निर्वाचन ।
क्षेत्र नम्बर १, ५ र ७ नम्बर क्षेत्रका ३५ जिल्ला, जसमा ३ सय ३३४ स्थानीय तहहरु रहेका छन् । सबै क्षेत्रमा भोलि निर्वाचन हुनेछ । उमेदवारी दर्ता, निर्वाचन प्रचारप्रसार जुन शान्तिपूर्ण तरिकाले भइरहेको छ । यसबाट क...
शाश्वत शर्मा -
हिजोसम्म माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाललाई अविश्वासिला र भर पर्नै नहुने नेता भनेर चित्रित गरिन्थ्यो, अव त्यो स्थान मधेसी नेताहरु खासगरी राजपाका शीर्ष नेताहरुले लिन थालेका छन् । मधेसी समुदायमै मधेसी नेताहरुको इज्जत धुलिसात भएको छ ।
राजपा र यिसका नेताहरुमाथि पैसा र पहाडी स्त्रीका लागि मरिमेट्नेहरु भनेर आरोप नलागेको होइन । तर पछिल्ला दिनहरुमा यिनका भना...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
पञ्चायती संविधानको २०३२ सालमा गरिएको दोश्रो संशोधनले त्यो प्रणालीको आत्मा नै मारेको थियो । दुई अलग अलग कुराको योगबाट निर्मित यो प्रणालीको आत्मा त्यतिखेर समाप्त भयो जव पञ्चायत प्रणाली र यसको संचालनको निमित्त चुनिने जनप्रतिनिधिहरु जनता र राष्ट्र बाहेक अरुप्रति प्रत्यक्ष वा परोक्षरुपले जिम्मेवार हुनु नपरोस भनेर जोडिएको निर्दलियतालाई अप्राकृतिक मिश्रण गरेर क...
अधिवक्ता शिवप्रसाद सिग्देल -
स्थानीय तहको निर्वाचनमा जे जस्ता अतिवाद देखिए, त्यो नेपालको स्थिरता, शान्ति र एकताका लागि साह्रै खतरनाक संकेतहरु हुन् । खासगरी राष्ट्रिय जनता पार्टी नामको मधेसी राजनीतिक दलहरुले जुन प्रकारले पहाड र मधेस टुक्य्राउने, दुईथरि राष्ट्रवाद देखाउने र मधेस छुट्टै देश बनाउने षडयन्त्र गरेको देखियो, त्यसमा राज्यले संवैधानिक सख्ती कायम गर्न सकेन ।
&nb...
कर्णाली बचाउ अभियानमा योजना आयोग, सरकारी निकाय कसैले पनि ध्यान दिएनन् । कर्णालीप्रति किन विभेद गरिरहेको छ राज्यले ? यो बुझ्न नसकिने विषय बनेको छ । ’कर्णाली बचाऔं अभियान’को चलाइएको पनि छ तर किन कर्णालीप्रति उचित ध्यान र उचित समानता दिइएको छैन ? यो प्रश्न समयक्रममा बढी महत्वपूर्ण बन्न पुगेको छ । कर्णाली बचाउ अभियानकर्ताका अनुसार हामीले यसलाई केही कोठे राजनीतिक बैठकहरुबाट बाहिर निकालेर...
धर्मन्तन श्रेष्ठ -
प्रत्येक मन्त्रालय, संस्थान, उद्योगमा पार्टीपिच्छेका ट्ेरड युनियन । तिनको दबदबा देखेर र तिनीहरुसँग मन्त्री, सचिवकै भागभाग देखेर पूर्व मुख्यसचिव विमल कोइरालाले भनेका थिए– ट्ेरड युनियनका यी साँढेहरुलाई राष्ट्रसेवक भन्न मिल्दैन । दलका नेताहरु यस्ता साँढेहरुका दास बने । यसपछि निजमती प्रशासनमा एउटै ट्ेरड युनियन बनाउने भनेर निर्वाचन भयो । तैपनि साँढेहरुको ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
जनताको सर्वोच्चताको नाममा दलहरु तथा त्यो दलका मठाधीश भएर बसेका नेताहरुको सर्वोच्चता जनता माथि थोपर्ने प्रयास नेपालमा सात साल पछि शुरु भएको हो । मुखले सत्ता चाहिएको छैन भनेर फलाक्दै जाने तर सत्ताको निमित्त हमेशा षडयन्त्र गर्ने चरित्रबाट नेपालका नेताहरु कहिल्यै मुक्त भएनन् । कुनै कालखण्डमा यस्तो मनोकांक्षा केही गोप्य राखे पनि हालसालका दिनमा यस्ता मनो...
अधिवक्ता शिवप्रसाद सिग्देल -
मेरी स्टोप्स र नेपाल परिवार नियोजन संघ (एफपान ) नेपालको अध्ययनले घण्टामै ३३ भ्रुणहत्या हुने गरेको तथ्य सार्वजनिक भएको छ । यसको अर्थ दिनमा ७९२ र वर्षमा २ लाख ८९ हजार ८० सय भ्रुणहत्या हुने गरेका रहेका छन् । यो त वैध र दर्तावाला भ्रुणहत्या भए, अवैध र लुकिछिपी हुने भ्रुणहत्या जोड्ने हो भने नेपालमा भ्रुणहत्याको महामारी फैलिसकेको छ ।
 ...
रोशन कार्की -
संविधान संशोधन नगरे हामी विदेशीसँग सहकार्य गरिन्छ भनेर खुलेआम धम्क्याए । जबरजस्ती चुनावमा गए दुर्घटना हुन्छ, सरकार जिम्मेवार हुनेछ भनेर धमास पनि दिए । यी सब संविधान विरोधी अभिव्यक्तिलाई सरकारले सुनिरह्यो, सही रह्यो, आखिर किन ? कसलाई खुशी पार्नका लागि ?
यता संसदवादी भनिने मधेसी दलका नेताहरु यसरी अराष्ट्रिय अभिव्यक्ति दिइरहने र उता सिके ...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
योग, ध्यान आफैमा राम्रो विषय हो । एकाग्र चित्त लगाउँदा चिताएको विषयमा सफलता हासिल गर्न सकिन्छ । स्वास्थ्यका लागि पनि ध्यान, योग जरुरी छ । तर, राजनीतिक नेताहरुको ध्यान, योगको उद्देश्य देश हुनुपर्छ, देसवासी हुनुपर्छ । केही गरौं भन्ने इच्छाशक्तिबाट प्रेरित हुनुपर्छ । के देउवा दम्पत्तिको यो ध्यानको केन्द्रमा राष्ट्र र राष्ट्रवासी छन् कि भर्खर प्राप्त सत्ताको स...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
अंग्रेजीमा ‘रिलीजन’ भनिएको शव्दको ‘धर्म’ अनुवादले सनातनलाई समेटन सक्दैन । त्यो अनुवादले समेट्न सकेको अर्थ जनाउने अर्को शव्द छ, त्यो हो ‘सप्रदाय’ । यो धर्म र सप्रदायको व्याख्या अर्कै वृहद विषय हुन जान्छ । तैपनि उल्लेख गरिनुको कारण के हो भने सिन्दू यस पारको सम्पूर्ण जीवन पद्धति र तिनीहरुमा भएका अनगिन्ति विविधता सबै...
शाश्वत शर्मा -
पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र के गरेर बसेका होलान् ? धेरै नेपालीहरुको सामुहिक प्रश्न हो यो । गणतान्त्रिक नेपालको गन्दातन्त्रदेखि वाक्क भएको म पनि राजतन्त्रवादको समथृक हुँ । पूर्वराजा के गरेर बसेका होलान् ? मेरो पनि जिज्ञासा छ ।
पार्टीरङमा रङ्गिएका पत्रिका र अनलाइनका अनुसार पूर्वराजा आजकल निकै सक्रिय छन् रे । स्थानीय निर्वाचनको पहिलो चरण सुरु हुनु अ...
रोशन कार्की -
चीन जे बोल्छ, गरेर देखाउँछ भन्ने उदाहरण केन्यामा देखिएको छ । ३.२ अर्व डलर लगानी गरेर केन्यामा चिनियाँ रेल दगुर्न थालिसक्यो । काठमाडौंमा सन २०२० सम्ममा रसुवासम्म चाइनिज रेल ल्याएर काठमाडांै, पोखरा, लुम्बिनी पुर्‍याउने र भारतहुँदै बाँकी दक्षिण एसियामा चाइनिज रेल गुडाउने चीनको लक्ष्य छ ।
चीनले वान बेल्ट वान रोड अर्थात सीजिन पिङको आधुन...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
राष्ट्रपति संविधानको, देशको संरक्षक हुनुपर्ने हो । राष्ट्रपतिले नै आँखा चिम्लिदिएपछि देशको बेहाल हुनु स्वभाविक हो ।
भारतको सशस्त्र सुरक्षा बलका डिएसपी नागराजको टिम नै दिपायल सिलगडी पसेर लालबहादुर आउजीलाई हातखुट्टामात्र बाँधेनन्, आँखामा पट्टी बाँधेर अपहरणको कर्तुत गरे । यो खबर राजधानीमा पनि आयो । प्रधानमन्त्री, गृहमन्त्री बोलेनन्, ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
राजा महेन्द्रले कविता लेखे ‘तिम्रै हो नागरिक हक, लेउ काँधमा काँधै गरी’ । उच्चतम प्रजातन्त्रमा पुग्ने भनेको लक्ष यहि नै हो, नागरिकहरुले आफ्नो हकको प्रयोग आफैले गरुन् । राजा महेन्द्रले यो लेख्दा उनमा इमानदारी थियो वा थिएन, त्यसको यो आलेखको प्रयोजन हैन । मुल्यांकन कुरो सही हो कि होइनले हुनु पर्दछ । चिनीको स्वाद शत्रुको हातबाट वा अभिन्न मित्रको हातबाट जसबाट...
शाश्वत शर्मा -
पहिलो चरणको स्थानीय चुनावको सरगर्मी सेलाउन नपाउँदै, दोश्रो चरणको चुनावको तातो लाग्न सुरु भइसकेको छ । यही जेठ ३१ गते हुने भनिएको दोश्रो चरणको स्थानीय चुनावमा सहभागी गराउन अहिलका प्रधानमन्त्री प्रचण्डले पेरि छलफल सुरु गरिरहेका छन् । दोश्रो चरणको चुनाव अन्तर्गत अधिकांश मधेसको भूभागमा पर्ने प्रदेशहरु भएकाले तराई मधेसमा रहेका राजनीतिक दलहरु मध्येका सबैभन्दा ठूलो रा...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
एसएलसीका बोर्डफस्ट बाबुराम २०७४ को स्थानीय तहको निर्वाचनमा फेल । निकै फुर्तिफार्तीका साथ नयाँशक्ति पार्टी गठन गरेर झ्याली त पिटियो, नतिजा बाठो खान्छ तीन बल्ड्याङ पो देखियो । अनि मुख नछोपे के गर्ने ?
पालुङटार, बाबुरामको आफ्नै निर्वाचन क्षेत्र । उनको गाउँक्षेत्र पनि यही हो । दुई दुई संविधानसभाको निर्वाचनमा रेकर्डतोड मत ल्याएर जित हा...
राजन कार्की -
स्थानीय तहको पहिलो चरणको निर्वाचनको परिणाम आउने क्रम जारी छ । पहिलो चरणको निर्वाचनबाट सरकार, निर्वाचन आयोग र राजनीतिक दलहरुले के कस्ता शिक्षाहरु हासिल गरे । ती शिक्षाहरुलाई दोश्रो चरणको निर्वाचनमा अमलमा ल्याउन जरुरी छ । घुम्दैफिर्दै रुम्जाटारकै नियतिमा रहने हो भने दोश्रो चरणको निर्वाचनमा पनि उही क्लिष्टता, उही समस्या र उही अन्यौलता बढ्नेछ । जसले लोकतान्त्रिकरण ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
कुनै न कुनै भावनाले, सोचले जोडिएका जनता अनि तिनलाई जोडेर राख्ने परंपरा, इतिहास, रितिरिवाज, गौरव आदि र यस्ता कुराले जोडिएका जनता वस्ने देश नामको भूगोलको समष्टि नाम हो राष्ट्र । अनि राष्ट्रलाई माया गर्ने वाद हो राष्ट्रवाद । राष्ट्रका तीनै तत्वहरु एक राष्ट्रवादीको निमित्त पुजनिय हुन्छ । यस भन्दा अतिरिक्त न राष्ट्रवादको परिभाषा हुन्छ न राष्ट्रवादीको कर्तव्य नै । अरु कुनै...
शाश्वत शर्मा -
इतिहास साक्षी छ, देउवाले प्रचण्डको टाउकोको मूल्य तोकेर सुरक्षा निकाय परिचालन गरेका थिए । तिनै प्रचण्डले बर्दियाबाट फर्कदै गरेको देउवामाथि बम प्रहार गरेर सिध्याउनै खोजेका थिए । त्यो विगत अव बाँकीरहेन, यतिबेला यी दुबै उत्तर दक्षिणी ध्रुवका सिद्धान्त बोकेका व्यक्तिहरु एकदोश्राका सहयोगी बनेका छन् र हातेमालो गरेर अघि बढेको देखिन्छ । देश, पार्टी कार्यकर्ता र तिनका स...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
स्थानीय चुनावको मुखैमा भारत र चीनका सीमाबाट सामान आयात गर्ने व्यापारीका ट्रक कन्टेनरलाई ठाउँ ठाउँमा पक्राउ गरेर दु:ख दिइयो । कारवाहीबाट बच्नका लागि खुलेआम चन्दा मागियो र नदिनेको कन्टेनर कुनै बाटोमै खोलेर बजार लगाइयो भने धेरैलाई भन्सार र राजस्व अनुसन्धान विभागमा ल्याएर थन्क्याइयो । भन्सार तिरेर आयात गरेका व्यापारीहरुलाई यतिसम्मको दु:ख दिनुको कारण व्या...
सहदेव सिग्देल -
महाभियोग आउनु ठिक थियो कि बेठिक ? यो संसदको बहसको विषय हो । संविधान अनुसार महाभियोग ल्याइएको थियो, त्यो पास फेल जे भए पनि तत्काल निर्णयमा पुग्नुपथ्र्यो । हो, आमजनता महाभियोगलाई सरकारको नकाम भनिरहेका छन्, त्यो जनभावना संसदमा पनि मुखरित हुनसक्नुपथ्र्यो । यो बहसमा संयुक्त राष्ट्रसंघ पनि अगाडि आयो र भन्यो– महाभियोग फिर्ता लेउ ।
राष...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
कुनै समयमा हिन्दचीन भाईभाईको नारा दिने भारत र चीन विचमा अद्भुत शत्रुता भयो । २०१७ सालतिर दलाईलामालाई शरण दिए पछि भारतचीन सम्बन्धमा केही अमिलो हुनसक्छ कि भन्ने अनुुमान कसैकसैले गरेका थिए । तर यो करिव १ महिना चलेको युद्धको कारण भने दलाई लामा थिएनन्, सिमा विवाद थियो । २० अक्टोवर १९६२ (४ कार्तिक २०१९) देखि २० नोभेम्बर १९६२ (५ मंसिर २०१९ं)सम्म चलेको युद्ध अचानकको नै थियो । त्यो...
शाश्वत शर्मा -
वास्तवमा नेपाली जनता अचम्मका छन् । ...अदभूत छन् भन्दा पनि हुन्छ, नेपाली जनता । सोझासाझा र वीर त छँदै थिए, अब पछिलाले समयमा आएर खासगरी २०४६ सालपछि प्रत्येक नेपालीहरुलाई नै बिर्सने रोगले गाँजेको छ । झन् ०६२/६३ सालको कथित जनआन्दोलन पछि त नेपालीहरुमा यो रोग उच्च रुपमा देखा परेको छ । खासगरी आफ्ना पक्षका नेताहरुले के बोलेका थिए ? के गर्छु भनेका थ्एि ? मुलुकलाई कसरी,...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
चिनियाँ राजदूत गोङले यो सूचना सार्वजनिक गरेपछि पोखरामा हौसला देखिएको छ । आफ्नो सरकार र मन्त्रीहरुले सधैं आश्वासनमात्र बाँड्ने गरेकोले के हो के हो भनेर द्विविधामा पाकिरहेका पोखरावासीलाई पोखरामै पुगेर नेपालका लागि चिनियाा राजदूत यु होङले पोखरा अन्तर्रार्िष्ट्रय विमानस्थलको काम अब छिट्टै सुरु हुने बताएपछि हौसला बढेको हो ।
राजदूत होङले पोखर...
रोशन कार्की -
बैंक तथा वित्तीय संस्थासम्बन्धी ऐन (बाफिया) कार्यान्वयमा आएपछि सांसद र बैंक सञ्चालक बन्ने बाटो छेकिनेमा परेकाहरुले धमाधम राजीनामा दिन थालेका छन् । पहिलो राजीनामा माछापुच्छ्रे वैंकका अध्यक्ष वीरेन्द्र महतो, दोश्रो राजीनामा सिभिल वैंकका अध्यक्ष इच्छाराज तामाङ र तेश्रो राजीनामा उमेश श्रेष्ठले प्राइम वैंकबाट र उदय नेपालीले जनतावैंकबाट राजीनामा दिइसकेका छन् । एनसीसीका सञ्चालक मो...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
संसार भर नै राजाको अर्थ ठूलो, मान्य लाग्दछ, अरुभन्दा विशेष । चाहे त्यो मुलुक राजतन्त्रात्मक होस् बा गणतन्त्रात्मक यो कुरामा समान छन् । सबैभन्दा कान्छो गणतन्त्र नेपाल अरे, यसलाई संस्थागत गर्न हम्मेहम्मे परको छ । दैवले हो वा बैरी योजनाले हो अकल्पनीय प्रहार गरेर घिटघिट पारेको राजसंस्थालाई त्यही वेलामा प्रहार गरेर कपटपूर्ण तरिकाले कायम गरिएको गणतन्त्र । जसले...
शाश्वत शर्मा -
राष्ट्रपतिले समेत सेना परिचालन गरेर भए पनि स्थानीय चुनाव गराउने सरकारको इच्छा र देशको आवश्यकतामा सहमति जनाएपछि मधेसवादी दलहरु मध्येको एक प्रभावशाली घक संघीय समाजवादी फोरम नेपालले एक विज्ञप्ति नै प्रकाशित गरेर यस्तो कार्यप्रति आपत्ति जनाएको छ । अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले जारी गरेको विज्ञप्तिमा ‘चुनावमा सेना परिचालन गरिदा सेनाको प्रतिष्ठासमेत खस्किने’ भन्दै चिन्ता व्यक्त ...
रोशन कार्की -
अमेरिकाले युद्धपोतहरु दक्षिण कोरियामा तैनाथ गर्न थालेको छ भने राष्ट्रपति ट्रम्पले उत्तर कोरियालाई युद्ध गर्नपरे पनि साइजमा ल्याउने बडा अभिव्यक्ति दिएपछि उत्तर कोरियाले कुनै पनि बेला हमला हुनसक्ने भनी आफ्नो सैनिक क्षमतालाई अलर्ट पारेको छ र थप व्यालेस्टिक मिसाइलहरु परीक्षण गरिरहेको छ । झन कडा नाकावन्दी गर्न तम्सिएको अमेरिकालाई चीनले ज्यादा क्रोधित नहुन सुझाए पनि ...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
नेपाली राजनीतिमा यो पहिलो अवसर हो, २१ वर्षकी रञ्जना दर्शना काठमाडौं महानगरपालिकाको मेयरको उमेदवार बनेकी छिन् । उनलाई ठूला दलले होइन विवेकशील नेपाली संस्थाले उमेदवार बनाएको हो । यो संस्थामा अध्यक्ष उज्वल थापा छन् र उनका अनुसार अव राजधानीवासीले विवेक देखाउने बेला आएको छ । हेरौं, राजनीतिक दलहरुको पिछलग्गु बनिसकेका राजधानीबासीले विवेकको प्रयोग कुन हदसम्म गर्न सफल...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
आफ्नो ब्रम्हले देखेको, आफुले अनुभव गरेको तथा आफ्नो विवेकले कुनै कुराको पक्ष विपक्ष रोज्न पाउने अवस्था नै सहि अर्थमा स्वन्त्रता र सार्वभौमिकताको आधार हो । तर व्यवहारमा यस्तो अवस्था देख्न पाईन्न । आज प्रत्येक दलका महन्तहरुको एक मात्र ध्याउन्न छ, आफ्ना कार्यकर्ताहरुले आफुले जे भन्यो त्यसैलाई ध्रुव सत्य हो भन्ने कुरा मानुन् अनि त्यसैको पक्षमा ज्यान समे...
शाश्वत शर्मा -
समाचारमा आएअनुसार यदि राष्ट्रिय जनता पार्टी, जसको पार्टीको झण्डा करीव करीव भारतीय तिरङ्गाझैं छ र संघीय समाजवादी फारेमलाई मान्य हुनछ भने प्रधानमन्त्री लगायत सबै सत्तारुढ दलहरु दुई चरणमा चुनाव गराउन सहमत भएका छन् । त्यसो त यो नेपाल हो, यहाँ आजको कुरा भोलि नै मात्रै होइन कि एकछिनमै पनि गलत सावित हुनजान्छ । तर अहिलेसम्म आएको कुरा यही हो । त्यसो त, हिजो अस्तीसम्म नेपाल सक...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
एनजीओ, आइएनजीओहरुले पुनर्निर्माणका नाममा २८ अर्व खर्च गरेछन्, ४ सय २० घर पनि हेर्न लायक बन्न नसकेको समाचार आयो । राष्ट्रिय पुनर्निर्माण प्राधिकरणका कार्यकारी डा. गोविन्द पोखरेल पैसा खेलाएर, भ्रष्टाचारमा भैंसी आहाल बसेझैं बसेका छन्, तिनका सामु सिताराम कट्टेल र कुञ्जना घिमिरे धेरै माथि, धेरै अग्ला साबित हुनपुगे । सबैको सम्मान छ ती कलाकार ज...
सहदेव सिग्देल -
सरकारले चीनको अनुरोधलाई सम्मान गर्दै चितवनमा रहेका दुई जोडी गैंडा चीनलाई उपहार दिने भएको छ । गैंडा नेपाल र चीनवीचको मैत्री सम्वन्धको परिचायकका रुपमा देखिएको छ । पहिले पनि नेपालले एकजोडी गैंडा चीनलाई उपहार दिइसकेको छ । नेपालको एकसिंगे गैंडा संसार प्रशिद्ध जनावर हो ।
हुन त अहिलेलाई कर्मचारी तहमा सहमति भएको हो । केही समयमै सरकारी तहमा स...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
नेपाली कांग्रेसबाट कारवाहीमा परेको झ्वाँकमा भंग गरिएको प्रतिनिधि सभाको निर्वाचन निर्धायरित मितिमा गराउन नसक्ने भएकाले शेरबहादुर देउवालाई कामचलाउ प्रधानमन्त्रीबाट ‘अक्षम’ भनेर हटाईएको थियो । ‘जननिर्वाचित’ सरकारको प्रधानमन्त्री हटाईएको थिएन, आफु अल्पमतमा परेको जानेर प्रतिनिधिसभा भङ्ग गरेर आफैलाई काम चलाउ सरकारको प्रमुख बनाउने शेरबहादुर देउवा उनैको सिफ...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालले वैशाख १ गतेबाट रक्सी छाड्ने कुरा गरे, छाडे होलान् । पौडीखेल्ने पोखरीभन्दा बढी पिएपछि पिउन छाडे, कसका लागि ? देशका लागि होइन, ‘मेरो वर्ष: म स्वस्थ’ भन्नका लागि । यद्यपि उनले ‘मेरो देश स्वस्थ’ भन्ने नारा लगाउन चाहिं बिर्सेनन् । प्रधानमन्त्रीले स्वास्थ्यमन्त्रीसँग हात मिलाएर रक्सी नपिउने बताए । रक्स...
रोशन कार्की -
भारत नेपालमा मधेस प्रदेशका लागि, संविधान संशोधन गरेर भारतीय नागरिकहरुका लागि, हिन्दी भाषाका लागि अनेक तिकडम गरिरहेको छ । संक्रमणको अन्त्य र शान्ति, स्थिरता र समुन्नतिका लागि भारतले टाङ अडाउँदै आएको छ । यहीकारणले गर्दा जारी भएको संविधानसमेत कार्यान्वयन हुनसकेको छैन ।
त्यो भारतको अरुणाचल प्रदेशका बासिन्दाले भारतमा रहन इन्कार गर्दै चीनमा गाभिन इच्छा जाहेर गरेका छन् । भारत चीनविरोधी...
शाश्वत शर्मा -
करीव करीव मिलिसकेको कुरा अकस्मात मधेसी मोर्चाले चित्त बुझाएन र कुरा मिलेन । तर मधेसी मोर्चा भन्छ : अव निर्वाचन हुन दिन्नौं, निर्वाचन विथोल्छौं । मधेसी दलहरु एक भएर आन्दोलनमा उत्रियों । यसो भन्दै मधेसी नेताहरु आमहड्तालसहितको आन्दोलनको कार्यक्रम घोषणा गर्न पुगेका छन् । हामीलाई प्रचण्डले ढाँटे, चुनावमा भाग लिन्नौं । पहिले हामीसँग भएको प्रतिवद्धता पूरा गर । अन्यथा हामी सके बिथोल्छौं...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
हुनत ‘ढाँटको निम्तो खाई पत्याउनु’ भन्छन् तैपनि साँच्चै नै राजनैतिक दलहरु निर्वाचन चाहान्छन् भन्ने कुरा एकछिनलाई पत्याए हुन्छ । राजाले स्थानीय निर्वाचन गराउन खोज्दा गिरिजाबाबुले आफुलाई त्यो रोक्न बरु केही उम्मेदवार मार्न आग्रह गरेको भनेर प्रचण्डले भनेका नै हुन् । यो कुरा परिवर्तनमा गरेको अतुलनीय योगदानको चर्चाको प्रसंगमा प्रचण्डले गीरिजा...
शाश्वत शर्मा -
गत चैत १७ गते विहीवार, पूर्व नवयुवराज हृदयन्द्र वीरविक्रम शाहदेवको शुभ उपनयन भव्यताका पूर्वक सम्पन्न भयो । शुभ उपनयनका कर्महरु सम्पन्न भइसकेपछि हृदयन्द्रलाई राजधानीका विभिन्न देवदेवीहरुको दर्शन गराइयो । त्यस अवसरमा फेरि एकपटक राजा आउ देश बचाउको नारा लाग्यो । हृदयन्द्रलाई बधाई तथा शुभकामना दिने आमनागरिकले सडकबाटै राजा आउ देश बचाउ भन्ने नारा घन्काएका हुन् । गणतन्त्र गणतन्त्र...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
बैद्य बाको गजबको चरित्र देखिएको छ । नेकपा–माओवादीका अध्यक्ष हुन् मोहन बैद्य । उनले चुनावको क्रान्तिकारी उपयोग गर्ने नीति अगाडि सारेर जग हसाएका छन् । संसद नमान्ने, चुनाव मान्ने ? चुनावको क्रान्तिकारी उपयोग गर्ने ? बरु सिधै भने भयो नि माओवादी केन्द्रसँग एकीकरण भइसकेको छैन, नहुन्जेल चुनावको पक्षमा केन्द्रलाई सघाउँछौं । बरु यो पो इमान्दारी हुन्थ्यो...
रोशन कार्की -
पोलिमर नोट छपाइ काण्डबारे अख्तियारमा उजुरी पर्‍यो तर छानबिन नै भएन । अहिले पनि त्यो नोट छपाइ काण्डको भ्रष्टाचारबारे अख्तियारले कुनै छानबिन गरेको छैन । किन छानबिन भएन भन्ने रिट परेपछि सर्वोच्च अदालतले छानबिन नगर्नेलाई बाञ्छित अवस्था मान्न सकिन्न भनेको छ ।
प्रधान न्यायाधीश सुशीला कार्की तथा न्यायाधीश ईश्वरप्रसाद खतिवडाको संयुक्त इजलाशले पोलिमर नोटमा भए...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
बहुदलीय व्यवस्था पुन:स्र्थापना भएपछि केवल दुई स्थानीय निर्वाचन भए । २०५४ सालमा भएको त्यो अन्तिम निर्वाचनमा १८ बर्ष पुग्न केही दिनले छुटेर मतदानबाट बञ्चित भएको व्यक्ति यो घोषित निर्वाचनमा ३८ बर्ष पूरा गरेको प्रौढ भएको छ । तर कुनै न कुनै तरिकाले मुलुकको बागडोर थाम्न दल र त्यसका नेताहरुले केन्द्रीय संसदको निर्वाचन भने गर्दै रहेका छन् । अहिले आफैलाई लोकतन्त्रको अर्को नाम...
शाश्वत शर्मा -
वास्तवमा भन्नु नै पर्दा एकथरि नेपाली सपनामा बाँचेका छन् । आफूलाई राष्ट्रवादी र राजावादी भनाउन अहिले पनि औधि रुचाउने तिनीहरुलाई राष्ट्रको त कुरै छाडौं, आफ्नो गन्तव्य र भविष्य के हो? भन्ने समेत थाहा छैन । एकोहोरो रुपमा राष्ट्र र राजा भनेर भन्दै बसेका यिनीहरु पूर्वराजाका हरेक कृयाकलापबाट सन्तुष्ट हुने गर्छन् । जस्तो कि पूर्वराजाका भ्रमणहरु, पूर्वराजाले पाएको स्वागत सत्कारहरुब...
धर्मरत्न श्रेष्ठ-
यी हुन् प्रा.डा. गोविन्द पोखरेल । यिनले संसदको विकास समितिमा पुगेर भनेका छन् : यस्तै हो भने राष्ट्रिय पनुर्निर्माण प्राधिकरण बिघटन गरिदिए हुन्छ । बिघटन गरे हुन्छ भन्ने प्राधिकरणमा सोर्सफोर्स लगाएर यी प्रा.डा. के खान नियुक्ती लिएर आएका हुन् ? गर्न केही नसक्ने, अनि संस्था नै खारेज गरिदिए हुन्छ भनेर यिनको बौद्धिकताले कसरी सकेको ? यिनको काम त प्रा. माने प...
रोशन कार्की -
राप्रपाका अध्यक्ष उपप्रधानमन्त्री छन्, उनी पहिले पनि उपप्रधानमन्त्री भइसकेका नेता । कांग्रेसका नेता विमलेन्द्र निधि उपप्रधानमन्त्री छन्, उनीभन्दा कमल थापा नै सिनियर । बोआओ सम्मेलनमा भाग लिन चीन गए प्रधानमन्त्री, कार्यबाहक कसैलाई नदिई गए । अहिले सरकार छ, तर प्रधानमन्त्री छैनन् । टाउको विहीन सरकार अर्थात मुर्कट्टा स्थितिको सरकार । सरकार कसैको नियन्त्रणमा छैन ।
भएछ के भने कमल थापा ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
सामान्यतया राजनैतिक दलहरुलाई जनताले आफ्नो अधिकार उपभोग तथा कर्तव्य निर्वाहनको औजार भनेर मान्ने गरिन्छ । अझ बहुदलिय व्यवस्थामा त जनताको यो काम राम्रोसंग गर्ने अनि जनता प्रति उत्तरदायित्व निर्वाहनको प्रतिस्पर्धा हुन्छ भन्ने मान्यता राखिन्छ । तर यो मान्यता केवल विभिन्न विचारधारा स्विकार गर्ने पद्धतिको निमित्त मात्र हो । केहि समयदेखि छलफलमा आउने गरेको बहुलवाद र बहुदलको आ...
शाश्वत शर्मा -
मुलुक आउँदो वैशाख ३१ गते हुने भनिएको स्थिानीय तहको चुनाव गराउने कि नगराउने भन्ने दुई कित्तामा बाँडिएको छ । त्यसो त, चुनाव भाँड्न उद्दत भनिएको मधेसी मोर्चा पनि चुनाव विरोधी चैं होइन । तर परिमार्जित गरिएको संविधान संशोधन विधेयक, जसमा प्रदेश सिमांकनलाई प्रमुख उपलव्धि बताइएको छ, लाई पारित नगराई स्थानीय तहको चुनाव गराउन नदिने भनाइ मात्र मधेसी मोर्चाको । गतहप्ता मात्र वर्तमान प्रचण्ड ...
रोशन कार्की -
ओमान, कतार र इजरायलका प्रस्तावित राजदूत शर्मिला पराजुली, निरञ्जन थापा र रमेश कोइरालाका विरुद्धमा उजुरी परेको छ । गम्भीर उजुरी शर्मिला पराजुली र रमेश कोइरालामाथि परेको छ भने थापाविरुद्ध एकमात्र उजुरी पर्‍यो । तर, उजुरीले केही लछार्दैन भनेर यिनीहरु सुनवाईप्रति विश्वस्त छन् ।
त्यसो भए संसदीय सुनवाई भनेको कर्मकाण्डमात्र हो त ?
थापाविरुद्ध मल्लिक आयोगले दाग लगाएको भनिए पनि शर्मि...
धर्मरत्न श्रेष्ठ-
तेह्रौं योजना असफल भयो । सरकारले त लाज मानेन, मानेन योजना आयोगका उपाध्यक्षदेखि कुनै सदस्यले पनि लज्जावोध गरेनन् । पढेलेखेकाहरुले पनि पार्टीको पुच्छर समातेर पदमा जाने र लज्जाहीन भएर राजस्व खानेमात्र काम गर्ने हो भने यिनको गैह्रजिम्मेवारी र नैतिक आचरणमा प्रश्न किन नउठाउने ?
प्रधानमन्त्री त प्रधानमन्त्री भइहाले, उनलाई सरकार बनाउन, टिक...
राजन कार्की
परिवर्तन बुलेट ट्ेरनको गतिमा भयो, परिवर्तनलाई जीवनचरित्र बनाउने गति भने सिमसिम राजाको पालाको जनकपुर–जयनगर रेलसेवाजस्तो छ । एकपटक जयनगरबाट जनकपुरतिर जानुपर्ने रेलमा चालक बसेकै थिएनन्, रेल चल्यो । धन्न त्यतिबेला ठूलो दुर्घटना भएन । त्यस्तै चालढाल र गतिमतिमा चलेको छ, हाम्रो लोकतन्त्र । सरकार भए पनि चल्छ, नभए पनि चल्छ । सरकार आलोपालो भए पनि चल्छ । नेताहरुवीच सह...
नेपालका लागि श्रीलंकन राजदूत डब्लु एस परेराले सभ्य समाज निर्माणका लागि नारीप्रति हुादै आएका विभेद्लाई अन्त्य गर्नैपर्ने र समान र सम्मानभाव विकसित गर्नैपर्ने बताएकी छिन् । राजधानीको किमडोल पुगेर निर्वाणमूर्ति बिहारले १०७ औा अन्तर्रािष्ट्रय नारी दिवसको उपलक्ष्यमा आयोजित ‘बुद्ध र नारी मुक्ति’ विषयक गोष्ठीमा सहभागी भएर राजदूत परेराले बुद्वकालीन समयमा नारीप्रति रहेको विभेद्लाई न्यु...
D.Ratna Shrestha - गोविन्द गौतम : यी युवालाई कैलालीमा भारतीय सीमा सुरक्षा बलले गोली ठोकेर मारिदियो । यी र यस्तै सामान्य नागरिकका घरघरमा पसेर एसएसवीले धुस्नु बनाएर कुट्यो, हातपात गर्‍यो र घरका श्रीसम्पत्ति लुट्यो पनि ।
यति ठूलो अन्याय भारतले गर्दा पनि प्रधानमन्त्रीले भारतका प्रधानमन्त्रीसँग कुरा गर्ने हिम्मत राखेनन् । नेपाली युवाको ज्यानै लिएकोमा आपत्तिसम्म ...
SN Kakri - अन्य कुरा जे जसो भए पनि आफुले चुनेका प्रतिनिधिहरुले संविधान बनाउँदा भने आफ्नो विवेकलाई दलको हुकुम भन्दा ठुलो मान्लान भन्ने झिनो आशा थियो । जनताले बनाएको भनिएको सम्विधानमा जनताले प्रत्यक्ष भाग लिन नपाए पनि केबल त्यँहा पुगेका दलका प्रमुखहरुको विचार मात्रको प्रतिनिधित्व हुँदैन पुरै छ सय एक नभए पनि एक वा डेढ सय विचार त पक्कै होला भन्ने आशा गर्ने ठाउँ थियो । तर समय अभावको बह...
स्वयम्भुनाथ कार्की - जनता जनार्दन हुन भन्ने कुरा आजकल भट्याउने मात्र भएको छ । जनतालाई राम्रो मुख गरेर कसरी दास बनाउन सकिन्छ यो कौशललाई नै राजनैतिक कुशलता मान्ने गलत प्रचलन चलेको छ । अझ कुनै निर्वाचनको वेलामा त जनताहरुलाई आफ्नो खोरको भेडा बाख्रा सरह व्यवहार गर्ने गरिन्छ । कुन विवशताले हो जनता आफ्नो यो चरम अपमानको घुट्कोलाई कुनै स्वादिष्ट पेय जस्तो पिउने गर्दछ । एक्काईसौं शताब्दिका चेतनशिल ज...
शाश्वत शर्मा -
प्रमुख भनिएका राजनीतिक दलहरुले जबरजस्ती स्थानीय चुनावको माहोल बनाउन प्रयास गरिरहेता पनि अव यो शासन व्यवस्था नै रहन्छ कि रहन्न भन्ने प्रश्न पनि उव्जिसकेको बताउँछन् विश्लेषकहरु । तिनको धारणा छ, व्यवस्था राम्रो भएर के गर्ने ? नेतृत्वमा नैतिकता नभएपछि । र, प्रमुख दलहरु सन्तुष्ट रहेको यो संविधान जन्मजात विवादित हुनपुगेको छ । त्यसो त सबैलाई थाहा भएकै हो, एकातिर संविधानको घोषणा ह...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
दुबै मेनपावरवाली, दुवैले पैसा बुझाएर राजदूतपद किनेकै हुन् । दुबैको नाममा सहमति भएकै हो, पार्टीलाई बदनाम हुनबाट बचाउन दुबैको नाम फिर्ता लिने निर्णय भएको पनि हो । तर, एकाएक सत्ता टिकाउने नाममा एउटीको नाम डिलिट गरियो, अर्कीको नाम रिफ्रेस । रिफ्रेस हुने शौभाग्य पाउने मेनपावरवाली हुन्– शर्मिला पराजुली । उनलाई फोरम गणतान्त्रिकले राजदूत बनाएरै छाड्ने भयो । कांग्रेसका सभ...
रोशन कार्की -
खुलेआम भागबण्डा गर्ने र सत्ताको भागबण्डामा कानेखुसी गर्ने चलन लोकतन्त्र आएपछि निकै बढेको छ । आफैले खडा गरेको ओली शासनलाई देउवासँग कानेखुशी गरेर गर्लम्मै ढलाएका प्रचण्ड प्रधानमन्त्री बने । कानेखुशीमै देउवासँग ९, ९ महिनाको शासन आलोपालो गर्ने कानेखुशी भएकै हो, यस्तो कानेखुशीलाई यिनले भद्र सहमति भन्ने गरेका छन् ।
जसरी कानेखुशीको भद्रसहमति ओलीले मानेनन् र प्रचण्डले तोडे, अहिले ...
रोशन कार्की -
वाह नेपाल, नेपालको शासन, लोकतन्त्रमा चोर्न पाउनुपर्छ भन्ने नारा लाग्छ, जुलुस निस्कन्छ र सरकार तिनको हड्ताल रोक्न समर्थन गर्छ ।
टेक्सीमा प्रिन्टर जोड्ने नीति आयो, टेक्सीले टेर्दै टेरेनन् । टेक्सीवालाहरुले मनलागी भाडा असुल गर्न पाउनुपर्छ भनिरहे, सरकार सुनिरह्यो ।
बिजुली चोरहरु नेपाल विद्युत प्राधिकरणमा जागीर खाइरहे र विजुली चोरेर बेचिरहे । यता तलव, उता कमिशन । तिनीहरुको पोल...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
नेपालीमा एउटा उखान छ ‘आशलाग्दो केटो, जेठाजु पर्‍यो’ । राजसंस्था र राष्ट्रवाद वर्तमान नेपालमा एक अर्काका परिपुरक हुन भन्नेधार बोक्नेहरुलाई लगातार यो उखान चरितार्थ हुँदैछ । राप्रपाहरुको चटक सरहको नाटकले विस्तारै त्यतावाट मोहभंग हँुदै गएको अवस्था हो । गणतन्त्रवादी धारका सय भन्दा धेरै दल हुँदा ‘भ्यागुताको धार्नी’ पुर्‍याउन जस्तै असंभव प्रा...
शाश्वत शर्मा -
यो मुलुकमा दुई व्यक्तित्वप्रति जनताको अध्यधिक चासो देखिन थालेको छ । पहिलो पूर्वराजा र दोश्रो प्रधानसेनापति राजेन्द्र क्षेत्री । लोकतन्त्र, नेता, महानेता जोकोहीको कुनै चासो राख्न छाडिसके आमनागरिकहरुले ।
फागुन ७ गतेको पूर्वराजाको प्रजातन्त्र दिवसको कडा सन्देशपछि सेना दिवस, फागुन १३ गते प्रधानसेनापतिको झन कडा खालको सन्देश आएको छ । प्रधानसेनापति राजेन्द्र क्षेत्रीले सकल दर्जा...
धर्मरत्न श्रेष्ठ
भारतबाट युरिया मल ल्याउने अनेक प्रयत्न गर्दा पनि सम्भव नभएपछि सरकारले युरिया मल, चीन र युएईबाट आयात गर्न पहल थालेको छ । भारतले दिन्छु दिन्छु भन्ने नदिएपछि वर्षाअघि नै मलको व्यवस्था गर्न वैकल्पिक सोचिएको हो ।
तत्काल गहुा, त्यसपछि मकै र चैते धानखेतीलाई समेत मलको हाहाकार भइसकेको छ । आश्वासनमा भर परेर बस्नाले आगामी वर्ष उत्पादनमा समेत प...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
किसानले खेतमा, मजदूरले कार्यस्थलमा, पैदलयात्रीले सडकमा, सेवाग्राहीले प्रशासनिक निकायमा, पिडितले न्यायालयमा, उपभोक्ताले बजारमा, उद्यमी, व्यवसायीले आफ्नो कर्मक्षेत्रमा, स्वास्थ्यकर्मी, शिक्षक, कानुन व्यवसायी एवं पत्रकारले आफ्नो पेशा व्यवसायमा, सुरक्षाकर्मीले आफ्नो कर्तव्य निर्वाह गर्ने क्रममा, विद्यार्थीले विद्यालयमा, युवाले राष्ट्र निर्माणमा र नारीले पाइला पाइलामा सुख...
शाश्वत शर्मा -
फागुन ८ गते भित्र स्थानीय चुनावको मिति घोषणा गरेरै छाड्छु भन्ने प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालको दृढता बालुवाटारमा मधेसी मोर्चासँग भएको वार्ता असफल भएपछि पूरा हुनसकेन । त्यस वार्ताअघि मेधसी नेताहरु माने पनि नमाने पनि अन्तिम पटक वार्ता गर्ने भन्दै प्रम दाहाल कुर्लिएका थिए ।
वनको ढुकुर र सिंहदरवारका दाहाल कुर्लिनु उस्तै भयो । के भिन्नता देखियो र ?
वार्ता असफल भए पनि चुनावको ...
शेखर ढुंगेल-
नेपालको सार्बभौम अस्तित्वको लडाइमा फसेको ७ दशक भयो । बिश्वको १७औं जेष्ठ देश नेपालको यो नियति लज्जास्पद र विडम्बनायुक्त छ । नेपाल आज हाम्रो बौद्धिक पराधीनताको पछिल्लो उदाहरण बन्न पुगेको छ । न त हामी लोकतन्त्र संस्थागत गर्न सक्षम भयौ, न राष्ट्रियताप्रति ढुक्क हुन सकेका छौ । लोकतन्त्रको नाममा भारतको वा युरोपियानको हस्तक्षेप वा राष्ट्रियताको नाममा भारत बि...
धर्मरत्न श्रेष्ठ-
फागुन ७ : प्रजातन्त्र दिवास, प्रजातन्त्र दिवसजस्तो रहेछ । यो दिवस त परेवा दिवसमा सिमित हुनपुग्यो । सत्ताधारीले सेनाले समातेर ल्याएको सेता परेवा उडाउने, प्रधानमन्त्रीले भाषण गर्ने र स्कुले केटाकेटी र सुरक्षा निकायको कवाजमा सिमित हुनपुग्यो प्रजातन्त्र दिवस । संविधान दिवस, सहिद दिवस, लोकतन्त्र दिवस सबे यस्तै औपचारिकतामा सिमित भइसके । सत्ताधारी जमघट हुने ...
स्वयम्भुनाथ कार्की-
नेपालीको राष्ट्रप्रेमलाई हमेशा कठघरामा खडा गरियो । कहाँसम्म भने राष्ट्रवादको उच्चारण गर्न पनि धक मान्नु पर्ने अवस्था पनि श्रृजना भयो । नेपालीले राष्ट्रको प्रतिक मानेका हरेक विम्बहरुमा प्रहार हुदैछ । कुनै ढालि सकियो कुनैमा ढाल्न प्रहार हँुदैछ , हुँदाहुँदा देशको नाम पनि कसै कसैलाई अपच भयो । झण्डा कसैलाई अपच भएको छ । पृथ्वीनारायण शाहले दुई केपुचिन पादरीलाई देश निका...
शाश्वत शर्मा-
फागुन ५ गतेपछि पूर्वराजा सक्रिय हुने : योमुरुख्य समाचारको खबर अहिले प्रायजसो अनलाइन मिडियाहरुमा अइरहेका छन् । बेंकक भ्रमणबाट हालै फर्किएका पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाह सकृय हुनलाइ फाुगन ५ नै किन पर्खिनुपथ्र्यो र ? बेला बेलामा हुने देशाटन, वक्तव्य, अन्तर्वार्ताहरुमा पनि पूर्वराजा सकृय भइरहेको लख काट्न सकिन्छ । त्यसो त, फागुन ५ गतेको साइत पूर्वराजाको आधिकारिक साइत होइन । वामपन्थ...
धर्मरत्न श्रेष्ठ-
नेपाल राष्ट्र बैंक र स्टेट बैंक अफ पाकिस्तानका वीचमा एक सम्झौता भएको छ । यो सम्झौता भएपछि नेपाल र पाकिस्तानवीच सुपरभिजन तथा एक्सचेन्ज अफ सुपरभिजर इन्फरेशनका क्षेत्रमा सहकार्य गर्न सहज भएको छ ।
हुन त यस अघि पाकिस्तानको हविव बैंक र नेपाली साझेदारीमा धेरै वर्ष अघिदेखि नै हिमालयन बैंक सञ्चालनमा आएको हो । यो बैंकमा हबिब बैंकको २० प्रतिश...
रोशन कार्की -
हामीले साह्रै विश्वास गरेर मतदान गरीगरी बनाएका नेताहरु सरकारमा छन्, संसद र निर्णायक बनिरहेका छन् । तिनले गरेका निर्णय र चलाएको सरकार लोककल्याणकारी हुन नसक्नुको कारण के हो ? यो विषय यति गम्भीर बनिसकेको छ कि यसको कारण र निदान खोजिएन भने नेपाली नेता लेण्डुप दोर्जीको तहबाट माथि उठ्न सक्ने छैनन् भने नेपाली जनता हात मलेर र पछुताएर बस्नुपर्ने छ । किनभने हस्तक्षेप गर्ने बेला यही हो...
स्वयम्भुनाथ कार्की-
माहुरी पालकले जान्नु पर्ने जरुरी कुरा मध्ये माहुरीको बित्तपाते अबस्था र त्यसको पहिचान पनि एक हो । यदी उसले माहुरीको यो अबस्था जान्न र बुझ्न सकेन भने माहुरीको घार नै नष्ट भएर जान्छ । त्यसैले यो अबस्थाको जानकारी र त्यसको उपचारको ज्ञान नितान्त जरुरी छरस् । यसै गरी कुनै मुलुकमा पनि नेतागणहरुमा यो बित्तपाते अबस्था आउँछ, यस अबस्थामा मुलुक नै नष्ट हुने खतरा पैदा हुन्छ । यहि ...
शाश्वत शर्मा-
पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र फेरि एक पटक चर्चामा छन् । विभिन्न समयमा आफूले दिएका बक्तव्य, अन्तर्वार्ता र देशाटनहरुबाट चर्चामा आइरहेका पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र, पछिल्लो समयमा राष्ट्रपति विद्या भण्डारीकी छोरीको विवाहको निम्तो मान्न शितल निवास गएर चर्चाको शिखरमा पुगेका थिए । यसपटक उनी फेरि बैंककको भ्रमणबाट एकाएक चर्चामा चुलिएका छन् ।
समाचारमा आएअनुसार नर्णायक वार्ता गर्न पूर्वराजा वैंक...
शेखर ढुंगेल -
बिश्वको कुनै पनि देश राष्ट्रप्रति जिम्मेवार अनि अनुशासित नागरिक बिना बनेको छैन, त्यसको लागि बिबेकसिल र जिम्मेवार राज्यको आबस्यकता हुन्छ जसको अर्को नाम सुशासन हो । हाम्रो देशलाई सम्बृद्ध बनाउन आधारभूत र अनिबार्य नीति निर्माण एबम कार्यान्वयन गर्न केही बिषयहरु यहाा प्रस्तुत छ –
१. सडक, ढल निकास, खानेपानि, बिजुली, संचार र यातायातको सुब्यवस्थाको जिम्मेव...
अधिवक्ता शिवप्रसाद सिग्देल-
२० वर्ष अघि वर्तमान कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवाको सरकारले महाकाली सन्धि पेश गरेर आधारातमा पास गरायो । महाकाली सन्धि पारित भएपछि भारतको प्रतिक्रिया थियो– मीठो संगीतको धून बजेजस्तो लाग्यो । नेपाली नेताहरुको प्रतिक्रिया थियो– अव नेपालको सूर्य पश्चिमबाट उदाउाछ ।
वर्तमान एमाले अध्यक्ष केपी ओली सबैभन्दा बढी उत्स...
रोशन कार्की-
मुख हुँदाहुँदै नाकले पानी खाने उखानजस्तो भयो प्रचण्ड सरकारको चालामाला । स्वयम् प्रधानमन्त्री क्याविनेट बैठकबाट निर्वाचन आयोगलाई चुनावका बारे पत्र लेख्ने निर्णय गराउँछन्, प्रधानमन्त्रीका सल्लाहकार संविधान संशोधन प्रस्ताव पारित नभएसम्म चुनावको मिति घोषणा हुँदैन भनेर फर्मान जारी गर्छन् । कस्तो लुते सरकार हो यो ? यस्तै हुन्छ सरकार ?
प्रधानमन्त्रीका राजनीतिक सल्लाहकार चक्रपाणि ख...
स्वयम्भुनाथ कार्की-
नागरिक भए वापत पाउनु पर्ने सुरक्षा, सेवा वा सुबिधाहरुको निमित्त पनि आन्दोलन गर्नु पर्ने र सरकारले सकभर त्यसलाई दवाउन दमन गर्नु पर्ने संघीय लोकतान्त्रिक गणतज्त्र नेपालको नियती नै भईसकेको छ । त्यसमा पनि सत्ता सम्हाल्नेहरु भरसक आन्दोलनलाई थकाउने प्रयत्न गर्ने नयाँ तरिका आविष्कार भएको छ । यसले जनताको अकाल मरणको दर ह्वात्तै बढाएको छ । विपक्षिलाई पनि ज्ति...
शाश्वत शर्मा-
नेपालको अवस्था एकदमै नाजुक छ । गम्भीर भएर सोच्ने हो भने त कहालीलाग्दो, डरलाग्दो अनि अस्तित्व नै समाप्त हुने खालको देखिन्छ । नेपाली नेपालीका वीचमा फुट पैदा गराएर मुलुकको अस्तित्व नै मेटाउन भारतीय कित्ताका सबै खाले एकजुट भएर खागेको देखिन्छ । भूमिका फरक छ, तर लक्ष्य सबैको एउटै हो । नेपालको एयरपोर्टमा भारतीय एयरमार्शल राख्ने कुरादेखि लिएर तथाकथित मधेसी मोर्चाले आफ्ना माँग पूरा ...
धर्मरत्न श्रेष्ठ-
दूतावासभित्र ६८औं गणतन्त्र दिवस मनाइदै थियो, मधेसका पार्टीहरु मजाले भत्तेर खाँदै थिए, बाहिर ग्रेटर नेपालका अधियन्ता फणिन्द्र नेपाल र उनका कार्यकर्ताहरु भारतीय हस्तक्षेप मूर्दावाद भनेर नारा लगाइरहेका छन् ।
उनलाई प्रहरीले कर्‍यापझ्याप पार्‍यो, लठ्ठी पनि हान्यो र विरोध प्रदर्शन गर्ने र तिनले बोकेका ब्यानर कब्जा गरेर लग्यो । प्रश्न उठ्यो यी प्रहरी नेपालका कि भारतका...
रोशन कार्की-
पत्रपत्रिकामा छ्यापछ्याप्ति विज्ञापन प्रकाशित भयो– नांगो सावुनको विरोधमा । यति महगा र करोडौं खर्च गरेर विज्ञापन कसले गर्‍यो ? यसबारेमा ठूलै मुद्दा उठिसकेको छ । प्रेस काउन्सिल नेपालको ध्यानाकर्षण भइसकेको छ र यस्ता गैरजिम्मेवारपूर्ण विज्ञापन नछाप्न प्रेस काउन्सिलले अनुरोध गरेको छ । अनुरोधले मात्र हुन्छ ? यस्ता विज्ञापन छाप्नेहरुलाई आचारसंहिता उल्लंघनको कारवाही गर्नुप...
स्वयम्भुनाथ कार्की-
आफ्नो ब्रम्हले देखेको, आफुले अनुभव गरेको तथा आफ्नो विवेकले कुनै कुराको पक्ष विपक्ष रोज्न पाउने अवस्था नै सहि अर्थमा स्वन्त्रता र सार्वभौमिकताको आधार हो । यस कुराको खुल्लमखुल्ला विरोध जनाउने हिम्मत गर्ने कोही पनि पाउन कठिन छ । तर व्यवहारमा यस्तो अवस्था दख्ेन पाउनु सपनासरी भएका छ । आज प्रत्येक दलका महन्तहरुको एक मात्र ध्याउन्न केवल एउटै छ, आफ्ना कार्य...
रोशन कार्की-
प्रधानमन्त्रीको काम पद र पैसा बााड्ने मात्रै हो कि देश र जनताका लागि काम गर्ने पनि हो । ढुकुटी र सत्ता बााड्ने मात्रै काम प्रधानमन्त्रीले गर्ने हो भने त त्यो पदमा नेता नै किन चाहियो, जसलाई राखिदिए पनि त भयो नि ?
राष्ट्रलाई कहाा पुर्‍याउने, कसरी उकास्ने, जनताको जीवनस्तर र जनजिविकालाई कसरी सहज र सजिलो पारिदिने, सेवाग्राहीलाई कसरी सेवा उपलव्ध गराउने र विधिको शासन पद्...
सहदेव सिग्देल- ओशोभक्त स्वामी आनन्द अरुणको कामना छ : धोती र टोपी दुबै होस् । आाप र स्याउ दुबै फलोस् । संघीयता, धर्मनिरपेक्षता र समानुपातिक–समावेशी प्रणाली तत्काल आवश्यक छैन । यसले नेपालमा राजनीतिक अराजकता बढेको र नेपाली जनतामा चरम निराशा छाएको हो । ओशोभक्तले नेपाली राजनीतिप्रति यसरी खरो टिप्पणी गरेको यो पहिलो अवसर हो । यद्यपि प्रचण्ड ओशोधाम पुग्दा हार्दिक स्वागत ...
धर्मरत्न श्रेष्ठ-
इन्टरपोलको २३औं एसिया क्षेत्रीय काठमाडौं सम्मेलन सम्पन्न भएको छ । यो सम्मेलनमा इन्टरपोलले योजना सार्वजनिक गरेको छ, योजनाअनुसार गैडाको सिंग तथा अन्य विभिन्न दुर्लभ जनावरको तस्करी गर्नेहरुलाई विशेष सतर्कता साथ निगरानी गरिनेछ । अपराधीहरुको जालो, ट्रान्जिट र तस्करी भएका जनावरका अङग पुग्ने गन्तव्यको पहिचान गर्नका लागि इन्टरपोलले विशेष योजना बनाएको हो । र, यो योजना नेपालबाटै ...
स्वयम्भुनाथ कार्की-
धेरै बर्ष पहिलेको कुरा पनि होईन , न त उहिलेका मान्छेहरुको कुरा हो । केवल केहि बर्ष मात्र पहिलेको कुरा हो र ति मान्छेहरु मध्ये सबै जसो वर्तमानमा पनि रहेकै छन । मुलुकको वागडोर समाउने स्थानमा भएका दलका शिर्ष नेताहरु, आफुलाई नागरिक समाजका अगुवा भनाउने बुद्धिजीविहरु, सम्पूर्ण मुलुकवाशीलाई निदाएको देख्ने र गाउँ शहर विउँझाउने जिम्मेवारी स्वेच्छाले लिने संच...
शाश्वत शर्मा-
पूर्वराजाको एकपछि अर्को वक्तव्यहरु आउँदैछन् । समसामयिक राजनीतिलाई ठाढो रुपमा व्यङ्ग र चुनौती एकसाथ दिदै आएका ती वक्तव्यहरु हेरेर, सुनेर र मनन गरेर पनि के बुझिन्छ भने, पूर्वराजा सन्तुष्ट छैनन्, असन्तुष्टि लिएर उनी अगाडि आउने तरखरमा छन् । उनलाई चिन्ता छ, देशको, उनलाई सुर्ता छ नेपाली जनताको । यो चिन्ता र सुर्ता सक्रिय नभई कसरी प्रष्ट होला र ?
देश नै नरहने हो कि ? भन्ने आशय उन...
राष्ट्रपतिको बाराक ओबामाको बिदाइ भाषणको केही अंश हाम्रा नेताहरूलाई कोसेली–
१. म एकिनको साथ भन्नसक्छु कि अब परिवर्तन ल्याउन सक्ने क्षमता ममा छैन तर तपाईहरुमा त्यो क्षमता छ । २. म यो भन्न चाहान्छु कि मुस्लिमहरु र अमेरिकीमा कुनै भेदभाव गरिने छैन् । ३. बितेको ८ वर्षमा कुनै पनि आतंकवादी संगठनले न अमेरिकामा आक्रमण गर्न सके न त त्यसको योजना नै बनाउन सके । ४. जो मानिसहरु देशलाई विभाजन गर्न...
रोशन कार्की-
जति चिच्याए पनि न्याय नपाएपछि दार्चुला राजधानी आएको छ । सांसद गणेशसिंह ठकुन्नाको नेतृत्वमा आएको दार्चुलावासीको प्रतिनिधि मण्डलले राजधानीका पत्रपत्रिकामार्फत सरकारको ध्यानाकर्षण गराए– भारतीय नाकामा धेरै दु:ख पाइयो, भारतले साह्रै अन्याय र अत्याचार गर्‍यो, हामीलाई टिंकर नाका खोलिदिनुपर्‍यो । चीनपक्षसाग कुरा भइसक्यो, सकारात्मक छ, नेपाल सरकारले अनुरोध गर्ने हो भने च...
स्वयम्भुनाथ कार्की-
बहुदलीय प्रजातन्त्र बाहेक प्रजातन्त्रको अन्य स्वरुप हुनै सक्दैन भनेर गरिएको आन्दोलनले बहुदलिय संसदीय व्यबस्था पुर्नस्थापना गरेको तेश्रो दशक छुन लाग्दैछ । यस अवधिमा प्रजातन्त्रका पण्डितहरुले भने अनुसार राजतन्त्रले प्रजातन्त्रमा व्यवधान पुर्‍याएको भनेको अवधि तीन वर्ष भित्र शासन प्रणालीमा आएको व्यवधान हटाएर मुलुलाई निकास दिन्छु भनेर शासन व्यबस्थामा प्रत्यक्ष हात हाले...
उपेन्द्र प्रेमी-
परिवर्तित नेपाली राज्य पद्धतिलाई अग्रगामी नवीन, नूतन, समावेशी र सर्वस्वीकार्य जनहितकारी भनेर भनिन्छ । तर विगत दश वर्षमा नौवटा सरकारहरुको कामकरवाही गतिविधि र सालबसालीको स्थितिलाई हेर्दा देख्दा स्पष्ट हुन्छ– बस्तुत: परिणति त्यस्तो छैन । शव्दमा पद्धति स्थिति जति नै चित्ताकर्षक भए पनि व्यवहार कर्म र सार रुपमा पद्धतिको चरम विकृति एवं सर्वत्र बेथिति व्याप्त छ ।
जनताको ज...
धर्मरत्न श्रेष्ठ-
२४ वटा सुरक्षापोष्ट, त्यसमाथि एक्सरे मेसिनबाटै ढिक्काका ढिक्का सुन पास हुन्छ भने सुरक्षा प्रणाली कस्तो होला ? सामान्य जनले पनि भन्नसक्छ– बिना सेटिङ सम्भव नै छैन । त्यसो हो भने नेपाल प्रहरीको सुरक्षा एयरपोर्टमा फेल भयो ।
पछिल्लो घटनामा पक्राउ परे गोपालबहादुर शाही । उनले सीआइवीलाई बयान दिए– वर्षदिनमा ३ सय किलो सुन पास गरिसके । यसपटक धोका पाइयो अर्थात कसैले सु...
रोशन कार्की-
नेत्रविक्रम चन्द विप्लवले खुलस्त भनिदिए– १२ बुँदेमै छ नेपालको पराजयको जरा । यथार्थ यही हो र यसरी सत्य बोल्ने नेता कमै छन् राजनीतिमा ।
यो निष्कर्ष नेकपा माओवादीका महासचिव नेत्रविक्रम चन्द विप्लवको हो । उनले सही बोलेका छन् तर सत्य कुरा सुन्ने ताकत उनीसागै जनयुद्धमा होमिएका प्रचण्ड, बाबुरामहरु सुन्न तैयार छैनन् । राष्ट्र बचाउन एकपटक फेरि विद्रोहमा उठ्नु परेको विप्लवको नि...
स्वयम्भुनाथ कार्की-
नेपालीमा एउटा उखान छ ‘कागले आफ्नै नाम काढ्छ’ । यो उखान नेपाली नेताहरु, तिनका भरौटे चाकर बुद्धिजीवि अनि नेताहरुका भजने संचारकर्मीहरुका ठ्याम्मै लागु हुने रहेछ । हुनत भाषशास्त्री श्रद्धेय बालकृष्ण पोखरेलले पनि नेपाली शव्दकोष संपादन गर्ने क्रममा मंडले शब्दको अर्थ आफुखुशी राखेर आफुले आस्था राखेको राजनैतिक दलको सानो भए पनि चाकरी गर्नु भएकै हो । यो किन गर्नु भयो भन्ने...
शाश्वत शर्मा -
समाचार छ, सत्ता साझेदार प्रमुख दुई दल कांग्रेस र माओवादी तथा आन्दोनरत मधेसी मोर्चाका वीचमा यसै हप्ताभित्रमा सकेसम्म भोलि बुधवार नै दर्ता गरिएको संविधान संशोधन प्रस्ताव संसदमा टेबुल गर्ने समझदारी बनेको छ । समाचारमा भनिउको छ– त्यस लगत्तै स्थानीय निर्वाचन घोषणा गरिनेछ । २०७४ माघ ७ भित्र तीन तहको निर्वाचन नभए संविधान धरासायी हुने भनेर डर देखाउँदै आएका प्रमुख दुई दलहरु राष्ट्रि...
धमैरत्न श्रेष्ठ-
एमालेका अध्यक्ष केपी ओलीले ५ विकास क्षेत्रलाई ५ प्रदेश बनाउने कुरा झिके र सेलाए पनि । उनको यो कुरालाई कुनै पनि दलले पछ्याएनन्, अन्य ठूला दल मधेसीलाई मनाउन २ नम्बर प्रदेशजस्तो ५ नम्बर प्रदेशलाई पहाडबाट अलग गर्ने गरी संविधान संशोधनको तैयारीमा जुटेका छन् । जसरी पनि संविधान संशोधन गरेर निर्वाचनमा जाने र संविधान कार्यान्वयन गर्ने रन्को छ सत्ताधारीलाई ।
तर जनता हिमाल, पहाड र तराई अ...
रोशन कार्की–
मानवाधिकार आयोगले सिफारिस मानवाधिकार उल्लंघनका विषयमा अनुसन्धान गर्ने र सरकारलाई कारवाहीका लागि सिफारिसमात्र गर्ने गरेको छ । राजनीति गैंडाको छालाजस्तो भइसक्यो, सरकार त्यही राजनीतिका छायाामा छ, अनि कसरी दण्डहीनताको अन्त्य र शान्तिव्यवस्था कायम हुनसक्छ ? मानवाधिकार आयोगकी प्रवक्ता मोहना अन्सारीले नेपालगञ्ज पुगेर खुलासा गरेकी छिन्– मानवाधिकार उल्लंघनकर्ताहरुको नामनामेसी स...
स्वयम्भुनाथ कार्की-
राजाले असह्य नै भएर विनाकुनै अवसर विज्ञप्ती निकाल्नु पर्‍यो । हमेशा राजा बोलेपछि तुरन्त वेअर्थी प्रतिक्रिया दिन खप्पिस बाबुरामले समाजिक सञ्जालमा बिष वमन गर्न भ्याए । क्रान्तिपछि राजाले बोल्ने छुट नेपाल मै मात्र पाएको र यो कहिलेसम्म
भनेर । राजाको यो वक्तव्यलाई रोक लगाउनु पर्छ भन्नु राष्ट्रिय चिन्तनलाई छेकावार लगाएर अराष्ट्रिय चिन्तनको प्रवर्धन गर्नु हो । यो कुरा नेपाली...
शाश्वत शर्मा-
अस्थिर र अराजक देखिदै आएको राजनीतिमा थप अन्यौलता सिर्जना भएको छ । संसदमा पेश भएको संविधान संशोधन प्रस्तावको पक्ष र विपक्षमा राष्ट्र नै विभाजित हुँदै गएको छ । त्यसो त, उक्त प्रस्तावका कारण देशभरि नै फेरि एकपटक राष्ट्रवादको पक्षमा जनआवाज उर्लिएर आएको छ । तापनि, यसै प्रस्तावका कारण पहाड र मधेस गोरो र कालोका वीचमा खाडल गहिरिन थाल्यो भनेर चिन्ता गर्नेको संख्या पनि धेरै छ । मधेसी मोर्च...
धर्मरत्न श्रेष्ठ-
मोहनविक्रम सिंह, मोहन वैद्य विप्लव अर्थात नेकपा मसाल, नेकपा क्रान्तिकारी र नेकपा माओवादीवीच कार्यगत एकता भएको छ । यो मोर्चावन्दीको उद्देश्य विराटनगरबाट भारतीय काउन्सिलर कार्यालय हटाउने, राष्ट्रियताका पक्षमा संघर्ष गर्ने कुरा सार्वजनिक गरेका छन् । तर, सुतिरहेको मसाल, उठ्नै नसकेको क्रान्तिकारीलाई जुरुक जुरुक उफ्रिरहेको माओवादी अर्थात विप्लवले कसरी हाँक्लान्, देशविरुद्ध यति धेर...
रोशन कार्की-
२०६५ साल जेठ १५ मा गणतन्त्र कार्यान्वयन भइसकेपछि आमनागरिकले झैं शान्ति र न्यायपूर्ण समाजको अपेक्षा गरेर बसेका पूर्वराजाले परम्पराअनुसा राष्ट्रिय पर्वहरुमा शुभकामना दिने, बेला बेलाम धर्मकर्ममा लाग्ने गरेका छन् । यही क्रममा हालै पूर्वराजाले राष्ट्रमा अराजकता बढ्यो, जनता पनि जागरुक हुनपर्छ भनेर आह्वान गर्दै वक्तव्य प्रकाशित गरे, यो वक्तव्यले बमको काम गरेछ, मन्त्रिप...
स्वयम्भुनाथ कार्की-
राज्यको संरचना सामन्ती भयो, त्यसैले यसको पुनस्र्संरचना गर्नु पर्छ भनेर हजारौको ज्यान जाने गरेर विद्रोह हाँक्ने ‘प्रचण्ड’ सरकार प्रमुख छन । आफुलाई प्रजातन्त्र वा लोकतन्त्रको पर्यायवाची घोषणा गर्ने नेका र त्यो प्रजातन्त्रलाई सामन्ती मान्ने माओवादी ९हरेक २,४ महिनामा नाम बदल्नेक्रममा स्थायी रहने शव्द० मिलेर पुरानै संरचनामा निर्वाचन गर्ने निर्णयमा पुगेका छन । नेपालको...
शाश्वत शर्मा-
संविधानको संशोधनका विषयलाई लिएर राजनीतिक बिबाद जारी छ । कांग्रेस, माओवादी, मधेसी मोर्चा र राप्रपासमेत एकातिर छन् भने एमालेलगायतका नेमकिपा, राष्ट्रिय जनमोर्चाहरु अर्कातिर छन् । त्यसो त, राप्रपालाई अझै बुझ्न सकिएको छैन । पार्टीको नीति संशोधनको विपक्षमा जाने भएता पनि त्यस पार्टीका नेताहरुको व्यक्तिगत विचार सुन्दा चैं रनभुल्लमा नै परिन्छ । मधेसको समस्या समाधान हुनुपर्छ भनेर राप्रपाका...
रोशन कार्की-
संघीय समाजवादी फोरमका अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले पहाड र तराईलाई मिलाएर संघीयतामा जानुपर्छ, संविधान संशोधन हुनुपर्छ भनेका छन् । भारतीय दूतावासले समर्थन वा बिरोध गर्नुको तुक छैन, उनको तर्क छ ।
दलहरुले हठ देखाउन थाले । यही हठका कारण ठूलो योगदानबाट प्राप्त भएको संघीयता, गणतन्त्र र धर्मर्िनरपेक्षता खतरामा परेको छ । एमालेले लुम्बिनी पुगेरै ५ नम्बर क्ष...
धर्मरत्न श्रेष्ठ-
नेपाल–भारतवीचका सम्बन्ध सुधार गर्ने र असमान भनिएका सन्धि सम्झोता परिमार्जन गर्ने उद्देश्यले गठित प्रवुद्ध समूहको वैठक पुस ६ गते पोखरामा बस्ने ठेगान भएको थियो, संसदमा संविधान संशोधनको प्रस्तावमा एमालेले अवरोध गरेका कारण भारतले अर्कै बिङ्गो लगाएर वैठक हालका लागि रद्द गरिदिएको छ । भारतले देखाएको कारणमा उत्तर प्रदेशमा यसै महिना निर्वाचन हुने भएकाले निर्धारित मितिमा बैठक हुन...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
अन्य कुरा जे जसो भए पनि आफुले चुनेका प्रतिनिधिहरुले संविधान बनाउदा भने आफ्नो विवेकलाई दलको हुकुम भन्दा ठुलो मान्लान भन्ने झिनो आशा थियो। जनताले बनाएको भनिएको सम्विधानमा जनताले प्रत्यक्ष भाग लिन नपाए पनि केबल त्याूहा पुगेका दलका प्रमुखहरुकोे विचार मात्रको प्रतिनिधित्व हुूदैन पुरै छ सय एक नभए पनि एक वा डेढ सय विचार त पक्कै होला भन्ने आशा गर्ने ठाूउ थियो। तर समय अभावको ...
बालबालिकाको काम पढ्ने हो, उनीहरुलाई राजनीतिक स्वार्थपूरा गर्न उपयोग गर्ने नीति नै गलत हो। स्कूलै बन्द गराएर प्रधानमन्त्रीको स्वागतमा लगिएका बालबालिकाको पूर्ण जिम्मेवारी सरकारले लिनुपर्छ।
प्रधानमन्त्री जसले आफ्नो स्वागतका लागि स्कूले बालबालिकालाई ल्याउन लगाए र आफू १२ बजे आउँछु भनेर ३ बजे पुगे। १० बजेदेखि ३ बजेसम्म उभिदा उभिदा बेहास भएकी १३ वर्षकी बालिक समीक्षा आचार्यले आखिर ज्यानै गुमाउनु...
विदेशी लगानीमा उत्पादन भएको विद्युत भारतले नकिन्ने निर्णय गरेर विद्युतमा पनि विभेद गरेको आश्चर्यपूर्ण समचार सुनियो। भारतले जारी गरेको कुकुन आधारमा उत्पादित विद्युत भारतले खरिद गर्न सक्छ भन्ने निर्देशिकामा विदेशी लगानीमा उत्पादिन नेपाली विजुली भारतले नकिन्ने उल्लेख छ। भारतले यस्तो निर्णय गरेपछि नेपालमा वैदेशिक लगानीको सम्भाबना न्यून हुनेछ। नेपालका ठूला आयोजनामा लगानी गरेर के गर्ने, जब भारतले विद...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
अंग्रेजले बंगाली सेनामा लोभीपापी खोज्ने क्रममा नबाबका सेनापति मीरजाफर व्यक्तिगत लाभ हुन्छ भने देशै बेच्न तैयार रहने व्यक्तिका रुपमा भेट्टायो र उसलाई हतियारका रुपमा प्रयोग गर्न थाल्यो। मीरजाफर अंग्रेजले दिएको र देखाएको सम्पत्तिमा यसरी लोभियो कि उसले सेनापतिको निर्णय हैसियतसमेत अंग्रेजका सेनापति रोबर्ट क्लाइबललाई दिए। यिनै मिरजाफरलाई अंग्रेजहरु आज पनि हड्डी दिएपछि चुसेर ...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
पञ्चायतको समाप्ती पछि त्यसले भोग गरेको अवधीको हाराहारी हुादा समेत राजैतिक दलहरुले यति कम समय भनेर बहाना बनाउन छोडेका छैनन। यो “नाच्न नजान्दाको टेढो आंगन“ हो।
संविधान निर्माणमा नियन्त्रणकारी भुमिकामा बसेका बाबुराम अझै जनतालाई उल्लु वनाउन सकिन्छ भनेर 'नयाँ शक्ति'को राग अलाप्दैछन। एक वाक्यको भए पनि संविधान जारी गर्नै पर्छ भनेर उनले संविधानसभा ...
पदम हमाल-
धर्मशालाको पनि नियम हुन्छ, आचार हुन्छ र अनुशासन हुन्छ। नेपालमा त विश्वका कुनै पनि मुलुकका नागरिक झ्वासझ्वासी पस्छन् र पैसा फालेर नागरिकता किन्छन्। असनको साग महगो होला, नेपालको नागरिकता त्यति सस्तो भयो। त्यसमाथि तिब्बतीदेखि सिरियासम्मका शरणार्थी र दुई नम्बरी नागरिक नेपालको नागरिकतामात्र होइन, एमआरपी नै लिन सफल भइसकेका घटना सार्वजनिक भइरहेका छन्। पहिले भुटानी, बंगलादेशी, पाकिस्तानी, ...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
३९ महिनामा सम्पन्न हुनुपर्ने कोटेश्वर कलंकी रिंगरोड विस्तार गर्ने काम आधा पनि सकिएन। संघाई कन्स्ट्रक्शन छिटो निर्माण गर्ने कम्पनी भनेर चिनिएको हो, तर यो कम्पनीले पनि ढिलासुस्ती नै देखायो। नाकावन्दी र नेपाल सरकारले सडकका रुख, पोल नहटाइदिएकाले वर्षदिन ढिलो भएको हो, अव निर्माणले गति लिइसकेको दावी छ सडक विभागको। कलंकीचोकमा अन्डरपास बनाएपछि निर्माण ह्वात्तै बढ्छ र काम पनि द...
शाशवत शर्मा -
मुलुकको राजधा अस्तव्यस्त छ, मध्यपश्चिम आन्दोलित। अशान्त मध्यपश्चिमको चिन्ता र चासो सरकारले गरेन। ५ नम्बर क्षेत्रका पहाडी र मधेसी जिल्ला टुक्य्राउन संसदमा सरकारले दर्ता गराएको संशोधन विधेयक फिर्ता लिन माँग गर्दै सत्ता र विपक्ष दुबैखाले नेता कार्यकर्ता, आमनागरिक मिलेर आन्दोलन गरिरहेका छन्। मन्त्री हितराज र विक्रम पाण्डेसमेत विधेयकको विरोधमा उत्रिएका छन्, कतिपय सांसदले त विधेय...
फणिन्द्र नेपाल- वैवाहिक अंगीकृतले राज्यको संवैधानिक अंगमा नियुक्ति पाउनुपर्ने भन्ने माग आप्रवासीले गरून् कि उपेन्155 यादवहरूले, त्यो कदापि स्वीकार्य हुादैन र नेपाल तराई विदेशी केटा(केटीहरूको संग्रहालय होइन र तराईका नेपाली युवकहरूसाग विवाह गराउन इंडियाले ठूलो लगानी गरेको छ र नागरिकता लिएकी नेपाली युवतीसाग इन्डियन युवकको विवाह हुादा दहेज दिनु नपर्ने गरिएको छ र इन्डियाकी छोरीले आ136ना छोरा...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
राजनीति र आफ्नो भलोको निमित्त जे पनि गर्न सक्नेहरुलाई नेपाल लगायतका पुर्वेली मुलुकमा ठूला मानिन्छ। यस्ता छोटा नामधारी नेताहरुले सिद्धान्तको आधारमा हैन आफ्नो नामको आधारमा दल गठन गर्दछन। त्यसैले यीनिहरु दलको सिद्धान्त, विधान भन्दा माथी हुन्छन। केही आफुप्रति समर्पित कार्यकर्ताको बलमा सदैव हावी हुन्छन्। दुईदेखि तीन नेपाली वा अंग्रेजी अक्षरमा नाम भएका यस्ता कुनै पनि...
पदम हमाल-
नेपाल हाम्रो देश, हाम्रो देशको सार्वभौमिकता, स्वतन्त्रता र अखण्डताका लागि चीनले बोलिदिनुपर्ने। हाम्रा राजनीतिक नेताहरुको के काम? चीनले प्रत्याभूत गरेपछि हामी गर्वले नाक फुलाएर बस्ने, चीनले नबोल्दा भारत र पश्चिमाले खाने भए कि भनेर मन ढुक्क फुलाएर बस्ने? कति कमजो भएछों हामी वीरका सन्तानहरु? आज पनि भारतीय र बृटिश गोर्खामा नेपालकै शूरवीरताको गाथा छ। राष्ट्रसंघले विश्वशान्तिका लागि ...
रोशन कार्की -
१९२७ मा अंग्रेज सरकारले रक्सौलस्थित २७ बिगाह जमिन नेपाललाई बेचेको थियो। नेपालले किनेर उपयोग गरेको पनि हो। यसको सबुत प्रमाण अहिले पनि जिवितै छ। तर, त्यो २७ बिगाह जमिनमा भारतले आफ्ना नागरिकको २ सय छाप्रा बनाएर बस्न दिएको छ र रक्सौल भन्सार, एसएसवी र रेलवे कर्मचारीले समेत उपभोग गरिरहेका छन्। नेपाली भूमि हो भन्ने प्रमाण भएपछि नेपालले भारतसाग फिर्ता मागेर त्यसको उपयोग गर्न ...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
राष्ट्रलाई शान्तिमार्गमा चलाउने कि फेरि रक्तपात मच्चाउने? यो प्रश्न यसकारण पनि जटिल बनेको छ कि राजनीतिक दलहरु ध्रुविकृत भएका छन्, संविधान पहाड बनेर थिच्न थालेको छ। विधिको शासन सपना बनिसक्यो, शोषण सुनामी बनेर बर्बर बनेको छ। यी सबैका कारक भनेको राजनीतिक विवाद नै हो। जति पनि राजनीतिक विवाद छन्, तिनलाई अव ठूला दलको सहमतिले मात्र सुल्झाउन सक्दैन। ठूला दलले लिएको जनादेश पनि ...
शाश्वत शर्मा -
कथित बिस्तृत शान्ति सम्झौता सम्पन्न भएको १० वर्ष पूरा भएको छ। १० वर्षसम्म चलेको जनयुद्धलाई गिरिजाप्रसाद र प्रचण्डले एउटा सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेर टुंग्याएका थिए। त्यसो त, त्यो सम्झौता भएपछि मुलुकमा कायकापलट नै हुन्छ, रामराज्य नै आउँछ पनि भनियो। सम्पूर्ण समस्याहरुको जड त्यही शाहबंशीय राजतन्त्र भएकाले त्यसलाई संविधानसभाको पहिलो वैठकले निर्णय गर्छ भनेर जबरजस्ती बैठक राखेर राज...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
यु होङ– चिनियाँ राजदूत हुन्। उनी भर्खर नेपाल आएकी हुन्, उनले पदभारसमेत नसम्हाल्दै विभिन्न पार्टीका अध्यक्ष, परराष्ट्रमन्त्री, प्रधानमन्त्री र केही कूटनीतिक व्यक्तित्वहरुलाई भेटघाट तीब्र पार्न थालेकी हुन्। उनको चिन्ता यही छ कि ओली सरकारका पालामा भएको पारवहन सन्धि कार्यान्वयन हुन्छ कि हुन्न, चीनको वान बेल्ट वान रोड, दक्षिण दक्षिण सहयोग नीति र नेपालमा रेललाइन जोड्ने...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
राजश्व असुली लक्षको नजिक र कुनैकुनै बेलामा त लक्षभन्दा ज्यादा पनि भएको छ। मृत्युको मुखमा पुगेको विमारीले आफ्नो उपचारमा लागेको खर्चमा सरकारबाट सहुलियतको कुरै छैन बरु थपमा स्वास्थ्य सेवा कर तिरेको छ। संविधानमा मौलिक हक भागमा धारा ३५ ले स्वास्थ्य सम्वन्धी हक दिएको छ तर उपचार गर्दा कर तिर्नु पर्दछ। धारा ३१मा शिक्षाको हक दिएको भनिएको छ तर पाठशालामा तिरेको शुल्कमा थप शिक्ष...
पदम हमाल -
राजदूत लिलाम बढाबढ गर्ने पद हो कि होइन? देशका प्रतिनिधि हुनुपर्नेले नेता अथवा पार्टीका प्रतिनिधि बन्दा राष्ट्रलाई कति लाभ हुन्छ? कूटनीतिको क नजानेकाहरु राजदूत बन्न थाले भने देशको अन्तर्राष्ट्रिय व्यक्तित्व र क्षमताको क्षयीकरण हुन्छ कि विकास हुन्छ? यी महत्वपूर्ण विषयहरुमा ध्यान दिन ठूला दलका गजब नेताहरु अजव मान्छन् र आफ्नै सुरमा राजदूत नियुक्त गर्ने कर्मकाण्ड पूरा गर्दैछन्। फेर...
पदम हमाल -
भारतका राष्ट्रपति सम्बन्ध सुमधुर पार्न आएको भनेर गए, तर नेपालका घाउहरु जो भारतले पारेको थियो, ती घाउहरुका बारेमा जनताका प्रतिनिधि, संसदले विश्वास दिएर बनाएका प्रतिनिधि, जनताप्रति जिम्मेवार छौं भन्ने पार्टीहरुले देखाएनन्। मित्रले दिएको चोट लुकाएर मित्रता बढ्दैन। बरु सूल पल्टिन्छ, खिल क्यान्सर बन्दै जान्छ, यति ज्ञान हाम्रा नेताहरुले राखेनन्।
मानौं भारतीय राष्ट्रपति नेपाली नेताहरुका र...
रोशन कार्की -
वर्षको १८ अर्वको मदिरा आयात हुनेरहेछ नेपालमा। स्वदेशमै उत्पादन गरिएका र घरेलु मदिरासमेत जोड्ने हो भने खर्वको मदिरा पिउने रहेछन् नेपाली। यो आश्चर्यलाग्दो तथ्यांक हो। किनभने गरीवीको रेखामुनीको ठूलो जमात जनसंख्याले सामान्य ओखतीसमेत पाउने गरेका छैनन्। वर्षेनी कतिपय जिल्लाका बासिन्दा भोकमरीको हाहाकारको चपेटमा पर्छन् तर धनी र नवधनीहरु १८ अर्वको विदेशी मदिरा आयात गरेर पिउने र लठि्...
शाश्वत शर्मा -
भारतलाई नेपालबाट सुरक्षा थ्रेट छ, आतंककारीहरु नेपाल भएर भारतमा छिर्ने गरेका छन् भन्दै आइरहेको भारतले जे चाहेको थियो, पुष्पकमल दाहालको सरकारले त्यही काम गरिदियो। नेपाली सेनाले नै सुरक्षाको जिम्मेवारी लिइसकेपछि भारतबाट आएका ब्ल्याक कमाण्डोलाई किन आउन दिइयो? नेपालको सुरक्षा प्रवन्धप्रति भारत अविश्वास देखाउन चाहन्थ्यो र त्यो चाहनाको परिपूर्ति गरिदिएका छन् प्रम पुष्पकमल दाहालले...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
गणतान्त्रिक नेपालको उद्घोष भएदेखिका सरकारहरुले आफ्नो नीति तथा कार्यक्रम र बजेटमा अनिवार्य राख्ने गरेको वाक्यांश हो 'तीन खम्बे आर्थिक नीति अवलम्वल गरिने छ'। सरकारी उद्यम पहिलो नीजि उद्यम दोश्रो र सहकारी तेश्रो खम्बाको रुपमा व्याख्या गरिने गरिएको छ। पुर्वेली समाज र दर्शनको नक्कल गरेर बेलाईतमा शुरु भएको भनेर भनिएको साझ या सहकारीको अबधारणालाई यसको प्रारम्भ ...
तारा आलेमगर, संयोजक–
मूलवासी राष्ट्रिय मुक्ति मोर्चा नेपाल -
नयाा संबिधान अनुसार नेपाललाई पूनः हिन्दू राष्ट्र बनाइएको छ। संविधानको धारा ४ मा धमर्ि्नरपेक्षता भन्नाले सनातनदेखि चलिआएको धर्म संस्कृतिको संरक्षण गर्ने भनी स्पष्टीकरण समावेश गरिएको छ। नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानले प्रकाशन गरेको नेपाली बृहत् शब्दकोशका अनुसार सनातन भन्नाले 'अचेल चलेको हिन्दू धर्म' भनी व्याख्या गरेको...
पदम हमाल-
माओ र महेन्द्र: यति दुर्लभ फोटो, यो फोटो आफैमा नेपाल र चीनवीचको मित्रता र इतिहासको साक्षी पनि हो। इतिहासलाई मेटेर मेटिन्न, नेपाल र चीनवीचको सम्बन्धको चर्चा भइरहदा यो मैत्री सम्बन्धलाई नजरअन्दाज गर्न मिल्दैन। यो सम्बन्ध जति प्रगाढ छ, त्यत्तिकै ऐतिहासिक पनि छ। यो सम्बन्धलाई जति विकास गर्न सक्यो, उति नेपालको स्थिरता, शान्ति र प्रगतिका श्रृंखलाहरु बढ्दै जानेछन्। चीन आज विश्वशक्ति ब...
स्वयम्भूनाथ कार्की
अन्तरराष्ट्रिय विराट हिन्दु महासम्मेलन २०७३ को सम्बोधनमा धेरै आयाम छन्। मोटामोटी रुपमा केहीलाई यसरी बुँदा टिपोट गर्न सकिन्छ। नेपालीले भनेको हिन्दूत्व र हिन्दू केवल धर्म मात्र होईन गौरवशाली परंपरा, उदरता, राष्ट्र, सामाजिक सद्भाव आदिको मिलन हो। नेपालबाट उद्गम भएको दर्शन र सस्कृतिमा यहँाका सबै परंपरा सामेल छन् र सबै यसका अभिन्न अंग हुन। सबैले मिलेर यसको जगेर्ना गर्नु पर्दछ। हाम...
शाश्वत शमा
विश्वहिन्दूमहासंघले तुरुन्तै नेपाललाई हिन्दूराष्ट्र घोषणा गर्न माँग गरेको छ। तीनदिने अन्तर्राष्ट्रिय विराट हिन्दू महासम्मेलनको तेस्रो तथा अन्तिम दिन गत शनिवार ५ बुँदे घोषणापत्र समेत जारी गरेको छ। त्यसो त महासम्मेलनले महासंघका लागि उही पुराना भरत केसर सिंह नै अध्यइामा निर्वाचित गर्‍यो। सिंह नै अध्यइा निर्वाचित हुने पक्कापक्की जस्तो भएपछि एकजना व्यक्तिले त्यसकोविरोध गर्दै मत...
नेपाली जीवन पद्धतीको हिस्सा भएको चाड दशैले आँगनमा टेकिसकेको छ। केही भ्रम केही अतिबुद्धिमत्ता अनि सबै कुरालाई धर्मसंग जोडने प्रवृतिले दशैलाई फिक्का पार्दै गएको निकै समय हुन थाल्यो। यी सब कुरा पन्छाएर नेपाली परंपरामा दशैको उपस्थिति हेर्ने हो भने यो नेपालको मौलिक र नेपालीको चिनारी बोकेको चाड हो भन्ने कुरा प्रष्ट हुन्छ। संसारका अन्य कुनै पनि हिन्दूहरुले मान्ने दशै भन्दा नेपालीहरुको दशै मान्ने ...
रोशन कार्की -
साझा बिघटन हुनलाग्यो, बिघटनबाट बचाउनु पर्‍यो भनेर साझाका अध्यक्ष डोलिन्द्रप्रसाद शर्माले गजबको अक्किल निकालेका छन्। साझा प्रकाशनको ७ रोपनी जग्गा बेच्ने र धन संकलन गर्ने अनि साझा प्रकाशनलाई तदारुकताका साथ चलाउने। यसका लागि साझाका अध्यक्षले प्रधानमन्त्रीलाई भेटिसके, सहकारी विकास वोर्डमा कुरा राखिसके, राजनीतिक सहमति जुटाउने उनको प्रयास जारी छ। ताकि पछि लफडा नहोस्।&nbs...
पदम हमाल-
नेपालका शासक भनेका कांग्रेस, एमाले र माओवादी हुन्। बाँकी दलहरु कहिले कसलाई, कहिले कसलार्य सघाएर सत्ताको रस चुस्नेमात्र हुन्। जनताले मिलिजुली देशको विकास गर भनेर कसैलाई बहुमत दिदैनन्, परिणामतः बहुमत जुटाउन कहिले पहिलो, कहिले दोस्रो त कहिले तेस्रो दल साना ठूलासँग मिलेर बहुमतीय सरकार बनाउँछन् र चलाउँछन्। यस्तो हङ गभर्मेन्ट जुनसुकै बेला ढल्न र नयाँ सरकार बन्ने जोखिम भइरहन्छ। २०६५ ...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
संवधान जारी भइसक्दा र ठूला पार्टीहरुले पालैपालो सरकार चलाइरहदा पनि राजनीतिक परिदृश्य संग्लिएन। एकदोस्राप्रति आरोप प्रत्यारोप चलिरहेकै छ। कसैले कसैलाई केही भन्न बाँकी नै छैन। अव त नेताहरुको स्तर यसरी खस्किएको छ कि एमालेले कांग्रेसलाई भैंसी भनिदिए, कांग्रेस के कम कुकुर पार्टी भनिदियो। गाली गर्न अव राजनीतिक मञ्चमात्र होइन, सामाजिक सञ्जालको समेत दुरुपयोग हुनथालेको छ। नेपाल...
देशको अग्रणी मोबाईल सेवा प्रदायक एनसेलले चाडपर्वको अवसरमा ‘दोब्बर पैसा ब्याक’ योजना ल्याएको छ ।
यस अन्तर्गत एनसेलका सबै प्रिपेड ग्राहकले प्रत्येक दिन निश्चित रकम मेन ब्यालेन्सबाट प्रयोग गर्दा प्रयोग भएको रकमको दोब्बर रकम बोनस ब्यालेन्स स्वरुप फिर्ता पाउनेछन् ।
चाडपर्वको अवसर पारी आफ्ना ग्राहकलाई थप लाभ प्रदान गर्ने उद्देश्यले ल्याएको यो योजना बिहीबारबाट लागू भएको छ ।
एनसेलक...
राजन कार्की -
नेपालको दुर्भाग्य: बुख्याँचा सार्वभौम जनताको द्वारपाले बस्यो, भाग्य र भविष्य बन्यो। नेपालीहरु रगतको आँसु रोइरहेका छन्। चित्कार सुनिन्छ, जता हेर्‍यो उतै चिहान देखिन्छ। बास भग्नावशेष भयो, आस्था तुहिएर गयो, सभ्यता र संस्कृति छिन्नभिन्न पारिदैछन्, यी सबै बेथितिहरु सम्हाल्नका लागि एउटा पनि राजनेता धरहरा बनेर उभिन सकेन।
व्यवस्थामात्र परिवर्तन भएर राष्ट्रिय जीवन परिवर्त...
‘१२ वर्षको उमेरमा विवाह भएकी झुमा (नाम परिवर्तन) को श्रीमानको २०६० सालमा काठमाडौँमा काम गर्नेक्रममा मृत्यु भयो । एकल महिलाका लागि सरकारले दिने भत्ता पाउनका लागि श्रीमानको मृत्युदर्ता आवश्यक थियो । श्रीमानको प्रमाण पत्र लिन राजधानी छिरेकी झुमा सिधै सडकमा यौन व्यवसायमा लाग्न बाध्य भइन् । भन्छिन्, ‘मैले श्रम बेच्न खोजे तर अरुले मेरो शरीर किन्न खोजे ।’ हलकारोको क्यामेराले उनको...
उपेन्द्र प्रेमी -
अचम्म अचम्मका नेपाली नेताहरुका आआप्ना मनगढन्त बुलन्द बुलन्द अभिव्यक्ति सुन्दा सुन्दा टट्याइएका नेपालीक ानहरु, तैपनि विवश छन् विचित्र विचित्रका कुरा सुन्न। नेकपा माओवादी केन्द्रका एकजना ठूलै नेताले बोलेको अनौठो वाणी पनि यसै क्रममा मिसिएर आएको छ। उनले प्वाक्क बोलि दिएछन्– विगत सरकारले नौ महिनामा नगरेको काम वर्तमान सरकारले डेढ महिनामै गरेको छ। उनको दावी रहेछ&nda...
नेपाल विश्वकै उत्कृष्ठ देश हो। यहाँ सबै छ मात्रै नेतासँग इमान्दारिता र इच्छाशक्ति छैन, २०११ मा नोबेल रसायनशास्त्र पुरस्कार विजेता इजराईली वैज्ञानिक इन्जिनियर, प्रोफेसर दनिएल शेक्चमनको विचारमा सफलताको लागि नेपालसंग वश्यक सबै चिज छ मात्र छैन राजनीतिक इमानदारिता भनेका छन्। नेपालले मानवीय क्षमता वृद्धिमा लगानी गर्न इजरायलबाट केही सिक्नसक्छ। सिकाउन इजरायल तैयार छ, उनले भने।
यी वैज्...
उद्योग मन्त्री नवीन्द्रराज जोशी मन्त्री त भए, उनले वन्द भएका उद्योग चलाउने कसरत गरिरहेका छन् तर युरेनियमको पछि किन लागिरहेका छन् भन्ने बुझ्न सकिन्न। किनभने आणविक अस्त्र निर्माण गर्ने कच्चा पदार्थ हो युरेनियम। युरेनियमको खानी मकवानपुरमा बढी छ भन्ने पहिले नै खुलासा भइसकेको छ तर उद्योग मन्त्री मुस्ताङमा युरेनियम छ भनेर उत्खनन् गर्ने तारतम्य मिलाउन थालेका छन्।
मुस्ताङमा एक त सडक विकास भ...
धर्मरत्न श्रेष्ठ -
सञ्चारमन्त्री सुरेन्द्रकुमार कार्कीले उत्तरतिरको बाटो बनाउँदा वातावरण बिग्रन्छ भन्नुभएपछि तहल्का मच्चिएको छ। दक्षिणतिरको बाटो सबै वातावरण मैत्री छन् त? उत्तरतिरको बाटो बनाउँदामात्र किन वातावरण बिग्रने रहेछ, बुझ्न सकिएन। मन्त्रीले बुझाएका पनि छैनन्।आधुनिक जमानामा यति धेरै प्रविधिको विकास भइसकेको छ कि पर्यावरण बचाउनका लागि अनेक उपायहरुको आविष्कार भइसकेका छन्। वातावर...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
भन्नलाई नेपालमा गणतन्त्र घोषणा भयो, धर्मनरपेक्ष मुलुक पनि घोषणा भयो अनि संघीयता हुने पनि घोषणा भयो। अब ती घोषणाहरु निर्विवाद भए भएनन्, स्विकार्य भए भएनन् अहिलेलाई त्यसको गहिराईमा नगएर घोषणा गर्नेहरुको भनाई कै आधारमा सोच्ने हो भने पनि एक विशाल प्रश्न चिन्ह देखापर्छ। अरुले भनेको हैन स्वयं आफुलाई परिवर्तनको ठेकेदार भन्नेहरुले नै भनेको हो यी सबै कुरा संस्थागत...
शाश्वत शर्मा - राज्य र प्रतिपक्षीहरु एकातिर र अख्तियार अर्कोतिरको स्थिति देखापरेको छ। सरकारमा रहेका र विपक्षमा रहेका केही अख्तियार प्रमुख लोकमानसिंह कार्की विरुद्ध खनिएका छन्। अव लोकमान सिंह नियुक्त हुँदाका सरकारले पूरा गरेका नियमहरु संविधानसम्मत छन् कि छैनन् भनेर फाइल मगाइएको छ सर्वोच्च अदालतले। ...अफसोच, भूकम्पमा हराएका फाइल जति खोजे पनि कहाँ भेटिन्छ र? (मन्त्रिपरिषदमै रहेको अपुष्ट खबर आएको छ...
हरेक नौ नौ महिनामा फेरिदै जाने सरकारको नीति नियम र कार्यक्रम नारा नाटक एवं नौटंकीमात्र हुने नेपाली यथार्थ हो। ओलीको बोलीपछि भरेभोलिको आशा आश्वासनका साथ आएको प्रचण्ड सरकारले पनि ५० दिनको यात्रा गुजारिसकेको छ। तर सात हप्ता लामो यो अवधिमा कुनै तात्विक र सार्थक काम गरिरहेको छैन। अनि गर्ने कुनै छेकछन्द पनि देखाइरहेको छैन।सत्ता हत्याउनु र सत्तारोहण गरेर आफ्नो तथा आफन्तहरुको शुभलाभ गर्नु बाहेक आखिरमा ...
धर्मरत्न श्रेष्ठ-
राजनीतिक फाइदाका लागि जनजाति उराल्नु र मादल ठोकेर जनजाति उफार्नु जति कायरता हो, त्यत्तिकै रुपमा भारत पुगेर अपेक्षा गरिएका कुनै पनि कुरा उठाउन नसक्नु पनि कायरता नै हो। यस्ता कायरता प्रधानमन्त्रीको भ्रमणको सफलताको मापन कसरी हुनसक्छ? भदौ ३० गते भारत जानुअघि बुद्धिजीवी, पत्रकार, कूटनीतिज्ञ, व्यापारी, उद्यमी र भारत बुझेकाहरुले प्रधानमन्त्रीलाई सुझाव दिएका थिए। सिमानामा भइरह...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
सामान्यतया राजनैतिक दलहरुलाई जनताले आफ्नो अधिकार उपभोग तथा कर्तव्य निर्वाहनको औजार भनेर मान्ने गरिन्छ। अझ बहुदलीय व्यवस्थामा त जनताको काम राम्रोसंग गर्ने अनि जनताप्रति उत्तरदायित्व निर्वाहनको प्रतिस्पर्धा हुन्छ भन्ने मान्यता छ। यसको निमित्त विभिन्न सैद्धान्तिक भिन्नताले अलग अलग दल बन्छन्। सिद्धान्तको भिन्नताले नभइ व्यक्तिपूजा वा व्यक्तिप्रतिको आस्थाले दल बन्छन् भने तिनीहरु...
शाश्वत शर्मा -
परराष्ट्रमन्त्री डा.प्रकाशशरण महतले ताजा अन्तर्वार्तामा भनेका छन्– सडकमा कराएर हाम्रो राष्ट्रियस्वार्थ रक्षा हुँदैन। साँचो कुरा गर्ने हो भने जति पनि राष्ट्रिय स्वार्थको रक्षा भएको छ, त्यो सडकमा कराएरै भएको छ। आफ्ना छोराछोरीका लागि एउटा छात्रवृत्तिका लागि राष्ट्रस्वार्थ बिर्सने सत्ताधारीहरु, खासगरी ०४६ साल पछिका नेताहरुले गर्दा मुलुककोस्वार्थमात्र होइन, स्वाधीनता नै द...
धर्मरत्न श्रेष्ठ-
गतसाता ५ दिनमा ८ अर्व ५२ करोड, १९ लाख ४८ हजारको सेयर खरिद बिक्री भयो। नेपालमा कसैको मूल्य बढेको छ भने सेयरको छ र पैसाको बाढी कतै चलेको छ भने सेयरबजारमा देखिन्छ। के यी सबै रकमको स्रोत खुलेको छ, सबै रकम ह्वाइट मनी नै हो? यसबारेमा ठूलै हल्ला चलेपछि छानबिन समिति बनाइयो र कसको दबाबमा हो, समिति नै बिघटन गरियो। सेयर बजार गुल्जार छ, पैसा टनाटन छ। अन्यत्र आर्थिक हाहाकार होला, स...
पदम हमाल -
शरीर थोत्रो भए पनि राजनीति गर्नेहरुको विचार सधैं ताजा भइरहनुपर्छ। नेपाली नेताहरुमा उल्टो गति छ, उल्टो मति छ। चन्द्र ढकालले चन्द्रागिरी केबुलकार चढाएर चन्द्रागिरी डाँडामा पुर्‍याएरपछि यता उपत्यका, उता मकवानपुरका दृश्यहरु देखेपछि एमाले नेता केपी ओली झल्यास्स भए र भनिहाले– चन्द्रागिरी डाँडामा बडामहाराजाधिराज पृथ्वीनारायण शाहको जुँगामा ताउ लगाएको सालिक राख्नुपर्छ। चन्द्र...
राष्ट्रवादको परिभाषा भनेको राष्ट्रलाई माया गर्नु, राष्ट्रको निमित्त काम गर्नु हो। देश भुगोलले वन्छ भने राष्ट्र भुगोलले मात्र बन्दैन। देश राष्ट्र् हुन जनता हुनुपर्दछ, जनतालाई एक सुत्रमा जोडने भावना नभए राष्ट्रको आकार मात्र हैन कल्पनासम्म पनि असंभव छ। यो भावनाको श्रोत भनेको परंपरा संस्कृति रिति रिवाज हुन। इतिहास, पुर्खाको गौरव राष्ट्र निर्माताको आदर छैन भने त्यो राष्ट्र देश त रहला तर राष्ट्र रहन ...
समाचार छ– पूर्वराजाले हिन्दूधर्मको वा अझ भनौं नेपाल हिन्दूराष्ट्र हुनुपर्छ भनेर नेपालभरि भ्रमण गर्ने भएका छन्। यद्यपि यो समाचारलाई पूर्वराजाको कार्यालयले पुष्टि गरिसकेको देखिदैन। तापनि यो समाचारले पूर्वराजाका समर्थकहरु फेरि हौसिएका छन्। यहाँनेर 'फेरि' भन्ने शव्दलाई यस निम्ति महत्व दिइएको हो कि यस्तै घटनाहरुलाई लिएर पूर्वराजाका समर्थकहरु खुशी हुने गरेका छन्। पहिले पहिले यस्तै देखिए...
चीनका राष्ट्रपति नेपाल आउलान् कि नआउलान् भनेर नेपालमा भन्दा दिल्लीलाई चासो बढेको बेलामा चीनबाट खबर आयो– असोज २२, २३ र २४ गतेमध्ये एकदिन चीनका राष्ट्रपति नेपाल भ्रमण गर्न चाहन्छन्। दिल्लीको ढुकढुकी बढ्यो। चीनका राष्ट्रपतिले नेपालमा विकास, स्थिरता र सहयोगमा हार्दिकताका साथ दिल खोलेर सहयोग गरिदिए भने....। चीन दक्षिण दक्षिण र वान बेल्ट वान रोडको नीतिमा छ र केरुङमा रेललाइन ल्याएर त्यहाँबाट लुम...
बाउभन्दा छोरो जान्ने, खुकुरीभन्दा कर्द हान्ने? यस्तै देखिएको छ– फास्ट ट्रयाक भारतलाई दिने सम्बन्धमा। प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल छन् तर दिल्ली पुगेर निर्णय गरेर आउँछन् विमलेन्द्र निधि। यी निधि नेपाली कांग्रेसकै नेता हुन्? कांग्रेसी नेताले घाटाजति नेपालले बेहोरेर भारतीय कम्पनीलाई फास्ट ट्रयाक बनाउन दिन्छु भनेर किन भने? यसअघिको ओली सरकारले नेपाल आफैले बनाउने निर्णय गरेर बजेट समेत छुट्यायो।...
धर्मरत्न श्रेष्ठ - माओवादी केन्द्रका ८ सांसद मानव बेचबिखनमा फसे, उनीहरुलाई कुनै कारवाही भएको छैन। माओवादीकै पूर्व शान्ति मन्त्री विश्वनाथ साहसहितका १० माओवादी नेता अपहरण मुद्दामा फसेका छन्। तिनीहरुलाई पनि कारवाही हुनेछैन। किनभने माओवादीका अध्यक्ष प्रचण्ड नै देशका महाराज बनेका छन्। महाराजको कोपभाजनमा पर्न कुन कर्मचारी चाहला र? यसकारण अपहरण, ज्यानमारा, ठगी कसैलाई पनि कारवाही हुनेछैन।पूर्वमन्त्री ...
राजन कार्की -
नेपाल पहाडी मुलुक भएकाले ढुंगा फालाफाल छ। यही ढुंगा नभएर बंगलादेश हरेक वर्ष बाढीले डुबानमा पर्छ, हामी ढुंगा भएर विकास गर्न सकिरहेका छैनौं। ढुंगे मुलुकका भएर हो कि नेताहरु पनि ढुंगाजस्तै चरित्रका छन्– विवेक, संवेदनहीन। राजनीतिक विश्लेषकहरु त हाम्रा नेताहरुका गिदी हुने स्थानमा लिदी भरिएका छन् भन्नेसम्मको टिप्पणी गर्छन्। १० वर्षे जनयुद्ध र जनआन्दोलनपछिको ११ वर्ष नयाँ नेप...
स्वयम्भुनाथ कार्की -
सुदुर पश्चिममा बाढीले प्रलय मच्चायो, राजपरिवारको संलग्नता भएको हिमानी ट्रस्ट सहायता लिएर पुग्यो। तर खिलरराजको सरकारलाई त्यो अपच भयो। निर्वाचन आयोगको काँधमा राखेर बन्दुक चलाईयो। पिडितलाई सहायता दिँदा निर्वाचन आचार संहिताको उलंघन हुने भनियो। विपत्तिमा परेकालाई निर्वाचनको नाममा मानविय सहायता गर्न रोक लगाईनु मानवता विरुद्ध हुने कुरा गौण भयो। किनभने त्यसैवेला बाबुरामले ...
– प्रधानसेनापति राजेन्द्र क्षत्री
काठमाडौं तराई जोड्ने फास्ट ट्रयाक नेपाल आफैले निर्माण गर्ने कि भारतीय ठेकेदारलाई दिने भन्ने रस्साकस्सीवीच नेपाली सेनाका प्रधानसेनापति राजेन्द्र क्षत्रीले मुख खोलेका छन्। भारतलाई किन गुहार्ने? कठिन काम सेनालाई जिम्मा दिनुहोस्, सेनाले सम्पन्न गर्छ। नेपाली सेनाको यो अभिव्यक्तिले नेपाली सेना राजनीतिक स्थिरता र विकास, शान्ति र सम्पन्नताको पक्षमा छ भन्...
- शाश्वत शर्मा -
प्रचण्ड नेतृत्वका सरकारका उपप्रधानमन्त्री कांग्रेसी नेता विमलेन्द्र निधि प्रचण्डको हलकारा बनेर दिल्ली पुगेका थिए। उनले संविधान संशोधन, तराई मधेसको संवोधन गर्ने प्रम प्रचण्डको प्रतिवद्धताप्रति राष्ट्रपति र प्रधानमन्त्री प्रणव मुखर्जी र नरेन्द्र मोदीलाई आश्वस्त पार्नासाथ मोदीले प्रेस नोट नै प्रकाशित गरेका थिए। मोदीले पहिले नेपालका प्रधानमन्त्रीको भारत भ्रमण हुनुपर्छ भनेप...
स्वयम्भूनाथ कार्की -
संविधानको कुनै राजनैतिक शक्ति संतुलनको सन्धीपत्र होईन। राष्ट्र र जनताको सर्वोपरि हित गर्न , बलियको निर्धामाथि हुनसक्ने अत्याचार रोक्न आदि कामको निमित्त बनेको कानुन मध्ये मुल कानुन हो। राजनैतिक शक्तिहरुको उपस्थिति अलि दह्रोरुपमा हुने समाजमा संविधानलाई शक्ति संतुलन मिलाउने प्रवन्धपत्रको पनि भूमिका संविधानको हुन्छ। तर राजनैतिक शक्तिहरु बीचको शक्ति संतुलनको सन्धीपत्र भने किम...
